Morgunblaðið - 10.02.1974, Síða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 10. FEBRUAI. 1974
Minning:
Jórunn Jónsdóttir
Innri-Njarðvík
Að koma, vera og fara, það er
hið sígilda lögmál allra lifandi
vera á þessari jarðkúlu okkar, en
tímalengdin er misjöfn á hérvist-
arstundunum. Allt hefir sinn
tima hjá hverju og hverjum, sem
lifir. Það var og er ennþá, að
sumum þeirra, sem hafa lifað
langa ævi við góða heilsu og mikla
starfsorku, finnst, þegar þessar
góðu Guðsgjafir eru uppeyddar
og ellihrumleikinn með sinum
vankostum og veikleika tekur yf-
irhöndina, að þá megi skaparínn
strax skipta yfir til sin í betri
heima.
Jórunn frænka mín var ein af
þeim fremur fáu mannsekjum, er
fengu að njóta þeirra miklu gæða
að lifa heilbrigð með afburða
mikla lífsorku til sálar og líkama
nær alla sína löngu ævi. Það var
aðeins allra síðusju árin, sem
hún gat ekki gert það, sem vilji
hennai' vildi. Hún, sem gat svo
lengi gert svo mikið. Allt lék í
höndum hennar úti sem inni.
Starfiðvar hennar líf og líf henn-
ar var starf fyrir hennar eigið
heimili og þarfir, eftir því, sem
með þurfti.
Það var því ekki að furða, þótt
viðbrigðin yrðu mikil, þegar
starfsþrekið var búið og vanlíðan-
in tók við.
Jórunn beið eftir og þráði þann
dag, er hún fengi að fara héðan til
vina og ættingja, er áður voru
farnir af þessum heimi. Oft sagði
hún við mig: ,,Ég vildi, að blessað-
ur himnafaðirinn færi nú sem
alira fyrst að taka mig til sín."
Máltækið segir: Seint koma suinir
dagar, en koma þó. Og nú er hann
kominn dagurinn hennar Jórunn-
ai', 4. febrúar, 1974 og nú er hún
horfin frá válegri veröld til þeirra
ljóssins heima, er hún þráði og
trú hennar stefndi að.
Æviár Jórunnar voru orðín
mörg og þegar dagarnir eru tald-
ir, eru þeir 89 ár, 3 mánuðir og
nær þrjár vikur. Hún hafði um
langt árabil og til hinztu stundar
verið hinn virðulegi aldursforseti
Njarðvíkurhrepps.
Jórunn Jónsdóttir var fædd að
Hópi í Grindavík 17. október,
1884. Foreldrar hennar voru Jón
Guðmundsson og Guðrún Guð-
brandsdóttir, hjón er þar bjuggu
saman nær hálfan annan áratug.
Þau gengu í hjónaband 25. nóv- )
ember, 1881. Jón dó á bezta aldri,
30. marz, árið 1894. Höfðu þau
hjón þá eignazt 12 börn, 5 syni og
sjö dætur. I þessum barnahópi
voru einir tvíburar. Einn sonur-
inn dó í bernsku, en hin 11 börntn
komust öll upp til fullorðinsára.
Af þeim náðu 5 áttræðisaldri. Nú
er aðeins eftir yngsta systirin
Dagbjört, sem varð 80 ára á síðast-
liðnu hausti. Yngsti bróðirinn
Baldvin dó í nóvember s.l.
Þau hjónin Jón Guðmundsson
og Guðrún Guðbrandsdóttir á
Hópi áttu ættir sínar að rekja
í Rangárvalla- og Skaftafellssýsl- 1
ur. Foreldrar Jóns voru Guð-
mundur Bjarnason bóndi á Ulfs-
stöðum og Álftárhóli í Landeyj-
um og hans kona Jórunn Jóns-
dóttir Ijósmóðir. Foreldrar Guð-
rúnar voru Guðbrandur Jónsson
frá Gaddstöðum á Rangárvöllum
og Elin Jónsdóttir Þorsteinssonar
frá Sólheimum í Mýrdal. Kona
Jóns Þorsteinssonar og móðir El-
inar var Valgerður Sigurðardóttir
frá Steig í Mýrdal, en hún varð
síðar kona Lofts Guðmundssonar
á Geldingalæk.
