Morgunblaðið - 25.11.1976, Page 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 25. NÓVEMBER 1976

Fjárt
4.8%
n,á/arád
uneyti
Dóms og kirkjumál 6.1 %l
Skipting
gjalda
eftir
málaflokkum

\Ö
<3%
■ -f #'
C 4>»

? /

"ad
%
"fi.

o

Heildarútgjöld 83.129.467 þús-
und. (Gert er ráð fyrir 888.634
þúsunda greiðsluafgangi).
Fjárlagapunktar
Greiðsluafkoma ríkissjóðs
í jöfnuði
Sérstakt efnahagsfrumvarp var
borið fram í maímánuði sl., ma.
vegna sérstakra ráðstafana á sviði
landhelgisgæzlu og fiskverndar.
Það fól í sér nýjar áætlanir um
rikisfjármál á yfirstandandi ári.
Útgjöld ríkisins jukust um 6.7
milljarða króna en tekjur hækk-
uðu um 6.2 milljarða. — Miðað
við núverandi endurmat rikisfjár-
mála munu útgjöld aukast til ára-
móta um 3.5 mílljarða króna og
verða i heild 68 milljarðar en
tekjur hækka um nærri sömu
fjárhæð og verða 68.9 milljarðar.
Með óhagstæðum jöfnuði á lána-
hreyfingum um 900 milljónir er
reiknað með því að greiðsluaf-
koma ríkissjóðs verði í jöfnuði á
árinu 1976. (Heimild fjárlaga-
ræða fjármálaráðherra).
Langtímafjárlög.
I fjárlagaræðu gat ráðherra
þess að rikisstjórnin athugaði nú
gerð fjáriaga til langs tima,
rammaáætlun. Fyrsti áfangi við
gerð slíkra langtimaáætlunar er,
að þeim verði mörkuð umgjörð og
jafnframt hugað að útgjaldaþró-
un einstakra málaflokka á næstu
árum, þar sem byggt er á út-
gjaldaþróun liðinna ára, og fram-
kvæmda- og rekstraráætlunum
eftir því sem þær gefa tilefni til,
og lagaákvæðum og reglum, sem
gilda á hverjum tíma. Langtíma-
Vaxtakostnaður
rúmir 2 milljarðar
VAXTAKOSTNAÐUR ríkissjóðs
verður samkvæmt fjárlagafrum-
varpinu 2.145 milljarðar króna á
árinu 1977. Er hér um að ræða
489 milljón króná hækkun frá
fjárlögum 1976 eða 29.5%. Er
skýringin á þessari hækkun aukn-
ing nettóskulda ríkissjóðs á árinu
1976, verðtrygging og einkum
það, að nú eru áætlaðir 300
milljóna króna yfirdráttarvextir
vegna árstíðabundinnar sveiflu í
ríkisfjármálum, en engin fjárhæð
var áætluð til að mæta þessháttar
sveiflum i fjárlögum 1976.
áætlun hefur það markmið að
lýsa væntanlegri þróun útgjalda
og tekna ríkissjóðs og er ætlað að
auðvelda og vera umgjörð um hin-
ar raunverulegu árlegu fjárlaga-
gerðir.
Punktar:
• Samkvæmt fjárlagafrumvarpi
fyrir árið 1977 geta útflutnings-
uppbætur á landbúnaðarafurðum
numið allt að 1.800 m. kr.
0 Framlag ríkissjóðs til Byggða-
sjóðs, skv. fjárlagafrumvarpi,
nemur 1.630 m.kr. Samkvæmt
fjárlögum yfirstandandi árs var
framlagið 1.123 m.kr.
% Samkvæmt fjárlagafrumvarp-
inu hækka útgjöld iðnaðarráðu-
neytis mest hlutfallslega frá yfir-
standandi ári eða um 62.2%
(hækkun í krónum tæplega 1.100
m.kr.). t krónum talið er hækkun-
in mest hjá heilbrigðis- og trygg-
ingaráðuneyti 8.200 m.kr., þar
næst hjá menntamálaráðuneyti
3.866 m.kr., samgönguráðuneyti
2.321 m. kr., dómsmálaráðuneyti
