Morgunblaðið - 16.09.1975, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 16. SEPTEMBER 1975
39
Guðni Þðrðarson, forstjóri Air Viking.
— Air Viking að annast framreiðslu á mat i
Framhald af bls. 40
sterlingspundum og svissneskum
frönkum og sem fyrr segir verða
gjaldeyristekjur vegna flutn-
inganna um 160 millj. króna.
Sérstakar reglur gilda um
mataræði um borð í flugvélunum
og má ekki bera á borð fyrir far-
þegana neins konar rétti úr svfna-
kjöti. Air Viking mun flytja
starfslið til viðkomandi landa til
— Þróun
Framhald af bls. 3
en 1975 um 6.750 milljónir. Ef
hins vegar er reiknað með föstu
gengi er vöruskiptajönfuðurinn
árið 1973, þ.e.a.s. fyrstu 7 mánuði
ársins, óhagstæður um 2.090
milljónir króna, árið 1974 um
14.378 milljónir og 1975 um
15.218 milljónir króna. Breyt-
ingin á árinu 1974 er því óhag-
stæð um 12.288 milljónir króna,
en aðeins um 840 milljónir króna
á árinu 1975. Siðan segir í Hag-
tölum mánaðarins:
„Þessi samanburður sýnir, að
raunveruleg þróun vöruskipta-
jafnaðar mánuðina janúar—júlí
1974 var mun verri heldur en
tölur reiknaðar á gengi hvers
tima gefa til kynna. Sömuleiðis
kemur fram, að enda þótt vöru-
skiptajöfnuður hafi orðið heldur
óhagstæðari í ár en 1974, er
þróunin alls ekki jafn slæm og
tölur reiknaðar á gengi hvers
tíma gefa til kynna.“
I Hagtölunum stendur síðan, að
mikill munur hafi verið á „þróun
inn- og útflutnings á fyrstu sjö
mánuðum ársins 1975 borið
saman við sama tímabil árið áður,
reiknað á föstu gengi. Á árinu
1975 rýrnaði heildarverðmæti út-
flutnings um 12,0% frá fyrra ári,
en á árinu 1974 varð 20,3% aukn-
ing. Verðmæti álútflutnings var
51,9% minna og annars útflutn-
ings 4,3% minna nú en í fyrra. Á
árinu 1974 jókst útflutningsverð-
rnæti áls um 10,4% og verðmæti
alls útflutnings jókst um 22,4%.
Verðmæti innflutnings i heild
rýrnaði um 6,3% á fyrstu sjö
mánuðum ársins 1975 miðað við
sama tímabil árið áður, en á árinu
1974 varð hins vegar 62,9%
aukning frá fyrra ári. Sérstakur
innflutningur, það er skip, flug-
vélar, innflutningur vegna fram-
kvæmda við Þjórsárvirkjanir og
innflutningur vegna álbræðslu,
jókst að verðmæti um 6,3% á
fyrstu sjö mánuðunum i ár, en á
sama tímabili árið áður nam
aukningin 56,1%. Verðmæti al-
menns innflutnings lækkaði um
9,4% i ár, en 1974 varð aukningin
64,6%.
Vöruskiptajöfnuðurinn við út-
lönd var þannig óhagstæðari um
840 milljónir króna i ár en í fyrra,
þrátt fyrir verulegan samdrátt í
innflutningi, en samdráttur út-
flutningstekna hefur orðið enn
meiri, eingöngu vegna áframhald-
andi verðlækkana á erlendum
mörkuðum. Engu að síður er
þróun utanríkisverzlunar mun
hagstæðari í ár heldur en á sama
tíma 1974. Tölur um þróun
annarra þátta greiðslu-
jafnaðarins við útlönd á árinu
1975 liggja enn ekki fyrir, 'að
undanskildi breytingu gjaldeyris-
stöðunnar, en rýrnun varð á
heildargjaldeyrisstöðu um 4.308
milljónum króna á fyrstu sjö
mánuðunum 1975 á móti 7.023
milljón króna rýrnun á sama
tímabili 1974. Greiðslujafnaðar-
spá fyrir 1975 gerir hins vegar ráð
fyrir að gjaldeyrisstaðan versni
um 2.500 milljónir króna fyrir
árið í heild, þannig að gjáldeyris-
staðan ætti að batna á síðustu
mánuðum ársins um 1.000—1.500
milljónir króna.“
— Það er ætlun okkar að nota
íslenzkt lambakjöt og grípa þann-
ig tækifærið til að kynna það, en
lambakjöt er sérstakur hátíðarétt-
ur múhameðstrúarmanna, I þess-
um löndum sagði Guðni.
