Morgunblaðið - 14.07.1974, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 14. JÚLI 1974
37
BRÚÐURIN SEIVÍ
HVARF
Eftir Mariu Lang
Þýðandi: Jóhanna Kristjónsdóttir
1. kafli
Það var í júnímánuði. Á föstu-
degi. Og klukkuna vantaði tíu
mínútur í þrjú — að sögn Dinu
Richardsson, sem reyndist þó
ekki fullkomlega áreiðanleg —
þegar hún nam staðar á horninu á
Prestsgötunni og Ágötunni, af því
að einhver kallaði í hana. Hún
sneri sér undrandi við og pírði
augun ósjálfrátt í sólina.
— Hvað sé ég! Anneli, ert þú
þarna? Ég var einmitt að hugsa
um þig, vina mín. Hvaðan ert þú
að koma? Og hvernig líður þér?
Ertu ekki dálítið óstyrk?
íbúarnir í bænum Skógum
höfðu nú í tuttugu og fimm ár séð
þessar tvær stúlkur meira og
minna saman á hverjum degi og
þær voru vissulega hrffandi sjón,
hvor á sinn hátt, þótt gjörólíkar
væru. Dina var — og hafði alltaf
verið — fjörug og málglöð og
mesti sprelligosi. Anneli Hammar
var þegjandaleg og hlédræg
stúlka og dreymandi í fasi. Dina
var dökkhærð og þessa stundina
stuttklippt með kubbslegt nef og
glaðleg augu. Anneli var grönn og
fíngerð I vexti og yfir andliti
hennar einhver klassisk fegurð,
sem erfitt er að lýsa með orðum.
En eftir öllum sólarmerkjum að
dæma undu þær sér prýðilega í
návist hvor annarrar.
Anneli andvarpaði og sagði
hálfgremjulega:
Ég var að koma úr lagningu.
Mömmu fannst nefnilega, að það
væri skynsamlegast að hún snyrti
hárið í dag til að ... brúðarkór-
ónan fari betur. Og þú getur rétt
ímyndað þér, hvort ég er ekki
óstyrk! Hamingjan góða! Hvað er
maður eiginlega að fara út í?
Brúðkaup í Skógakirkju! Víst
hljómar það fagurlega. Manstu
hvað við töluðum oft um, hvað
slíkt hlyti að vera dýrlegt þegar
við vorum I skóla? Þú ætlaðir að
giftast einhverjum f glæsilegum
einkennisbúningi og ég ætlaði að
giftast stórum, sterkum manni,
sem væri næstum tveir metrar á
hæð...
Hún þagnaði augnablik og
bætti svo við þurrlega:
— Og nú hefur þú nælt þér i
ríkasta piparsveininn hér. Og
allar ungu stúlkurnar eru grænar
og gular af öfund og allar gamlar
frænkur eldsúrar. Og á morgun
mun allur bærinn safnast saman
bæði inni í kirkjunni og fyrir
utan og horfa á ykkur. Og ég
vona, að þið hvorki roðnið né
dettið á hausinn, heldur lítið út
fyrir að vera það, sem ég vænti að
þið séuð: ástfangin upp fyrir
haus, því að þetta verður án efa
brúðkaup ársins. Og allir vita, að
þú verður með kniplingaslör, sem
er tvö hundruð ára gamalt og var í
eigu móðurættar Jóakims, og svo
verður borið fram kampavín á
hötelinu handa áttatíu gestum og
á brúðkaupsnóttinni verðið þið...
— Hamingjan góða, hættu nú!
Ég var að segja þér, hvað ég er
kvíðin. Þótt undarlegt sé erum
við pabbi miklu óstyrkari en
mamma og Jóakim. Þeim finnst
þetta sýnilega ósköp hversdags-
legt og virðast hafa undur gaman
að öllu tilstandinu.
Hún stakk hendinni undir
handlegginn á Dinu og þær gengu
niður eftir Ágötunni. Anneli var í
hvítum ullarkjól, en Dina var
rauðklædd. Anneli sagði:
— Ég ætla að fara til Fanny
Falkman og líta á brúðarvöndinn.
Jóakim skipaði mér að gera það!
Hann segir, að ég verði að „sam-
þykkja" hann.
