Morgunblaðið - 15.06.1978, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 15. JÚNÍ 1978
Afmæli í
Suðurgötu 7
Skúlptúr á
Listahátíð
Á sama tíma og listahátíð
stendur yfir, er svolítil veisla í
Suðurgötu 7, þar sem gallerí hefur
verið starfrækt í eitt ár. Þegar
Sólon íslandus átti sitt eins árs
afmæli, reit ég hér í blaðið
nokkrar línur í því tilefni. Það
skrif varð að nokkurs konar
útfararsálmi þeirrar ágætu
stofnunar, og nú er ég hálfhrædd-
ur við að minnast á afmælið í
Suðurgötu 7. Vonandi er þetta
ástæðulaus ótti, sem á sér aðeins
stoð í hugarórum mínum, og
vonandi á starfsemin í Suðurgötu
7 eftir að verða öllum þeim, er að
henni standa, til gagns og gamans.
Það hefur alltaf verið gaman að
koma þar á sýningar, og margt
hefur borið þar á góma á því ári,
sem nú hefur runnið sitt skeið.
Hópurinn, sem upprunalega stóð
að stofnun þessa gallerís, hefur að
sjálfsögðu tekið nokkrum breyt-
ingum á þessum tíma. Sumir hafa
farið til náms erlendis, aðrir
komið í þeirra stað, og þannig
hefur þetta rúllað án þess að kosta
ríki eður borg einn einasta eyri, og
ef menn muna rétt, eru 100 aurar
í einni krónu, og allir vita, hvers
krónan er megnug.
Það eru 11 manns, sem sýna
verk á þessari afmælissýningu, og
kennir þar margra grasa. Sum
þessara verka er ádeila, önnur
aðeins hugmyndir, sumar snjallar,
aðrar nokkuð algengar, en flest
verkanna munu vera ættuð frá
coneept-heimspeki, sem byrjaði á
sinum tíma í Gallerí SÚM og hefur
svo endurfæðst í Suðurgötu 7.
Sýnendur hafa allir komið fram
áður meö verk sín, að einum
undanskildum, JÓN KARL
HELGASON heitir sá og sýnir
verk, er hann byggir á gluggarúð-
um og spegli á gólfi með höndum
úr plastefni (?) og nefnir
„Speglun". SVALA SIGURLEIFS-
DOTTIR á þarna myndseríu, sem
unnin er nokkuð í anda Erros,
hvað tækni snertir, en mjög ólík að
öðru leyti. ÁRNI PÁLL sýnir verk,
sem mun vera gert í minningu
Vilhjálms söngvara Vilhjálmsson-
ar og titill verksins tekinn úr
texta, er hann söng. Annars var
hjá honum einnig að finna mikið
af sokkaböndum, 1000 eða 100.000,
og maður verður undrandi á, að
hann skuli hafa fundið slíkt á
þessum síðustu tímum. Listamenn
geta allt. ' MAGNÚS
Myndllst
eftir VALTÝ
PÉTURSSON
GUÐLAUGSSON hefu'r skrifaðar
útskýringar með verkum sínum, og
er það ágætt. BJARNI H.
ÞÓRARINSSON tekur grænu
byltinguna í gegn í einu af verkum
sínum. Landslagsmálari er smellið
verk og gerir grín að okkur þeim
eldri. STEINGRÍMUR EYFJÖRÐ
sýnir grafík, en hann er nýlega
búinn að sýna ásamt FRIÐRIK Þ.
FRIÐRIKSSYNI í SUÐURGÖTU
7. Hann er einnig á þessari
sýningu. Aðrir, sem verk eiga á
þessari sýningu, eru: HANNES
LÁRUSSON, HELGI ÞORGILS
FRIÐJÓNSSON, EGGERT
PÉTURSSON og INGÓLFUR
ARNARSSON.
Ég hef gaman af að sjá slíkan
hóp sem þarna er að verki. Hann
er meira og minna í mótun og því
best að vera varkár í tali. En
starfsemi sem þessi er ágæt, og
maður veit ekki, hvað kann að.
koma fram og verða til í slíkri
starfsemi. Bara það, að áhuginn er
fyrir hendi, er þess virði að
gleðjast yfir, og ég er allur af vilja
gerður til að ýta undir, að þessi
starfsemi megi dafna. Hitt er svo
annað mál, hve merkileg listaverk
hafa orðið til á þessum stað. Það
verður allt tíundað síðar.
