Vísir - 22.12.1946, Blaðsíða 4

4
JÖLABLAÐ VÍSIS
SAGA EFTIR WILLIAM A. BARRET
Einvígi
u m furirfra ntareiðs iu r
Höfundur þessarar sögn er Bandaríkjamaður og hefir að
líkindum ekkert birzt áður eftir hann á íslenzku. 1 þess-
ari smásögu segir hann frá fólki, sem hefir aðrar skoðanir
á lífinu og önnur viðhorf til þess en fólk, sem hver og
einn umgengst daglega.
Larry og eg vorum „að-
stoðarverkfræðingar“ við
gasstöðina, — þ. e. a. s. við
vorum skrifstofumenn. Allt,
sem heyrði undir skriftir hjá
fyrirtækinu, fengum við lil
lirlausnar. Við unnum
skvldustörf okkar við stórt
skrifhorð, hvor andspænis
•öðrum. Frá aðalskrifstof-
unni, sem var niðri i sjálfum
hænum, hárust alllaf öðru
hverju mikið af ruglandi fyr-
irskipunum, sem framfylgja
átti út í æsar.
Enginn kærði sig nokkurn
skapaðan hlut um aðstoðar-
verkfræðingana, að undan-
teknum mexikönsku verka-
rnönnunum, sem unnu lijá
gasstöðinni. í þeirra augum
vorum við nokkurskonar
smækkuð mvnd af forráða-
mönnum fyrirtækisins. Við
vorum „herra gjaldkerinn“.
Þessir Mexikanar voru ein-
staklega góðir verkamenn.
Höfuðpaurarnir á meðal
þeirra voru kyndararnir, —
gamlir og' sterkir karlar, sem
nnnu á átta tíma vöktum við
að kynda eldana. Þeir mok-
uðu kolum i sífellu inn á
<‘ldana í hinum mikla liita,
voru naktir niður að mitti og
virtust una sér hið hezta. Það
var ekki á allra færi að leysa
jietta starf af höndum, enda
voru mjög fáir, sem treystu
sér til þess.
Fyrirtækið horgaði slarfs-
mönnum sínum launin tvisv-
ar í mánuði, þann fimmta og
tuttugasta. Það fannst Mexi-
könunum blátt áfram hlægi-
legt. Er það á færi nokkurs
manns, að láta launin endast
í fimmtán daga? Ef Mexíkani
álti peninga lengur en í þrjá
daga var hann nirfill, — og
senor, hvenær liefir spænskt
hlóð runnið í æðum manns,
sem er nirfill? Og kyndararn-
ir hjá okkur höfðu þann vana
að fá útborguð launin sín á
þriggja eða fjögra daga
fresti.
Lög og reglugerðir fyrir-
tækisins voru nokkuð tví-
ræð. Við Larry sendum
mánaðarlega kvittaðan
launalista niður til aðalskrif-
stofunnar og fengum lauri
verkamannanna útborguð
fyrirfram fyi-ir Iiverl tíma-
bil. En dag nokkurn barst
okkur athugascmdabréf frá
aðalskrifslofunni:
„Þar scm oft á tíðum
hefir komið fyrir, að fyr-
irframgreiðslur hafa ver-
ið misnotaðar, er liéðan i
frá .stranglega bannað að
borga vinnulaunin fyrir-
fram nema mjög mikið
liggi við.“
Er við höfðum nýlokið við
að hengja lilkynningu þessa
upp, kom kvndarinn Juan
Garcia inn í skrifstofuna.
Hann snéri sér til mín og bað
mig um að borga sér fyrir-
fram. Eg gat ekkert sagt við
hann, en henti honum' á til-
kynninguna. Hann stautaði
sig fram úr liénni, néri liend-
ur sínar og spurði siðan:
„Hvað þýðir eiginlega —
nema mjög mikið liggi við?“
Eg útskýrði setninguna
fyrir Iionum og hætli enn-
fremur við, að fyrirtækið
hæri umhyggju fyrir starfs-
mönnum sínum, en hefði
hinsvegar hannað að launin
væru greidd þriðja og fjórða
livern dag. En ef einhver
vrði veikur og þyrfli á pen-
ingum að halda fvrir læknis-
hjálp eða Iyfjum, þá væri
öðru máli að gegna.
Juan Garcia snéri hatlin-
um ótt og lílt í stóru lúkun-
um sinum og spurði: „Fæ
eg þá enga peninga núna?“
„Næsta útborgunardag,
Juan, þann lutlugasta.“
Iíann gekk þögull út. Eg
liálf skammaðist nrin fyrir
þetla og leit yfir borðið til
Larrys, en hann leit undan.
A næstu ldukkustund
komu iveir kyndarar inn til
okkar, báðu um fyrirfram-
greiðslu, lásu tilkynninguna,
fengu skýringu á lienni og
gcngu síðan þögulir út. Síð-
an kpmu ekki fleiri. En það
sem við vissum ekki, var að
þeir Juan Garcia, Pete Men-
doza og Fransisko Gonzalez
höfðu skýrt félögum sínum
frá þessari ráðagerð fyrir-
íækisins. Til þess að fá peu-
inga, varð eiginkonan að
vera veik. Eða barnið þurfti
að l‘á læknishjálp.
Na\sta morgun var eigin-
kona Juan Garcia að dauða
komin, móður Pele Men-
doza var vart líf hugað til
næsta morguns, skæð farsóft
lagði björnin í rúmið unn-
vörpum. Qg til tilbreylingar
sagði einn, að faðir sinn lægi
fyrir dauðanum. Þrált fyrir
allt horgaði enginn okkur
Larry laun fyrir að lila eflir
heilsufarinu á meðal verka-
inannanna, svo að við borg-
uðum þeim félögum launin
og■skrifuðum í athugasemda-
dálkinn á launalislanum
„brýn nauðsyn“. Verka-
mennirnir fengu peningana
sina.