— Og úr hvaða blómum er hann
gerður?
— Ég veit það ekki, rósum býst
ég við.
Anneli sagði þetta kæruleysis-
lega og eins og áhugalaust. Svo
brosti hún skyndilega og veifaði
glaðlega einhverjum, sem sat inni
á rakarastofunni, sem þær gengu
framhjá.
— Þarna er Lars Ove. Nei, ekki
þarna! Inni á rakarastofunni.
Hann er að fá sér snyrtingu fyrir
morgundaginn.
Þær beygðu við hornið á Lill-
götunni, gengú framhjá stórri og
glæsilegri tóbaksvöruverzlun og
námu staðar við blómaverzlunina.
Dina horfði á útstillinguna, þar
ægði saman bfómum og öllum
tegundum af grænmeti. Hún
sagði með vandlætingu í rómnum.
— Alveg er furðulegt að sjá
gluggaskreytingarnar hjá henni!
Nei, ég kem ekki með þér inn. Ég
fæ grænar bólur, þegar ég sé
Fanny. Ég þoli ekki subbu-
skapinn á henni og svo kjafta-
ganginn. Ég bíð hérna fyrir utan
og reyndu nú að gera henni
skiljanlegt, að þú ert að flýta þér.
Og Dina kinkaði kolli til beztu
vinkonu sinnar og sá hana hverfa
inn í blómabúðina.
Dökkt regnský byrgði skyndi-
lega sólina. Dina hugsaði með sér,
að hún hefði svei mér verið
heppin að taka regnhlífina með.
I sömu mund kom hún auga á
Liviu og Olaviu Petrén, sem
stefndu í áttina til hennar. Hún
velti fyrir sér augnablik, hvort
hún ætti að leggja það á sig að
hlusta á málæðið i Fanny Falk-
VEIVAKANDI
Velvakandi svarar I sima 10-100
kl. 10.30— 1 1.30, frá mánudegi
til föstudags
£ Bastarðarnir
við Háskólann
Á hraunstöplunum fyrir
framan anddyri Háskólans standa
einskonar dollur í rómönskum
stíl, nema hann sé býsentiskur
eða bastarður af hvorutveggja.
Þær eru á stærð við vænstu hjól-
' 11* : |
börur, og það mætti líka sjóða í
þeim miðlungs kálf. Þær eru
grámyglulegar á litinn og efnið f
þeim er vísast steinsteypa, en þær
gætu allt eins verið úr gipsi, svo
fögur er áferðin.
Það eru allmörg ár sfðan þessir
herjans þvottabalar birtust þarna
við anddyri Háskólans, og þeir
tróna þar enn þá. Velvakandi veit
ekki hver framdi glæpinn, en hafi
nokkurntíma fegurðarsmekk
manna verið misþyrmt á al-
mannafæri, þá er það með þessu
litlausa lágkúrulega glingri þarna
ofan á rammíslensku eldhertu
hrauninu. Andstæðurnar eru svo
grátlega miklar. Maður gæti rétt
eins hengt marglitar plastkúlur
utan á stuðlaberg og þóttst vera
að fegra það, tyllt blúnduverki
utan á Garðskagavita og talið sig
mann meiri af.
0 Brostnar vonir
Maður hékk á því hálmstrái
lengi vel, að þegar nýir menn
yrðu húsbændur þarna i skólan-
um, þá mundi þeir líklegast láta
það verða sitt fyrsta verk að ráð-
ast gegn kerskröttunum með
meitlum, járnkörlum og loftpress-
um. Sú von hefur brugðizt. Þeir
hafa kannski staðið f ströngu á
öðrum vígstöðvum, svo sem eins
og að andæfa gegn þeirri bólu,
sem nú fer vonandi hjaðnandi, að
Háskólinn eigi að vera einskonar
hjálpræðisher fyrir svokallaða
öreiga, áróðursmiðstöð fyrir for-
hertustu einstefnupólitík, jafnvel
samvizka heimsins.
En listfræðingarnir, sem eru
allsstaðar með nefið, hafa lika
brugðizt. Það hefur naumast
heyrzt tfst frá þeim, sfðan hinar
steinsteyptu sósukönnur urðu
miðpunktur háskólasvæðisins. Og
nánast f faðmi þeirra situr
Sæmundur á selnum Asmundar,
þetta merka, ágæta og magnaða
fslenska listaverk.
