Morgunblaðið - 24.06.1978, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 24. JÚNÍ 1978
Halldór Blöndal:
Orð í einlægni um kaup-
rán og kjarabætur
Blekkingarskrifum Guðmundar J.
Það vantar ekki fyrir kosningar,
að ýmsir beri hag hinna lægst
launuðu fyrir brjósti. Mörg eru
þau orð, sem beitt hefur verið til
að lýsa djúpi þeirra tilfinninga. Ef
öllum þeim flaumi yrði breytt í
krónur, þætti það dálagleg dýrtíð-
aruppbót um hásumarið.
Um hitt er minna, að verkalýðs-
leiðtogar og stjórnmálamenn tali í
einlægni um þessi mál, skýri satt
og rétt frá.
Sólstöðusamningar
Ég ætla ekki að rifja upp
viðskilnað vinstfi stjórnar. Get
þess þó, að launasamanburður við
vikurnar áður en sú ríkisstjórn
skerti öll laun í landinu er settur
fram í blekkingarskyni en ekki til
að lýsa viðvarandi ástandi.
Ohjákvæmilegt er að hafa það í
huga, að viðskiptakjörin við útlönd
versnuðu eftir stjórnarskiptin svo,
oJ. svarað
að við töpuðum einni krónu af
hverjum þrem. Slíkt áfall hlaut að
valda versnandi lífskjörum hér á
landi.
Fyrir ári hafði tekizt að rétta
atvinnulífið svo við eftir áföllin,
efnahagsmálin voru komin í svo
gott horf að mati verkalýðshreyf-
ingarinnar, að hún taldi raunhæft
að atvinnuvegirnir gætu borið
43% grunnkaupshækkun auk vísi-
töluhækkana á einu og hálfu ári.,
Og ef marka má kröfurnar um
samningana í gildi, trúa ýmsir
forystumenn verkalýðshreyfingar-
innar þessu enn. Og Lúðvík
Jósepsson, ef marka má lokaorð
hans í sjónvarpsþætti sl. miðviku-
dagskvöld.
Launafólk
veit betur
Ég hef unnið með verkamönnum
og sjómönnum, verzlunarmönnum
og kennurum. Ég hef talað við
þetta fólk um hvaðeina: stjórnmál,
kjaramál o.s.frv. Þetta fólk veit af
langri og biturri reynslu að ný
kollsteypa í efnahagsmálum hefur
hvað eftir annað riðið yfir, þegar
kjarasamningar hafa verið gerðir,
sem reyndust ofviða atvinnuveg-
unum.
Þegar þetta fólk frétti um 43%
launahækkun á einu og hálfu ári
auk fullkomnari verðtryggingar á
laun en nokkru sinni fyrr, vissi
það, að þetta gat ekki staðizt.
Enginn slíkur hvalreki hafði rekið
á fjörur okkar íslendinga, að
réttlæti gerð slíkra kjarasamn-
inga.
Hvernig stóð
á þessu
Það er eðlilegt að velta því fyrir
sér, hvað valdi því, að samningar
eins og sólstöðusamningarnir voru
gerðir. Verðbólgan var komin
niður í 26—27% og varanlegar
kjarabætur í sjónmáli. Þannig
hefur kaupmáttur aldrei verið
jafnmikill í 12 mánuði og sl. ár. Er
það hugsanlegt, að forystumönn-
um verkalýðsfélaganna hafi þarna
orðið á reginskyssa?
Jón Helgason, formaður Eining-
ar á Akureyri, hefur á fundum hér
fyrir norðan talað um, að lögmál
frumskógarins gildi við gerð
kjarasamninga, að hver taki til sín
of mikinn skerf. Þetta er harður
dómur eins reyndasta verkalýðs-
foringja landsins.
En þetta er kannski kjarni
málsins.
Innan Alþýðusambands Islands
ríkir í orði láglaunastefna. Aðeins
í orði. I verki fara samningar
þannig fram, að fyrst eru ákveðin
laun hinna lægst launuðu. Síðan
byrja hinir betur settu að knýja
fram hlunnindi fyrir sig umfram
þá lægst launuðu. Ég nefni til
duldar launagreiðslur, sem ekki
koma til skatts, samningsbundnar
og ósamningsbundnar yfirborgan-
ir og margvísleg fríðindi önnur.
