Morgunblaðið - 17.02.1977, Page 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 17. FEBRÚAR 1977
Fundur um
málefni Há-
skólans í kvöld
1 KVÖLD kl. 20.30 verður haldinn
á vegum menntamálanefndar
Vöku, félags lýðræðissinnaðra
stúdenta, fundur um málefni Há-
skólans. Rætt verður um mark-
mið og leiðir háskólans og tengsl
hans við atvinnulffið. Frummæl-
endur verða Guðlaugur Þorvalds-
son, háskólarektor, og dr. Jónas
Bjarnason, formaður BIIM. Að
loknum framsöguerindum verða
frjálsar umræður.
Fundurinn verður sem fyrr seg-
ir í kvöld kl. 20.30 í stofu 101 í
Lögbergi og eru allir áhugamenn
um framtíð háskólans og stöðu
hans í islenzku þjóðlifi velkomn-
ir.
— EBE vill. . .
Framhald af bls. I.
sæki um veiðeleyfi eða skipi so-
vézkum skipum að sigla út úr
lögsögu bandalagsins. En þótt
starfsmenn EBE segi að Rússar
hafi nú ótvírætt viurkennt tilveru
EBE sagði Ishkov: „Viðhorf okk-
ar til undirritunar samnings er
ekki tákn un nokkra breytingu af
hálfu Sovétríkjanna gagnvart
Efnahagsbandalaginu." Aðspurð-
ur hvernig nærvera hans og sú
afstaða Rússa að neita að viður-
kenna EBE gætu komið heim og
saman sagði hann: „Spurningar
ykkar eru erfiðar og það tæki
langan tima að svara þeim.“
Ishkov sagði að Rússar væru
reiðubúnir að minnka afla sinn og
leggja fram lista með nöfnum
fiskiskipa en tók ekki fram á hve
mikla aflaminnkun hann væri fús
að fallast á eða hve langan skipa-
lista. Hann lagði megináherzlu á
verndun fiskstofna: „Við stefnum
að því marki og held okkur takist
að ná því."
David Owen, starfandi utanrík-
isráðherra Breta, sagði Rússum á
fundinum í dag sem formaður
ráðherranefndar bandalagsins, að
þeir stunduðu ólöglegar veiðar á
miðum bandalagsins, og fór fram
á að Rússar legðu fram lista með
nöfnum fiskiskipa sem fengið
gætu veiðiheimildir eða kölluðu
fiskiskip sín burtu en tók fram að
bandalagið vildi ekki árekstra út
af þessu máíi eða torvelda samn-
inga. Rússar og EBE hafa aldrei
áður efnt til formlegra samninga-
viðræðna þar sem Rússar hafa
neitað að viðurkenna EBE.
Owen minnti á að ráðherra-
nefndin hefði samþykkt að aðild-
arríkin gerðu nauðsynlegar ráð-
stafanir til að tryggja að fram-
fylgt yrði takmörkunum á veiðum
Rússa í marzlok. irski utanríkis-
ráðherrann, Garret Gitzgerald,
sagði blaðamönnum að skip sem
yrðu staðin að ólöglegum veiðum
mundu fá viðvaranir og siðan
skipanir um að hverfa úr lögsögu
EBE.
Owen sagði að viðræðunum um
ólöglegar veiðar Rússa yrði haldið
utan við aðalviðræðurnar, en tók
ekki fram hvenær þær færu fram
eða hve lengi þær mundu standa.
Owen baðst afsökunar á því að
hann þyrfti að fara aftur til Lon-
don vegna veikinda Anthony
Croslands utanríkisráðherra, en
sagði að Paul H. Scott aðstoðarut-
anríkisráðherra yrði fulltrúi sinn
í viðræðunum.
Finn Olav Gundelach, fiski-
málafulltrúi EBE, sagði að Ishkov
hefði aðallega svarað spurningum
sem vörðuðu almenn atriði á
fundinum i dag. Hann bjóst ekki
við erfiðleikum í viðræðum um
almenn grundvallaratriði og sagði
að erfiðleikarnir mundu gera vart
við sig þegar fjallað yrði um
einstök atriði í sambandi við afla-
magn.
Gundelach sagði blaðamönnum
að Rússar hefðu tekið ótvírætt
fram að þeir vildu gera samning
við bandalagið. Einn samninga-
manna EBE hafði eftir Ishkov að
Rússar hefðu fyrst snúið sér til
Breta og Dana til að kanna mögu-
leika á tvihlióa viðskiptasamning-
um en fengið þau svör að þeir
yrðu að semja við bandalagið.
