Ljósmæðrablaðið - 15.06.2009, Blaðsíða 4

Ritstjórapistil
Þann 2. maí s.l. var haldið upp á að 90
ár voru liðin frá því að 20 ljósmæður
í Reykjavík komu saman og ræddu
nauðsyn þess að íslenskar ljósmæður
stofnuðu með sér félag til að standa
vörð um hagsmuni stéttarinnar. Mikill
baráttuandi var með þessum konum og
hefur verið litið á þennan fund þeirra,
2. maí 1919, sem stofnfund Ljósmæðra-
félags íslands. Þær konur sem komu
að stofnun þessa fyrsta stéttarfélags
faglærðra kvenna á Islandi, voru án efa
miklir skörungar og með Þuríði Bárð-
ardóttur í broddi fylkingar ruddu þær
brautina fyrir íslenskar ljósmæður. Arið
1919 voru aðstæður á Islandi með allt
öðrum hætti en við þekkjum í dag en þó
hafa baráttumálin ótrúlega lítið breyst.
Þá þegar voru menntun og þjálfun ljós-
mæðra ofarlega á baugi að ógleymdri
launa- og kjarabaráttu. Enn eru uppi
kröfur um laun í samræmi við ábyrgð og
þó að mikill áfangasigur hafi náðst í þeirri
miklu kjarabaráttu sem háð var s.l. haust
er langur vegur frá því að ljósmæður geti
lagt árar í bát og látið gott heita. Hefur
kjaranefnd félagsins haft nóg á sinni
könnu og staðið í ströngu við að standa
vörð um kjör stéttarinnar. Nú á þeim
umbrotatímum sem við lifum er sem
aldrei fyrr mikilvægt að hafa fagmennsku
í hávegum og að sýna fram á, svo að ekki
verði um villst hve þjónusta ljósmæðra er
í raun þjóðhagslega hagkvæm. Þ.e. með
góðri og faglegri mæðravemd, fæðing-
arþjónustu og umönnun sængurkvenna
sé hægt að fyrirbyggja mörg vandamál
eða þá greina vandann á frumstigi. Þegar
félagið okkar var stofnað fæddu nær allar
konur í heimahúsum en nú, 90 ámm
síðar, eiga langflestar fæðingar sér stað
innan veggja sjúkrahúsa. Það er engum
blöðum um það að fletta að það er mjög
dýrt fyrir “ríkið” að beina öllum konum,
t.d. á höfuðborgarsvæðinu, á hátækni-
sjúkrahús til að fæða. Valkostimir eru
engir fyrir þær konur sem ekki kjósa að
fæða heima. En nú er sennilega ekki rétti
tíminn til að stofna fæðingarheimili því
að stofnkostnaður er mikill, en hver veit?
Kannski er þetta einmitt rétti tíminn, við
finnum hvað grasrótarsamtök eru sterk
núna, fólk er að leita mikið inn á við
Bergrún Svava Jónsdóttir
ritstjóri Ljósmæðrablaðsins
og til baka. Það vill fjarlægjast þá firr-
ingu og þann hraða sem var til staðar í
samfélaginu. Kannski má segja að nú sé
lag....
Það þarf ekki að fara langt aftur í tíma
til að koma auga á vinnulag og hefðir
sem þóttu góð og gild á sínum tíma en
stinga í stúf við þann hátt sem við viljum
hafa á málum í dag. Um það fjallar m.a.
grein Guðrúnar Gunnlaugsdóttur, ljós-
móðumema er finna má í þessu blaði.
Þar kemur ffam að breytingar hafa orðið
á viðhorfi bæði almennings og fagfólks
á missi, og tel ég að fúllyrða megi að
þær breytingar hafa verið til góðs. En
ekki eru allar breytingar til góðs og nú í
upphafi árs komu fram hugmyndir þáver-
andi heilbrigðisráðherra um töluverðar
breytingar á þjónustu bamshafandi
kvenna til handa. Þeim áformum hefúr
verið slegið á frest um sinn en mikilvægt
er að ljósmæður sofni aldrei á verðinum
og standi ákveðnar vörð um þá faglegu
þjónustu sem okkur er Ijúft og skylt að
veita konum og fjölskyldum þeirra. Veita
Svanborg Egilsdóttir og Jenný Inga
Eiðsdóttir okkur örlitla innsýn í pistlum
sínum inn í það vinnuumhverfi sem þær
starfa í, en svo virðist vera sem að þjón-
ustan úti á landi liggi ótrúlega oft vel
við höggi þegar niðurskurðarhnífnum
er sveiflað. A tímamótum er algengt
að litið sé um öxl og fortíðin skoðuð.
Blaðinu barst athyglisverð grein eftir
Auði Ingvarsdóttur, sagnfræðing, þar
sem hún fjallar um margkunnugar konur.
Víst er að konur hafa aðstoðað hvor aðra
við fæðingar bama sinna alla tíð og er
athyglisvert að sjá hvaða ráðum þær réðu
yfir fyrr á tímum. Kröfúr nútímans kalla
á fleiri úrræði en þær höfðu yfir að ráða
og em ljósmæður dagsins í dag duglegar
við að sækja endur- og símenntunamám-
skeið. Also-námskeið var haldið í fyrsta
sinn á Islandi í maí og er sagt frá því
námskeiði á síðum blaðsins.
I tengslum við afmælið stóð félagið
fyrir ráðstefnu, bókaútgáfu, hátíðaraðal-
fundi og veglegri afmælishátíð. Það
er því ljóst að ljósmæðmm er fleira til
lista lagt en að sinna hefðbundum ljós-
mæðrastörfúm. Við gemm þessum
viðburðum góð skil í blaðinu.
Glöggt er gests augað segir máltækið
og það hlýtur að vera jákvætt fyrir hverja
stétt að láta nýja og ferska vinda streyma
yfir sviðið öðm hvoru. Ljósmæður hafa í
gegnum tíðina verið opnar fyrir nýjungum
og tekið nýjum hugmyndum með opnum
hug. En sumir þurfa að hafa meira fyrir
hlutunum en aðrir og í pistli sínum segir
Patrycja Wodkowska okkur frá leið sinni
frá Póllandi að íslensku ljósmæðraleyfi
en var sú leið þymum stráð.
Ef Þuríður Bárðardóttir og stöllur
hennar frá stofnfundi Ljósmæðrafélags
íslands gætu fylgst með stöðu stétt-
arinnar og framgöngu • félagsins í dag
myndu þær vonandi segja að við höfum
gengið veginn til góðs.
Fyrir hönd ritnefndar sendi ég félags-
mönnum sumarkveðju og vona að þið
njótið blaðsins
AKUREYRI
4 Ljósmæðrablaðið - Sumar 2009