Morgunblaðið - 24.01.1978, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 24. JANUAR 1978
19
„Landsbankamál-
id” utan dagskrár
fliÞinci
kom sam-
an í gær
# Alþingi kom saman til starfa
f gær, eftir u.þ.b. mánaðarþing-
hlé. Geir Hallgrfmsson, for-
sætisráðherra, las forsetabréf
þess efnis, að Alþingi bæri að
koma saman til framhalds-
funda mánudaginn 23. janúar
1978. Hann árnaði þingforseta,
þingmönnum og starfsliði gleði-
legs nýs árs og lét í ljós þá ósk
og von, að störf Alþingis mættu
verða landi og lýð til blessunar.
# Asgeir Bjarnason, forseti
S.þ., las bréf frá bæjarstjórn
Vestmannaeyja, ritað í tilefni
þess, að 5 ár eru liðin frá því að
gos hófst i Heimaey. Bréfið
inniheldur þakkir fyrir veitta
aðstoð Vestmannaeyingum og
því fylgdi upphleypt kort af
Heimaey — eftir gos.
# Geirþrúður Hildur Bernhöft
(S) tekur nú sæti á Alþingi i
fjarveru Jóhanns Hafsteins
(S), sem er staddur erlendis í
opinberum erindagjörðum.
Þjófabálkur Jónsbókar í gildi:
Frumvarp til laga
um geymslufé
FRUMVARP til laga um
geymslufé var lagt fram á Al-
þingi f gær. Efnisatriði frum-
varpsins eru m.a. að hver sá, sem
inna á af hendi peningagreiðslu,
en fær ekki greitt kröfueiganda
vegna aðstæðna eða atvika, sem
kröfueigandi ber ábyrgð á geti
fullnægt greiðsluskyldu sinni
með þvf að greiða skuldina á
geymslureikning f rfkisviðskipta-
banka eða annarri þeirri innláns-
stofnun, sem heimild hefur f lög-
um til þess að taka við geymslufé
(depositum).
í greinargerð segir:
í gildandi lögum eru ekki al-
menn ákvæði um geymslufé.
Ákvæði 15. kap. Þjófabálks Jóns-
bókar fjalla um önnur atriði og
halda vitanlega gildi sínu. Hins
vegar er viðskiptabönkum í ríkis-
eign falið það hlutverk að taka við
geymslufé (depositum). Má um
það vísa til e-liðs 5. gr. laga nr.
28/1976 um Búnaðarbanka Is-
lands, f-liðs 5. gr. laga nr. 11/1961
um Landabanka íslands og f-liðs
5. gr. laga nr. 12/1961 um Utvegs-
banka islands.
Bankar þessir hafa við fram-
kvæmd geymslu og meðferð
geymslureiknings stuðst við hlið-
stæð lög á Norðurlöndunum svo
og sjálfsettar reglur. Hefur þetta
leitt til nokkurrar réttaróvissu,
sem er bagalegt, vegna þarfar á
starfsemi af þessu tagi. Þá hafa
viðkomandi bankar ekki treyst
sér til þess að kynna almenningi
starfsemi þessa sem skyldi, en
það hefur valdið því, að almenn-
ingur hefur ekki notfært sér
þessa þjónustu.
Hins vegar hafa fjölmargir aðiI-‘
ar þörf fyrir þessa þjónustu s.s.
skuldarar veðskuldabréfa, sem
gefin eru út til handhafa.
Greiðsla til geymslu í banka getur
verið einasta leiðin til að losna við
fjárskuldbindingar.
Frumvarp það, sem hér fylgir,
er að megin stofni samið eftir
norrænum lögum um þetta efni,
en gætt íslenskra aðstæðna. Ekki
hefur verið talin ástæða til að
taka í lögin ákvæði um þóknun til
banka fyrir geymslu fjár eða um
vexti af því, þar sem Seðlabanka
islands ber að setja reglur um
þau atriði samkvæmt 13. gr. laga
nr. 10/1961.
Dómsmálaráðherra
boðar frumvarp að
nýjum bankalögum
og skýrslu um
stöðu dómsmála
Bankamálaráðherra
inntur frétta
Sighvatur Björgvinsson (A) kvaddi
sér hljóðs utan dagskrár í S þ. í gær, á
fyrsta starfsdegi þings eftir áramót, og
gerði að umtalsefni meint fjármuna-
misferli í ábyrgðadeild Landsbankans
Sagði hann þingmenn litlu nær um
þetta mál nú en fram hefði komið í
fréttatilkynningu Landsbankans Al-
þingi kysi stjórnir bankanna og endur-
skoðendur og setti þeim starfsreglur í
lögum. Þar af leiddi að eðlilegt og
sjálfsagt væri — og jafnvel skylt — að
Alþingi léti þetta mál til sín taka Bank-
arnir starfi að hluta til á ábyrgð Alþing-
is.
