Morgunblaðið - 25.11.1976, Síða 27

Morgunblaðið - 25.11.1976, Síða 27
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 25. NÖVEMBER 1976 27 Ljósmyndarafélag Islands heldur upp á afmæli sitt í Norræna húsinu þessa dagana. Þar hefur verið komið fyrir miklu myndefni og alls konar tækjum, er ljósmyndarar hafa notað til að koma samtið sinni á pappír. Fimmtiu ár eru liðin, siðan félag þeirra ljósmyndara var stofnað, og auðvitað er á þessari sýningu að finna mynd af stofnendum félagsins. Þarna er líka endursköpuð vinnustofa ljósmyndara um aldamótin, að fyrirmynd frá Pétri Brynjólfs- syni ljósmyndara við Hverfis- götuna. Margt fleira merki- legra muna frá fyrri tíð er þarna að finna, en hvorki hef ég kunnáttu né þekkingu til að tíunda það allt hér. Sjón er sögu ríkari, og efa ég það ekki, að margur muni hafa skemmt- un af að kynnast þvi, sem þarna gefur að líta. Á þessari sýningu eiga yfir fjörtíu myndasmiðir verk, og kennir þar auðvitað margra grasa. Þarna eru líklegast fyrstu litmyndir, sem teknar eru hérlendis, og gerði það Evald Hemmert verslunarstjóri á Skagaströnd og Blönduósi. Myndir þessar munu hafa verið gerðar um 1911, og eru þær að sjálfsögðu merkileg verk, en mér virðist þó sumar þær myndir, er Hemmert tók í svart/hvitu engu síður merki- leg og aðlaðandi listaverk en litmyndirnar. Sigfús Eymunds- son og Daníel Daníelsson hafa myndað Reykjavik sinna daga svo rækilega, að auðvelt er fyrir okkur, sem nú búum í borginni, að gera okkur grein fyrir, hvernig hér leit út í þá daga og hver þróun borgar- innar hefur orðið. Sama má segja um Magnús Ölafsson, en yfirleitt eru myndir hans enn betur gerðar og listrænni en myndir þeirra fyrrnefndu. Pétur Brynjólfsson virðist hafa haft sérstakt auga fyrir inni- myndum (interiör), og nefni ég hér myndir hans „Stáss- stofuna“ og „Heimilis- stemningu". Sigríður Zoega hefur einnig verið sérstæður ljósmyndari, sem á þarna sérlega vönduð verk, sem með réttu má nefna klassisk í eðli sinu. Máli minu til stuðnings bendi ég á mynd af Stefáníu Guðmundsdóttur leikkonu og andlitsmynd af séra Friðrik Friðrikssyni, sem er frábær. Sama mætti segja um litmynd Lofts af séra Bjarna, en báðir þessir klerkar eru ekki siður tákn þeirrar Reykjavíkur, sem nú er horfin, en margt húsið við Laugaveginn eða Austurstræti. Þá er að minnast á þann ljós- myndara, er mesta eftirtekt vekur hjá mér, en það er Jón Dahlman. Verk hans eru fyrir miðju i fremri salnum. Þar kemur í ljós svo vönduð mynd- list, að undrum sætir. Jón hefur sýnilega kunnað þá list að byggja svo hnitmiðað á mynd- fletinum, að hvergi er snöggan blett að finna. Hver veit nema það eigi eftir að sannast, að Jón Sögusýning Ijósmgndara Dahlman hafi verið meiri stærð tilfinningu og skilningi á fyrir- hefur starfað. Ástar-Brandur á sínu sviði en margan grunaði. sætum sinum, en eins og allir verður að Rembrandt í meðf erð Jón Kaldal á þarna nokkrar vita er Kaldal einn mesti snill- Jóns Kaldal. — Sigurhans andlitsmyndir, gerðar af mikilli ingur á sínu sviði, sem hér Vignir á þarna nokkrar myndir úr leikhúsinu, og vil ég þar nefna mynd hans af Lárusi heitnum Pálssyna I innri sal er nokkuð önnur saga en í þeim fremri. Þar kennir margra grasa, og er erfitt að sjá, hvað ráðið hefur skipulagi og vali verka þeirra, sem þar hanga. Hér er um nútímaverk að ræða, og finnast mér þau tæpast standast samanburð við þau eldri verk, sem valin hafa verið á þessa sögusýningu. Hér er líka komin til önnur tækni og annað við- horf en áður, er menn urðu að vinna hægt og markvisst, og öll viðhorf i ljósmyndun hafa svo gerbreyst, að varla er hægt að gera samanburð. Ég geri enga tilraun til að gera þvi skil, sem þarna eru til sýnis, en vil þó aðeins benda á andlitsmynd af Sigurjóni Markússyni eftir Jóhönnu Sigurjónsdóttur, skipamynd eftir Vigfús Sigur- geirsson, Benny Goodman og Luns framkvæmdastjóra eftir Loft Ásgrimsson, Kjarval i útgáfu Kristjáns Magnússonar, Einar skáld Benediktsson i fyri- setu hjá Oskari Gislasyni, upp- stillingar Leifs Þorsteinssonar, hesta Sigurgeris Sigurjóns- sonar og Friðrik Ólafsson skák- meistara i skotvidd Guðmundar Ingólfssonar. Auðvitað er ýmis- legt fleira, sem nefna mætti þarna, en ég læt þetta nægja. Þetta er skemmtileg og merkileg sýning, sem sannar, að ljösmyndun er bæði vanda- samt og listrænt starf. Það mun heldur ekki fara fram hjá nein- um, sem þessa sýningu skoðar, að misjafnt er skammtað af list- rænum hæfileikum. Ég er viss um, að á þessari sýningu má finna æði margt fyrir alla, og því eggja ég fólk á að skoða þessar myndir. Sumir munu kannast við ýmislegt, og yngra fólk gæti haft mikla ánægju af þvi, sem þarna er á boðstólum. Ennfremur eru þeir sjálfsagt til hér i borg, sem gætu gefið upplýsingar um sumar af þess- um merkilegu gömlu ljós- myndum, og væri það vafalaust vel þegið. Með þökk fyrir góða skemmtiin. Valtýr Pétursson. Magnús Ölafsson: „Landakotsspitali" Myndllst eftir VALTÝ PÉTURSSON Evald Hemmert: „Frú Hemmert". Sigfús Eymundsson: „Yfirvaldið". Jón Dahlman: „Stofumynd '.

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.