Morgunblaðið - 25.06.1977, Qupperneq 17

MORGUNBLAÐIÐ, LAUG ARDAGUR 25. JUNt 1977 ^ 'J
Reikningar Reykjavíkurborgar:
„Strangt taumhald á útgjöld-
um borgarsamfélagsins”
— segir Birgir ísleifur Gunnarsson borgarstjóri
Birgir ísleifur
Gunnarsson borgar-
stjóri mælti nýlega
fyrir ársreikningum
Reykjavíkurborgar
1976 í borgarstjórn, og
flutti þá ítarlegt yfirlit
yfir einstaka rekstrar-
þætti og heildarstöðu
borgarsamfélajsins.
Áætlaðar tegkjur
og rauntekjur
í ræðu borgarstjóra koma fram
að heildartekjur borgarsjóðs hafi
verið áætlaðar (í fjárhagsáætlun
1976) 7.841 m.kr. en reynst (bók-
færð) 8.692. m.kr., þ.e. 851 m.kr.
hærri en áætlað var. Bókfærðar
tekjur útsvara reyndust 7.3 m.kr.
undir áætlun en aðstöðugjödl
fóru um 70 m.kr. yfir áætlun. —
Af þessum tekjurstofnun inn-
heimtust þó á árinu ekki nema
73.9% af álagningu, eða 2.9%
lægra hlutfall en árið áður. Þar
við bættist að hlutfall innheimtra
eftirstöðva var ívið lægra en á
árinu 1975.
Áætluð rekstrargjöld
og raunútg.jöld
Rekstrargjöld voru áætluð
5.546 m.kr. en urðu samkvæmt
reikningi 6.096 m.kr., þ.e. 550
m.kr. umfram áætlun, eða 10%.
Launakostnaður fór talsvert fram
úr áætlun, m.a. vegna kjarasamn-
inga 1 febrúar 1976, en áhrif sér-
kjarasamninga og launaskrið
reyndust kostnaðarsamari en fyr-
ir var séð. Munaði þar mestu um
verðlagsuppbætur á laun, 2.67%
álag frá 1. júli og 3.11% álag frá 1.
nóvernber 1976. Svipuðu máli
gegndi um verðhækkanir en með-
alhækkun vísitölu vöru og þjón-
ustu varð um 35% milli áranna
1975 og 1976.
Einstakir mála-
flokkar útgjalda
0 — Stjórn borgarinnar fór 43
m.kr. fram úr áætlun eða 17.8%.
Er það nánast sem svarar til kaup-
gjaldshækkunar sem varð á ár-
inu.
0 — Til brunamála var áætlað
101.6 m.kr. er varð 104.3 m.kr. eða
3 m.kr. umfram áætlun.
0 — Fræðslumál voru áætluð
1118.9 m.kr. en reyndust 1182.6
m.kr. eða 5.7% hærri. Breytingar
í kostnaðarskipti rikis og sveitar-
félaga hækkuðu þennan mála-
flokk verulega á reikningsárinu.
0 — Listir, íþróttir og útivera
voru með 526 m.kr. áætlun en
kostnaður varð 581 m.kr., eða 55
FRÁ
BORGAR-
STJÓRN
m.kr yfir áætlun. Vrnsir liðir fóru
fram úr áætlun, m.a. kostnaður
við fólkvanginn i Bláfjöllum.
0 — Heilbrigðis- og hreinlætis-
mál fóru í heild 6% yfir áætlun
eða um 38 m.kr. Heilsuvernd náði
ekki áætlunartölu, en hreinlætis-
mál voru nokkuð umfram áætlun.
0 — Félagsmál voru með 1462
m.kr. í áætlun en reyndust 1505
m.kr. eða 3% umfram áætlun. Af
áðurnefndri upphæð eru fast-
ákveðin framlög til tryggingar-
kerfis og sjóða 730 m.kr. eða
helmingur fjárveitinga til þessa
málaflokks.
0 — Rekstur fasteigna fór nokk-
uð fram úr áætlun og kom þar
aðallega til viðhaldskostnaður við
Skúlatún 2, Hafnarbúðir og
Tjarnargötu 12. Leyfileg húsa-
leiga íbúðarhúsnæðis borgarinn-
ar stendur og ekki undir eðlileg-
um rekstrarkostnaði.
0 — Önnur útgjöld reyndust 85
m.kr. umfram áætlun. Aðalorsök-
in var gengismunur af erlendum
lánum í afborgunum.
I
Gatnagei*d
Fjárveiting til gatnagerðar var
áætluð 1327 m.kr. en reyndist
1529 m.kr. eða 15% umfram fjár-
hagsáætlun. Til gatna- og hol-
ræsamála var áætlað 1087 m.kr.
en varið í raun 1261 m.kr. eða 154
m.kr. umfram áætlun.