1.937 m.kr., fjármálaráðuneyti
l. 301. m.kr.
% Æðsta stjórn rfkisins kostar
560 m.kr., forsetaembættið 56
m. kr., Alþingi 430 m.kr., ríkis-
stjórn 47 m.kr. og hæstiréttur 26
m. kr.
0 Rekstur Þjóðkirkju er áætlað-
ur 369.9 m.kr.
• Rekstur landhelgisgæzlu er
áætlaður 1.585.613 m.kr.
Niðurgreiðslur á vöruverði:
Rúmar 5000 millj-
ónir króna
Áætlað Niðurgreiðsla Ársútgjöld
Dilkakjöt .................
Ærkjöt ....................
Geymslukostnaður kindakjöts
Nautgripakjöt .............
Mjólk frá mjólkurbúum......
Heimamjólk.................
Smjör .....................
Ull........................
Geymslukostnaður kartaflna. ..
Framlag í lífeyrissjóð bænda
sölumagn kr.pr. einingu millj.
9000 tonn 120.00 1 080
1500 tonn 67.00 101
430
2400 tonn 98.90 237
51.5 millj. 1 37.30 1 921
1.0 millj. 1 28.00 28
1600 tonn 433.00 693
1350 tonn 219.00 295
5
4 790
312
Samtals
5 102
Eitthvað hækkaði bitinn og dropinn á borð neytandans, ef þessi
tekjutilfærslu-útgjaldaliður félli niður.
I FJÁRLAGAFRUMVARPI eru
útgjöld viðskiptaráðuneytis talin
tæpar 5.800 m.kr. eða 7% rekstr-
arútgjalda. Hér er þó ekki allt
sem sýnist. Inni í þessari upphæð
er 5102 m.kr. sem eru niður-
greiðslur á vöruverði til almenn-
ings (þ.e.a.s. að mestu). Utgjöld
viðskiptaráðuneytis skiptast þann
veg í hlutfallstölum miðað við
heildarútgjöld: Yfirstjórn 0.1%,
niðurgreiðslur 6.1% og annað
0.8% eða samtals 7%. Þetta ann-
að er: styrkur vegna olíunotkunar
600 m.kr., verðlagsskrifstofan
60.6 m.kr. og vörusýningar er-
lendis 1.5 m.kr. I raun er rekstur
viðskiptaráðuneytis áætlaður 35.1
m.kr. Þannig er nauðsynlegt, þeg-
ar skoðaðar eru niðurstöðutölur í
útgjaldaáætlunum einstakra
ráðuneyta, að fara vel ofan I sund-
urliðun einstakra gjaldaliða, ef
rétt mynd á aó fást. Þetta gildir
jafnt um öll ráðuneytin.
Hér fer á eftir sundurliðun á
niðurgreiðslum landbúnaðaraf-
urða, sem áætlaðar eru rúmar
5100 milljónir, þegar með er talið
framlag í lífeyrissjóð bænda, 312
m.kr.
Beinir og óbeinir skattar sem % af heildartekjum ríkisins
Óbeinir
skattar
82,3%
Obeinir
skattar
82,2%
Óbeinir
skattar
71,5%
Beinir
skattar
27,6%
Beinir
skattar
16,5%
Beinir
skattar
16,7%
119761
119771
Áfengi og tóbak
gefa meir en
7 milljarði
BUIZT er við að hagnaður Áfeng-
is- og tóbaksverzlunar rikisins
verði 6.3 milljarðir króna á árinu
1976. Það er 300 þúsund krónum
meira en áætlað var í fjárlögum
1976. Eins og þessar tölur gefa til
kynna héfur söluverðmæti áfeng-
is og tóbaks ekki aukizt í þeim
mæli, sem verðbreytingar gefa til-
efni til fyrstu átta mánuói ársins
samanborið við sama tímabil í
fyrra. Miðað við núverandi ÚÓ
söluverð óbreytt eru tekjur rikis-i
sjóðs af sölu áfengis og tóbaks
áætlaðar 7.230 milljónir króna á
árinu 1977.
Hlutfallsleg skipting
tekna ríkisins
£> I?
Aðrir óbeinir"
skattar 4.7%
sy.at'ar
6.6%
; (rat«'c

