Morgunblaðið - 10.02.1974, Side 48

Morgunblaðið - 10.02.1974, Side 48
fH®r0*ttiWaMÍ> nuGLVSincnR «£, *-»22480 SUNNUDAGUR 10. FEBRUAR 1974. Viðskiptaráðherra: Staðleysur um þvinganir Rússa okkur hættulegar Fráfarandi Einingar stjórn marði í gegn verkfallsheimildina VEGNA fregnar frá Washington um. að Sovétríkin beiti nú fyrir sig olíunni til að knýja Islendinga til ákvörðunartöku um brottför varnarliðsins, svo og vegna orð- róms um, að verðtregða Sovét- manna gagnvart fslenzkum út- flutningsvörum sé runnin undan sömu rótum, boðaði Lúðvík Jósepsson viðskiptaráðherra blaðamenn á sinn fund í gær, þar sem hann bar þessar fréttir al- gjörlega til baka. Kvað hann ráðuneyti sitt ekki hafa orðið vart við neinar slíkar þvinganir og sagði, að slíkar staðhæfingar væru aðeins til þess fallnar að skaða hin þýðingarmiklu oliuvið- skipti við Kússa. Viðskiptaráðherra kvað það þó rétt vera, að olíuafgreiðsla frá Sovétrikjunum hefði ekki verið samkvæmt samningi fyrsta mán- uð þessa árs samnings og þar af leiðandi hefðu viðskiptayfirvöld talið rétt að festa kaup á einum gasolíufarmi frá Rotterdam í öryggisskyni. Lúðvík vildi þó halda því fram, að hér væri aðeins um minni háttar tildrátt að ræða og út i hött að ætla, að einhverjar annarlegar ástæður lægju þar að baki af hálfu Sovétríkjanna. Hann kvað að vísu ekki hafa komið fram neinar glöggar skýr- ingar af hálfu Rússa á þéssum drætti, en sagði, að þeir hefðu nú heitið því, að við myndum fá alla þá olíu á fyrsta ársfjórðungi, sem samið hefði verið um. Lúðvik Jósepsson taldi ýmsar eðliiegar ástæður geta hafa valdið „Kjötkrók- um” sleppt MÖNNUNUM tveimur, sem játað hafa að hafa stolið um 400 kjöt- skrokkum og 1250 kg smjörs úr frystigeymslu í Hafnarfirði, var sleppt úr gæzluvarðhaldí á föstu- dag, en þá höfðu þeir setið inni í eina viku. Mun málið að fullu upplýst og liggur næst fyrir að senda gögnin um það saksóknara tilmeðferðar. þessum drætti. Benti hann á, að við hefðum þurft að flytja olíuna hingað til lands með litlum skip- um, og um þessar mundir væri oft erfitt að tryggja skip til flutninga á sama tíma og afköst í móttöku hér heima fyrir væru mjög lítil, þannig að við þyrftum að treysta á mjög þéttar skipaferðir. Um sama leyti væri einnig mjögmikil olíunotkun hérlendis, einktim vegna þess að vertíð væri að fara í gang, og sagði, að talið hefði verið rétt af þeim sökum að festa kaup á um 16000 tonnum af gasolíu hjá Shell i Rotterdam, sem bauðst á mjög svipuðu verði og Rússlands- olían. Lúðvik kvaðst telja, að fréttir af því tagi, sem getið er hér i upp- hafi, gætu verið okkur æði hættu- legar með tilliti til olíuviðskipta okkar við Rússa. Benti hann á, að við hefðum stóran samning við Rússa, sem stjórnvöld hér hefðu lagt mikið kapp á að fá, og nú þegar hann væri kominn i kring, yrði að teljast mikið öryggi af honum. „Þess vegna ættum við að forðast að segja eða gera neitt, sem skaþað gæti þessi viðskipti," sagði ráðherra. Þá sagði Lúðvik Jósepsson, að á IVIARGT bendir nú til þess, að samstaða verkalýðshreyfingar- innar um samningana sé að bresta. Sem kunnugt er hefur verkalýðsfélagið í Vestmannaeyj- um ákveðið að eiga ekki aðild að hugsanlegu allsherjarverkfalli Alþýðusambandsins með tilliti til uppbyggingarstarfsins