Morgunblaðið - 02.11.1963, Page 64

84
MORCUN BLAÐIÐ
Laugardagur 2. nóv. 1963
minnir — Th. Thorsteinsson og
komu þeir oft á skrifstofuna,
ekki síst Thorsteinsson, sem var
mjög áhugasamur um hag blaðs
ins. Þeim þótti Þorsteinn rit-
stjóri of linur í stjórnmálasókn-
inni og varð það til þess að rit-
stjóraskipti urðu nokkru eftir 'að
ég fór þaðan. Jón Kjartansson,
sem þá var lögreglustjórafull-
trúi, hafði skrifað stjórnmála-
greinar í blaðið um hríð, og var
honum boðin ritstjórastaðan
eftir Þorstein, en Jón kvaðst
ekki taka það í mál nepa hann
fengi með sér mann, sem síðar
mótaði blaðið í naer 40 ár: Val-
tý Stefánsson.
— Þau árin sem ég vann að
öllu leyti hjá blaðinu, 1918 — 23,
átti það marga góða liðsmenn,
sem skrifuðu í það við og við.
Ég skal aðeins nefna þrjá: Lækn
ana Guðmund Hannesson og
Gunnlaug Claessen og dr. Helga
Péturss. Guðmundur var jafn-
vfgur á allt, Gunnlaugur skrif-
aði um heilbrigðismál og heilsu
far, og greinir dr. Helga urðu
síðar uppistaðan í Nýal hans.
Mér eru minnisstæð handritin
hans, skrifuð á bláan heiíarkar-
pappír fáguð og vönduð og á
fallegustu islenzku máli, sem pr-
entað var í Morgunblaðinu í þá
daga. Allir áttu þessir menn það
sameiginlegt að vilja láta gott a
sér leiða; ég var hrifinn af þeim
öllum, en vænst þótti mér um
Gunnlaug Claessen, án þess þó
að ég kynntist honum persónu-
lega til nokkurrar hlítar.
IV.
Fyrstu mánuðirnir sem ég
vann á Morgunblaðinu urðu rík
ari að innlendum stórviðburð-
um en nokkurt an nokkurt ann-
að skeið æfi minnar. Þann 12.
okt. gaus Katla skömmu síðar
byrjaði spánska veikin að drepa
fólkið og hætti ekki fyrr en hún
hafði gengið af nær 300 dauðum.
Og 1. des. varð ísland sjálfstætt
riiki.
— Og þá gerðist mesta útlenda
fréttin um margra ára sxeið:
Heimsstyjöldinni lauk 11. nóv-
ember.
Þurfti þannig ekki að kvarta
undan fréttaleysi um þær mund-
ir. Eiginlega hafði Morgunblaðið
aldrei þurft að gera það, því r.ð
svo að segja sama daginn sem
það hóf göngu sín hafði kona
eitrað fyrir bróður sinn, en slíkt
eru sem betur fer sjaldgæf gifur
tíðindi á voru landi. Og áður en
blaðið varð ársgamalt hófst
heimsstyrjöldin fyrri og hætti
ekki fyrr en blaðið var orðið
5 ára. Fyrst í stað risu hárin á
hverju ósköllóttu höfði við iest-
ur stríðsfréttanna, en smámsam-
an deyfðust áhrifin og fóik varð
ónæmara fyrir stórfréttum. Ég
nefni sem dæmi, að þegar „Tit-
anic“ fórst vorið 1912 talaði fólk
um þetta marga mánuði á eftir
og „Hærra minn guð til þín“!
var sungið og raulað um land
allt, vegna þess að það fréttist
(sem raunar reyndist lygi) að
hljómsveit skipsins hefði leikið
lagið meðan það var að sökkva.
Fimm árum síðar skutu Þjóðverj
ar í kaf „Lusitania". Þar fórst
fleira fólik en á „Titanic", en
samt gleymdist sá atburður svo
að segja strax — og fór í kaf
undir þeim sem á eftir komu.