S. Bj. beindi því til bankamálaráð-
herra að hann léti þingmönnum í té
upplýsingar um, hvað hefði raunveru-
lega gerzt í Landsbankanum; stærð
málsins, hvern veg upp hefði komizt
um það o.sv.frv., eftir því sem rann-
sókn málsins á núverandi stigi frekast
leyfði. í annan stað taldi Sighvatur
eðlilegt að þingmenn fengju upplýs-
ingar um, hvað hefði verið gert til að
upplýsa málið, og til að hraða gangi
rannsóknar. Minnti hann á svokallað
Alþýðubankamál Mörg ár væru liðin
síðan rannsókn þess hófst. 7 mánuðir
síðan henni lauk Málið hefði síðan
verið sent ríkissaksóknara Enn hefði
ekki verið ákveðið neitt um framhalds-
meðferð þess Nauðsynlegt væri, þeg-
ar menn væru bornir sökum, að hraða
uppkvaðningu um sekt eða sýknu. I
þriðja lagi spurðist S. Bj. fyrir um,
hvað hefði verið gert til að koma í veg
fyrir að líkt og hliðstætt gæti endurtek-
ið sig, sem nú hefði gerz.t í ábyrgða-
deild Landsbankans.
Sighvatur sagði fréttir um skipu-
lagða fjárdrætti, gjaldeyrissvik, m.a í
sambandi við skipakaup, skattsvik og
fl af svipuðu tagi vekja menn til um-
hugsunar um, hvað gera þurfi til sið-
væðingar í þjóðfélaginu. Verðbólgan
eigi sinn þátt i upplausninni. Hún væri
þó ekki meginorsök hennar. Kosta
þurfi meiru til löggjafar og dómgæzlu
Ólafur Jóhannesson, dóms- og
bankamálaráðherra
Ekki megi spara þjóðfélaginu til tjóns.
Vmissi löggjöf væri ábótavant: fyrir-
tækjalöggjöf. bankalögum og bók-
haldslögum Með betri skattalöggæzlu
hefði verið hægt að upplýsa ýmis saka-
mál mun fyrr en nú væri gert.
Loks spurði Sighvatur hvað liði nýju
frumvarpi að bankalögum.
Frumvarp næstu daga
Ólafur Jóhannesson, dóms- og
bankamálaráðherra, sagðist fús að
koma á framfæri svörum við fyrir-
spurnum Sighvats Björgvinssonar, f.h
Alþýðuflokksins. Hann hefði þau þó
ekki á takteinum hér og nú. Tæpast
væri og rétt að svara þeim nema i
samráði við Landsbankann og með
hliðsjón af rannsókn umrædds máls.
En svör myndu fram borin innan stutts
tima, eða jafnskjótt og nauðsynlegar
upplýsingar bærust sér þar um frá
viðkomandi aðilum
Ólafur sagði eðlilegt að Alþingi
fylgdist með þeirri hlið þessa máls,
sem sneri að því. Fjárstjórnarvaldið
væri i höndum Alþingis. Alþingi á að
hafa sérstaka aðstöðu í þessu efni, þ.e.
til að fylgjast með rekstri og málum
bankastofnana, þar eð það kysi bæði
bankaráðin og endurskoðendur stofn-
ananna. Á þessu stigi gæti hann naum-
ast fjölyrt frekar um þetta mál en
myndi leita eftir umbeðnum upplýsing-
um, m a frá stjórnendum Landsbank-
ans.
Sighvatur Björgvinsson, alþingis
maður.
Varðandi nýja bankalöggjöf upplýsti
ráðherrann, að næstu daga yrði fram
lagt á Alþingi sjórnarfrumvarp að nýrri
heildarlöggjöf fyrir viðskiptabankana
Það frumvarp væri að vísu samið áður
en umrætt mál í Landsbankanum hefði
komið upp á yfirbörðið Það mál væri
því ekki hvati frumvarpsins. Hins vegar
væri í þessu frumvarpi ný ákvæði um
endurskoðun í bankakerfinu. Þá væri
þar og heimildarákvæði fyrir bankaráð-
in til að ráða sérstakan starfsmann til
að fylgjast með öllum rekstrarþáttum
viðkomandi banka, eftir reglum sem
bankaráðið setti Takmarkað væri,
hvað bankaráð geti nú fylgzt með í
heildarrekstri, eftir að umfang banka-
starfseminnar óx í núverandi mynd
Dómsmálaráðherra sagðist ekki vilja
blanda svokölluðu Alþýðubankamáli
inn í þessa umræðu Hann myndi
fljótlega flytja A(þingi skýrslu um
stöðu dómsmála þar sem m a yrði
komið inn á þetta tiltekna mál
Eðlileg málsmeðferð
Sighvatur Björgvinsson (A) sagði
eðlilegt að ráðherra tæki sér stuttan
frest til að svara fyrirspurnum sínum
Eðlilegt væri að hann hefði samráð við
þá, er rannsaka viðkomandi mál, áður
en svör væru gefin Þetta eru eðlileg
vinnubrögð undir ríkjandi kringum-
stæðum, sagði S. Bj., sem þakkaði
ráðherra góðar úndirtektir við fyrir-
spurnir þingmanna Alþýðuflokksins.