Ættir þeirra Hópshjónanna,
Jóns og Guðrúnar, verða ekki j
lengra raktar hér, þó svo að það
hefði verið vel þess vert, þegar
Jórunnar i Njarðvík er minnzt.
Jórunnar nafnið hennar má finna
í ætinni, t.d. Jórunni dóttur
Steins biskups Jónssonar á Hól-
um, eins má nefna það, að þær
húsfreyjurnar í Innri-Narðvík,
Ljótunn Sigurðardóttir, móðir
Jóns Thorkilli Skálholtsrektors
og Jórunn Jónsdóttir, áttu til
sömu forfeðra að telja, má þar til
nefna Einar Sigurðsson prest og
sálmaskáld i Heydölum.
Jórunn átti sín fyrstu bernsku-
ár í foreldrahúsum og naut þar
föður- og móðurhlýju, en skjótt
dró ský fyrir sólu, þegar faðir
hennar dó í blóma lífsins, en þá
var Jórunn á tíunda árinu. Það
var henni sem barni mikið áfall
og alla tíð minntist hún þeirra
gleði- og hamingjustunda, er hún
faldi litla andlitið sitt i skegginu
hans pabba síns. Og frá sinni
hlýju og hjartnæmu móður varð
hún að fara sem fleiri systkini
hennar. Þar með var lokið hinum
björtu hamingjudögum bernsku-
áranna og önnur veröld tekin við.
Ung að árum fluttist Jórunn frá
Grindavík norður yfir skagann að
Innri-Narðvík á heimili Helga As-
björnssonar bónda, er þá hafði
tekið þar við búsforráðum eftir
föður sinn Iátinn, hinn merka óð-
alsbónda og hreppstjóra Ásbjörn
Ólafsson. Ingveldur Jafetsdóttir,
ekkja Ásbjarnar var þá enn á lífi.
Lifði hún fyrstu þrjá ársfjórðung-
ana, sem Jórunn átti þar heima.
Ásbjörn dó þann 5. ágúst árið
1900, en Ingveldur þann 6. marz,
árið 1904. Átján ára gömul tekur
Jórunn við húsfreyjustöðu á þess-
um stóra stað, sem Innri-Njarðvík
ur heimilið hafði verið um aldabil
og var ennþá'að nokkru leýti, þó
svo að mikið væri þá umbreytt
með fólkshald og sjávarútveg til
hins minna frá því á blömaskeiði
þeirra Ásbjarnar og Ingveldar.
Jórunn og Helgi voru gefin
saman í hjónaband í heimakirkj-
unni þann 20. jariúar, 1905. Er
tíminn því nú að renna á sjötug-
asta árið frá þeim degi og margt
hefur á dagana drifið hjá henni
Jórunni frænku í Njarðvík á öll-
um þessum árum, og væri löng
saga að segja frá því til hlítar.
Nóg voru verkefni ungu húsfreyj-
unnar. Helgi sótti sjóinn af kappi
á sexmanna farinu sínu, heppinn
að fiska og lipur sjómaður. Heima
við voru kýrnar og kindurnar,
sem þurftu sinna muna með.
Gestagangurinn var að mestu
hinn sami og verið hafði um langa
tíð, en nú var ekki margt um
vinnuhjú hjá þeim ungu hjónun-
um, því kom það sér nú aldeilis
vel að konan var meira en nafnið
eitt, þegar á reyndi. Það mátti nú
segja um hana Jórunni, að hún
var sannarlega kraftamanneskja
til allra verka úti sem inni, enda
þurfti hún á þeim kostum að
halda. Þá var andlegi krafturinn
hennar ekki síður á ferð og ekki
var hans siður þörf með til þeirra
stórræða, er hún mátti oft standa
í á heimiiinu, til dæmis þegar
mikið var þar um gesti og gang-
andi i ýmsu ástandi. Jafnvel næt-
ur sem daga þurfti Jórunn að taka
á móti slíkum gestum og veita
þeim aðhlynningu með mat og
næturgreiða og oft á tíðum lag-
færði hún fatnað þeirra, er á ferð-
t
Bróðir okkar,
GUNNAR KRISTINN
HANSEN,
andaðist 30. jan. s.l. Útförin
hefir farið fram.
