Morgunblaðið - 03.12.1974, Blaðsíða 11
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 3. DESEMBER 1974
Svend-Aage Malmberg:
11
r
Hvar er Islandshaf?
iso* iro* ITO* 150*
30* 10* 10* 30*
Dýptarkort af Norður-lshafi og Norðurhafi (Hafið
1961).
1 DÁLKUM Velvakanda 16.
nóvember s.l. birtist athugasemd
frá áhugamanni um nafngiftina
tslandshaf, sem undirritaður
notar um hafsvæðið milli tslands,
Grænlands og Jan Mayen.
Athugasemdir þessar eru á rök-
um reistar frá sjónarmiði þeirra,
sem eru kunnugir fornum,
norrænum heimildum um nafn-
giftir hafsvæðanna umhverfis ts-
land.
A löngum tíma vill þó oft verða
breyting á nafngiftum í skrifleg-
um heimildum, hvort sem okkur
líkar það betur eða verr, og getur
þá stundum verið erfitt á láta sem
gömlu nöfnin ein séu stöðugt í
fullu gildi. Mætti sem dæmi nefna
Vinlandsnafnið á Ameríku.
Dr. Unnsteinn Stefánsson
hefur gert efni þvi, sem hér um
ræðir, ítarleg skil i bók sinni
„Hafið“, sem kom út 1961, og vís-
ast hér til bls. 216—218 i þeirri
bók. Þar segir m.a.: „1 fornritum
er Dumbshaf elsta nafn á hafinu
milli Noregs og Grænlands norð-
an Islands. Hafsvæðið milli
Islands og Noregs er aftur á móti
nefnt Islandshaf væntanlega sam-
kvæmt þeirri almennu reglu að
höfin drógu nafn af þvi landi, sem
siglt var til. Á sama hátt nefnist
hafið milli Islands og Grænlands
Grænlandshaf. A miðöldum fer að
gæta ruglings á nafngiftum
norðurhafa. Þannig koma fyrir
nöfnin Mare Glaciale (Ishaf),
Mare Septentrionalis (Norður-
haf) og Mare Germanicum og
jafnvel Mare Danicum um haf-
svæðið vestan Noregs.
A islenskum sjókortum frá 18.
og 19. öld eru hafsvæðunum
sjaldnast gefin sérstök nöfn. I rit-
um frá þessum öldum er Norður-
haf notað um svæðið milli Islands
og Noregs. Arið 1878 kom svo
Norðmaðurinn Mohn með tillögu
að nýju nafni um þetta haf, þar
sem Norðmenn höfðu siglt i nær-
fellt 1000 ár. Þetta nafn var
Noregshaf, en Mohn mun ekki
hafa verið kunnugt um heitið Is-
landshaf, sem notað var að fornu.
Friðþjófur Nansen fylgdi í ritum
sinum dæmi Mohns og gekk
ennþá lengra, þvi hann lætur
Noregshaf tákna allt Norðurhafið
frá Noregi til Grænlands. Aðrir
Norðmenn og enskumælandi
þjóðir hafa siðan haldið þessari
skilgreiningu. Nansen notaði
nafnið Islandshaf um svæðið milli
Islands, Grænlands og Jan
Mayen, en leit þó á það sem inn-
haf úr „hinu mikla Noregshafi“.
Vilhjálmur Stefánsson hefur
einnig notað nafnið Islandshaf
um hafið norðan Islands.
Ætla mætti, að eðlilegast væri
að endurvekja hin fornu hafa-
nöfn Dumbshaf og Islandshaf, en
ekki hefur verið farið inn á þá
braut, enda hæpið að brjóta þá
hefð, sem skapast hefur á undan-
förnu aldarskeiði. Hins vegar er
ástæðulaust að nota nafnið
Noregshaf um islensk hafsvæði,
og er Norðurhaf notað sem sam-
nafn fyrir allt hafsvæðið norðan
Skotlands-Grænlandshryggjar að
Norður-»Ishafi frá Grænlandi um
Svalbarða að Norður-Síberíu.
Norðurhafið skiptist svo í ýmis
hafsvæði, m.a. Norður-Grænlands-
haf milli Grænlands, Jan Mayen
og Svalbarða, Noregshaf vestan
Noregs, og tslandshaf norðan Is-
lands."
Lýkur hér lauslegri tilvitnun í
bók dr. Unnsteins Stefánssonar,
en vegna þessara rökstuddu hug-
mynda hans og einnig vegna vax-
andi fylgis erlendra haffræðinga
vió þessi heiti í stað nafngiftar-
innar Noregshaf fyrir Norðurhaf
í heild, þá tel ég ekki ástæðu til að
skrifa að hætti fornra rita, og
ekki heldur samkvæmt öðrum
Hafnarfjörður
Til sölu m.a.:
5 herb.
íbúð í fjölbýlishúsi i norðurbæn-
um. Laus nú þegar.
3ja herb.
íbúð i fjölbýlishúsi í norðurbæn-
um. (Vönduð ibúð).
