Morgunblaðið - 31.03.1977, Blaðsíða 2

/
2
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 31. MARZ 1977
Varðskipsmenn skoða
og finna kynleg dufl
STARFSMENN Landhelgisgæzl-
unnar sem skoðuðu hlut þann
sem rak á land við Vattarnes telja
að hann hafi verið notaður við
einhvers konar neðansjávarvinnu
og að hann sé brezkur eða banda-
rískur að uppruna.
Fyrir nokkru tók síðan varðskip
upp dufl sem var á reki út af
Kambanesi á Austfjörðum.
Verður það rannsakað nánar þeg-
ar varðskipið kemur til Reykja-
vikur, en eftir því sem skipverjar
á varðskipinu segja virðist áletr-
un á rafhlöðum þessa dufls vera
rússnesk.
Námskeið hjá Rannsókn-
arstofnun vitimdarinnar
RANNSÓKNASTOFNUN vit-
undarinnar efnir til námskeiðs f
tónlistarlækningum 1.—7. apríl
nk. undir handleiðslu Geirs V.
Vilhjálmssonar sálfræðings. Er
hér um að ræða kennslu í undir-
stöðuatriðum varðandi sállækn-
ingar með tónlist.
Þetta námskeið er inngangur að
150 tima starfsþjálfun, sem miðar
að því að kenna fólki sem starfar
við heilbrigðisþjónústu eða
kennslu hvernig nota megi tónlist
til eflingar sjálfsþekkingar og til
samræmingar likama og sálarlífs.
Námskeið í sállækningum með
tónlist verður svo dagana 25.—29.
Ranghermi
RANGHERMT var í Morgunblað-
inu í frétt sl. þriðjudag að Sig-
ríður Jónsdóttir væri aðili að lög-
bannsipáli því er varð út af út-
varpslestri á Þjófi i Paradis.
apríl, og er það námskeið einung-
is opið þeim sem farið hafa í
gegnum ofangreind inngangs-
námskeið nú í vor eða á undan-
förnum árum.
Oafngreind námskeið eru
haldin um helgar og um kvöld, en
vikulangt námskeið 8.-T-15. júní
verður haldið um eftirmiðdaga,
kvöld og helgi á þessu tímabili.
Þar mun Geir V. Vilhjálmsson og
bandaríski tónlistarlæknirinn
Helen Bonny leiðbeina um hag-
nýtingu sállækninga með tónlist.
Fimm einkatímar og þrjú þjálf-
unarnámskeið í sex manna hóp
reka endahnútinn á þessa starfs-
þjálfun i tónlistarlækningum,
sem ætlað er að veita hæfu starfs-
fólki á sviði heilbrigðismála,
kennslu eða tónlistar undirstöðu-
menntun í beitingu tónlistar til
eflingar sjálfsþekkingar og við
sállækningar.
Nánari upplýsingar má fá skrif-
lega eða í sima 25995.
(Fréttatilkynning)
Alftir eru sjaldséðar f Vestmannaeyjum, en ein slfk kom þó f heim-
sókn þar einn daginn fyrir skömmu og lenti léttilega á tjörninni f
Herjólfsdal. Þar dvaldi hún góða stund og Eyjamenn gáfu henni
matarbita. 1 f jarska sér á Helgafell. Ljósmynd Mbl. Sigurgeir f Eyjum.
Lone Pine:
Helgi með
50% árangur
HELGI Ólafsson tapaði skák sinni
( 7. umferð gegn Bandaríkja-
manninum Mayer á skákmótinu i
Lone Pine en ( áttundu umferð-
inni sigraði hann annan Banda-
rfkjamann, Tisdall að nafni, og er
þannig kominn með 4 vinninga
eða 50% árangur úr þeim 8.
umferðum sem tefldar hafa verið.
Helgi hefur þvf enn möguleika á
að ná áfanga f alþjóðlega
meistarartign ef hann fær sæmi-
lega sterkan mótherja ( sfðustu
umferðinni og sigrar hann.
Panno er efstur á mótinu með 6
vinninga, 5 skákmenn eru með 5
og Vi vinning og þar á meðal
heimsmeistari kvenna í skák,
Gabrindashwili sem lagt hefur
m.a. tvo rússneska stórmeistara
að velli, og 6 skákmenn eru með 5
vinninga, þeirra á meðal Browne,
Reshevsky og Lombardy.
