Morgunblaðið - 09.11.1976, Qupperneq 19

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 9. NÖVEMBER 1976
19
Hitaveita Sudur
nesja í gagnið
FYRSTI áfangi Hitaveitu |
Suðurnesja var formlega tek- ;
inn I notkun s.l. laugardag. |
Mikill mannfjöidi var saman-
kominn f Svartsengi við
Grindavfk þegar orkumálaráð-
herra, Gunnar Thoroddsen,
hleypti vatninu á. Vatnið
streymdi síðan eftir aðveituæð-
um til Grindavfkur, sem er
fyrstur bæja á Suðurnesjum til
að fá heita vatnið.
Það eru öll sjö sveitarfélögin
á Suðurnesjum, sem standa að
Hitaveitunni og er eignarhlut-
ur þeirra 60% á móti 40%
eignarhluta ríkissjóðs. Nokkur
aðdragandi er að stofnun þessa
fyrirtækis, en fyrstu fram-
kvæmdir hófust við hitaveitu í
Grindavík haustið 1975. Og er
ráðgert að framkvæmdum
verði endanlega lokið á árinu
1980. Haustið 1977 er ráðgert
að unnt verði að koma vatni til
meirihluta íbúa í Njarðvík og
Keflavík og gert er ráð fyrir að
íbúar I Sandgerði, Gerðum og
Vogum fái heitt vatn seint á
árinu 1978. Ennfremur er áætl-
að að taka þá í notkun 1. áfanga
hitaveitu á Keflavfkurflugvelli,
en framkvæmdum þar á að
ljúka á árinu 1980. Hins vegar
hefur ekki verið ákveðið hvert
hitaveita verður lögð i Hafnir,
eða hvort húsahitun þar verður
leyst á annan hátt.
Heildarkostnaður við Hita-
veituna er áætlaður miðað við
verðlag í júlí á þessu ári, 5.137
milljónir. Þegar hefur verið
unnið fyrir u.þ.b. 950 milljónir.
Hitaveita Suðurnesja er að
þvf leyti frábrugðin nær öllum
öðrum hitaveitum hér á landi
að hitaorkan er unnin á háhita-
svæði. Virkjun jarðvarmans er
því að verulegu leyti frábrugð-
in því, sem annars staðar gerist.
Heita vatnið inniheldur mikinn
kísil, sem fellur út við kólnun
og myndi fljótlega stífla allar
lagnir, ef nota ætti vatnið beint,
og einnig er vatnið mjög salt,
eða um 2/3 af seltu sjávar.
Þetta hefur það í för með sér að
útilokað er að nota heita vatnið
beint, heldur er fersks vatns
aflað úr borholum 3—4 km
norðan Svartsengis, sem siðan
er dælt að orkuverinu, þar sem
það er hitað upp með gufu.
Meðal gesta við opnunina voru fjármálaráðherra, Matthfas A.
Matthfsen, og orkumálaráðherra, Gunnar Thoroddsen.
Orkuverið I Svartsengi. Fremst
á myndinni er Jóhann Ein-
varðsson, formaður stjórnar
Hitaveitu Suðurnesja og bæjar-
stjóri I Keflavfk. Á myndinni
til hliðar sést Gunnar Thorodd-
sen skrúfa frá lokanum fyrir
aðveituæðina tii Grindavfkur.
(Ljósm. Mbl. RAX)
I Svartsengi eru miklar mögu-
leikar fyrir enn meiri orku-
framleiðslu og að sögn Eiríks
Alexanderssonar, bæjarstjóra f
Grindavík, hafa komið fram
hugmyndir um að koma á fót
einhvers konar iðnaði eða ann-
arri iðju, sem nýtt gæti jarð-
varmann. Engar ákvarðanir
hafa enn verið teknar í þessum
efnum, en' þó hefur sjóefna-
vinnsla verið nefnd í þessu
sambandi.
Það kom fram f ræðu, sem
Gunnar Thoroddsen flutti eftir
opnunina, að hitaveitan er ekki
aðeins til mikilla hagsbóta fyrir
Suðurnesjabúa, heldur einnig
mikilvæg fyrir þjóðina alla f
gjaldeyrissparnaði. Sagði hann
að áætlað væri að gjaldeyris-
Framhald á bls. 46
Herjólfur opnaði formlega 1400
millj. kr. mannvirki í Þorlákshöfn
IJýja Landshöfnin f Þorlákshöfn fullbúin. Langi hafnararðurinn vinstra meginn er hluti nýju mannvirkjanna og þar sést Herjólfur við lægi sitt, en einnig er þar rúmgóð
bryggja fyrir skip og báta. Hái hluti hafnargarðsins hægra megin ámyndinni er einnig nýr af nálinni, en myndin sýnir vel hver gjörbreyting er orðin á hafnarmálum
Þorlákshafnar með þessum framkvæmdum sem kosta alls um 1400 millj. kr. Ljósmynd Mbl. Árni Johnsen.