Svo leið ein vika. Þá barst
oklcur ný lilkynning, slutt
og gagnorð: „Iléðan i frá
fær enginn starfsmaður hjá
fyrirtækinu úthorgunð laun
sin fyrirfram, nema hann
segi upp starfi sínu.“
Við hengdúm þessa til-
kynningu upp á vegginn og
útskýrðum innihald liennar
fyrir verkamönnunum. „Nei,
því miður Juan, við getum
ekki borgað þér fyrirfram.
Það er annars leiðinlegt með
konuna þína, frænkur þínar
og frændur, en við höfum
fengið nýjar fyrirskipanir
eins og þú sérð.“
Juan Garcia fór út til þess
að hugsa málið. Hann talaði
við Mendoza, Gonzalez og
Ayla og kom inn til okkar
daginn eftir og sagði: „Eg
hcfi ákveðið að ségja upp
starfi nrinu Iijá fyrrtækinu.
Eg er búinn að fá vinnu ann-
arsslaðar. Fæ eg peningana
mína núria?“
Við sögðum honum, að
þetta væri mjög gott fyrir-
tæki og vildi allt fyrir slarfs-
menn sína gera. En að lokum
fór það þannig, að Juan sagði
upp, féklc peningana sína og
fór. Eins lbru þeir Mendoza,
'Gorizalez, Ayla og Ortez að
i’áði sínu. Þeir voru Iieztu
kyndararnir hjá fyrirlækinu
og mjög erfitt að fá menn í
þeirra slað.
Við Larrv horfðum livor á
annan og vissum hvað henda
myndi eftir þrjá daga. Eitl
af verkum okkar snennna
hvern morgun var að ráða
nýja verkamenn, ef einhverja
vantaði, en aldrei höfðum við
þurft að ráða nýja kyndara.
Öllum var heimilt að falast
cftir vinnu, en aldrei áður
höfðum við þurft að ráða
þaulæfða kyndara til þcss að
vinna algenga verkamanna-
vinnu.
Verkstjórinn néri liendur
sinar í örvæntingu og spurði
guð almáttugan, hvort það
væri ætlún Iians, að hann
einn kynnti alla hölvaða ofn-
ana meðan þaulvanir kynd-
arar eins og .Tiian Garcia,
Pete Méndóza og allir lririir
stæðu í hiðröðinni og föluð-
ust éftir algcngri verka-
mannavinnu. Við réðum þá
á nýjan leik scm kyndara,
annað var ekki liægt að gera.
Á hSerjum degi kom stór
höpur kyndara inn lil okkar
og sagði upp og annar höputi’
bað um atvimiu. Allar skrift-
ir hjá okfcur Larry jukust til
hehnings við þetta og á aðal-
s.n.ri.r(.K*krt>rkrhr«,rsr«irt.ri>ri.n.r«.ri,rsn>ri,riir«.Ki
skrifstofunni skildi enginn
neitt í neinu. Hrúgan af eyðu-
blöðum, sem á stóð, að Juan
Garcia hefði sagt upp og önn-
ur lirúgan, sem á stóð, að
Juan Garcia liefði verið ráð-
irin á nýjan leik, stækkaði
með hverri vikunni. — Sim-
inn hringdi.
Með nokkurum semingi
svöruðum við, að við gætUiíi
ekfci ráðið því ef einhver
kyndaranna vildi segja upp
og ef hann skömmu síðár
falaðist eftir atvinnu á nýjan
leik.
Á aðalskrifstofunni var
svo soðin saman ný tilkynn-
rig og send til okkar. Er eg
liafði lesið liana, rétti eg Lar-
ry jiana. Hann sagði síðan:
„Við niunum liafa það rólegt
hér næstu vikurnar.“
Tilkyriningin lilj óðaöi:
Framh. á bls. 47.
soo«e,;ií5«;iíií>Oí>»í>í>onoíií5«;5tií
SKÝHING:
Lárétt: 1 FJík, 5 biblíanafn, 10 niatur, 11 minnkar, 13 sund, 14
í'a-fa, 10 lilelík, 17, frumefni, 18 niálmur, 20 par ntesl. 21 rödd,
22 verkfæri, 24 þjálfa, 20 veður, 28 fisluir, 30 kaupfélag, 32 guðs,
34 kona, 35 fangamark, 30 nærast, 38 Jiáð, 39 spíra, 40 kúttér,
42 föl, 43 slétl,*tö þungi, 40 ósamstæSir, 47 hás, 49 gruna, 50 tveir
eins, 51 kirkjuathöfn, 53 gælunafn, 54 bita.
Lóðrétt: 1 hátíðin, 2 samtenging, 3 kaldi, 4 réttur, 0 eldstæði,
7 ungviði, 8 atviksorð, 9 erfiða, 10 fum, 12 skáldverk, 15 fljót,
10 tíndi, 19 lálinn, 21 kraftur, 23 biblíunafn, 24 spýja, 25 nötrar,
27 vclur, 28 clska, 29 ávítur, 31 jötu, 33 fyrirsögn, 34 stcfna, 35
vessa, 37 mann, 39 sendiboða, 41 pilt, 42 hestsnafn, 44 falsi, 4.5
nös, 48 tveir cins, 49 endi, 51 horfði, 52 tveir eins.
Lausnin er á bls. 46.