Malbikaðar voru götur 1 nýjum
hverfum, aðallega í Seljahverfi og
Hólahverfi. Tengingin Selja-
bakki—Höfðabakki upp í Vestur-
hóla var og malbikuð. Sætún var
malbikað frá Laugarnesvegi að
Kringlumýrarbraut, eystri ak-
braut, og Kringlumýrarbraut frá
Sætúni að Borgartúni. Þá var
unnið við malbikun að Vatnagörð-
um, Klettagörðum, Holtavegi,
Sævarhöfða, Lálandi og Stekkjar-
bakka milli Álfabakka og Breið-
holtsbrautar. Víða var unnið við
breikkun gatna og bílastæða.
A árinu 1976 voru malbikaöir
7.5 km. gatna eða 74.082 ferm.
Malargötur, sem eftir er að mal-
bika, eru 8.5 km.. en voru árið
1975 14.8 km. I árslok 1976 voru
malbikaðar götur f borginni um
224.8 km., en malargötur 31.7
km., þar af eru 23.2 km. bráða-
birgðagötur, sem eiga að leggjast
niður samkvæmt skipulagi.
Gangstétta- og holræsafram-
kvæmdir voru dreifðar um alla
borgina. Alls voru steyptir, hellu-
lagðir eða malbikaðir 10.598
ferm. af gangstéttum og stfgum.
Holræsaframkvæmdir voru 1 nýju
hverfunum.
1 árslok 1976 var samanlögð
lengd holræsa i holræsákerfi
Reykjavíkur 351.2 km. (336.3 krn.
í lok 1975). Ný holræsi samtals að
lengd 14.9 km. voru lögð á árinu.
Halli á BÚR og
strætisvögnum
Borgarstjóri gerði síðan í ítar-
legu niáli grein fyrir efnahags- og
eignabreytingareikningi borgar-
innar, en nú er í fyrsta sinn birtur
samandregínn eignabreytinga-
reikningur borgarsjóðs, sem og
stöðu og afkomu einstakra fyrir-
tækja borgarsjóðs: áhaldahúss,
vélamiðstöðvar, malbikunarstöðv-
ar, grjótnáms, pípugerðar, bygg-
ingarsjóðs, húsatrygginga, vatns-
veitu, rafmagnsveitu, hitaveitu,
Reykjavíkurhafnar, bæjarútgerð-
ar, strætisvagna.
Rúm blaðsins leyfir ekki að far-
ið sé að sinni út í greinargerð
borgarstjóra um afkomu ein-
stakra borgarstofnana. Yfirleitt
var þó rekstrarútkoma hagstæð.
Birgir Isleifur Gunnarsson borg-
arstjóri.
Umtalsverður halli varð þó á
tveimur borgarfyrirtækjum: Bæj-
arútgerð Reykjavíkur og Strætis-
vögnum Reykjavíkur.
Tap á rekstri B.Ú.R. á árinu
1976 nam 48.7 m.kr. Hafði þá ver-
ið reiknað með 91,3 m.kr. afskrift-
um. Rekstrartap á togurum fyrir-
tækísins nam 209.5 ni.kr. Hins
Aö lokinni framsöguræðu
borgarstjóra um reikninga
Reykjavikurborgar tók Sigurjón
Pétursson (Abl) til máls. Taldi
hann koslnað viö borgárskrifstof-
urnar fremur mikinn. Hann sagði
ennfremur að fjármálastjórn
borgarinnar færðist æ meir úr
höndum borgarstjórnar til huldu-
manna kerfisins sem bæru enga
pólitiska ábyrgð. Sigurjón sagði
huldumennina gæta þess ávallt að
hafa nógu mikið af meiningarlitl-
um málum til að leggja fyrir
borgarráð og nefndi sem dæmi
kaup á húsurn til niðurrifs og svo
framvegis. Sigurjón gagnrýndi
slælegar innheimtur á húsaleigu i
borgarhúsnæði. Hann sagði að
vissulega væru til hús sem
greiddu alltaf á réttum tíma en
annrs staðar væru gloppur í, og
Sigurjón Pétursson.
fiskiðjuvers er nam 71 m.kr., af
rekstri saltfiskverkunar 9 m.kr.,
af skreiðarverkun 76,6 m.kr., af
síldarverkun 4.2 m.kr; þannig að
tap fært á höfuðstólsreikning
varð 48.7 m.kr. — Bókfærðar
skuldir umfram eignir BÚR ertr
149 m.kr. í árslok 1976. — Bæjar-
útgerðin greiddi i vinnulaun á
árinu 1976 639.5 m.kr. til 1703
einstaklinga en alls starfa hjá
fyrirtækinu að staðaldri um 500
manns.