Ishkov sagði á blaðamanna-
fundinum að hann vonaðist til að
viðræðurnar yrðu árangursríkar
og mörkuðu upphaf fleiri náinna
(Ljósm. Mbl. Friðþjófur)
Ungar Akranesmeyjar skoða
heiminn I góða veðrinu fyrir
skömmu.
tengsla EBE og Comecon,
markaðsbandalags Austur-
Evrópurikja. „Ég tel að við
munum ná samkomulagi og kom-
umst hjá árekstrum. Við verðum
að efla samvinnu okkur til að
vernda fiskstofna," sagði hann.
Þótt EBE-heimildir hermi að
Rússar hafi fallizt á reglur um
veiðiheimildir og muni beita slík-
um reglum sjálfir sagði Ishkov að
EBE gerði ráð fyrir alltof fáum
veiðiheimildum til marzloka.
EBE litur svo á að sovézk skip,
veiði ólöglega á EBE-miðum þar
sem þau hafi ekki veiðileyfi og
Rússar verði að sækja um leyfi
eða kalla þau burtu. Auk veiði-
heimildanna er stefnt að þvi í
viðræðunum að ákveða ramma-
samning eins og samning þann
sem fulltrúar EBE og Bandaríkj-
anna undirrituðu í Washington í
gær. Þar er kveðið á um að kvótar
verði ákveðnir siðar.
Embættismenh i Brússel segja
að Rússar vilji samning til að geta
haldið áfram að veiða á EBE-
miðum þótt ljóst sé að þeir verði
að minnka afla sinn sem var
600.000 lestir 1976. Rússar hafa
mestan áhuga á veiðum á Barents-
hafi þar sem EBE-ríki hafa veitt
60.000 lestir á ári. Þýðing þeirra
miða fyrir bandalagið hefur auk-
izt þar sem ósamið er við íslend-
inga segja embættismennirnir í
Brússel.
— Haig . . .
Framhald af bls. 1.
halda sig við staðreyndir, og í
því sambandi yrði að hafa í
huga að rafeindabúnaður
Vesturveldanna væri orðinn
svo háþróaður að unnt væri að
fylgjast með aðdraganda árásar
úr austri um gervihnetti.
Haig fjallaði um þetta mál í
ræðu, sem hann hélt á fundi
með yfirmönnum bandarískra
herstöðva íV-Þýzkalandi í dag.
— Skemmdir
á húsi
Framhald af bls. 3
reikna út upphaflegt verð og bygg-
ingarvísitölu frá þeim tíma, því við
vildum Ijúka málinu. Það er ekki
hægt að standa f slfkum leiðind
um, þótt maður telji sig ekki bera
ábyrgð á viðhaldi hússins. Svar
við þessu tilboði höfum við ekki
fengið ennþá.
Ég sé engan vanda við að gera
við húsið, en eigandinn vill að við
setjum húsið í toppstand fyrir sig
og það getum við ekki fallist á, þvf
að við eigum ekki að halda húsinu
við. Fyrir þremur árum var skað-
inn á húsinu metinn á um 600
þús.kr. og þá var fyrirtækið Þétti-
tækni tilbúið til þess að gera við
þéttingar hússins fyrir 250
þús.kr., en þvf var ekki sinnt. Hins
vegar töldu menn frá þvf fyrirtæki
að eðlilegt væri að yfirfara þétt-
ingar á húsinu á 5 ára fresti, en
kanna þær á hverju ári, þvf þetta
hús er byggt á sérstakan hátt og
það þarf að rfma á móti hverjum
byggingarstfl með viðhaldi sem
nauðsynlegt kann að vera.
Nú hefur hins vegar verið beðið
um þriðja mat á húsinu þetta
mörgum árum eftir að það er
byggt og er slfkt aigjör undantekn-
ing.Við höfum hins vegar boðist til
þess að leysa málið, eins og ég
sagði áðan, en ekki fengið svar frá
lögfræðingi kaupanda."
Björn Emilsson og Hrafnkell
Thorlacfus arkitektar voru fengnir
til þess að teikna húsið fyrir þessa
ákveðnu byggingaraðferð og við
inntum Björn eftir áliti hans á
þróun málsins: „Þessi tvö hús eru
fyrstu tilraunahúsin eftir þessari
aðferð, sem er bandarfsk.