*
Rekstrarhagnaður
ATVR 8.7%

Heildartekjur 84.018.101 þúsund.
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 25. NÓVEMBER 1976
25
Heildarútgjöld eftir ráðuneytum
— í hlutfalli af heildarútgjöldum
og hækkanir í krónum og prósentum
HÉR fer á eftir heildarútgjöld eftir ráðuneytum (fjárlög 1976 og frumvarp 1977), hlutfall málaflokka I
hverju ráðuneyti af áætluðum heildarútgjöldum 1977, hækkun frá fjárlögum 1976 (ekki raunútgjöldum
skv. rfkisreikningi sem að sjálfsögðu liggur ekki fyrir) og %-hækkun milli talna f frumvörpunum. 1
þessu sambandi er rétt að minna á að hlutfallsleg hækkun er mun minni ef rauntölur ársins 1976 væru
teknar til viðmiðunar f stað talna skv. frumáætlun.
Heildarútgjöld eftir ráðuneytum. Samanburður við f járlög 1976.
Fjárlög 1976 Frum- varp 1977 Hlut- fall af heildar- útgjöldum 1977 (%) Hækkun M.kr. %
1 00 Æðsta stjórn rikisins 355,1 560,7 0.7 205,6 67,9
1 01 Forsætisráðuneytið 1 200,2 1 738,5 2.1 538,3 44,9
1 02 Menntamálaráðuneytið 9 282,8 13 149,3 15,8 3 866,5 41,7
1 03 Utanrikisráðuneytið 732,7 979,6 1.2 246,9 33,7
104 Landbúnaðarráðuneytið 2 867,5 4 718,8 5.7 1 851,3 64,6
1 05 Sjávarútvegsráðuneytið 1 366,5 1 804,2 2.2 437,7 32,0
1 06 Dóms- og kirkjumálaráðuneytið 3 131,1 5 068,1 6.1 1 937,0 61,9
1 07 Félagsmálaráðuneytið 2 636,5 3 601,2 4,3 964,7 36,6
1 08 Heilbrigðis- og tryggingamálaráðua 19 544,3 27 754,9 33,4 8 210,6 42,0
1 09 Fjármálaráðuneytið 2 768,9 4 070,0 4.8 1 301,1 47,0
1 10 Samgönguráðuneytið 6 367,5 8 689,2 10,5 2 321,7 36,5
111 Iðnaðarráðuneytið 1 760,9 2 855,3 3,4 1 094,4 62,2
1 12 Viðskiptaráðuneytið 5 041,1 5 799,2 7,0 758,1 15,0
1 13 Hagstofa Islands 53,0 69,3 0,1 . 16,3 30,8
1 14 Ríkisendurskoðun 61,1 83,4 0,1 22,3 36,5
115 Fjárlaga-og hagsýslustofnun 1 688,1 2 187,8 2,6 499,7 29,6
58 857,3 83 129,5 24 272,2 41,2
21 —.
w u w ~
Heildar-
skattar
sem % af
brúttó-
þjóðarfram-
leiðslu
(1973)
For.sætisráðuneytift
Menntamálaráftuneytift
Utanríkisráftuneytift
Landbúnaftarráftuneytift
Sj ávarút vegsráftuneytift
Doms- og kirkjumálaráftuneytift
Félagsmálaráftuneytift
Heilbrigftis- og tryggingamálaráftun.
Fjármálaráftuneytift
Samgðnguráftuneytift
Iftnaftarraftuneytift
Viftskiptaráftuneytift
Hagstofa Islands
Fjármálaráftun., fjárl. og hagsýslust.
Samtals
rHeildarfjðldi nefnda 1975 Heildarfjoldi nefndarmanna- Nefndaþóknun kr. Annar kostnaftur kr. Kostnaftur samtals I kr. ■
20 110 5.565.140 860.219 6.425.359
150 710 19.280.717 2.980.609 22.261.326
6 22 1.485.959 272.668 1.758.627
22 107 4.861.599 2.192.744 7.054.343
25 183 11.270.270 748.067 12.018.337
45 231 5.784.609 1.035.404 6.820.013
21 116 7.654.049 1.359.000 9.013.049
43 211 9.454.497 3.238.350 12.692.847
28 131 11.663.980 1.080.453 12.744.433
28 142 4.527.444 100.232 4.627.676
58 273 14.362.872 5.544.022 19.906.894
11 70 4.756.654 - 4.756.654 V
1 4 245.560 - 245.560 |j
7 30 1.784.000 1.348.453 3.132.453
465 2.340 102.697.350 20.760.221 123.457.571
68 '69 '70 '71 '72 '73 '74 '75 '76 '77
Greiðsliiyfift 1977
Greiðsluyfirlit ríkissjóðs fyrir næsta ár samkvæmt fjárlögunum er
þannig:
Tekjur: Þús. kr. Þús.kr.
Beinir skattar ......................... 14 057 750
