Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1961, Qupperneq 149

RITSTJÓRAÞÆTTIR
153
Stafirnir eru gotneskir smástafir og áletrunin e.r á þessa leið:
Venite : benedicti : Patris : mei : possidete paratum : vobis : regnum
: acon (þ. e. a constitutione mundi, Matt. 25, 34) ; „Komið, þér
hinir blessuðu föður míns, og takið að erfð ríkið, sem yður var fyrir-
búið frá grundvöllun heims“.
Efnið, sem í er saumað, er gróft léreft, en saumurinn er gerður
með ullarþræði. Útsaumurinn þekur allan dúkinn og er nákvæmlega
hinn sami og á hinum þekktu íslenzku miðaldaklæðum með refilsaumi,
svo sem klæðunum frá Draflastöðum, Svalbarði og Höfða, að ó-
gleymdum sjálfum fordúknum frá Hólum, og kunnugt er það, að
í Þjóðsafni Dana eru nokkur ágæt íslenzk klæði með þessum
saumi og eitt, Marteinsklæðið frá Grenjaðarstað, í Cluny-safninu
í París. Varla fer milli mála, að frú Kalf hefur rétt fyrir sér, að
klæðið í Twenthe er eins íslenzkt og öll hin og skipar sinn sess ágæt-
lega meðal þeirra. Það er þó skemmtilega ólíkt hinum að því er tekur
til myndskipunar og er dýrmætur liðsauki í hinni merkilegu fylkingu
íslenzkra altarisklæða með refilsaumi. Rétt er að kalla það þrenn-
ingarlclæðib eftir heilagri þrenningu, sem það leiðir oss fyrir sjónir.
U. Blóðsíll.
f Árbók 1960, bls. 56 neðanmáls, er vikið að blóðsíl, sem Angan-
týr H. Hjálmarsson í Eyjafirði hafði minnzt á í þjóðháttaskrá. Nú
hefur Angantýr skrifað nánar um þetta áhald og síla yfirleitt, og
fer frásögn hans hér á eftir sem eins konar eftirmáli við greinina
um síla í Árbók 1960.
„Síll virðist hafa verið óþekkt nafn á öllu því, sem telja mátti
síu í innanverðum Eyjafirði. Þetta orð virðist eingöngu hafa verið
notað um áhald, sem hafði skaft.
Klápasílar voru algengir og voru notaðir til að skrubba innan
kollur og kirnur. Þeir voru úr tré og þá helzt úr harðviði eða birki.
Að lagi líktust þeir fiskispöðum þeim, sem húsmæður nútímans
nota til að færa upp úr pottum. Sílblaðið var oftast ferskeytt og
annars vegar á það var saumuð þvaga úr hrosshári. Hún var búin
til úr taglhári, sem var táið (ekki kembt), spunnið, tvinnað og
síðan prjónað með garðaprjóni. Á spaðann voru boruð mörg göt og
þvagan saumuð í gegnum þau.
Þessir sílar þóttu góðir til að losa upp óhreinindi, en venjulega
voru ílátin þvegin með einhverju mýkra á eftir. Þvögur, sem voru