Ég tel að þök þessara húsa séu f
hópi fárra tegunda á flötum þök-
um, sem eiga algjörlega að halda
vatni, þvf þökin eru þannig byggð,
en þarna virðist eitthvað hafa
gerzt f sambandi við útveggina,
hvenær svo sem það hefur átt sér
stað. Um er að ræða steyptar ein-
ingar þannig að tré er ávallt á milli
steypueininga, en þéttingar eru
eins og á gluggum við steinhús.
Við gerðum teikningarnar í sam-
ráði við Guðmund, þvf það er hann
sem stendur að tilrauninni, en það
er merkilegt að f næsta húsi sem
er byggt eins á allan hátt, ber
ekkert á neinum vandamálum, að
sjálfsögðu þarf ekki mikið til þess
að vandamál séu gagnvart vatni.
Það þekkja menn t.d. f sambandi
við smæstu sprungur við svala-
hurðir, en ég nefni þetta dæmi af
þvf að það er ekki óalgengt á
íslandi."
— Flugsam-
göngur
Framhald af bls. 16
menn né aðrir við ráðið, né held-
ur breytt um hinar erfiðu nátt-
úruaðstæðúr. Þeim mun nauðsyn-
legra er að leita annarra tiltækra
leiða til aukins öryggis og úrbóta i
þessum málum. Það er nú einu
sinni svo, að bæði Vestfirðingar
og aðrir þeir, sem búa í hinum
fjarlægustu landshlutum þurfa
ýmislegt að sækja hingað til
höfuðborgarinnar og það er dýrt
spaug að þurfa að halda sér uppi
hér og bíða dögum og jafnvel vik-
um saman eftir ferð heim að er-
indi loknu. Ég benti á, í upphafi
máls mins, að Vestfirðir væru eini
landshlutinn, sem ekki hefði
neinn upplýstan flugvöll. Eg
vænti þess, að ábendingar þær,
sem í fyrirspurn minni felast, um
hugsanlegar úrbætur eftir öðrum
leiðum fái jákvæðar undirtektir
hjá hæstv. samgöngumála-
ráðherra sem fyrirspurninni er
beint til.
— Hreinsitæki
Framhald af bls. 3
að nákvæmlega sé fylgzt með
öllum þáttum varðandi mengun
frá álverinu, sem hættu geta haft
í för með sér, þ.á m. með sýnitök-
um á grænmeti til manneldis, sem
til þessa munu ekki hafa verið
framkvæmdar.“
— íþróttir
Framhald af hls.42
bezta liSi fram gegn Portúgölum.
eða hvort hann ætlaði sér að
geyma einhverja leikmenn til
slagsins við Austur Þjóðverja
— Ég ætla að tefla okkar beztu
mönnum fram gegn Portúgölun-
um, sagði Janusz. Tel annað fil-
gangslaust. þar sem Austur-
þjóðverjar þekkja Islenzka liðið
það vel og leikmenn þess. að það
er ekkert hægt að fela fyrir þeim.
SKEMMTILEGUR TÍMI
Janusz Cerwinski sagði I lok
blaðamannafundarins að tlminn
sem hann hefði dvalið á íslandi
hefðu sér fundist einstaklega
skemmtilegur. — Það hefur verið
gaman að vinna með íslenzku leik-
mönnunum, sagði hann, — og
ekki slður er ég þakklátur fyrir það
jákvæða viðhorf sem ég hef alls-
staðar mætt hjá íslendingum.
Maður hefur hvarvetna fundið
hlýjan anda til sln, og það er
auðvitað mikils virði. Ég hef sjálf-
ur mikinn áhuga á þvl að koma
hingað aftur til starfa, en það fer
eftir ýmsu hvort sllkt má takast,
m.a. hvort möguleiki er að fá leyfi
frá vinnu.
— Spariskírteini
Framhald af bls. 44
timanum. Vísitölugrundvöllur
hefur hins vegar verið óbreyttur.
Skírteinin eru nú til 20 ára, en
fást greidd eftir 5 ár ásamt vöxt-
um og verðbótum, samkvæmt
þeirrí hækkun, sem kann að hafa
orðið á vísitölu byggingar-
kostnaðar á tímabilinu.
Happdrættisskuldabréfin eru
aftur á móti endurgreidd að 10
árum liðnum ásamt verðbótum I
hlutfalli við hækkun framfærslu-
vísitölu á lánstímanum. Vextir
eru ekki greiddir en árlegir vinn-
ingar eru 10% af heildarfjárhæð
hvers flokks.
