Nýtt Helgafell - 01.10.1959, Síða 48

118
HELGAFELL
Bréf ýrá Páli Melsted
til Hannesar Hafstein
Reykjavík 2(i. jan. 1882
Kæri vinur.
Það gleður mig að sjá í blöðunum, að þið
ætlið að gefa út kvæði Jónasar Hallgríms-
sonar o. s. fr. og þessvegna hefi ég tekið
eftirrit af þeim 3 bréfum, sem ég á frá hon-
um og sendi yður það með svolitlum skýr-
ingum, að vísu ómerkilegum en þó betri en
alls ekkert. En bréfin sjálf geymi ég og vil
að þau komist í vísan stað að mér látnum.
Stafsetning á eftirriti mínu er ekki alveg eins
og Jónas hafði hana, einkum þó það, að hann
skrifaði ekki y heldur i í t.d. firir, ekki fyrir;
ekki eftir eins og ég, heldur eptir o. s. fr., en
engu hefi ég breytt, ekki einu orði, en úr
liefi ég felt ómerkilegt og óþarft gaman, og
sett . . . í staðinn. — Meira veit ég ekki til
að hjá mér sé eftir hann. Eg hefi skrifað séra
Vald. Briem, og beðið hann biðja séra Jó-
hann föðurbróður sinn að senda ykkur ef
hann hefir, eða veit, eitthvað. Séra Andrés
Hjaltason, faðir Jóns skólastjóra nyrðra, hlýt-
ur að kunna eitthvað af því sem Jónas orti
í Bessastaðaskóla. Jónas sagði mér einhvern-
tíma: „Dr. Sclieving fékk okkur (c. Jónasi,
Andrési Hjaltasyni og Búa Jónssyni) stund-
um dæmisögu og sagði okkur að yrkja út af
henni, og settumst við þá uppí lokrekkjur
og fórum að yrkja.“ Séra Búi dó á Pi-est-
bakka, en séra Andrés lifir, og ég ætla með
fullu ráði. Ég kom í skóla 1828 — faðir yðar
ekki fyr en 1830, ef ég man rétt — en Jónas
dimitteraðist vorið eftir (1829), við vorum
þannig saman 1 vetur, en þá hafði ég (engin)
lítil kynni af honum, enda var ég neðribekk-
ingur, og hann fáfróður, en Jónas var dimit-
tendus, og átti þá oft í kappræðum við Jón
Hjaltalín, einkum á morgnana í rúmi sínu
í Amtmannssona loftinu; rúmin voru þar hvert
upp af öðru, og Jónas og hans rekkjunaut-
ur í neðra rúmi, en Hjaltalín og hans lags-
maður í efra rúminu. Ekki vissi ég til að
Jónas gerði vísu þann vetur, en það getur þó
vel verið, en mig rninnir að um vorið gerði
hann í norðankasti einu þessa stöku: „Hóla
pínir hörku bál“ o. s. fr. Hann heyrði ég þá
fara mcð kvæði eftir Bjarna, oftar en einu
sinni, og man ég einkum eftir því eitt kvöld
í rökkri, við lágúm uppi í rúmum og sátum
þar, nokkrir piltar, þá þuldi Jónas upp fyrir
okkur Sigrúnar Ijóð, og kvæðið um Jón ad-
júnkt (föður Bjarna rektors) „Ileyri ég hljórn
í húmi lágan“, og hafði ég hvorugt áður
heyrt. Það fékk mikið á mig að heyra þetta.
og því man ég það nú á 70ta árinu eins og
hefði verið í gærkveldi. Sama daginn- sem
Jónas hélt sína dimissiónræðu vorið 1829,
gengum við ofan á Schevingstún, sem kallað
var (á Bessastöðum), og þá taldi Jónas á mig
fvrir það, að ég hafði svo lítið skift mér af
honum allan veturinn, en hænst heldur að
öðrum, og talaði þá so uni fvrir mér, að
tárin komu mér í augu; ég var ungur og við-
kvæmur og saklaus í þá daga. — A sumr-
um var ég hér í Rvik, og Jónas þá á kontoiri
hjá Ulstrup, þá hittumst við, en lítið sem
ekkert bar þá til sem mér sé minnisstætt.
Eitthvert sumar, sem Jónas var hjá Ul-
strup, var það einn sunnudagsmorgun að
Magnús Konferentsráð í Viðey sá í kíkir sín-
um marsvína vöðu vestur á sjó og sendir
hingað fram eftir að láta menn vita hvað
á ferðurn sé. Menn fara hér á flot fjölda
bátum, hafa grjót og mig minnir á sumum
hunda, komast vestur fvrir fiskana og reka
þá í hóp og ætla inn skipaleið milli Akur-
eyjar og Engeyjar; en bændur fram á Nesi,
einkum Þórður hreppstjóri faðir Einars prent-
ara og fleiri, réðu því að menn fóru fyrir
vöðuna og ætluðu að reka hana upp á Eyðs-
granda. Fiskarnir óðu, fiskur við fisk, en báta-
Kristján Albertsson léði Helgafelli þessi
bréf til birtingar, en hann hafði nýlega
fundið þau í bréfasafni Ilannesar Ilaf-
stein.