— Mannfall
Framhald af bls. 47.
aö S-Libanon, sem liggur að
Golanhæðum, sem eru á valdi
ísraela nú, geti orðið miðpunktur
hugsanlegra framtiðarátaka.
Hafa ísraelskir leiðtogar sagt að
þeir muni halda uppi vörnum fyr-
ir kristna minnihlutann í S-
Líbanon. Engu siður hafa tals-
menn hans látið í ljós áhyggjur af,
að Palestinumönnum kunni að
verða gefin stór svæði í S-Líbanon
í skiptum fyrir vesturbakka
Jórdanár og Gaza-svæðið, sem
israelar hafa á valdi sínu. Eftir-
litsmenn S.Þ. á svæðinu greindu
frá að israelar væru enn með her-
lið í sex vígjum í S-Líbanon en að
þeir hefðu ekki haft nein afskipti
af bardögunum. Er álitið að her
Palestínumanna sé 5 til 10 sinn-
um stærri en her kristna minni-
hlutans. sem telur um 1000 manns
og voru þeir fjórir, er létust úr
hópi siðarnefndra.
- Samvinnufélög
sjá um allt_______
Framhald af bls. 47.
upphafi árs 1976 Ummerki stríðs-
ins sem geisaði 1 970 til 1 975 væru
enn sjáanleg, en þau væru minni nú
en fyrir tveimur árum Ennfremur
sagði sendiherrann að einhver pen-
ingaviðskipti ættu sér stað milli ríkis
og samvinnufélaga en engin félaga í
milli Bjork sænski sendiherrann,
sagði að þeir hefðu átt viðræður við
varaforsætisráðhérra Kambódíu og
hefðu þær einkum snúizt um sam-
búð Kambódiu og annarra landa í
Suðaustur-Asíu Virtist Bjork sem
Kambódíumenn aðhylltust þjóðern-
isstefnu sem ætti rætur sinar i
gamla Khmerakonungdæminu
Suomela, finnski sendiherrann,
sagði að svo virtist sem Kambódia
væri að opna landið fyrir umheimin-
um, en færi sér hægt í þeim efnum.
Kambódíumenn hafðu mikinn
áhuga á að eiga viðskipti við önnur
lönd, sérstaklega þau sem hlutlaus
væru.
Bjork sagði. að eftirlit með sendi-
herrunum hefði ekki verið eins mikið
nú og það var fyrir tveimur árum
Ennþá væru varðstöðvar í borginni,
en þeim væri ekki raðað niður eftir
skipulagi og hægt væri að komast
framhjá þeim með því að þræða
hliðargötur
Sendiherrunum var sagt að
Kambódíustjórn hefði ekki í hyggju
að endurbyggja Phnom Phen, en til
stæði að byggja nýja borg og ættu
hún að vera iðnaðarborg.
Þá var þeim sagt, að þjóðinni
hefði verið skipt í samvinnufélög og
væru á milli 5 og 6 hundruð fjöl-
skyldur i hverju félagi Öllum væri
séð fyrir skammti af hrísgrjónum og
salti, og allir fengju föt, og sáðkorni
var dreift til félaganna, að sögn
sendiherranna Sendiherrunum var
þó ekki gefinn kostur á að kynna sér
starfsemi félaganna af eigin raun
— Metútgjöld
hjá Carter
Franíhald af bls. 1
arða dollara skattalækkun í síð-
ustu viku til að örva efnahagslíf-
ið. Hann gerir ráð fyrir níu millj-
arða dollara greiðsluafgangi 1981
þótt James Mclntyre fjárlagaráð-
herra segi þá spá byggða á þeirri
forsendu að skattar verði ekki
lækkaðir meira.
Því er spáð að atvinnulausum
fækki úr 6.4% í 5.8% fyrir árslok
1979, en að verðbólgan verði um
6% allt árið.
Thomas (Tip) O'neill, forseti
fulltrúadeildarinnar, sagði um
frumvarpið að hann vonaði að
lækka mætti niðurstöðutölur
frumvarpsins niður fyrir 500
milljarða dollara án þess að það
kæmi niður á þjóðfélagslegum og
efnahagslegum áætlunum.