— Tekjuaukning
Framhald af bls. 44
Þá var Ágúst spurður að því
hversu hlutur sjómanna á minni
skuttogurunum hefði hækkaö
mikið á sama tíma. Sagði Ágúst í
því sambandi að áætla mætti að í
janúarmánuði 1976 hefði skipta-
verðmæti hvers úthaldsdags
minni togara verið um 300 þús-
Framhald af bls. 13.
,,Ekki varðandi það hvert ég ætti að
fara, en oft dreymdi mig fyrir afla og
veðrum, svo það var ekki margt sem
kom manni á óvart Eftir á sá maður
svo að draumurinn hafði verið fyrir
hinu og þessu. Stundum var ég alveg
viss um að ég myndi lenda í fiski."
„Þú ferð í land á táningsaldri, 56 ára
gamall "
„Það er nú ekki táningsaldur fyrir
þessa stétt, togaraskipstjóra Það má
telja á fingrum annarrar handar þá sem
hafa stundað togaraskipstjórn yfir 60
ára aldri
Það er ekki vert að bíða eftir þvi að
maður verði settur í land," sagði Sigur
jón og hló við.
Ég spurði hann um aflann í gegnum
árin, en hann sagðist ekki vita hve stór
hluti af þeim 94 þús. tonnum sem
Ingólfur bar að landi, hefði verið undir
skipstjórn hans
„Maður hugsaði fyrst og fremst um
það að fá einhvern afla, eitthvað nýtan-
legt úr sjó Fyrstu árin fiskuðum við
mikið i saltfisk, en eftir að BÚR fékk
frystihúsið máttum við koma með hvað
sem var og þá blandaðist aflinn meira.
Ég fór venjulega út með því hugarfari
að fá bara eitthvað," sagði þessi
gamalreyndi aflamaður að lokum.
„Hann er stoltið
í húsbúnaði
mínum"
Grlmur Jónsson stýrimaður var svo
til stanzlaust skipverji á Ingólfi Arnar-
syni frá upphafi og síðan alla tíð skips-
ins og eftir daga Ingólfs gamla fór
Grímur á Ingólf nýja Fyrir stuttu hætti
Grimur til sjós, en við spurðum hann
um úthaldið:
..Ég fór i fyrsta túrinn með Ingólfi og
siðan var ég á honum að mestu leytí,
brá mér i Stýrimannaskólann og i eitt
ár var ég á Skúla Magnússyni Það er
því ekki hægt að segja að lauslætið
hafi verið mikið Samfleytt var ég skip-
verji á Ingólfi frá 1952. Fyrst var ég
háseti til sjós, síðan 2 stýrimaður og
svo I stýrimaður lengst, en allt frá
1952 var ég stýrimaður hjá Sigurjóni
Stefánssyni á Ingólfí/’
,.Flvers vegna hættirðu?”
„Maður var alveg búinn að fá nóg
eftir 30 ár, maður er búinn að vera í
þessu frá 1 9 ára aldri, en hins vegar tel
ég að það sé ekki mikill munur á
mannskapnum yfirleitt fyrr og siðar á
togurunum. þetta eru harðjaxlar yfir-
leitt "
„En vinnuaðstaðan hefur breytzt?"
„Já, hún hefur gjörbreytzt með til-
komu skuttogaranna Núer þetta vinna
inni I sjálfu skipinu að miklu leyti og
allt önnur aðstaða á svo margan hátt
um borð'
„Var Ingólfur gamli gott skip?"
„Flann var mikið happaskip og það
kom aldrei neitt fyrir hann og það
hefur reyndar fylgt þeim nýja Hann
hefur ekki einu sinni lent I bilunum.
Það er víst að það er mikil gæfa sem
fylgir þessu skipsnafni "
„Áttu eitthvað úr skipinu?"
und krónur. Á árinu 1976 hefði
fiskverð hækkað að meðaltali um
rösklega 61 % og hinn 1. janúar sl.
hefði komið til 9,7% fiskverðs-
hækkun, þannig að samtals næmi
fiskverðshækkunin frá því i janú-
ar 1976 þar til i janúar á þessu ári
um 77%. Áætla mætti að skipta-
verðmætið á hvern úthaldsdag i
janúarmánuði sl. hefði þannig
verið um 530 þúsund kr.
í janúar í fyrra var skiptapró-
sentan miðað við 15 menn 34,5%,
sem samsvarar 6.900 kr. í háseta-
hlut hvern úthaldsdag, að sögn
Ágústs, en í janúar nú er skipta-
prósentan miðað við 15 menn
28,8%, sem samsvarar um 10.176
kr. í hásetahlut hvern úthaldsdag.