Olav Hansen,
Geir Hansen,
Rúnar Hansen.
t
Bróðir minn,
KRISTJÁN
VALDIMARSSON
frá Hnífsdal,
sem andaðist að kveldi 3.
febrúar verður jarðsettur frá
Fossvogskirkju þriðjudaginn 1 2.
febrúarkl. 10:30að morgni.
Valdimar Björn Valdimarsson.
t
Eiginmaður minn
ELLERTK. MAGNÚSSON,
Snorrabraut 73, Reykjavík,
andaðist á heimili okkar 8. febrúar '74
Guðríður Þorkelsdóttir.
t Móðir okkar oa fósturmóðir
SIGURRÓS BÖÐVARSDÓTTIR, Óðinsgötu 5, lézt.í Borqarspítalanum 8 febrúar 1 974.
Jósefína Björgvinsdóttir, Hermann Björgvinsson,
Hulda Björgvinsdóttir, Sigurbjörg Björgvinsdóttir,
Marteinn Björgvinsson, Björgvin Hermannsson.
Hjartkær eiginmaður minn, sonur, faðir, tengdafaðir og afi,
SIGURÐUR KRISTJÁN GUÐMUNDSSON,
Hlaðbrekku 22, Kópavoqi.
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju þriðjudaginn 1 2. febrúar kl.
1 30 e.h.
Fyrir hönd aðstandenda,
Guðrún Ebba Jörundsdóttir.
t
Móðir min, tengdamóðir og amma,
ELlNBORG KVARAN,
verður jarðsett frá Fossvogskirkju þriðjudaginn 12. febrúar kl, 3.0CT
e.h.
Böðvar Kvaran, Guðrún Kvaran og börn.
t
Móðir okkar, tengdamóðir og amma
HELGA Þ. SMÁRI
verður jarðsungin frá Fossvogskirkju mánudaginn 11 febrúar kl.
t
Hugheilar þakkir til allra nær og fjær, sem auðsýndu okkur samúð við
andlát og jarðarför, mannsins míns, föður okkar, tepgdaföður, afa,
sonar, bróður okkar og tengdabróður,
HARÐAR SIGFÚSSONAR,
Barðavogi 26.
Jóhanna Guðmundsdóttir,
Jóna S. Harðardóttir Guðjón Ingi Sigurðsson,
og börn,
Halldór Harðarson, Hólmfriður Sigurjónsdóttir,
Jóna S. Jónsdóttir,
systkiníog tengdasystkini.
t
Innilegar þakkir til allra vina okkar og vandamanna fyrir samúð og
hlýhug við andlát og jarðarför móður okkar, tengdamóður og ömmu.
VALGERÐAR BJÖRNSDÓTTUR,
Hverfisgötu 1 2, Reykjavík.
Leifur Hannesson, Áslaug Stefánsdóttir,
Valgerður Hannesdóttir ó(afur ólafsson,
Lína Lilja Hannesdóttir, Hilmar Pálsson,
Helga Hannesdóttir, Jón Stefánsson
og barnabörn.
inni voru. Þetta voru hennar
aukastörf, þó æþið stór væru.
Þó margt væri ólíkt með þeim
hjónum Jórunni og Helga áttu
þau það einatt sameiginlegt að
vera bæði höfðingjar í gestrisn-
inni og áreiðanlega líkaði þeim
aldrei betur sitt heimilishald, en
þegar hópa af góðum gestum bar
að garði, er allir gátu með ánægju
notið þeirra höfðinglegu veitinga,
sem fram voru bornar. Þá var hún
Jórunn sannkölluð drottning í
ríki sinu. Þær voru æði margar
veizlurnar á því rausnarlega
heimili tilheyrandi messugjörð-
um í kirkjunni og þar komu marg-
ir lærðir sem leikir að borðum.