„Samningana
í gildi“
Ég var ekki að öllu ánægður með
efnahagsráðstafanir ríkisstjórnar-
innar. En mér duldist ekki, að
ráðstafanir af því tagi voru
óhjákvæmilegar. Og þetta held ég,
að hinn almenni launamaður skilji
líka. Hann veit, að enn frekari
vöxtur verðbólgunnar bitnar fyrst
og fremst á honum.
A fundi á Akureyri fyrir verk-
fallsdagana 1. og 2. marz lýsti ég
þeim viðhorfum mínum, að for-
ystumenn ASI ættu nú að taka
,upp samningaviðræður við ríkis-
stjórn og atvinnurekendur um
frekari verðtryggingu til hinna
Rannveig Tryggvadóttir:
Hvers
virdi...?
Hvers virði er það að búa við lýðræði?
Er það ekki hin æðstu
gæði?
Hvers virði er það „að eiga sjálfan sig“,
en vera ekki eign yfirvalda,
þeim til frjálsrar geðþótta-
ráðstöfunar?
Hvers virði er það að vera frjáls ferða
sinna, eftir því sem efni og
aðstæður leyfa?
Hvers virði er það að vita sig geta fluzt
úr landi, án þess að eiga
það á hættu að verða
dæmdur til margra ára
útlegðar í eigin landi fyrir
að hafa látið ósk um slíkt
í ljós?
'Hvers virði er það fólki að geta farið
til ástvina sinna erlendis,
án þess að þurfa að taka
inn eitur eða hlekkja sig
við grindverk á almanna-
færi til að vekja athygli á
neitun yfirvalda við þeirri
beiðni sinni?
Hvers virði er það að búa í landi, þar
sem valdhafar hafa ekki
enn tamið sér þann hroka
að þeir segi við landa sína:
„Við eigum landið og þú
færð ekki að eiga hér
heima, nema þú lútir vilja
okkar í einu og öllu?“
Hvers virði er athafnafrelsi, málfrélsi,
prentfrelsi, félagafrelsi og
fundafrelsi? Hvers virði að
geta sagt yfirvöldum til
syndanna, án þess að eiga
það á hættu að lenda í
fangelsi eða á geðveikra-
hæli fyrir?
Hvers virði er trúfrelsi? Hvers virði að
búa í landi, þar sem menn
eru hvorki tunguskornir né
myrtir fyrir að boða
kristna trú?
Hvers virði er nær þúsund ára kristin
menningararfleifð okkur
íslendingum?
Hvers virði voru Passíusálmar Hall-
gríms Péturssonar íslenzku
þjóðinni á mestu niðurlæg-
ingar- og þrengingartímum
hennar? Hvers vegna þurfa
menn að þjást til að skynja
það sem er sannanlega
gott? Hvers virði er það sál
Hvers
mannsins að geta „hafið sig
í æðra veldi", þegar alvar-
legt mótlæti knýr dyra?
Hvers virði var það „hníp-
inni þjóð í vanda" að taka
sér Passíusálma séra
Hallgríms í hönd og hefja
lestur þeirra á orðunum:
„Upp, upp, mín sál og allt
mitt geð...“? í 4. sálmi
segir m.a.: „Andvana lík, til
einskis neytt, er að sjón,
heyrn og máli sneytt. Svo
er án bænar sálin snauð,
sjónlaus, köld, dauf og rétt
steindauð." Heilræðavísur
séra Hallgríms hafa líka
verið þjóðinni tungutamar
allt framT a þennan dag og
er það vel.
Trúarþel Jóns Sigurðs-
sonar, forseta, kemur vel
fram í lok þingslitaræðu
hans 1849, en hún endar
svona: „því nema Hann
haldi vörð, þá vaka
varðmennirnir til einskis."
virði er kærleiksboðskapur
kristinnar trúar og virðing-
in fyrir einstaklingnum, sé
þetta tvennt látið á vogar-
skál á móti hatursboðskap
og mannfyrirlitningu
kommúnista? Er
menningararfleifð okkar
gatslitið fat, sem fleygja
má frá sér án eftirsjár til
að geta íklæðst flík, sem
fer ekki betur en svo, að
það þarf að „girða fólk af“
í löndum sínum til að það
fáist til að klæðast henni.
