Ægir - 01.12.1996, Page 40

Hafrannsóknaskipin:
Endurnýjun orðin aðkallandi
Þorsteinn Pálsson, sjávarútvegsrá&herra, hefur lagt fyrir
Alþingi frumvarp um breytingar á lögum um Þróunarsjób
sjávarútvegsins sem miba aö því aö sjóóurinn kosti bygg-
ingu nýs rannsóknaskips fyrir Hafrannsóknastofnun.
Brýn þörf er oröin á endurnýjun í skipastól stofnunarinn-
ar, bæöi eru stærri skip hennar aö nálgast þrítugsaldurinn
Hafrannsóknir eru snar þáttur í sjáv-
arútvegi á íslandi en til aö þær megi
stunda samkvæmt kröfum hverju sinni
þarf öflug hafrannsóknaskip. Skipta má
þeim verkefnum sem stofnunin sinnir í
þrjá meginflokka, þ.e. umhverfisrann-
sóknir, mælingar á stærð nytjastofna og
bergmálsmælingar.
Stofnunin stundar í dag umfangs-
miklar grunnrannsóknir sem taka til
ástands sjávar, hafstrauma og sjógerða,
plöntu- og dýrasvifs, fisklirfa og seiða á
miðunum vib landið og í næsta ná-
grenni. Einnig eru ítarlegar umhverfis-
og vistfræðirannsóknir sem beinast að
ákveðnum svæðum og árstímum, t.d.
umfangsmiklar klak- og hrygningar-
rannsóknir á þorski. Ljóst er að nútíma
hafrannsóknir byggjast á sérhæfbum
viðamiklum tækjabúnaði sem of
áhættusamt er ab nota í litlum skipum í
því veðurfari sem oft er á íslensku fiski-
miöunum. Auk þessa skiptir vinnuað-
staðan um borð miklu máli en stefnan
er að fullvinna í auknum mæli úr sem
mestu af gögnum úti á sjó.
Mælingar nytjastofna eru einnig
veigamikill þáttur í starfi Hafró og notar
stofnunin til þeirra jafnt eigin skip sem
leiguskip. Af þessum verkefnum mætti
nefna stofnmælingar botnfiska á og
utantil í landgrunninu, stofnmælingar
á innfjarðarrækju, mælingar á úthafs-
rækjustofninum, rannsóknir á karfa-
stofninum djúpt suðvestur af landinu,
talningu á hvölum á íslenska hafsvæð-
inu og loks mætti nefna rannsóknir á
veiöimöguleikum og útbreiðslu djúp-
sjávartegunda.
Samkvæmt upplýsingum frá Haf-
rannsóknastofnun þykir ljóst að stofn-
og einnig hitt að sóknin í úthafið kallar á rannsóknir á
þeim svæbum sem ekki er hægt að verba við meb núver-
andi skipastól. Viðamiklar úttektir hafa verið geröar á
hafrannsóknarskipunum þremur og reynt hefur verið ab
velta upp möguleikuin til úrbóta en líklegast er ab ný-
bygging hafrannsóknarskips verbi ofaná.
R/s Bjami Scemundsson siglir inn í Vestmannaeyjahöfh fyrir skemmstu. Bjami er öflugasta
skipið sem Hafrannsóknastofhun á nú.
unin þurfi ab búa yfir skipi með sam-
bærilegan togkraft og stærri togarar flot-
ans sem stunda veiðar á djúpslób. Á
annan máta geti stofnunin ekki rann-
sakað veiðislóðina á trúverðugan hátt,
ekki hvað síst fjarlægari miðin.
Bergmálsmælingar eru notaðar til
rannsókna á íslensku sumargotssíldinni
og loðnunni en þessar mælingar verður
ab gera á því tímabili ársins þegar veöur
eru hvab óhagstæðust. Mælingarnar
krefjast stöðugra skipa og því liggur
ljóst fyrir að núverandi skip Hafró geta
ekki sinnt þeim nema í tiltölulega góðu
veöri. Grundvallaratriði er að nýtt skip
verði búið svokölluðum fallkili en
Sjávarútvegurinn borgaði
Eggert Þorsteinsson er eini sjávarútvegsráðherrann á Islandi sem hefur látið
smíða hafrannsóknaskip því bæði Ámi Friðriksson og Bjarni Sæmundsson voru
smíðuð í hans tíð. Árni Friðriksson stendur á þrítugu og Bjami Sæmundsson
er 27 ára gamalt skip. Árni var smíðaður upphaflega til síldarrannsókna og síld-
ariðnaðurinn var skattlagður til að fjármagn fengist fyrir skipinu. Raunar bauðst
síldariðnaðurinn til að leggja fram fé til smíðinnar. Svipaða sögu er að segja um
Bjarna Sæmundsson. Fjármögnun smíðinnar var fyrst og fremst með útflutn-
ingsgjaldi á sjávarútveginn þannig að greinin átti á þeim tíma mestan þátt í
skipakaupunum.
40 ÆGIR