Öbeinir skattar ....................... 69 960 351 84 018 101
Gjöld:
Samneysla ............................. 32 230 858
Neyslu- og rekstrartilfærslur........... 33 323 045
+ sértekjur............................ 1 555 419 63 998 484
Afgangur rekstrarliða................... 20 019 617
Fjárfesting ............................ 5 707 137
Fjármagnstilfærslur ................... 13 423 846 19 130 983
Tekjur umfram gjöld 888 634
Lánahreyfingar inn:
Innlend verðbréfaútgáfa og útgáfa happdrættiskulda-
bréfa vegna norður- og austurvegar ..... 1 700 000
Erlend lán .............................. 5 748 000
Innheimt af endurlánuðum spariskirteinum. 2 140 000
Innheimtar afborganir almennra lána ... 20 000 9 608 000
Lánahrevfingar út:
Til framkvæmda B-hluta aðila ........... 6 818 000
RARIK, almennar
framkvæmdir o.fl...............1 619 000
Sveitarafvæðing ............... 200 00
Norðurlína ................... 1 144 000
Kröfluvirkjun:
a. Stöðvarhús og vélar ....... 1 989 000
b. Borholur og aðveitukerfi .. 814 000
c. Lina Krafla—Akureyri ...... 155 000
Járnblendiverksmiðja, hlutafé og fjár-
magnsútgjöld ................. 897 000
Endurlán vegna hafnargerðar
við Grundartanga ....................... 150 000
Iðnþróunarsjóður Portúgal, lánsframlag . 74 000
Endurgreiðsla á spariskírteinafé útg. 1965 . 530 000
Afborganir af almennum lánum ríkissjóðs . 2 788 146
10 360 146
Halli á lánahreyfingum 752 146
Greiðsluafgangur ....................... 136 488
123,5 milljónir fyrir 465 nefndir
MEÐAL fylgigagna fjárlagafrumvarpsins er skýrsla um nefndir á vegum rikisins. Samkvæmt henni
störfuðu 465 nefndir árið 1975 og i þeim 2.340 menn. Kostnaður vegna þessara nefnda varð tæplega 123,5
milljónir króna, þar af nam þóknun til nefndamanna um 102,7 milljónum. Flestar nefndir voru á vegum
menntamálaráðuneytisins, 150. Til samanburðar má geta þess, að 1974 var einni nefndinni fleira en þá
var kostnaðurinn samtals 162,G milljónirrrnö
Heilbrigóis- og tryggingamál:
Langstærsti
útgjaldaliðurinn
LANG stærsti útgjaldaliður frumvarps að fjárlögum fyrir árið 1977
eru heilbrigðis- og tryggingamál. Utgjöld þess ráðuneytis, sem fer með
þessa málaflokka, eru áætluð samtals kr. 27.754.842.000.-, sem sundur-
liðast þannig (I svigum hlutfall af rikisútgj.):
Yfirstjórn ........................ 53.155.000,-(0.1 %)
Tryggingamál ..................21.198.500.000.- (25.5%)
Heilbrigðismál ..................6.406.885.000,- (7.7 %)
Annað .............................96.302.000,- (0.1 %)
Samtals ........................27.754.842.000,- (33.4%)
1 gjaldalið „annað" er m.a. að finna: framlag i gæzluvistarsjóð (Bláa
bandið og Vernd), 54.9 m.kr., bindindisstarfsemi 13.7 m.kr. (þar i
áfengisvarnir, byggingarstyrkur I Templarahöll og styrkur til Stór-
stúku tslands), rekstrarst. Ljósmæðraskóli tslands 14.6 m.kr.. og
þroskaþjálfaskóli 13.0 m.kr.
Hækkun þessara gjaldaliða frá frumvarpi fyrra árs er I krónum talin
8.210.600.000.- og hlutfallshækkun 42%.
Næst stærsti gjaldaliður f járlagafrumvarps er hjá menm ímálaráðu-
neyti (fræðslukerfið) 13.149.300.000.-, 15.8% heildarútgjalda (hækk-
un frá fyrra frumvarpi 3.866.500.000.- eða41.7%).