Það var þokkaleg umgjörð!
0 Öskubuskur
Ég heyrði konu segja frá
þvi um daginn, hve henni hefði
brugðið í brún, þegar hún upp-
götvaði einn góðan veðurdag
núna í sumar, að „öskukarlinn",
sem var að baksa sorptunnunni
hennar út um garðhliðið, var
raunar kvenkyns.
Það var að heyra á konunni sem
henni þætti þetta óviðeigandi,
óviðkunnanlegt, jafnvel hálfgert
til skammar: „hverju tækju þær
upp á næst,“ „hvar endaði þetta
eiginlega" og þar fram eftir göt-
unum.
Þvf er til að svara, að þetta
endar vitanlega með jöfnu gengi
kvenfólks til allra verka, afnámi
einkaréttar karlmanna á fjölda at-
vinnugreina, þar sem konan
Kvenfólkið er búið að fá nóg af
þvf að láta karlmennina gabba sig
tíl að sinna einungis „kven-
mannsstörfum". Sv. Þorm. fann
þessar um borð f togara; þær
vinna hjá Togaraafgreiðslunni.
(Sjá: Öskubuskur).
getur, ef hún kærir sig um, orðið
algjör jafningi „sterkara kyns-
ins“.
Og það vartfmi til kominn.
£ Blekking
Miðaldra menn og jafnvel
yngri muna þá tíð, þegar erfiðis-
vinna kvenfólks var bundin við
gólfið og fiskkösina. Það var allt f
lagi að slíta kvenmönnum út við
þesskonar störf, en stappaði
nærri landráðum, ef kona tók bfl-
próf.
Nú hafa þær loksins áttað sig á
því, blessaðar, að þetta var eins og
hver önnur vitleysa, ef ekki
slunginn varnarleikur f eilífðar-
viðleitni karlmannsins til þess að
sitja einn við kjötkatlana. Það er
vitanlega einber bábilja, að fjöldi
þeirra starfa, sem enn eiga að
heita helzt við konuhæfi, sé
hótinu auðveldari eða þrifalegri
eða eftirsóknarverðari en obbinn
af „hefðbundnum" karlmanns-
störfum. Spyrjið konu, sem staðið
hefur daglangt f frystihúsi, hvort
hún hafi beinlínis vorkennt karl-
manninum, sem stóð jafnlengi
utandyra og kraflaði í leifarnar,
sem hrukku yfir daginn úr kjafti
skurðgröfunnar. Hvort skyldi
hafa átt strangari vinnudag?
Sannleikurinn er sá, að margt
„kvenmannsstarfið" er ósvikinn
þrældómur.
Eða hversvegna sækja karl-
menn ekki í skúringafötuna, og
hversvegna er þeim svo ljúft að
gefa kvenfólkinu forgang að
hinum óstöðvandi færiböndum
fiskhúsanna?
Fjandinn sem ég trúi þvf, að
það sé af eintómri hæversku.
0 Spéhræddar
frelsishetjur?
Frá öskubuskunum, sem
hafa brotið af sér viðjarnar, er
ekki nema naumt skref yfir að
ræðupallinum, þar sem rauð-
sokkurnar standa enn þá og blása
í herlúðra.
Þetta eru ugglaust bestu
meyjar — ef þær láta ekki hug-
sjónina verða að ástríðu.
Tvennt öðru ættu þær líka að
vara sig á.
I fyrsta lagi er það óttalega
barnalegt að ætla að byggja kven
réttindabaráttu á einlitri pólitík
Þar með er verið að bjóða kven
þjóðinni að leysa hana af einum
klafanum — og dengja henn
samstundis á annan!
1 öðru lagi eru baráttugleði og
spéhræðsla leiðir rekkjunautar.
Einhvernveginn er eins og
sumar rauðsokkur haldi sífellt, að
menn séu að gera grfn að þeim
Þær draga fram myndskrýtlur um
kvenfólk og veina hástöfum.
