Morgunblaðið - 11.04.1978, Síða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 11. APRÍL 1978
í þessum þætti höldum viö áfram þar sem
frá var horfið í þeim fyrsta. Þar gerðum við
innanfótarsþyrnunni skil og er þá röðin
komin að næstu þremur spyrnunum; beinni
ristarspyrnu, innanverðri ristarspyrnu og
utanverðri ristarspyrnu.
Bein ristarspyrna
Ein eðlilegasta og um leið mest notaða
spyrna knattspyrnunnar er ristarspyrnan.
Með henni getum við m.a. framkvæmt
stuttar og langar, lágar og háar, lausar og
fastar sendingar, auk þess sem hún er án
efa aöalspyrnan til markskorunar. Viö
getum framkvæmt spyrnuna í sjálfu skref-
inu, án breytingar á skreflengdinni og einnig
án þess aö vinda fótinn sérstaklega.
Af ofangreindu sjáum við að ristarspyrn-
unni þarf að gefa gott rými í æfingum okkar
(æfingatímum). Hún er mikilvægasta spyrn-
an og hana þarf að æfa aftur og aftur og
í öllum hugsanlegum myndum eigi árangur
að nást. Viö skulum athuga nánar
framkvæmd spyrnunnar;
1. Jafnvægisfóturinn er settur niður viö
hliö knattar, lítiö eitt boginn og fjaörandi í
hnélið. Tær stefna í spyrnuátt.
2. Spyrnufóturinn teygist aftur um leið og
jafnvægisfóturinn er settur niður. Staða
hnés heldur sér nær alveg í sveiflu fótarins
fram, en þegar ristin kemur að knettinum
réttist snöggt úr fætinum. Er ristin nemur
við knöttinn er hún stíf og lóðrétt. Fylgja
skal spyrnunni eftir.
3. Athugið vel á mynd 7 og 8 áðurtalin
atriöi, svo og hreyfingu bols og arma
meöan á spyrnunni stendur. Meöan spyrnt
er, er sjóninni beint að knettinum.
Spyrnan æfð:
Þegar við ætlum að byrja aö æfa þessa
spyrnu, verðum við að athuga eitt atriði vel,
en það er að reka ekki tærnar í jörðina, svo
við meiðum okkur. Því er ágætt að byrja á
að spyrna knetti sem er á lofti. Hér höfum
við fimm æfingar til að byrja á.
1. Knetti sem hangir í snúri spyrnt með
ristinni, sjá nánar mynd 9.
2. Knöttur látinn falla úr höndum og síðan
spyrnt til félaga, sjá mynd 10.
3. Sama æfing og nr. 2, en nú látum við
knöttinn hoppa einu sinni áöur en viö
spyrnum.
4. Nú reynum við að „contra“ knöttinn til
félaga okkar, sjá mynd 11.
5. Liggjandi knetti spyrnt með beinni rist.
Við getum síðan spyrnt rúllandi knetti, sem
kemur á móti okkur eða rúllar frá okkur.
Knatt-
spyrnu-
þættir
Janus Guólauí*sson tók sanian
Innanverð ristarspyrna
Notkun innanverðrar ristarspyrnu er álíka
mikil og beinnar ristarspyrnu, en fjölbreyti-
leiki hennar er líklega heldur meiri. Hún gerir
leikmanninum m.a. kleift að spyrna knettin-
um beint eöa í boga, og að auki að lyfta
knettinum yfir mótherja sem er í nokkurra
metra fjarlægð. Hún getur því verið mjög
hagkvæm þegar framkvæma á aukaspyrnur
eða hornspyrnur. (Mynd 12).
Framkvæmd spyrnunnar:
1. Tilhlaupið aö knettinum verðum við aö
athuga vel, en þaö er í boga eöa á ská
miðað við spyrnuáttina. Sjá mynd 13 hvað
varðar þetta atriði.
2. Eftir tilhlaupiö er jafnvægisfótur, sem
er lítið eitt boginn um hné, settur niður
aðeins aftar og til hliðar við knöttinn. Þegar
hæll jafnvægisfótar kemur niður, er fætinum
snúið í spyrnuáttina, en síðan er velt fram