Meðal múhameðstrúarmanna
tíðkast það að fara a.m.k. einu
sinni á ævinni til Mekka. En slik-
ar pllagrímsferðir eru dýrar fyrir
þá sem búa langt frá hinni helgu
borg. Það er því fyrst og fremst
ríkt fólk sem fer til Mekka.
Félags- og samgönguráðuneyti
ýmissa rikja múhameðstrúar-
manna standa því fyrir flutning-
um pílagríma til Mekka og leggja
mikið upp úr því að þær ferðir
séu sem glæsilegastar og varpi
ljóma á viðkomandi ríkisstjórnir.
Guðni Þórðarson kvaðst ekki
geta svarað því, hvort um áfram-
hald á þessu flugi yrði að ræða
hjá Air Viking, en benti á, að
þegar samningar hefðu tekizt um
slíka flutninga og báðir aðilar
væru ánægðir með framkvæmd
þeirra, þá væru þeir oftast fram-
Iengdir árum saman. Hann kvað
flugfélagið, sem annaðist þessa
flutninga frá Vestur-Afríku á
undan Air Viking, hafa gert það
sl. 7 ár en ekki getað haldið þeim
áfram.
— Amnesty
Framhald af bls. 38
Tekið var fram í skýrslunni að
óvenju margir fangar hefðu verið
látnir lausir og bent á Portúgal,
Grikkland, Suður-Víetnam og
Suður-Kóreu. Á það var einnig
bent að margar konur hefðu verið
látnar lausar I Sovétrikjunum i
tilefni kvennaárs og að nokkrir
fangar hefðu fengið að fara frá
Chile ef greitt hefði verið fyrir
flugfargjöld þeirra.
I lok þriggja daga ársfundar
Amnesty var I fyrsta skipti
kjörinn forseti samtakanna. Hinn
nýi forseti samtakanna er Eric
Baker frá Bretlandi, einn af
stofnendum þeirra 1961.
— Óvíst um
Framhald af bls. 1
menn og talsmaður egypzku
stjórnarinnar lýsti því yfir að hún
teldi Arafat og alla aðra leiðtoga
Palestinu-Araba ábyrga fyrir því
sem væri að gerast og að þeir
myndu persónulega bera ábyrgð á
afleiðingunum, ef þeir tryggðu
ekki öryggi sendiráðsstarfs-
mannanna.
Þessu svaraði talsmaður PLO á
þá leið, að Ieiðtogar Palestinu-
Araba furðuðu sig á þessum um-
mælum egypzku stjórnarinnar í
þeirra garð, þar sem atburðurinn
I Madrid snerti PLO á engan hátt.
Stjórnmálafréttaritarar telja víst,
að Egyptar ætli sér að neyða leið-
toga Pal^stinumanna til að taka
málið í sinar hendur og tryggja að
sendiráðsstarfsmönnum verði
sleppt.
Siðustu fréttir í kvöld hermdu
að skæruliðarnir hefðu endur-
tekið hótun sína um að taka
gíslana af lífi og gáfu þeir Sadat
forseta tækifæri til að taka orð sin
i sjónvarpsávarpinu til baka,
annars yrði hann gerður persónu-
lega ábyrgur fyrir lífum sendi-
ráðsstarfsmannanna þriggja.
„Fréttamenn segja að mikil reiði
ríki í Egyptalandi vegna
atburðarins og geti hann haft
mjög neikvæð áhrif fyrir
Palestinu-Araba I heild, ef
gíslarnir verða ekki látnir lausir.
— Flugslys
Framhald af bls. 40
mýrar og til baka fyrir norðan
jökla. Var tilgangurinn sá sami,
að reyna að heyra í neyðartalstöð
týndu vélarinnar, þvi að annað
var ekki hægt að gera vegna
myrkurs og óveðurs. Auk þess var
leitað í Vestmannaeyjum á sunnu-
dagskvöld og fram á nótt, þar sem
tveir drengir töldu sig hafa séð til
lítillar flugvélar yfir flugbraut-
inni í Eyjum klukkan 19.30 á
sunnudagskvöld.
Allt reyndist þetta árangurs-
laust og strax í dögun á mánu-
dagsmorgun hófst viðtæk leit úr
lofti og á landi. Tóku þátt í henni
16 flugvélar þegar mest var og
250 menn leituðu á jörðu niðri.