Restur Strætisvagna Reykja-
víkur gekk betur á árinu 1976 en
1975, enda hækkuðu fargjalda-
tekjur um nálega 40% frá fyrra
ári en rékstrargjöld aðeins um
22%. Engu að síður varð umtals-
verður halli á rekstri fyrirtækis-
ins, alls um 203 m.kr., en hlutfall
halla af veltu lækkaði úr 42% í
34% og hefur ekki verið lægra
síðan 1971. Sá bati, sem birtist í
framangreindum tölum, á bæði
rætnr í ströngum sparnaðarráð-
stöfunum og auknum skilningi
verðlagsyfirvalda á nauðsyn þess
að fargjöld mæti drýgri hluta
rekstrarkostnaðar fyrirtækisins.
Efnahagsreikningur
borgarsjóds
Að lokum vék Birgir Isleifur
Gunnarsson borgarstjóri að efna-
hagsreikningi borgarsjóðs. I þvi
sambandi sagði hann m.a.: ,,Ef
aukning veltufjármuna er athug-
uð annars vegar og lán til skamms
tima hins vegar kemur í Ijós, að
nefndi hann dæmi þar urn. Siðan
sagði Sigurjón að auðvitað gætu
þær aðstæður verið fyrir hendi aö
fólk gæti ekki greitt á réttúm
tíma. Þó væri svo að fjórir aöilar
skulduðu borginni yfir hálfa
milljón króna hver i húsaleigu.
Einn þessara aðila hefði haft með
höndunt atvinnurekstur hér í
borg og hefði nú með höndum
framkvæmdastjórn i fyrirtæki úti
á landi. 1 lok máls sins sagði
Sigurjón: ,,Þaö á ekki að liðast að
huldumenn kerfisins ákveði tug-
milljóna króna útgjöld i blóra við
kjörna fulltrúa." Björgvin Guð-
mundsson (A) sagði greinilegt að
nú hefði verið látið vaða á súöurn
í reikningum borgarinnar.
Reikningarnir væru verulegt frá-
vik frá þvi sem áætlað hefði veriö.
Björgvin Guðmundsson.
aukningin er jöfn, eða rúmlega
30%, en það sýnir, að greiðslu-
staðan et' óbreytt milli ára. Þrátt
fyrir mikla verðbólgu á árinu og
þensluaukningu á flestum svið-
um, tókst að halda greiðslustöð-
unni í viðunandi horfi. Til þessa
varð að beita fyllsta aðhaldi í
rekstri og einnig að draga nokkuð
úr framkvæmdum.
Hlutabréf og eignarhlutar hafa
hækkað um tæplega tvo milljarða
vegna eignaraðildar Rafmagns-
veitu i Landsvirkjun.
Hin gífurlega hækkun á lóðum
og fasteignum er. eins og ég hef
áður nefnt, vegna nýs fasteigna-
mats. Hækkar eigið fé að sjálf-
sögðu til samræmis við það. Lán
til langs tíma hafa aukizt um 671
millj.kr. og ber þá að taka tillit til
þess, aö erlend lán eru uppfærð á
gengi pr. 31.12. 1976, en Banda-
ríkjadollari hækkaði um 20 kr. á
árinu. Það orsakar að sjálfsögðu
hærri eignfærðan gengismun.
sem er afskrifaður samkv. reglu
endurskoðunardeildar. sem lýst
er í greinargerð borgarritara á
bls. 168 í reikningnum.'
Þá vil ég leggja áherzlu á og
ítreka, að rekstrargjöld fóru ein-
ungis 10% fram úr áætlun, sem
er niun minna en búast niátti við.
í því sambandi er rétt að vekja
ath.vgli á, að þessa dagana hafa
verið birtar skýrslur ýniissa fyrir-
ta'kja og stofnana í þjóðfélaginu
uni rekstur þeirra á s.l. ári. Þar
I i amhald á bls. 25
fjalla um viðbrögð við auknum
útgjöldum. Skynsamlegt væri þvi
að taka fjárhagsáætlun upp þegar
hætta er á ferðum. Kristján Bene-
diktsson (F) sagði að reikningar
borgarinnar sýndu :ð umsvifin
væru orðin æði mikil Fróðlegt
væri að alhuga hvernig til tækist
með reikninga borgarinnar, og
áætlanir. A hverju hausti væri
unniö að fjárhagsáætlun all itar-
legri, en þegar reikningar lægju
fyrir kæmu inn þætlir sem
óskyldir væru þvi sem áætlað var.
Sagöist Kristján vilja benda á
hversu illa tækist til að eiga við
SKYRR, ennfremur að nauösyn-
legt væri að fá sérfræðing til að
gera úttekt á rekstri borgarinnar.
Málinu var síöan vísað til annarr-
ar umræöu.
Kristján Benediktsson.
vegar var hagnaður af rekstri
Minnihlutinn í borgarstjórn:
„Slæleg innheimta húsa-
leigu hjá leiguþegum”
Kerfismenn í fjármálastjórn án pólitískrar ábyrgdar
Hlutverk borgarstjórnar væri aö