á táberg, um leið og spyrnan fer fram.
3. í síðasta skrefi tilhlaupsins færist
spyrnufóturinn aftur til undirbúnings spyrn-
unni. Um leið og jafnvægisfótur kemur niður
hefst framsveiflan, lærið fyrst og síðan
snögg hnérétta.
4. Við höllumbolnum yfir jafnvægisfótinn,
síðan við spyrnuna er hann undinn eðlilega
gegn mjaðmarhreyfingunni. Armarnir hjálpa
til við jafnvægið. Horft er á knöttinn.
Spyrnuflöturinn er innri hluti ristarinnar,
hann getum við glögglega séð á mynd 14.
Ökklaliður er stífur um leið og spyrnt er og
ristin rétt niður og út.
Spyrnan æfð:
1. Spyrnuhreyfingin æfð án knattar, fyrst
í kyrrstöðu en síðan með nokkrum tilhlaupa-
skrefum.
2. Liggjandi knetti spyrnt til félaga sem
stendur í 7—9 metra fjarlægð.
3. Þrír saman; einn er á milli og reyna hinir
tveir að spyrna knetti yfir þann sem í
miðjunni er, fjarlægð milli þeirra um 10 m.
Athugið vel, að þegar við ætlum að lyfta
knettinum, kemur jafnvægisfóturinn aðeins
aftar knetti og spyrnufóturinn verður að
nema vel undir miðjan knöttinn.
4. Knetti, sem kemur veltandi á móti
ykkur, spyrnið þið til félaga sem er um 10
m undan.
5. Nú veltið þið knettinum á undan ykkur
og spyrnið honum til félaga á sama hátt og
í æfingu 4.
Þegar þið eruð búin að ná góðum tökum
á þessum æfingum, getið þið sjálf bætt við
æfingum. Þær geta t.d. verið við markskot
eftir að hafa rekið knött í átt að marki, eða
fengið hann á leið frá markinu.
Utanverö ristarspyrna
Með utanverðri ristarspyrnu getum við
m.a. spyrnt knettinum beint fram en
aðaleiginleikar spyrnunnar er hinn hraði
snúningur sem við getum framkallað á
knöttinn, svo hann þjóti í þoga frá beinni
stefnu. Spyrnan kemur því að góöum notum
viö markskot og stuttar duldar sendingar til
hliðar. Einnig má nota þessa spyrnu við
langar sendingar á ská fram völlinn,
aukaspyrnur og hornaspyrnur.
Mynd 13a ^
•o
-s
D
C
OH
Mynd 13b
Munurinn á framkvæmd þessarar spyrnu
og hinna hér aö framan er aöallega sá, aö
jafnvægisfæti er stigið niður enn fjær og til
hliðar við knöttinn (um tveimur fetum). Við
skulum því athuga framkvæmdina enn
nánar:
1. Jafnvægisfóturinn settur niður, hnéð
bogið, mjúkt og fjaðrandi. Tær vita í
spyrnuátt.
2. Spyrnufóturinn sveiflast fram um leið
og jafnvægisfóturinn er settur niður. Hann
er boginn í hnélið og snúinn inn á við. Ristin
er vel teygð og öklinn stífur meðan spyrnan
fer fram.
3. Bolurinn er undinn gegn spyrnuhreyf-
ingunni um leið og spyrnt er. Um leið og við
spyrnum horfum við á knöttinn.
4. Spyrnuflöt fótarins sjáum viö vel á
skýringarmynd 16. Athugið einnig vel mynd
15, sem sýnir okkur framkvæmd spyrnunnar
í stórum dráttum.
Spyrnan æfð:
1. Knetti sem hangir í snúru er spyrnt eins
og að framan er lýst, mynd 9.
2. Æfingarnar fimm við beina og innanverða
ristarspyrnu gerðar á sama hátt með
utanverðri ristarspyrnu. (mynd 17).
3. Knetti, sem sendur er úr ýmsum áttum,
spyrnt á mark.
4. Knetti spyrnt milli tveggja manna sem
hlaupa áfram, þeir leggja knöttinn fyrir sig
áður en þeir spyrna honum, mynd 18.
5. Sama æfing og 4, en nú er knetti spyrnt
viðstöðulaust.

mtr.

tat f tfáKttíaaaz—
. . ,__.
.‘i<-
y.-

M_J
O_j