Hvenær dettur karlmanni í hug
að kvarta undan drykkjusvolan
um með brennivinsnefið, sem
hefur elt hann með spaugi og
spotti allt frá upphafi prentlistar
83? SVG&A V/öGA É <\/LVE<UU
— Hring-
vegurmn
Framhald af bls. 12
Aður en slíkt er fastákveðið
>arf að framkvæma mikið undir-
búningsstarf, rannsóknir og til-
raunir. Verður undirbúningi og
rannsóknum hraðað. Það er aug-
jóst, að hér er um mjög
kostnaðarsamar framkvæmdir að
ræða. Það væri mikill ávinningur
ef takast mætti innan langs tíma
að gera þessar framkvæmdir.
Verður að því stefnt að gera þar
að veruleika. Landleiðin milli
Hornafjarðar og Reykjavfkur
sunnan jökla mun vera um 500
km, en þegar farið er norður
fyrir, er vegalengdin nærri 1000
km.
Allir landsmenn myndu nota
iringveginn um landið og njóta
jannig náttúrufegurðar um leið
og tækifæri fæst til þess að kynn-
ast landinu.
í augum A-Skaftfellinga var
aað fjarlægur draumur fyrir fá-
um árum, að allar ár í sýslunni
yrðu brúaðar.
Nú, þegar sá draumur er orðinn
að veruleika, munu A-Skaftafell-
ingar og margir fleiri telja, að
brúargerð á þau vötn, sem eftir
eru á hringleiðinni, komist f fram-
kvæmd áður en mörg ár líða. Um
það skal ekki fullyrt hér, hversu
langur tími líður þar til þessi vötn
verða brúuð. En sjálfsagt munu
allir vera sammáia um að gera
fullnaðarrannsóknir til undirbún-
ings því verki og hrinda þvf í
framkvæmd þegar fært þykir.
Þjóðin hefir unnið marga sigra
í framkvæmdum og uppbyggingu
landsins. Eyðingaröflin hafa lengi
herjað á landið, graslendi og
skógar létu undan síga. í seinni
tíð hefir þjóðin hafið sókn í rækt-
un, gróðurvernd og uppgræðslu.
Þeirri sókn verður að halda
áfram. Með því verður landið gert
betra til búsetu, og eyðing gróður-
lendis hindruð.
I samgöngumálum hafa orðið
stórstfgar framfarir. Fámenn
þjóð í strjálbýlu landi hefir gert
akfæra vegi um byggðirnar og
byggt upp flugflota, sem heldur
uppi stöðugum ferðum milli
margra staða á landinu og landa í
milli.
Þjóðin hefur eignazt atvinnu-
tæki í samræmi við nútíma tækni
og aukin afköst. Atvinnuvegina
þarf að efla og atvinnulffið að
verða fjölbreyttara til þess að
tryggja stöðuga atvinnu fyrir
þjóðina.
fslendingar hafa oft fengið orð
fyrir að vera sundurþykkir og
deilugjarnir. Eigi að síður hafa
þær stundir oft komið, sem betur
fer, að þjóðin hefir sameinazt um
ýmis málefni og hrint þeim í
framkvæmd.
Brýrnar, sem byggðar eru á
stórfljótum, verða til þess að auka
kynni manna og samskipti. Slík
samskipti og kynni verða til þess
að auka skilning stétta í milli.
Þannig getur þjóðin byggt brú,
sem gegnir ekki sfður mikilvægu
hlutverki en brýrnar á stórfljót-
um landsins, brú skilnings og
samstarfsvilja, brú vináttu og ein-
ingar, sem sameinar okkar litlu
þjóð til starfs og baráttu fyrir
áframhaldandi uppbyggingu og
bættum kjörum þjóðinni til
handa.
Megi sú gifta fylgja þjóðinni, að
hún haldi áfram að byggja brýr
og gera stórframkvæmdir til
heilla og farsældar í nútíð og
framtíð.
Brúin á Jökulsá á Breiða-
merkursandi er hér með opnuð til
umferðar fyrir alla þá, sem yfir
þetta vatnsfall þurfa að fara.
Megi þessi brú standa stöðug og
traust um aldir.
1YNDAMÓT HfJ
AOALSTRÆTI 6 — REYKJAVlK
^PRENTMYNOAGERÐ SlMI 17152^
kAUOLÝSINGATEIKNISTOFA>
SIMI 2S8I0