Fólk um borð í Herjólfi fylgist
með þegar skipið slftur kaðal-
inn milli hafnargarðanna við
formlega opnin hafnarinnar s.l.
sunnudag.
en að jafnaði hafa 50—60 menn
unnið þar á vegum ISTAKS og
m.a. margir af fastamönnum
fyrirtækisins.
HÖNNUN OG OTBOÐ
Hönnun þessa verks var falin
dönsku verkfræðistofunni
Hostrup Schultz & Sörensen I
samvinnu við Almennu verk-
fræðistofuna og fleiri íslenska
verkfræðinga.
ítarlegar líkantilraunir voru
framkvæmdar við Hydraulisk
Institut i Kaupmannahöfn, i
samvinnu við Hafnamálastofn-
unina og heimamenn, áður en
endanleg gerð og hönnun brim-
brjóta var ákveðin.
Kostnaðarsjónarmið tak-
mörkuðu nokkuð endanlega
ákveðna stærð hafnárinnar og
er hún miðuð við að þjóna fiski-
flota fyrst of fremst, en ekki
vöruflutningum nema að tak-
mörkuðu leyti.
Hin nýja framkvæmd var svo
Framhald á bls. 46
VESTMANNAEYJASKIPIÐ Herjólfur opnaði nýju Landshöfnina I
Þorlákshöfn formlega s.l. sunnudag þegar hafnarmannvirkin voru
af hálfu afhent verktaka. Um 300 gestir fóru ( stutta skemmtisigl-
ingu með Herjólfi fyrir utan Þorlákshöfn og þegar Herjólfur sigldi
aftur inn I höfnina sleit hann kaðal sem hafði verið strengdur milli
hafnargarðanna nýju.
Heildarkostnaður við gerð
hafnarinnar er um 1400
millj.kr. og lánaði Alþjóða-
bankinn meginhluta fjárins til
mannvirkjagerðarinnar. Þegar
Vestmannaeyjagosið stóð yfir
opnuðust lánamöguleikar til
hafna á Suðurlandi, þvf óvissa
rfkti um gang mála f Eyjum, en
gosinu var lokið áður en nokk-
ur afstaða var tekin og kom
Eyjahöfn þvf sjálf inn f mögu-
leikana fyrir lán frá Alþjóða-
bankanum. Niðurstaðan hjá
stjórnvöldum varð hins vegar
sú að meginhluti fjárins fór til
hafnarmannvirkja f Þorláks-
höfn og einnig f Grindavfk, en
engir peningar fóru til Eyja.
Þorlákshafnarbúar fagna nú
miklum áfanga f sögu byggðar-
lagsins því um árabil hafa bátar
Þorlákshafnarbúa og hafnar-
mannvarki verið í stórhættu ef
eitthvað hefur gert af veðri.
Margar vökunætur hafa sjó-
menn þar átt yfir aðgæzlu á
bátum í stórviðrum og fyrir
þessa breytingu var Þorláks-
höfn mjög ótrygg höfn.
Að lokinni vígslu hafnarinn-
ar með siglingu Herjólfs var
samkoma í félagsheimilinu þar
sem Gunnar Markússon, for-
maður stjórnar Landshafnar-
innar, flutti ávarp, Halldór E.
Sigurðsson ráðherra, Ingólfur
Jónsson alþingismaður og
Sören Langvad af hálfu verk-
taka. M.a. lýsti Halldór því yfir
að ríkisstjórnin hefði ákveðið
að láta f haust styrkja vörn
gömlu bryggjunnar fyrir aust-
anveðrum, en talið er líklegt að
flytja þurfi um 20 þús. rúm-
metra af grjóti að garðinum til
þess að varna ágjöf yfir hann
og inn í höfnina.
Ólafur Gíslason verkfræðing-
ur hjá ISTAKI sagði í samtali
við Mbl. að framkvæmd verks-
ins hefði gengið eins vel og
raun ber vitni vegna góðra
tækja, og góðs undirbúnings og
þá ekki sízt vegna hins samtaka
og dugmikla starfsliðs ISTAKS,
JinitiiiutimiHi
LinmufimHtu
! Hií