Var það svo lengi vel fyrstu bu-
skaparár Jórunnar og þá ekki síð-
ur eftir að kirkjan var endurvígð
1944. í röskan aldarfjórðung þar
frá hafa veizluborð Jórunnar
staðið til boða kirkjugestum, sem
það vildu þiggja. Þetta var einn
þáttur i hennar lífi og starfi til
vegs og virðingar kirkjunni sinni,
en þeir voru miklu fleiri þættirn-
ir hennar, sem lágu að kirkjunni,
þó þeir verði ekki hér upp taldir.
Og eftir að ég fór að starfa fyrir
kirkjuna var Jórunn, frænka mín,
mér sannarlega máttarstólpi
og aflgjafi, þegar mest á
reyndi. Bænarorð hennar og
blessunaróskir eru mér ógleym-
anleg og þegar bygging safn-
aðarheimilisins hófst með hennar
fyrstu skóflustungu, voru bæn-
arorð Jórunnar um blessun
Guðs og brautargengi þess heimil-
is fyrir kirkju og söfnuð byggðar-
lagsins einn stærsti hornsteinn-
inn að byggingunni. Þegar reisu-
fagnaður safnaðarheimilisins var
haldinn á afmælisdegi Jórunnar
fjórum og hálfum mánuði síðar,
þann 17. október, 1970, kom áreið-
anlega engum í hug, sem þar voru
staddir, að fyrsta athöfnin á veg-
um kirkjunnar ætti eftir að verða
erfisdrykkjan hennar, Svona hafa
dagarnir og minnisstæðu atburð-
irnir í starfi og stöðu kirkjunnar
komið heim og saman við stóru
dagana hennar, og gæti ég nefnt
fleiri dæmi þess.
Áður en þessum línum lýkur vil
ég minnast móður minnar og sam-
veru þeirra systra hér í Njarðvík-
um. Þorkelína móðir mín kom
ung stúlka árið 1905 á heimili
Jórunnar systur sinnar í Njarðvík
og var þar til heimilis, þangað til
hún giftist Finnboga föður mín-
um og þau hófu búskap í Tjarnar-
koti árið 1910. Eftir það sátu þær
systur sín ,á hvoru heimilinu með
Tjörnina á milli sín, en þar var
hvorki fjörður milli frænda, né
vík milli vina. 1 góðu veðri var
kallfæri á milli þeirra systra og
gat það með réttu heitið systra-
samband. I öllþau nær 58 ár, sem
komu til viðbótar þeim 5, sem
fyrr voru heima í Njarðvík, vissi
ég ekki til, að samband rofnaði.
Það sama má segja um allan
systkinahópinn, að gagnkvæm
vinátta og virðing væri þeirra
meðfæddir hæfileikar og eðlis-
kostir, sem aldrei þrutu á meðan
ævin entist.
Þó að þau hjónin Jörunn og
Helgi ættu sjálf ekkert barn ann-
að en fóstursoninn Arna Jónsson,
var heimili þeirra samt oft á tið-
um barna- og unglingaheimili.
Þar var líf og fjör á ferð úti og
inni. Heyskapurinn á túninu,
þaraþyrsklingurinn i víkinni og
nógur sandmaðkur í Stórasandi
og Seylunni. Ekki má gleyma hon-
um Skarphéðni blessuðum, þegar
hennar Jórunnar er minnzt, en
það er nú saga fyrir sig að segja
frá því, hvernig hún reyndist hon-
um sem góð móðir og verndar-
vættur í næstúm heilan áratug, er
hann dvaldi þar á heimilinu. Og
víst er það, að þegar hún Jórunn
stóð í sínum daglegu önnum var
hún engu að síður drottning í sínu
ríki heldur en við veizluborð-
ið sítt. Svo að lokum þetta: Hjart-
ans þakkir flyt ég frænku minni
fyrir alla hennar tryggð og það
gott, sem hún gerði mér og minni
fjölskyldu, foreldrum mínum og
systkinum. Og síðast en ekki sizt
fyrir allan hennar skörungsskap
og óeigingjörnu umhyggju til
verndar og viðgangs kirkjunni
okkar.
I Ijóssins heiin þig leiði inn
lífsins konungur minn og þinn,
friðarhöfðingi, Frelsarinn
faðininn út þér breiði sinn.
Guðinundur A. Finnbogason.