Lítil mynd var gerð í tilefni
afmælisins, og fylgir hún þessum
línum. Þar hefur Erro verið tekinn
til fyrirmyndar með Mao formann
í teboði á Austurvelli, Alþingis-
húsið verið numið brott og Suður-
gata 7 sett í staðinn. Lesa mætti
úr þessu ágæta hugmynd svona
rétt fyrir kosningar. Én það er
hvers og eins að skoða og skil-
greina eftir sínu hugarfari. .
Að lokum þetta: Til hamingju
með árið og allar góðar óskir.
Þessi sýning er þaðhógvær að gera
enga kröfu til að vera þáttur í
listahátíð. Það eitt er gott merki
um umburðarlyndi og hæversku.
Mao formaður virðist koma meira
við sögu en aðrir liðnir menn þessa
dagana í Reykjavík, meira að segja
er andlitsmynd af honum á
amerísku sýningunni í Listasafni
íslands, þar var því ekki mjög
frumlegt að nota hann á afmælis-
mynd fyrir Suðurgötu 7. En ekki
meir um það, aðeins haldið ykkar
striki, og hver veit nema glatt
verði á hjalla næsta árið í Gallerí
Suðurgötu 7. Til hamingju.
Sú var tíðin, að Mynd-
höggvarafélagið í Reykjavík
setti mikinn svip á tilveruna þá
daga, sem Listahátíð stóð. Það
er að segja þegar skúlptúr var
sýndur í göngugötunni Austur-
stræti, þar sem ljós og skuggar
sjálfrar náttúrunnar léku um
verkin og gæddu þau því lífi,
sem listin ein nær að geisla frá
sér. En Adam var ekki lengi í
Paradís. Landsins börn og
gáfaðasta þjóð í heimi gátu ekki
látið það ógert að misþyrma
listaverkum á almannafæri og
nú er svo komið áð Mynd-
höggvarafélagið í Reykjavík
hefur orðið að koma sýningu
sinni fyrir innan húss og þar
með er hátíðarsvipur Austur-
strætis allur. Þar stendur nú
aðeins turn, öllum til ama nema
þeim, er settu hann niður.
Einkennilegt, að ekki skuli vera
búið að kveikja í honum.
Ásmundarsalur hefur orðið
fyrir valinu til að forðast
listelsku miðbæjarfólksins. Þar
er sæmilegt að vera en rými
takmarkað og því ekki mögu-
leiki á að sýna nema brot af því,
sem gert er á þessu sviði,
sérstaklega meðal ungra lista-
manna. Það er einnig tánknrænt
fyrir þann ágæta stað, er
Ásmundur Sveinsson kom upp
af miklum og ótrúlegum dugn-
aði hér á árum fyrr, að nú skuli
þessi salur eiga að verða aðsetur
arkitekta. Ekki veit ég hvaða
not þeir hugsa sér af þessum
fræga stað, en eftir því sem sést
hefur á prenti verður myndlistin
að víkja og finna sér annað
byrgi, þegar stormar gerast
naprir og birta af skornum
skammti.
Sýning Myndhöggvarafélags-
ins á Listahátíð er nokkuð
sundurlaus og all misjöfn.
Sigurjón Ólafsson er þar á ferð
með skurð í tré og stendur sig
eins og hetja að vana, hann ber
að mínu viti höfuð og herðar
yfir þá 12 aðra listamenn sem
eiga verk á þessari sýningu. Það
eru 28 verk, sem sýnd eru, og
verður ekki annaö sagt en að þar
kenni margra grasa. Unnið er í
Concept-stíl, abstrakt stíl, fíg-
úratívum stíl og alls konar efni
eru notuð, gips, tré, vír, járn,
eposý og eir. Elstur þessara
listamanna er Magnús Árnason,
og sýnir hann höfuð af Þorsteini
heitnum Valdimarssyni. Ég hef
ekki séð betri hlut frá hendi
Magnúsar. Þarna er einnig
annað höfuð, sem maður tekur
„Wr með hamarinn“, eftir
Hallstein Sigurðsson.