Það væri freistandi að rifja
upp endurminningar frá Kötlu-
gosinu og einkum spönsku drep-
sóttinni, en til þess er ekkert
rúm. Líklega hefur Reykjavík
aldrei -verið með dapurlegri
svip en þá, og manni fannst
dauðinn vera að læðast kring-
i»m mann hvar sem maður fór. Ég
minnist sérstaklega frá þeim
vikum læknanna Matthíasar Ein
arssonar og Þórðar Thoroddsen,
sem alltaf voru á þönum um
auð strætin, og svo Þórðar á
Kleppi, eftir að hjúkrunarstöð-
in var sett upp í Miðbæjarskól-
anum. Og vörubílanna með
margar líkkistur á pallinum,
stundum ómiálaðar. Það gafst
ekki tími til mála þær fyrr en
þær voru komnar suður í líkhús.
Það var ömurlegt og kalt í
Reykjavík þá. Og margir höfðu
liitið í eldinn. Kolin kostuðu 325
krónur lestin, — nákvæmlega
100 sinnum meira en skippund-
ið hafði kostað á skólaárum mín
um, tólf árum áður.
En þrátt fyrir þetta allt og
þrátt fyrir kalsaveður var þeim
hlýtt um hjartaræturnar sem söfn
uðust saman fyrir neðan Stjórn-
arráðshúsið 1. desember. Löngu
flaggstengurnar tvær, sem stað-
ið höfðu bak við húsið síðan
1915, er landið fékk fána (með
því skilyrði að þegar stjórnar-
ráðið notaði hann skyldi Danne
brog dregið upp jafnframt, „á
óvirðulegri stað“) voru horfnar,
en miklu lægri stöng komin á
húsið í staðinn. Og þar var fán-
inn dreginn að hún í ræðulok
Sigurðar Eggerz, sem hafði orð
fyrir stjórninni, því að Jón
Magnússon forsætisráðherra var
í Khöfn.
„Það er langt síðan þetta var“!
Eftir 5 ár halda íslendingar upp á
hálfrar aldar afmæli hins frjálsa
og fullvalda ríkis. En eiginlega
finnst mér furðu stutt siðan
þetta var, og ég hugsa að flest-
um á mínum aldri finnist það
lika. Því að yfirleitt hefur ís-
land átt betri ævi undanfarna
hálfa öld en nokkurtíma áður.
Og hér hefur verið meira starf-
að en nokkurntíma áður. Þó að
ekki hafi gerzt jafn „mörg tíð-
indi í senn“ og haustið 1918, er
munurinn sá, frá því sem fyrr-
um var, að nú eru alltaf að ger-
ast tíðindi og ekkert stendur
kyrrt eða kippist afturábak. Þjóð
in hefur svo mikið að hugsa
núna, að hún hefur engan tíma
til að láta sér leiðast. Og pá
líður tíminn fljótt.
Mér finnst stutt síðan þetta var.
En á þessu tímabili hefur þjóðin
haft hamskifti. Það er engin
furða þó að Vestur-íslendingum,
sem fóru að heiman uppúr alda-
mótunum, finnist hún óþékkjan-
leg þegar þeir sjá hana núna, og
þó er Reykjavík óþekkjanleg-
ust. Allt hefur stækkað. Reykja
vík hefur sexfaldast, og það mun
láta nærri að Morgunblaðið
hafi líka sexfaldast, bæði að
stærð og útbreiðslu. En eitt hef-
ur minnkað, og það eru fjarlægð
irnar, þó að landið sé jafnstórt
og það var.
Morgunblaðið hefur vaxið
með þjóðinni. Og ég lýk bessu
sendibréfshrafli mínu með ósk
ura, að framhald megi verða á
þeim vexti hjá þeim báðum.
Skúli Skúlason. ,
Seyðfiröingar, nærsveitamenn!
Erum ávallt birgir af allskonar matvörum. nýlenduvörum, fóðurvör-
um, hreinlætisvörum, ávöxtum, nýjum, þurrkuðum og niðursoðn-
um, öli og gosdrykkjum, tóbaki og ýmsum smávörum.
Afgreiðum kost í skip og báta.
Gjörið svo vel að kynna yður verð og þjónustu hjá okkur.
Verið velkomin.
VERZLUNIN DVEBGASTEINN
Seyðisfirði.
WILLYS
JVAL ÞEIRRA
VANDLÁTU
PANTIÐ
Willis-jeppa
WILLYS TIL ALLRA STARFA
Létfur — Sferkur — Lipur og sparneylinn
Veljið um Egils-stálhús eða ameríkskt hús.
Framdrifslokur spara benzín um 15%—25%.
Mismunadrifslás eykur aksturshæfni Willys-jeppans
Varahlutir eru
ávallt til í
Willys-jeppann