Ljósmæðrablaðið - 15.06.2009, Blaðsíða 35

Jóga á meðgöngu og upplifun
fæðingar "...Að fagna verkjum,
bjóða þá velkomna og anda"
Höfiindur: Hildur Aðalheiður Armannsdóttir
Leiðbeinandi: Dr. OlöfAsta Olafsdóttir
Þetta lokaverkefni er ffæðileg
samantekt um jóga á meðgöngu og
upplifun af fæðingu. Tilgangur verk-
efnisins er tvíþættur, annarsvegar að
fjalla um meðgöngujóga og áhrif þess
á þungaðar konur, bamið og fæðinguna
og hins vegar að skoða upplifun þeirra
kvenna af fæðingum, sem stundað hafa
jóga á meðgöngu. Allar rannsóknir sem
gerðar hafa verið um jóga á meðgöngu
mæla með ástundun jóga og það er
ekkert sem bendir til að konur megi ekki
stunda jóga á meðgöngu. Það sem var
sameiginlegt með fæðingasögunum var
að konurnar upplifðu allar sína fæðingu
jákvætt, höfðu mikla trú á eigin getu og
traust á líkamanum og þeim fannst jóga
hjálpa sér í gegnum fæðinguna. Þær
nýttu sér margt úr tímunum svo sem:
haföndun, slökun, jákvæða hugarfarið,
andlega undirbúninginn, tenginguna
inn á við, þriðja augað, fræðsluna og
samvinnuna við bamið. Margt er líkt
með hugmyndafræði jóga og ljós-
mæðra hvað varðar áherslu á heildrænt
lífeðlislegt bameignarferli, sjálfstæðar
ákvarðanir og styrkingu kvenna.
Dúlur: Áskorun eða ógnun við
Ijósmæður?
Höfundur: Hrafnhildur Margrét Bridde
Leiðbeinandi: Dr. Olöf Asta Olafsdóttir
Þetta er fræðileg úttekt á hlutverki
dúla, áhrifum á fæðinguna og upplif-
unum kvenna. Dúlum fjölgar og
umfjöllunin svarar því hvort þær ógni
ljósmæðrum eða séu einungis áskonun
um að sinna samfelldri þjónustu og yfir-
setuhlutverkinu. Dúla þýðir kona sem
hugsar um konu. Nútíma skilgreiningin
er stuðningsaðili í barneignarferlinu sem
veitir samfelldan stuðning, sálrænan
og líkamlegan. Rannsóknir sýna
minni inngripa- og keisaratíðni, styttri
fæðingar og færri vökudeildarinnlagnir,
sérstaklega ef dúlur eru ekki stofn-
anabundnar, byrja stuðninginn snemma
og hjá félagslega illa stöddum konum. I
spítlalaumhverfmu eiga ljósmæður erfitt
með að mæta væntingum og þörfúm
kvenna um samfellda þjónustu í gegnum
bameignarferlið og yfirsetu í fæðingu.
Þar ógna dúlur Ijósmæðrum. Askorunin
or sú að ljósmæður viðurkenni góð áhrif
dúla, vinni jafnvel með þeim til hags-
bóta íyrir konur en leiti jafnframt leiða
til þess að standa vörð um starf sitt, efla
samfellda þjónustu og vernda yfirsetu-
hlutverkið.
Mænurótardeyfing í fæðingu:
Reynsla frumbyrja
Höfundur: Þórunn Pálsdóttir
Leiðbeinandi Helga Gottfreðsdóttir, lektor
Notkun mænurótardeyfingar í
fæðingum á kvennasviði LSH hefur
aukist á síðustu árum. Sú þróun hefur
orðið samfara aukinni notkun á óhefð-
bundnum verkjameðferðum. Tilgangur
Halldóra Kristín flytur sitt erindi.