Hækkun á hásetahlut frá því í
janúar i fyrra fram I janúar í ár
nemur því um 47,5%.
Loks var Ágúst spurður hversu
hlutur sjómanna á netabátum
hefði hækkað mikið á þessu sama
tímabili, og sagði Ágúst, að áætla
mætti, að i janúar 1976 hefði há-
setahlutur á 100 tonna netabát
miðað við hvert tonn af þorski
verið um 1.050 kr. og væri þá
miðað við að 60% aflans færi í 1.
flokk, 30% í II. flokk og 10% í III.
flokk. Skiptaprósentan þá var
32% miðað við 11 menn.
1 janúarmánuði á þessu ári er
hásetahlutur miðað við sömu afla-
skiptingu 1.637 kr. og er þá miðað
við skiptaprósentu sem er 28,5%
og 11 manna áhöfn. Hækkunin á
þessu timabili nemur því um
56%.
„Já. ég á stólinn úr herbergi I.
stýrimanns. hann er ein flottasta
mublan min. stoltið i húsbúnaði
mínum "
Fyrsti áfanginn
að nýju
frystihúsi Búr
„Frá því að Spánarskipin þrjú voru
keypt hefur eitt skip bætzt í flotann,
skuttogarinn Hjörleifur Hann hét áður
Freyja og hafði verið í viðskiptum hjá
okkur, en þegar til stóð að selja hann
úr borginni ákvað borgarstjórn að
kaupa hann," sagði Ragnar Júlíusson
formaður stjórnar BÚR
„Þormóður goði" hélt Ragnar áfram,
„hefur ekki útgerðarleyfi lengur, því
hann þarfnast viðgerðar, en það liggur
fyrir að hann verður ekki gerður út sem
síðutogari aftur. Númer eitt kemur til
greina að selja hann í brotajárn, nr tvö
að gera hann að djúprækjuskipi og nr
þrjú að gera hann að loðnuskipi eins
og Sigurð Það er mikið eftir í skipinu
en þó fengist trúlega ekki meira fyrir
hann í brotajárn en andvirði fólksvagns
sendiferðabifreiðar Ef skipið verður
gert að veiðiskipi fyrir djúprækju þá
kostar breytingin um 100 millj kr
Stór hluti af því yrði rækjuvinnslu-
búnaður sem stæði eftir sem áður sem
sjálfstæð eign Ef skipið yrði gert út á
loðnu kostar um 300—400 millj. kr.
að breyta því og er það nokkur áhætta
fjárhagslega
Ég tel hins vegar að við þurfum að
stefna að þvi á næstu árum að fá tvo
skuttogara í viðbót af minni gerð til
þess að tryggja BÚR hráefni til vinnslu.
Ef við erum að reka þetta fyrirtæki á
annað borð, þá eigum við að gera það
að alvörufyrirtæki, en ekki bara reka
það til þess að reka það Það hefur
margt verið gert vel hjá fyrirtækinu
eins og efni standa til, enda atorku-
menn sem hafa unnið að rekstrinum,
en við verðum að fylgjast með tíman-
um og það kostar framtak
Nú er áformað að taka Bakka-
skemmuna á Grandanum undir kalda
fiskgeymslu, en það er hluti skemm-
unnar norðan Slysavarnafélagshúss-
ins. Öllum fiski BÚR verður þá landað
beint í hús, en hann verður þá ísaður í
kassa um borð Þá er verið að hagræða
I fyrstihúsinu á ýmsan hátt, breyta
aðstöðu allri fyrir starfsfólk bæði hvað
varðar mötuneyti og snyrtiaðstöðu
Húsið sjálft er ekki fullnægjandi fyrir
rekstur frystihúss, en með þessum
aðgerðum teljum við að við getum
stórbætt rekstur þess í dag kostar
1 — 2 milljarða að byggja nýtt frysti-
hús, en það er framtíðardraumurinn.
Með því að taka Bakkaskemmuna til
notkunar sem kæligeymslu og
verkunarhús fyrir ákveðna þætti, þá er
hrundið af stað fyrsta áfanganum að
nýju frystihúsi, sem mun verða byggt
vestan verbúðanna á Grandanum, á
uppfyllingu sem þar verður gerð til
vesturs. Frystihúsið verður síðan tengt
Bakkaskemmunm með brú yfir göt-
una "
— á j
— Bæjarútgerðin 30 ára