Ægir - 01.12.1996, Blaðsíða 28

Vextir banka eru einnig nokkru hærri
en vextir fjárfestingarlánasjóða og lána-
sjóba ríkis.
Þegar sú leið er farin að miða al-
mennt við innlent verðlag koma breyt-
ingar raungengis skýrt í ljós. Á tímum
lækkandi raungengis verða erlend lán
óhagstæð þegar þau eru reiknuð til inn-
lendra lánskjara en öðru máli gegnir
þegar um hækkandi raungengi er að
ræða. Árin 1992 og 1993 eru sérstak-
lega áberandi ab þessu leyti eins og
fram kemur í töflu 5. Þriðja aðferðin
sem notuð er við útreikning raunvaxta
er að reikna áætlaða meðalvexti yfir
lánstíma. Veitt lán bankakerfisins eru
yfirleitt til skamms tíma, þ.e. til árs eða
skemmri tíma nema skuldabréfalán,
endurlánað erlent lánsfé og beinar er-
lendar lántökur en þær hafa verið
flokkaöar meb lánum bankakerfisins.
Lánstími fjárfestingarlánasjóðanna
er iðulega a.m.k. áratugur eða jafnvel
áratugir. Þar af leiðir að meðaltal raun-
vaxta lána þeirra yfir lánstíma er því oft
nokkuð annað en vaxta á lántökuári.
Áhrif raungengisbreytinga áranna 1990
- 1993 á vexti hafa að mestu leyti jafn-
ast út, en þó gætir þeirra sveiflna sem
urðu á raungengi á þeim árum og birt-
ust í lágum raunvöxtum erlendra lána
fyrstu tvö ár tímabilsins en háum raun-
vöxtum hin tvö síðari.
Þegar á heildina er litið reynast er-
lend lán hagstæðari en innlend ef und-
an eru skilin árin 1992 og 1993.
Raunvextir sjávarútvegs hafa verið
reiknaðir út frá afurðaveröi. Falla þeir
vextir síst betur að eblilegum vöxtum
en raunvextir miðaðir við lánskjaravisi-
tölu. Þeir vextir reiknast áberandi háir
árin 1992 og 1993 eins og fram kemur í
6. töflu.
Hlutfallsleg skipting lána
bankakerfis, fjárfestingarlána-
sjóða og lánasjóða ríkis til
sjávarútvegs
Ár Erl. gengistr. Innl. vertr Alls
I980 70,06 9,70 20,24
1981 67,75 15,92 16,33
1982 50,75 12,48 36,78
1983 72,01 13,25 14,74
1984 79,93 12,24 7,83
1985 71,76 19,54 8,70
1986 72,79 19,68 7,52
1987 75,28 17,71 7,01
1988 78,95 15,43 5,62
1989 75,88 19,19 4,93
1990 71,15 23,38 5,47
1991 69,81 24,28 5,90
1992 72,95 20,75 6,30
1993 76,98 17,31 5,71
1994 76,28 18,07 5,65
1995 73,98 19,73 6,29
Lánveitingar til sjávarútvegs á
föstu verði í milljónum króna frá
bankakerfi , fjárfestingar-
lánasjóðum og lánasjóðum ríkis
Ár Erl. gengistr. Innl. vertr Alls
1980 37.638 11.495 49.133
1981 42.947 13.385 56.332
1982 33.317 27.438 60.755
1983 49.687 16.332 66.019
1984 58.127 14.651 72.779
1985 48.112 16.566 64.678
1986 51.567 15.437 67.004
1987 66.331 14.964 81.295
1988 82.159 16.116 98.275
1989 78.321 20.819 99.140
1990 71.362 22.837 94.199
1991 68.539 22.964 91.502
1992 68.368 22.252 90.619
1993 66.074 19.575 85.649
1994 63.344 19.779 83.123
1995 61.911 21.779 83.690
Raunvextir lána bankakerfis
fjárfestingarlánasjóða og
lánasjóða ríkis til sjávarútvegs
Árlegir Þriggja
Ár vextir ára mat
1979 -4,84 -4,80
1980 -6,09 -4,67
1981 -3,07 -4,32
1982 -3,79 -2,83
1983 -1,64 -0,54
1984 3,80 1,89
1985 3,50 4,78
1986 7,03 5,43
1987 5,76 6,29
1988 6,07 5,85
1989 5,73 5,67
1990 5,22 5,40
1991 5,24 5,44
1992 5,87 5,63
1993 5,79 5,86
1994 5,91 5,94
1995 6,13 6,06
Tafla 6 - Samanburður á vöxtum sjávarútvegs m.v. lánskjaravísitölu og afurðaverð árin 1986-1995
Bankar 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995
Miðað við lánskjv. 1,9% -5,8% 11,6% 17,3% 0,9% 4,0% 17,0% 16,4% 7,4% 7,0%
Miðað við afurðav. 0,6% 4,9% 13,0% 9,3% -9,3% 11,4% 19,2% 17,7% 3,6% 8,7%
Miðað við lánskjv. 2,1% -6,9% Fjárfestingarlánasjóöir 11,2% 17,1% -0,1% 2,7% 17,3% 17,4% 7,6% 4,3%
Miðað við afurðav. 0,8% 3,7% 12,6% 9,1% - 10,2% 10,0% 19,5% 18,7% 3,8% 5,9%
Miðað við lánskjv. Lánasjóðir ríkis 2,9% 3,8% 10,8% 9,8% 5,6% 5,1%
Miðað við afurðav. Alls -7,4% 11,1% 12,8% 10,9% 2,0% 6,7%
Miðað við lánskjv. 0,9% 3,6% 16,2% 15,9% 7,3% 5,8%
Miðað við afurðav. -9,3% 11,0% 18,4% 17,2% 3,5% 7,5%
28 ÆGIR