Hvernig þætti íslending-
um, ef þeir þyrftu að stela
flugvél til að komast til
sólarlanda, til dæmis, en
ættu 12 ára fangelsi yfir
höfði sér ef ránið mis-
tækist? Ætli það myndi
ekki syngja í tálknunum á
sumum? Segja mætti mér
það.
Höldum vörð um frelsi
okkar og sjálfstæði!
Ritað 22. dag júnímánaðar, 1978,
Rannveig Tryggvadóttir.
/
b
lægst launuðu. Því var algjörlega
hafnað af Þóri Daníelssyni, fram-
kvæmdastjóra Verkamannasam-
bands íslands, Jóni Helgasyni,
Haraldi Steinþórssyni og Helga
Guðmundssyni. Þeir töldu allir, að
sá launamismunur, sem þá var í
landinu, væri eftirsóknarverður til
frambúðar.
Ég benti þá á, að verzlunar- og
skrifstofufólk, almennir verka-
menn og iðnverkafólk hefðu dreg-
izt aftur úr. Þessar stéttir gætu
ekki unað (þeim launahlutföllum
sem sólstöðusamningarnir og
samningarnir við BSRB og Banda-
lag háskólamanna gerðu ráð fyrir.
Ber verkalýðs-
forystan
ekki ábyrgð?
Það er nú deginum Ijósara, að
sólstöðusamningarnir voru ekki
raunhæfir. Þeir hafa leitt til
nýrrar kollsteypu í efnahagsmál-
um og dregið úr þeirri kaupmátt-
araukningu, sem efni stóðu til að
veita hinum lægst launuðu.
Forystumenn verkalýðshreyf-
ingarinnar verja gerðir sínar með
vígorðum og margvíslegu talna- og
töfluflóði, sem ekki er til þess
fallið að gefa rétta mynd af
ástandi þjóðmála.
Nú eru ýmsir af forystumönnum
verkalýðshreyfingarinnar á háum
launum sem slíkir og hafa marg-
vísleg fríðindi, sem ég skal ekki
lasta. En ég geri á hinn bóginn þá
einföldu kröfu til þeirra, að þeir
taki á sig ábyrgð af verkum sínum,
skýri, hvers vegna þeim eru svo
mislagðar hendur og gjöri opin-
beran þann ágreining, sem ég veit
að er milli forystumanna hinna
ýmsu starfsstétta innan ASÍ.
Meðan þessi ágreiningur kemur
ekki upp á yfirborðið, er lítil von
til þess, að innan ASÍ takist
raunveruleg samstaða um launa-
jöfnun.
Svæðameð-
ferðarnám-
skeið
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi fréttatilkynning frá
Rannsóknarstofnun vitundarinn-
ar:
Námskeið í svæðameðferð verð-
ur haldið á vegum Rannsókna-
stofnunar vitundarinnar mánu-
daginn 26. júní og þriðjudaginn 27.
júní n.k., hefst það kl. 16.30 báða
dagana. Svæðameðferð er heilsu-
ræktarleið skyld nálarstunguað-
ferðinni og er þar beitt sérstökum
nuddaðferðum til að örva ákveðin
viðbragðssvæði á fótum.
Leiðbeinandi á námskeiðinu er
Geir Vilhjálmsson sálfræðingur.
Köku- og blómabasar
hjá mormónum
Kirkja Jesú Krists af síðari daga
heilögum (mormónar) verða með
köku- og blómabasar í samkomu-
sal sínum að Austurstræti 12,
laugardaginn 24. júní. Seldar
verða heimabakaðar kökur og
pottablóm.
A sama stað verður veittur
fróðleikur um krikjuna og starf-
semi hennar, bæði í máli og
myndum. Allir eru velkomnir.
/