Hort vill fjöltefli við
tíu sterka skákmenn
TÉKKNESKI stórmeistarinn
Vlastimil Hort hefur farið þess á
leit við Skáksambandið að það
gangist fyrir klukkufjöltefli. Er
erfitt að koma slíku fjöltefli við
þessa dagana, þar sem Skákþing
íslands er að hefjast og þar verða
meðal keppenda flestir beztu
skákmenn landsins. Mun Skák-
sambandið þó hafa hug á að koma
slíku fjöltefli á, sennilega á morg-
un eða laugardag, og myndi Hort
þá tefla gegn 10 sterkum skák-
mönnum.
Þörungaverksmiðjunni á Reykhólum alveg lokað eða starfrækslu hætt í bili?
Ný tækni við þang-
skurðinn gæti helzt
bjargað fyrirtækinu
Þörungaverksmiðjan að Reykhólum.
UM 600 milljómr króna
komnar í verksmiðjuna
NEFND sú sem iðnaðarráðherra
skipaði á sfðastliðnu hausti til að
kanna rekstrargrundvöll Þör-
ungaverksmiðjunnar á Reykhól-
um lauk störfum fyrir nokkru.
Var skýrsla nefndarinnar rædd á
fundi rfkisst jórnarinnar á þriðju-
dag. t nefndinni áttu sæti þeir
Árni Vilhjálmsson prófessor, sem
var formaður nefndarinnar,
Guðmundur Björnsson og Pétur
Stefánsson.
í niðurstöðum nefndarinnar
eru fjórir valkostir varðandi
rekstur verksmiðjunnar. Eru val-
kostirnir þeir að rekstri verk-
smiðjunnar verði alveg hætt. Að
haldið verði áfrem en öflunar-
aðferðum verði breytt. Að verk-
smiðjan verði seld einstaklingum
eða fyrirtæki, sem vildi freista
þess að koma verksmiðjunni á
rekstrarhæfan grundvöll. í fjórða
lagi er sá valkostur að rekstri
verksmiðjunnar verði hætt í bili,
þar til fundnar hafi verið nýjar
öflunaraðferðir, sem dygðu betur
en þær er notaðar hafa verið.
Mun siðastnefndi möguleikinn
vera sá sem nefndin telur vænleg-
astan.
Hér fara á eftir niðurlagsorð
skýrslu nefndarinnar:
„Nefndin kemst að þeirri niður-
stöðu að ef rekstri Þörungavinnsl-
unnar h.f. yrði haldið áfram sé
fyrirsjáanlegur hallarekstur sem
nema mundi tugum millj. kr. á ári
hverju. Meginútgáfa rekstrar-
áætlunar sem nefndin hefur tekið
saman sýnir tap að fjárhæð 76
millj. kr. árið 1977 og 49 millj. kr.
árið 1978. Miðað við söluverðmæti
þangmjölsframleiðslu gerir þetta
tap 56% 1977 og 21% 1978. í
þessum tapstölum hefur ekki
verið tekið tillit til afskrifta af
framleiðslutækjum og vaxta af
fjármagni bundnu í þeim. Vaxta-
gjöld af þegar teknum lánum til
langs tíma fara langt upp fyrir þá
reiknuðu vexti sem hæfir að nota
í útreikningum um væntanlega
arðsemi enda eru áhvílandi skuld-
ir til langs tíma langt umfram
virði framleiðslutækja við önnur
not en áframhaldandi þang-
vinnslu. Rekstraráætlun þessi er
haldin sérlega mikilli óvissu fyrir
það að ekki þykir hafa fengist
ótvíræð niðurstaða um hvers öfl-
unartækin eru megnug við þá
beitingu þeirra sem nú þykir gefa
vonir um skástan árangur.
Ákvörðunin um stofnun fyrir-
tækisins byggðist á lítt prófuðum
forsendum um afköst og rekstrar-
hagkvæmni sérstakra þang-
skurðarpramma. Þessar forsend-
ur hafa brugðist gersamlega og er
sú staðreynd meginskýringin á
þeirri niðurstöðu nefndarinnar að
ekki yrði komist hjá verulegum
rekstrarhalla ef áfram yrði
haldið.
Nefndin álítur að vonina um að
hægt sé að endurreisa fyrirtækið
sé helst hægt að binda við þann
möguleika að takast megi að upp-
götva nýja tækni við þangskurð,
hugsanlega í samvinnu við norska
aðila sem að undanförnu hafa
unnið að þróun nýrrar tækni á
þessu sviði.“
ÞÖRUNGSVERKSMIÐJAN á
Reykhólum tók til starfa f ágúst
árið 1975, en þá aðeins f tilrauna-
skyni. Raunveruleg starfræksla
hófst ekki fyrr en vorið 1976 að
sögn Vilhjálms Lúðvfkssonar, for-
manns stjórnar fyrirtækisins.