f Eyjum, og nú liggur fyrir, að mörg félög á Austfjörðum munu ekki heldur eiga aðild að verkfallinu. í samtali við Morgunblaðað f gærkvöldi sagði Sigfinnur Karls- undanförnum árum hefðum við Islendingar haft allmikil viðskipti við Sovétmenn — uppistaðan f þeim af okkar hálfu hefðu einkum verið fiskafurðir og lítil- lega iðnaðarvörur, einkum ullar- vörur, en af þeirra hálfu aðallega olía, þá timbur og nokkuð af bif- reiðum. Hann kvað rétt vera, að nú ríkti mikil óvissa um fisksölu á Rússlandsmarkað. Nú hefði af okkar hálfu vérið sett fram krafa um mikla hækkun á fiskafurðum, sem rökstudd væri með því að benda á hækkunina á fiski víða í heiminum. Rússar væru hins veg- ar tregir til að fallast á kröfur okkar og þannig væru nú komnir upp ákveðnir erfiðleikar varðandi þessi viðskipti. Ráðherra benti á, að á undanförnum árum hefðum við sett aukið magn fiskafurða inn á Bandaríkjamarkað, en þó hefðum við jafnan selt nokkrar tegundir til Rússlands, einkum karfa og ufsa, fyrir hagstætt verð og þess vegna væri lögð rík áherzla á að halda þessum mark- aði. Um þessa verðtregðu sagði viðskiptaráðherra, að af okkar hálfu væri að vísu á það bent, að við keyptum bæði olíu og timbur Framhald á bls. 2. son formaður Alþýðusambands Austurlands, að nú þegar lægi fyrir, að verkalýðsfélögin á Djúpavogi, Breiðdalsvík, Stöðvar- firði og Egilsstöðum hefðu ekki gefið heimild til vinnustöðvunar, né heldur verkalýðsfélagið á Seyðisfírði, en þar yrði hins vegar fundur um málið næstu daga. Sigfinnur hefur sjálfur aðsetur á Neskaupstað og sagði hann, að þar hefði verkaiýðsfélagið ákveð- ið að doka við fram á mánudag til FÉLAGSFUNDUR í verkalýðs- félaginu Einingu á Akureyri, sem haldinn var á fimmtudagskvöld- ið, samþykkti með 46 atkvæðum gegn 42 að veita stjórn og trúnaðarmannaráði heimild til að ákveða vinnustöðvun, þegar þurfa þætti. Heimildin var veitt þeirri stjórn, sem Jón Asgeirsson veitir formennsku, en hún féll í stjórnarkjöri í félaginu fyrir nokkrum vikum. Hins vegar hef- ur hún ekki haldið aðalfund enn- þá og nýkjörin stjórn Jóns Helga- sonar því ekki enn tekið við stjórartaumunum. Jón Helgason og fleiri hafa nú óskað eftir úr- skurði ASl um það, hvort löglegt sé að veita fráfarandi stjórn — sem aðeins á eftir að sitja í nokkra daga — svo þýðingar- mikla heimild sem heimildin til verkfallsboðunar er. Það var stjórn Jóns Ásgeirsson- ar, sem boðaði til félagsfundarins á fimmtudagskvöldið með aðeins tæplega sólarhrings fyrirvara. Var fundartíminn, kl. 21.15, mjög óhentugur fyrir verkafólk, sem þurfti að mæta í vinnu daginn eftir og sá hópur því fáliðaðri en búast mætti við á heppilegri fundartíma. Engir dyraverðir voru á fundarstaðnum og ekkert eftirlit með því, hvort fundar- menn hefðu félagsskfrteini í Ein- ingu eða ekki. Bar talsvert á ölvuðum mönnum, sem trufluðu fundarstörf með ólátum. Talsverð hreyfing var í salnum allan tím- ann, sem fundurinn stóð yfir. Stöðugt var að koma fólk til fund- arins, þ.