5 herb.
rúmgóð ibúð i þribýlishúsi við
Kelduhvamm.
3ja herb.
íbúð (ris) við Fögrukinn.
3ja herb.
ibúð á 6. hæð við Miðvang.
(Lyfta í húsinu).
5 herb.
ibúð (4 svefnherbergi) tilbúið
undir tréverk. Til afhendingar nú
þegar.
Guðjón
Steingrímsson hrl.,
Linnetsstig 3, sími 53033,
sölumaður Ólafur Jóhannesson,
heimasimi 50229.
Auglýsing
til símnotenda
um breytt símanúmer
í Breiðholti.
Þeir simnotendur sem búsettir eru í Breiðholti með simanúmer sem
byrja á tölustafnum þrir og átta hafa fengið ný símanúmer frá
Breiðholtsstöðinni og byrja nýju simanúmerin á tölustafnum sjö.
Upplýsingar um nýju símanúmerin eru gefnar i upplýsingaþjónustunni
03.
Bæjarsiminn.
Við Arahóla
4ra herb. rúmgóð íbúð í háhýsi. Rúmlega tilbúin
undir tréverk. íbúðarhæf. Bílskúrsréttur. Glæsi-
legt útsýni yfir borgina. Snyrtileg sameign. Laus í
janúar.
Aðalfasteignasalan,
Austurstræti 14, 4. hæð,
sími 28888, kvöld og helgarsími 82219.
þeim hugmyndum, sem fram hafa
komið.
Að lokum skal bent á, að ágætt
yfirlitskort af höfunum á Norður-
hveli jarðar og heitum þeirra er
að finna í bókinni „Hafið“ á bls.
31. Reyndar má bæta því við, að
heiti neðansjávarhryggja, sem að-
greina höfin, eru mörg enn
ruglingsleg og þurfa þau nánari
athugunar við.
Þakka ég svo áhugamanni Vel-
vakanda fyrir góðar undirtektir
við fréttabréf Hafrannsókna-
stofnunarinnar og býð hann vel-
kominn til skrafs um málið.
Svend-Aage Malmberg
haffræðingur.
r
i
i
j
28444
Stóragerði
4ra herb. 1 04 fm endaíbúð, sem
er 2 stofur, skáli, 2 svefnher-
bergi, eldhús og bað. Bílskúrs-
réttur. Gott útsýni.
Laugarteigur
4ra herb. 1 1 5 fm sérhæð sem er
stofa, borðstofa, 2 svefnher-
bergi, eldhús og bað. Nýjar inn-
réttingar. Ný teppi. íbúð i sér-
flokki. Bílskúrsréttur.
Hraunbær
3ja herb. 86 fm ibúð á 3. hæð.
íbúðin er stofa, skáli, 2 svefnher-
bergi, eldhús og bað. Eitt herb. i
kjallara fylgir ibúðinni. Mjög fal-
leg ibúð.
Hraunbær
2ja herb. 60 fm ibúð á 3. hæð.
2ja herb. 60 fm íbúð á 1. hæð.
Góðar íbúðir.
Mosgerði
3ja herb. kjallaraibúð. Sérinn-
gangur. Sérhiti. Góð ibúð. Góð
kjör.
Efstihjaili
2ja herb. 60 fm ibúð. íbúðin er
stofa, skáli, svefnherb., eldhús
og bað. Vönduð íbúð.
Dalaland
2ja herb. 60 fm ibúð á 1. hæð.
Vandaðar innréttingar. Falleg
ibúð.
I
I
!
i
I
>
HÚSEIGNIR
vEuusuNon © Clfin
SIMIZS444 OC ðlllr
Útgerðarmenn
— vélstjórar
Höfum ávallt fyrirliggjandi flestar þykktir og
breiddir af vírofnum bremsuborðum fyrir tog-
vindur. 0 .... , ,
Stillmg h.f.,
Skeifan 11,
sími 31340 og 82 740.
Raðhús til sölu
5 herb. raðhús í miðbæ Kópavogs ásamt góðri
stórri bílgeymslu. Hitaveita komin.
Sanngjarnt verð.
Sigurður Helgason hrl.,
Þinghólsbraut 53,
sími 42390.
ARÐBÆR FJARFESTING
EINSTAKT TÆKIFÆRI TIL FJÁRFESTINGAR:
Til sölu ca. 25% af 2. hæð íverzlunarhúsinu
MIÐBÆJARMARKAÐNUM
Aðalstræti, hentugtfyrirtannlækna, skrifstofuro.fi.,
Einnig ertil sölu verzlunarpláss í mjög góðri leigu í
kjallara hússins, ennfremur ein verzlun í sama húsi,
með góðum lager. Sérstakt tækifæri fyrir samhentar
konur. Höfum einnig til sölu 4ra hæða hús ca 1000
fm., hver hæð.Húsið er á bezta stað í bænum og að
miklu leyti laust strax
Upplýsingar um þetta hús ekki gefnar í síma.
FASTEIGNAMIÐSTÖÐIN HAFNARSTRÆTI 11
símar 20424—14120.
Heima 85798—30008