Sagði hann f samtali við Morgun-
blaðið f gær að lagðar hefðu verið
525—530 milljónir króna f verk-
smiðjuna sjálfa, en auk þess
næmu skuldir frá sfðasta ári um
70 milljónum króna. Þannig að
fyrir utan vexti og afskriftir væru
um 600 milljónir komnar f verk-
smiðjuna.
Stofnhlutafé verksmiðjunnar
nam 120 milljónum króna og
skiptist það þannig að ríkið á 90
milljónir, skozka fyrirtækið
Alginate Industries á 17 milljón-
ir, Reykhóla-, Gufudals- og Geira-
dalshreppar eiga 6 milljónir og
ýmsir einstaklingar og fyrirtæki
um 7 milljónir.
í viðtali við Vilhjálm Lúðvíks-
son í gær sagði hann að stjórn
Þörungaverksmiðjunnar hefði
ekki fengið formlqga í hendur
skýrslu nefndarinrrar um verk-
smiðjuna. Hann hefði þó séð
skýrsluna og væri um fjóra val-
kosti að ræða og væru þeir:
1 fyrsta lagi að hætta rekstri
verksmiðjunnar algjörlega og rífa
verksmiðjuna í sundur og selja í
hlutum.
í öðru lagi sá kostur er stjórn
verksmiðjunnar lagði til að yrði
reyndur á síðasta hausti. Að halda
rekstri áfram annars vegar með
þeim öflunaraðferum, sem gerðar
voru tilraunir með seint á siðasta
hausti og hefðu gefið vissa vis-
bendingu um að myndu borga sig.
Væri þar um að ræða samtengda
hand- og vélöflun. Sagði Vilhjálm-
ur að stjórnin hefði einnig bent á
þann möguleika að annarra verk-
efna yrði leitað fyrir verksmiðj-
una til að lengja starfstímann.
Hefði þar m.a. verið bent á þurrk-
un á þara, sem unnt væri að afla
utan þangöflunartimans, og
þurrkun smáfisks. Hefði það sýnt
sig undanfarnar vikur að síðast-
nefndi möguleikinn væri raun-
hæfur og þau afköst næðust, sem
menn hefðu gert sér i hugarlund.
Þessi kostur væri því vissulega
enn fyrir hendi, þó nefndin hefði
ekki viljað taka afstöðu t#hans,
enda væri það skiljanlegt þar sem
þessi tilraun hefði svo nýlega ver-
ið gerð.
Þriðji valkostur væri að finna
einhvern kaupanda að verksmiðj-
Framhald á bls. 26
„Rothögg
fyrir sveit-
arfélagið”
— segir oddvitinn í
Reykhólasveit
— ÞAÐ YRÐI algjört rothögg
fyrir sveitarfélagið ef starfrækslu
Þörungaverksmiðjunnar yrði
hætt, sagði Ingi Garðar Sigurðs-
son oddviti f Reykhólasveit og
stjórnarmaður í fyrirtækinu f
samtali við Morgunblaðið f gær.
Sagði hann að á sfðasta ári hefði
um þriðjungur tekna sveitarfél-
agsins komið starfsmönnum við
verksmiðjuna og henni sjálfri.
Mætti af þvf vera ljóst hve mikið
mál Þörungaverksmiðjan væri
fyrir sveitina. — Ef verksmiðjan
væri venjulegt fyrirtæki og henni
lokað f t.d. tvö ár eða þá alveg,
yrði sveitarfélagið hreinlega
gjaldþrota, sagði Ingi Garðar.
Að undanförnu hafa verið gerð-
ar tilraunir með þurrkun á loðnu
í verksmiðjunni á Reykhólum og
sagði Ingi Garðar að þær hefðu
gengið mjög vel. Það væru því
vondar fréttir að fá þessar niður-
stöður nefndarmanna á sama
tíma og menn væru að ný að fyll-
ast bjartsýni á starfsemi verk-
smiðjunnar. — Á því virtust eng-
ir tæknilegir örðugleikar að
þurrka hér loðnu og vafalaust er
eins hægt að þurrka hér annan
smáfisk, sagði Ingi Garðar.
— Ég vil ekki trúa því að ekki
verði reynt að krafsa í bakkann
með starfrækslu fyrirtækisins. í
sambandi við þangöflunina gerð-
um við í fyrra tilraunir með öflun
þangs, sem byggist á handöflun
með aðstoð pramma. Gáfu þær
tilraunir góða raun óg ég vil helzt
ekki hugsa þá hugsun til enda ef
verksmiðjunni yrði lokað sagði
Ingi Garðar, oddviti á Reykhól-
um.
Nú starfa níu manns við Þör-
ungaverksmiðjuna, en hafa farið
nokkuð yfir 40 manns þegar mest