Voru þeir úr flugbjörgunarsveit-
um, sveitum Slysavarnarfélags Is-
lands, hjálparsveitum skáta og
hjálparsveitinni Stakki úr Kefla-
vik. Leitað var mjög gaumgæfi-
lega á Reykjanesskaganum, þyrla
frá varnarliðinu leitaði meðfram
suðurströndinni og flugvélar leit-
uðu mjög vel svæðið frá strönd-
inni og allt upp til Langjökuls og
Höfsjökuls, því að þau boð komu
frá Sigöldu, að fólk hefði séð til
flugvélar þar á sunnudagskvöld.
Flakiö finnst
Miðstöð leitarinnar var í flug-
turninum á Reykjavikurflugvelli
og var yfirstjórn hennar i
höndum Valdimars Ólafssonar
flugumferðarstjóra. Var aflað
upplýsinga um ferðir vélar-
innar og fengust m.a. tvær staðar-
ákvarðanir á vélinni frá radarstöð
varnarliðsins á Stokksnesi. Miðað
við stefnuna á vélinni út frá þess-
um tveimur punktum og ef
reiknaður var með hinn sterki
sunnanvindur, var ekki talið ólík-
legt, að stefna vélarinnar væri
yfir Eyjafjalla- eða Mýrdalsjökul,
eða 40 kílómetrum norðar og
austar en flugmaðurinn taldi sig
vera, þ.e. yfir Vestmannaeyjum.
Var því sérstök áherzla lögð á að
leita þetta svæði. Framan af degi i
gær var ekki hægt að leita hájökl-
ana vegna þess hve lágskýjað var,
en þegar leið á daginn rofaði til
og klukkan 17.56 fann Sigurjón
Einarsson flugvélaflakið suð-
austan í Goðasteini á Eyjafjalla-
jökli, I rúmlega 1500 metra hæð,
en Goðasteinn er 1666 metra hár.
Sigurjón tilkynnti strax um
fundinn og var skipulagðri leit
þegar hætt og margar flugvélar
sem voru í leitinni, komu á slys-
staðinn og flugu þar yfir, þar á
meðal flugvél frá Sverri Þórodds
syni, en í henni var Ijósmyndari
frá Morgunblaðinu. Tók hann
þær myndir sem fylgja með
fréttinni. Gerðar voru ráðstafanir
til að komast á slysstaðinn. Hópur
leitarmanna sem var staddur á
Fimmvörðuhálsi lagði af stað á
tveimur vélsleðum og þyrla frá
varnarliðinu fór á staðinn. Komu
báðir flokkarnir þangað á svip-
uðum tima, eða klukkan rúmlega
19.30 í gærkvöldi. Ekki þótti ráð-
legt að láta vélina lenda á jökl-
inum vegna þess að mikið var um
sprungur í grennd við slysstaðinn
en tveir menn voru látnir síga
niður. Fundust lik hjónanna í
flugvélarflakinu og voru þau
tekin um borð í þyrluna, sem
fluttu þau til Keflavikurflug-
vallar og þaðan flutti lögreglan
líkin til Reykjavíkur seint I gær-
kvöldi.
Erfið leit
Leitin i gær var mjög erfið,
sérstaklega leitin í lofti, vegna
mikillar ókyrrðar í lofti. Vildu
Valdimar Ólafsson og félagar
hans í stjórnstöð leitarinnar koma
á framfæri sérstöku þakklæti til
allra þeirra sem tóku þátt í
þessari víðtæku leit fyrir frábær
störf þeirra.
— Tíminn og
Framhald af bls. 2
gjörð um ástina. Andstæðurnar
eru líka mjög sterkar, eins og
þegar Steinn segir: „Alda, sem
brotnar á eirlitum sandi. Blær,
sem þýtur i bláu grasi. Blóm,
sem dó.“ Svo kemur allt í einu
gjörólíkur tónn — hann hverf-
ur frá þessu ljóðræna og segir:
„Ég henti steini i hvítan múr-
vegg, og steinninn hló.“ Þrátt
fyrir þessar andstæður, kemur
þetta í beinu framhaldi og þetta
er eitt ljóð — ein órjúfanleg
heild.“ sagði Einar Hákonar-
son.
— Hefði sloppið
Framhald af bls. 40
inn, skammt frá sprungu. Síðan
hefur hún haldið áfram nokkra
tugi metra upp brekkuna, sem
er með ca 30—40 gráðu halla og
á leiðinni hefur brotnað úr vél-
inni og brakið dreifzt þarna um
svæðið, t.d. vængir. Þar sem
vélin stöðvaðist loks, var flakið
yfir að líta nánast sem haugur.