ám. áberandi hópur menntaskólanema, og benti þetta til þess að verið væri að smala á fundinn. Hins vegar fækkaði stöð- ugt hinu eiginlega verkafólki eft- ir því sem á fundinn leið, þar eð það þurfti að mæta til vinnu senmma næsta morguns. Jón Helgason og fleiri báru í upphafi fram tillögu um, að verk- fallsheimildarmálinu væri frest- að, boðaður yrði aðalfundur á sunnudag og það tekið þar fyrir. Jón Ásgeirsson kvað of skamman tima til að undirbúa aðalfund á sunnudag, og var tillagan felld. (Jón Ásgeirsson og stjórn hans fara með stjórnartaumana í félag- inu þar til á aðalfundi, en sam- kvæmt lögum félagsins skal hann haldinn í janúar eða febrúar. Hafa Jón Ásgeirsson og stjórn hans því möguleika á að draga aðalfundinn fram til siðasta dags þessa mánaðar). Fundurinn dróst síðan mjög á að sjá, hvernig samningamálin hér í Reykjavík þróuðust yfir helgina. Hann kvað þó vilja til þess innan verkalýðsfélagsins á Neskaupstað að hafa samstöðu um boðun vinnustöðvunar með allsherjarsamtökunum, en félagið væri hins vegar tilneytt að taka tillit til ákvarðana litlu staðanna í kring, þar sem erfitt væri að láta verkafólk á Neskaupstað hefja verkfall, þegar unnið væri af full- um krafti á nærliggjandi stöðum. Kvað hann samningamann langinn, og tillagan um að veita stjórn og trúnaðarmannaráði heimild til verkfallsboðunar var ekki borin fram fyrr en eftir mið- nætti. Varþá fundarmannahópur- inn mjög breyttur frá þvi, er fundurinn hófst. Var tillagan samþykkt með fjögurra atkvæða meirihluta. Siðan var farið að álykta um önnur óskyld mál og stóð fundurinn fram yfir kl. 01:30, að honum var slitið að til- lögu Jóns Helgasonar. Eins og fyrr sagði hafa Jón Helgason og fleiri óskað úrskurð- ar ASÍ um það, hvort löglegt sé að veita fráfarandi stjórn þessa þýð- ingarmiklu heimild. Verður úr- skurður ASl að liggja fyrir um þessa helgi, þvi að verkfallsboðun fyrir verkfall, sein hefjast á þann 19. febr. nk., verður að liggja fyr- ir kl. 17 á mánudag. r Ovissa um „lotuna” í samninga- málunum FUNDUR sáttasemjara með sjö manna nefndum ASl og vinnu- veitenda var boðaður kl. 14 í gær, og einnig hefur verið boðaður fundur sáttasemjara með 30 manna nefndum þessara aðila í dag. 1 ræðu á Alþingi á fimmtu- dag sagði Ólafur Jóhannesson for- sætisráðherra, að hann vonaðist eftir, að gerð yrði „lota“ í samn- ingamálunum nú um helgina. Mbl. spurði fulltrúa í samninga- nefndum ASl og vinnuveitenda í gær, hvort þeir byggjust við slíkri lotu. Óiafur Jónsson fram- kvæmdastjóri Vinnuveitenda- sambandsins kvaðst ekki vita til þess, að hennar væri að vænta, nema ef sáttasemjari ætlaði að leggja eitthvað nýtt fram eða nefndin, sem hefði skattabreyt- ingatiilögur rfkisstjórnarinnar til meðferðar, kæmi með eitthvað. Guðmundur H. Garðarsson for- maður V.R. kvaðst ekki betur vita en undanfarnar vikur hefði staðið yfir lota, því að fundur hefði verið á hverjum degi. En kannski ætlaði forsætisráðherra að leggja eitthvað fyrir fundina nú um helgina. Alþýðusambands Austurlands hafa verið kallaðan heim frá Reykjavík til skrafs og ráðagerða meðan séð væri, hvernig samn- ingamálin þróuðust. Sigfinnur sagði, að ástæðan fyrir því, hve verkalýðsfélögin á minni stöðunum, eins og Djúpa- vogi, Breiðdalsvík og Stöðvar- firði, væru treg til verkfallsboð- unar væri einfaldlega, hversu gífurlega mikið þau ættu undir loðnuvertíðinni komið. Samstaða verkalýðshreyfingarinnar að bresta: Mörg félög á Austf jörðum gefa ekki heimild til vinnustöðvunar

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.