Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1961, Side 155

KITSTJÓRAÞÆTTIR
159
þetta afrek réðst hann til vistar með bónda, og fór nú heldur að
rætast úr pilti. Gerðist hann atgervismaður mikill, vaskur og vin-
sæll, og auðnu bar hann til þess að koma af ófögnuði nokkrum, sem
lengi hafði þjakað einkadóttur bóndans og gert hana að undri. Eftir
það bað hann stúlkunnar, sem nú hafði tekið sitt rétta ráð. Bón-
orðinu var vel tekið, og það var haldið veglegt bi úðkaup. Eftir þetta
var pilturinn aldrei kallaður Druslu-Pétur, heldur hét hann upp
frá þessu Hadd den harde eða Hallur harði. (Olav Nordbö, För i
tida. Norsk folkeminnelag nr. 85, Oslo 1960, bls. 64—66).
í norsku sögunni er það látið óskýrt, hvers vegna Druslu-Pétur
nefndist Hallur harði, eftir að hann komst til manns. Virðist ekki
ólíklegt, að þetta samrímaða nafn kunni að vera þjóðsagnanafn, sem
þekkt hefur verið í munnmælasögum á Norðurlöndum. íslendingar
hafa ef til vill kunnað skil á einhverri þjóðsagnapersónu með þessu
nafni, og því hafi kenningarnafnið harði festst við Hall Bjarnason,
enda ekki ástæða til að efast um að hann hafi jafnframt eitthvað
tii þess unnið. Þessu er varpað hér fram til athugunar. Benda má
einnig á að Hallgrímur nokkur Jónsson, sem lengi var búsettur í
Borgarfirði eystra og lifði fram á þriðja tug þessarar aldar, var
almennt kallaður Hallgrímur harði og þótti bera það nafn með
réttu (sögn Guðmundar Þorsteinssonar frá Lundi).
Þess má annars geta í sambandi við Hall harða lögréttumann, að
árið 1880 eignaðist Þjóðminjasafnið tvo hluti, sem að sögn Sigurðar
Vigfússonar áttu að hafa fundizt „niðrí kirkjugarðinum á Möðru-
völlum í Eyjafirði, og voru hvort hjá öðru nálægt leiði Hallvarðs
nokkurs harða; kapella var yfir leiðinu svo menn muna“. Annar
þessara hluta er 13,5 sm há Kristsmynd eða róða úr kopar, sýni-
lega af Limoges-krossi, og vafalaust ekki yngri en frá um 1300
(Þjms. 1855). Hinn er grannur og óskreyttur einbaugur úr skíru
gulli, virðist vera kvenhringur (Þjms. 1856). Ekki eru miklar líkur
til að þessir hlutir hafi fylgt Halli harða í gröfina.
Meðal barna Halls harða Bjarnasonar var séra Bjarni Hallsson,
er prestur var á Upsum 1642—1667, en fékk síðan Grundarþing og
andaðist skömmu fyrir 1700. I Þjóðminjasafni er til merkileg mynd
af honum (Þjms. 4884), eftir séra Jón Guðmundsson, skáld og mál-
ara í Stærra-Árskógi.