Ég tel mestar líkur á því að
fólkið hafi látizt strax, höggið
hefur verið það rnikið."
Sigurjón kvaðst hafa haft um
það hugboð að vélin væri á öðr-
um hvorum jöklinum, Mýrdals-
eða Eyjafjallajökli. „Ég fann
það þegar ég flaug yfir Vest-
mannaeyjar kvöldið sem vélar-
innar var saknað, hver sunnan-
vindurinn var ofsalega sterkur
og taldi langlíklegast að vélina
hefði borið af leið og staðsetn-
ingin sem flugmaðurinn gaf
yfir Vestmannaeyjum stæðist
því ekki. Ég fór á þetta svæði
strax í morgun og flaug þar um
i 4 tima en komst ekki á jökul-
tindana vegna skyggnis. Ég
flaug aftur til Reykjavíkur til
að ná í bensín en fór aftur á
svæðið klukkan þrjú. Þá var
mikið farið að létta til og loks á
sjötta tímanum rofaði alveg til
og ég fann svo flakið skömmu
fyrir klukkan 16. Ég hafði þá
verið á flugi yfir þessu svæði i 8
tíma,“ sagði Sigurjón að lokum.
— Eigendur
Framhald af bls. 3
íslenzkra hesta, hr. E. Isenbuegel
frá Zúrich.
Daginn áður höfðu undanrásir
farið fram. Á laugardeginum var
keppt í tölti, stökki yfir sam-
hindranir og i skeiði. Á sunnu-
deginum voru úrslit í hlýðnis-
æfingum, fjórgangskeppni, valin
röð þeirra efstu í töltkeppninni og
3000 metra hindrunarreið. Siðan
komu sýningaratríði, — tveir og
tveir riðu saman, knapi reið og
stýrði sex hestum samtimis,
islenzkar stúlkur riðu í þjóðbún-
ingum í söðlum nokkra hringi á
vellinum, piltar í þjóðbúningum
járnuðu hest á íslenzkan máta, og
nutu þessi atriði mikillar hylli
áhorfenda, sem voru að mati
fyrirsvarsmanna mótsins um 200,
víðsvegar að úr Evrópu.
Keppendur voru alls 48 frá 8
þjóðlöndum, þ.e. Austurríki, Dan-
mörku, Frakklandi, Hollandi,
Noregi, Sviss og Vestur-
Þýzkalandi. Fyrstur I 250 metra
skeiði var Hreinn frá GuIIbera-
stöðum, knapi Bruno Podlech,
Vestur-Þýzkalandi. Fyrstur i tölti
var Dagur frá Núpum, knapi
Reynir Aðalsteinsson, íslandi.
Fyrstur í hlýðnisæfingum var
Ljóski frá Hofsstöðum, knapi
Albert Jónsson, Islandi. Fyrstur i
fleirgangskeppni var Léttir frá
Innra-Hólmi, knapi Janneke
Faber, Hollandi. Funi frá Kaup-
vangi, knapi Walter Feldmann,
Vestur-Þýzkalandi, vann síðan
hlýðnisæfingar C og hindrunar-
hlaup og var jafnframt langstiga-
hæsti hestur mótsins.
Mótinu var síðan slitið með
virðulegri athöfn að viðstöddum
öllum þátttakendum, fallega
búnum, og flestum áhorfendum.
Er ánægjulegt að sjá hve mikla
hrifningu sýningar og keppni á
íslenzkum hestum njóta meðal
þeirra Evrópubúa, sem tekið hafa
ástfóstri við hestinn okkar.
Nánar verður sagt frá mótinu
síðar hér I blaðinu.
— Síldarverð
Framhald af bls. 40
leyfi hér við land i haust. I reglu-
gerð um þessar veiðar væri það
tekið fram, að ef skipin hefðu
ekki hafið veiðar fyrir 5. október
n.k., yrði leyfi þeirra endurskoð-
að og jafnvel fellt út gildi, þannig
að til greina getur komið að kvóti
hvers skips á heimamiðum verði
stærri en ella.
Aðspurður sagði Jón, að sömu
reglur og áður yrði í gildi varð-
andi veiðar á smásíld. Er gert ráð
fyrir að ekki megi veiða sild
undir 27 cm. Ef skipstjórar skip-
anna eru í einhverjum efa um
stærð sildarinnar, ber þeim að
taka 100 síldar, áður en þurrkað
er að nótinni, og ef í Ijós kemur að
meir en 50% síldanna eru undir
27 sm þá ber að sleppa síldinni.