þessarar rannsóknar var að kanna reynslu
fmmbyrja af mænudótardeyfingu í
fæðingu. Jafnframt því að þróa viðtals-
ramma fyrir slíka rannsókn. Niðurstöður
sýna að reynsla tveggja fmmbyrja af
notkun mænurótardeyfmgu í fæðingu er
jákvæð en önnur þeirra lýsti neikvæðum
tilfinninum eftir fæðinguna yfir því að
hafa þurft að nýta sér mænurótardeyf-
inguna. Akvarðanataka um að þiggja
mænurótardeyfingu er flókið fyrirbæri
þar sem margir þættir hafa áhrif. Þar ber
hæst þætti eins og að önnur verkjameð-
ferð skilaði ekki nægum árangri, lang-
dregin hægur fasi og verkir. Konurnar
upplifðu sig við stjórn í fæðingunni og
vom ánægðar með stuðning sinna ljós-
mæðra. Reynslusögur og ráðleggingar
fjölskyldu og vina hafa mikil áhrif á
frumbyrjur þegar kemur að því að velja
mænurótardeyfingu í fæðingu. Allar
konurnar höfðu sótt foreldrafræðslu-
námskeið. Rannsóknin gefurtilefni til að
skoða ákvarðanatöku um val á mænurót-
ardeyfingu frá ýmsum sjónarhornum.
Langtímaafleiðingar grind-
arbotnsskaða eftir fæðingar
Höfundur: Sigrún Rósa Vilhjálmsdóttir
Leiðbeinandi: Sigfríður Inga Karlsdóttir,
lektor við HA
Hluti kvenna glímir við afleiðingar
grindarbotnsáverka í fæðingum árum
saman sem valda marvíslegum óþæg-
indum. Tilgangur verkefnisins var að
skoða langtímaafleiðingar áverka sem
verða í fæðingum, á grindarbotn og aðlæg
líffæri, helstu orsaka- og áhættuþætti og
hvort mögulegt sé að draga úr þessum
afleiðingum með einhverjum hætti.
Þvagleki, hægðaleki, sig á grindarbotns-
líffærum og kynlífsvandamál er það
sem truflar daglegt líf kvenna mest og
minnkar lífsgæði en í því felst meðal
annars félagsleg einangrun, minni starfs-
geta og andleg vanlíðan. Algengustu
orsaka- og áhættuþættir skaða á grind-
arbotnslíffærum eru áhaldafæðingar,
einkum notkun fæðingatanga, spang-
arskurðir, langt annað stig fæðingar, stór
böm og fæðing fyrsta barns. Rétt grein-
ing á ákverkum og vönduð viðgerð á
þeim er miklvæg til að koma í veg fýrir
langtímaáhrif, einnig að forðast að stýra
konum í rembingshríðum og fæðing-
arstellingar geta skipt máli. Kröfur
kvenna um að fæða með keisarskurði
til þess að komast hjá áverkum á grind-
arbotn verða æ algengari og í sumum
tilfellum kemur það í veg fyrir áverka,
en hafa ber í huga að keisaraskurður er
stór aðgerð og ekki áhættulaus, því er
álitamál hvort hann er réttlætanlegur í
þeim tilgangi. Líklega mun aldrei verða
hægt að koma í veg fyrir langtíma-
afleiðingar grindarbotnsskaða en flest
bendir til að hægt sé að draga úr þeim að
einhverju leyti.
Fæðingarsögur og reynsla norð-
lenskra kvenna af barnsfæðingu
fjarri heimili, samfélagi og fjöl-
skyldu
Höfundur: Inga Sigríður Arnadóttir
Leiðbeinandi Dr. Olöf Asta Olafsdóttir
Þjónusta á landsbyggðinni hefur
verið dregin saman hér á landi með
öryggis- og hagræðingarsjónarmið í
huga. Því þurfa konur oft að ferðast
langar vegalengdir og jafnvel að flytja
að heiman í einhvem tíma fyrir fæðingu.
Þetta verkefni er hluti af stærri rann-
sókn um þetta efni á Islandi. Þýði rann-
sóknarinnar vom konur sem höfðu fætt
bam fjarri heimabyggð á Norðurlandi á
síðustu 18 mánuðum, tekin voru viðtöl
við 6 konur. Greind voru 8 meginþemu
ásamt fjölda undirþema. Umönnun
og stuðning fengu konumar helst frá
nærfjölskyldu. Fæðingarstaður var
talinn öruggur ef hátækni væri til staðar
með reyndu og hæfú starfsfólki sem
og að samgöngur væra góðar til og frá
fæðingarstað. Tillögur að bættri þónustu
felast í að bæta samskipt og upplýs-
Ljósmæðrablaðið - Sumar 2009 3 5