George Mahon, formaður fjár-
veitinganefndar fulltrúadeildar-
innar, kvaðst óttast að fjárlögin
og hallinn á þeim mundu ýta und-
ir meiri verðbólgu.
— Auðmanni
rænt...
Framhald af bls. 1
þar sem hann er háttsettur í
samtökum vinnuveitenda hefur
hann oft sætt gagnrýni vinstri-
hópa i Frakklandi.
Ránið gerðist skömmu eftir
að baróninn fór frá heimili sínu
við Avenue Foch í bíl sinum
sem bílstjóri hans ók. Sendibíl
og vélhjóli var lagt þvert fyrir
bifreið barónsins og bílstjóri
hans nam staðar þar sem slys
virtist hafa átt sér stað. Tveir
grímuklæddir menn stukku út
úr sendibílnum og yfirbuguðu
bílstjóra barónsins með hjálp
mannsins á vélhjólinu. Siðan
þustu aðrir vopnaðir mannræn-
ingjar inn í bifreið barónsins og
óku á brott með hann.
Bílstjóranum var fleygt inn í
sendibílinn sem var einnig ekið
burt. Hann var látinn laus
skömmu siðar. Hann var svo
illa haldinn eftir barsmíðar að
hann gat ekki gefið nákvæma
lýsingu á mannræningjunum.
Sjónarvottur að nafni Pierre
Roy kveðst hafa séð um fjóra
grímuklædda menn stökkva
inn i bil barónsins og gerði
hann lögreglunni viðvart.
Síðasta meiriháttar mannrán-
ið í Frakklandi var ránið á
Luchino Revelli-Baumont, yfir-
manni Frakklandsdeildar
Fiats, í apríl í fyrra. Hann var
látinn laus gegn tveggja
milljóna dollara lausnargjaldi
þremur mánuðum siðar. Megn-
ið af peningunum náðist og átta
Argentinumenn voru hand-
teknir.
Seinna var sagt að bill
Empains baróns hefði fundizt á
stæði í norðvesturhluta Paris-
ar.
Valery Giscard d’Estaing for-
seti fékk skýrslu um málið á
kiukkustundarfresti í dag og
ræddi málið við Alain
Peyrefitte dómsmálaráðherra
og Christian Bonnet innanríkis-
ráðherra sem hélt skyndifundi
um málið með aðstoðarmönn-
um sinum.
— Gyðingahatur
segir Begin
Framhald af bls. 1
i utanríkisráðuneytinu í Kairó
er sagt að herferðin sem Egyptar
ætla að hefja á alþjóðavettvangi
mundi meðal annars felast i þvi
að nefndir yrðu sendar til við-
ræðna við Carter forseta i
Washington og að málstaður
egypzku stjórnarinnar yrði kynnt-
ur fyrir evrópskum, arabískum og
afrískum leiðtogum.
Samkvæmt áreiðanlegum heim-
ildum í Kairó binda bæði E'gyptar
og isaeismenn vonir sinar við það
að Bandarikjamenn komi aftur
skriði á viðræöurnar. Starfs-
maður egypzka utanrikisráðu-
neytisins sagði i dag að viðræð-
urnar hefðu komizt i sjálfheldu
en þeim hefði ekki verið slit.ið.
1 Damaskus var haft eftir opin-
berum heimildum að æðstu menn
svokallaðra harðlínuríkja Araba-
heimsins mundu koma saman til
fundar i Algeirsborg í lok mán-
aðarins. Fyrri tilraunir róttækra
Araba til að samræma baráttu
sina gegn friðartilraunum Sadats
forseta hafa hingað til strandað á
gamalli úlfúð Íraks og Sýrlands,
en margt bendir til þess að
baathistastjórnir landanna séu
fúsar að sættast.
Árás Begins forsætisráðherra á
egypzk blöð kom fram i þingræðu
þar sem hann kvaðst enn hafa
áhuga á samningaumleitunum.
Hann kvaðst vona að egypzka
stjórnin mundi múlbinda blöðin
til þess að stuðia að þvi að koma á
„andrúmslofti þar sem halda
megi áfram rólegum samninga-
viðræðum."
Begin benti einkum á grein i
egypzka blaðinu AI-Akhbar þar
sem hann var kaliaður „Shylock"
(úr Kaupmanninum i Feneyjum
eftir Shakespeare). Hann svaraði
ræðu þeirri sem Sadat flutti í
egypzka þinginu á laugaraginn og
sagði að ísraelsmenn gætu ekki
fallizt á kröfu hans um algeran
brottflutning Ísraelsmanna frá
herteknum arabiskum svæðum.
Hann lagði aftur á það áherzlu að
byggðir Gyðinga yrðu að vera
áfram á Sinaiskaga þegar friðar-
samningur hefði verið gerður
At’tiI.VSIMiASlMINN KK.
22480
J i4i«n}iuibttiíii:i