Styðja Sfldarútvegsnefnd
Sem kunnugt er hafa farið fram
allmiklar umræður um sildarmál-
in að undanförnu, sérstaklega þó
verð það sem i gildi var á síld
veiddri í reknet og gilti þangað til
í gær. Vegna þessara umræðna
sendi stjórn Félags síldarsaltenda
á Suðvesturlandi og stjórn félags-
ins á Norður- og Austurlandi frá
sér eftirfarandi samþykkt í gær:
„Nú þegar sildveiðar eru að
hefjast á ný við Island telur
fundurinn nauðsynlegt að allir
hlutaðeigandi aðilar standi saman
að því vandasama verkefni, sem
þvi fylgir að vinna á ný þá mark-
aði fyrir íslenzka saltsild, sem
glatazt hafa vegna veiðibannsins
á undanförnum árum.
Fundurinn lýsir i þessu sam-
bandi yfir furðu sinni á þeim
rangfræslum, sem fram hafa
komið i Morgunblaðinu varðandi
sölumál saltaðrar Suðurlands-
síldar þ. á m. þeirri fullyrðingu að
Síldarútvegsnefnd hafi selt
Suðurlandssild á lágu verði á
sama tima og það liggur fyrir, að
nefndin hefir neitað með öllu að
fallast á það verð sem kaupendur
í ýmsum markaðslöndum hafa til
þessa viljað greiða fyrir síldina.
Lýsir fundurinn af þessu tilefni
yfir fullum stuðningi við störf
Sildarútvegsnefndar og fram-
kvæmdastjóra hennar í þágu
islenzkrar saltsildarframleiðslu.“
Vilja 12 þús. tunnur af síld
Þá sendi Síldarútvegsnefnd frá
sér fréttatilkynningu í gær, þar
sem vakin er athygli á nokkrum
þýðingarmiklum atriðum i söltun
reknetasíldar, en þar kemur m.a.
fram, að innlendar niðursuðu- og
niðurlagningarverksmiðjur hafa
farið fram á að fá keyptar allt að
12 þús. tunnur af saltsild. Frétta-
tilkynningin er svohljóðandi:
„1. Allirþeiraðilarsemummál
þessi hafa fjallað hafa gengið út
frá þvi, að afli þeirra fáu báta sem
stunda reknetaveiðar, verði það
lítill hluti síldaraflans á ver-
tíðinni, að auðvelt sé að losna við
hann til beitufrystingar og sölt-
unar fyrir innanlandsmarkað.
2. Innlendar niðurlagningar-
verksmiðjur hafa þegar tilkynnt
að þær hafi áhuga á kaupum á allt
að 12.000 tunnum af kryddsíld
eða fjórum sinnum meira magni
en saltað hefir verið til þessa af
reknetasíld. Ein verksmiðjan
hefir fyrir nokkru gert söltunar-
stöðinni á Hornafirði tilboð um
kaup á 6000 tunnum á ákveðnu
verði, en ekki fengið svar ennþá
frá stöðinni. Engin útflutnings-
gjöld þarf að greiða af saltaðri
síld, sem seld er til innlendra
niðurlagningarverksmiðja en á
saltaðri síld til útflutnings eru
gjöld þessi gifurlega há.
3. Enda þótt þörfin á sild til
beitu hafi farið minnkandi á und-
anförnum árum, er ljóst að hið
óverulega magn, sem fryst hefir
verið af reknetasíld fullnægir
hvergi nærri beituþörfinni.
4. Með tilliti til framanritaðs
telur Síldarútvegsnefnd að nægi-
legt verkefni sé fyrir rekneta-
bátana að veiða til beitufryst-
ingar og söltunar fyrir innan-
landsmarkað og því ástæðulaust
vegna hins óverulega reknetaafla,
að hraða um of og þvinga fram
samninga um saltaða sild fyrir
erlendan markað á verði, sem
Síldarútvegsnefnd telur ekki
koma til greina að samþykkja"
— 200 manns
Framhald af bls. 2
Reykjavík og síðan úr Árnes- og
Rangarárvallasýslum. Veður til
melskurðar hefði verið mjög gott,
en ekki væri enn vitað hve mikið
af þroskuðum mel fengist út úr
skurðinum, þar sem nú ætti eftir
að þreksja hann, en melurinn
væri ekki eins vel þroskaður og í
fyrra.
Að sögn Hauks er ákveðið að
halda melskurði áfram og er jafn-
vel gert ráð fyrir, að farið verði
með unglinga úr framhalds-
skólum Reykjavíkur til mel-
skurðar og þá í nánd við Þorláks-
höfn.