Myndlist 1
N orræna húsinu
Framlag Norræna hússins til
listahátíða hefur ætíð verið
mikið og fjölþætt. Hér verður
aðeins minnst á þann þátt þess
sem að myndlist snýr en þrír
myndlistarmenn sýna þar að
þessu sinni. í kjallara'num eru
hjónin Seppo Mattinen (Finni)
og Helle—Vibeke Erichsen
(Dani). Þau sýna bæði grafík og
málverk. í Bókasafni sýnir
Vigdís Kristjánsdóttir vatns-
litamyndir. Þarna höfum við
norrænt samstarf í raun og
veru, en samt sem áður hefði
verið enn ánægjulegra að hafa
hinar þjóðirnar með. En öllu er
stakkur skorinn, einnig
menningarstarfsemi Norræna
hússins, en eins og allir vita var
það mikill fengur fyrir okkur
hér í Reykjavík að fá slíka
stofnun sem Norræna húsið, og
við höfum fengið margt fróðlegt
og skemmtilegt þar að sjá og
heyra sem annars hefði farið
algerlega fram hjá okkur. Ef
einhverjir í Færeyjum lesa
þessar línur mínar, þá vil ég
óska þeim til hamingju með að
fá til sín sams konar stofnun á
næstu árum. Það er ótrúlegt,
hvað gera má með slíka
menningarmiðstöð ef rétt er að
farið.
Við skulum fara í kjallarann.
Þar er skemmtileg sýning hjóna
sem eru mjög ólíkir myndlistar-
menn en hafa eitt sameiginlegt:
Það, sem kallað er á dönsku
KOLORISTISK BEGAVELSE.
Því miður trúi ég ekki sjálfum
mér fyrir að þýða þetta hugtak,
svo sæmilegt megi kallast, á
íslenska tungu. En þarf nokkra
þýðingu? Skilja ekki allir við
Vigdís Kristjánsdóttir
hvað er átt? Þetta er ein af þeim
erlendu slettum sem allir lista-
menn notuðu hér á árunum en
ef til vill notar yngra fólkið
ensku eða hollensku. Viðfangs-
efni þeirra hjóna eru nokkuð
ólík, og eflaust má finna betri
menn en mig til að skilja hvað
til að mynda Mattinen er
stundum að fára. Hann er
skáldlegur rómantíker, ein-
kennileg sámblanda af
skóluðum myndlistarmanni og
náttúrubarni. Myndir hans
segja sögu, en hvaða sögu? Það
er ég ekki viss um, en ég held
ég skilji betur myndbyggingu
hans og litameðferð (koloristisk
begavelse). Þar virðist hann
algerlega hitta í mark og hefur
ótrúlegt öryggi, sem um leið
hefur skapað persónuleg viðhorf
sem hann kemur mjög greini-
lega til skila. Það er mann-
eskjan og umhverfið sem hann
glímir við og hann gerir það á
mjög snjallan hátt. Ég nefni
örfá verk máli mínu til stuðn-
ings, en þau eru bæði á litlum
og stórum léreftum. No 5, 9, 11,
18, 28 og 35, sem er stærsta verk
sýningarinnar. Rúmir 5 metrar
á lengd. Þetta eru mest olíumál-
verk, en Mattinen sýnir einnig
nokkrar tréristur, sem ekki
síður bera persónulegt svipmót.
Til að gera langt mál stutt:
Þarna er listamaður á ferð, sem
sérlega skemmtilegt var að
komast í tæri við.
Helle—Vibeke Erichsen sýnir
aðallega grafík en einnig nokkur
málverk. Hún velur sér annað
viðfangsefni en eiginmaður
hennar, og það er samfélagið
sem á meiri þátt í verkum
hennar en hjá Mattinen. Þarna
eru tréristur, ætimyndir, tré-
ristur í lit og nokkur málverk.
Það er ekki hin fagra og
sminkaða hlið mannlífsins sem
listakonan hefur valið sér að
verkefni heldur fyrst og fremst
elli, vændi og hin ömurlegri hlið
mannlífsins í stórborginni.
Þarna sitja þær í gluggunum í
Amsterdam, gömul kona hjá
slátrara, ostasali, kona við gröf.
Þannig eru titlarnir og þeir falla
sannarlega vel að myndefninu.
Ég held, að hér sé mjög snjöll
listakona á ferð og enginn þurfi
að efast um að hún kann sitt
fag. Hún hefur boðskap að færa
sem okkur öllum kemur við
hvort heldur okkur líkar betur
eða verr. Það er óþarfi hér að
romsa upp númerum á myndum
Helle—Vibeke Erichsen. Þær
eru allar þess virði að þær séu
vel og vandlega skoðaðar. Þarna
er alvara á ferð og vonandi
Ilelle-Vibeke Erichsen
*