Ljósmæðrablaðið - 15.06.2009, Blaðsíða 19

var rannsókn til að meta komurit sem
vinnuvenju á fæðingardeildum. Hún
hefur einbeitt sér að rannsóknum á eftir-
liti með líðan barna í fæðingu, örvun í
fæðingu, tímalengd eðlilegra fæðinga,
heimafæðingum og starfí ljósmæðra á
mismunandi deildum. Hún vinnur sem
umsjónarmaður rannsókna í miðstöð
klínískra rannsókna við Háskólasjúkra-
húsið í Tromso, í Norður Noregi, og
sem dósent við Heilbrigðisvísindadeild
háskólans í Tromso. I íyrirlestri sínum
ijallaði Ellen um tvær rannsóknir
sem gerðar voru í Noregi á fyrirfram
ákveðnum heimafæðingum á árabilinu
1990 - 2007. Annars vegar var um að
ræða samanburðarrannsókn á útkomu
heimafæðinga og fæðinga hjá konum í
eðlilegu ferli á sjúkrahúsi. Hins vegar
var um eigindlega rannsókn að ræða þar
sem tekin voru viðtöl við ljósmæður til
að varpa ljósi á það hvemig heimafæð-
ingaljósmæður vinna og hvernig þær
stuðla að eðlilegri fæðingu.
A dagskránni var einnig fyrirhugað
að hafa tvo íslenska fyrirlestra ffá þeim
Elvu Björgu Einarsdóttur og Kristínu
Þóru Kjartansdóttur, en fyrirlestur Krist-
ínar féll niður. Elva Björg hélt erindi um
orðræðu kvenna um fæðingar þar sem
íslensk nútíma orðræða um fæðingar
var sett í sögulegt samhengi og reynt
að skýra hvers vegna hún er sem hún
er; „að slást um glaðloft“, „að eiga og
mega“, „sauðkindur á fæðingarbekk“,
„fæðing í sprangu á Þingvöllum", „að
vera svolítið svekkt“, „að virða ákvörðun
læknisins“, „sektarkenndarpakkinn“,
„að hafa það kósí og maula súkkul-
aði“. Elva Björg er MA í mannffæði og
BA í guðfræði. Innan mannfræðinnar
hefur hún lagt áherslu á heilsumann-
fræði en meistararitgerð hennar fjallaði
um val kvenna á fæðingarstað út frá
sjónarhomi kvenna. Fyrir hádegishlé
hristi Auður Bjarnadóttir jógakennari í
Lótus jógasetri upp í ráðstefnugestum
með hressandi uppákomu sem hún kall-
Ólöf Asta Ólafsdóttir ásamt erlenda Jyrirlesurum ráðstefnunnar þeim Chris McCourt og
Ellen Blix.
aði jóga á meðgöngu fyrir ljósmæður
- verum bumbulínur. Þar kynnti hún
meðgöngujóga og var með æfíngar.
Tvær málstofúr voru einnig haldnar,
annars vegar um þróun ljósmæðraþjón-
ustu á krepputímum og hins vegar um
áhrif tækninnar á barneignarferlið. Það
er óhætt að segja að ljósmæður og aðrir
gestir ráðstefnunnar hafí tekið virkan
þátt í umræðum en það var skipt niður
í hópa og svo voru niðurstöður hópanna
kynntar í lokin. Eftirfarandi er samantekt
undirbúningsnefndar úr niðurstöðum
málstofanna:.
1. I flestum hópunum kom fram
að í mæðraverndinni sé lagður
grandvöllurinn að barneignarþjón-
ustunni.
a. Aherslu verður að leggja á sjálf-
stæði ljósmæðra og því mjög
brýnt að vinna að samningi um
sjálfstætt starfandi ljósmæður
í mæðravemd. Einnig þarf að
auka sjálfstæði ljósmæðra til
að skrifa t.d. upp á beiðnir fyrir
blóðprufur, sjúkraþjálfara, vott-
orð til að hætta vinnu o.fl. (best
væri að tryggja rétt kvenna
til að hætta vinnu nokkrum
vikum fyrir fæðingu án þess að
fæðingarorlof skerðist). Viður-
kenna að starfsþrek sé minnkað
í lok meðgöngu án þess að um
sjúklegt ástand sé að ræða.
b. Hefúr eitthvað breyst við að
fækka komum í mæðravemd?
Umræður um hvort epidural-
tíðni hafí aukist eða hvort ambul-
ant komum á fæðingadeildir hafí
fjölgað við það.
c. Hugmyndir um hópmæðravemd
— stöku skipti í mæðravemd
þar sem fræðsla er um ákveðið
atriði.
2. Þjónusta í heimabyggð - grunnheil-
brigðisþjónusta verður að vera til
staðar í þéttbýli jafnt sem dreifbýli
á landsbyggðinni. Spurning um
sparnað ef ekki er til staðar fagfólk á
landsbyggðinni - t.d. er talað um að
kostnaður við þyrluútkall sé uml2
milljónir króna. Það er nauðsynlegt
að efla stuðning við ljósmæður úti
á landi til að sinna bameignarþjón-
ustu. Skilgreina hvaða þjónusta
getur verið þar og styðja við hana.
Endurvekja þarf embætti héraðs-
ljósmóður á landsbyggðinni.
3. Færa þjónustuna til kvenna, fara
í auknum mæli heim til kvenna
sem þurfa þjónustu, t.d. vegna
vandamála á meðgöngu (mæla BÞ,
rit, samdrættir, minnkaðar hreyf-
ingar o.fl.) spurningar um byrj-
andi fæðingu eða legvatnsleka eða
vandamála í sængurlegu. Hagkvæmt
út frá kostnaðar- og fagsjónarmiðum
að halda konum eins lengi utan
stofnunar og hægt er.
4. Stofnun ljósmæðramiðstöðvar
þar sem hægt væri að hafa utan-
umhald utan um heimafæðingar og
heimaþjónustu ljósmæðra.
a. Hægt væri að skipuleggja vaktir
fyrir heimafæðingar, heimaþjón-
ustu og jafnvel selja þjónustu
til stofnana vegna heimavitj-
ana t.d á meðgöngu og í byrjun
fæðingar.
Ljósmæðrablaðið - Sumar 2009 1 9