Morgunblaðið - 22.12.1978, Blaðsíða 15

15
MORGUNBLAÐIJ)T.Ft0STUDAGUR 22. DESEMBER 1978
Konan við Fossinn
— Æviþættir Jóns Daníelssonar,
skipstjóra frá Siglufirði, eftir
Magnús Sveinsson frá Hvítsstöðum
Æviþættir Jóns Daníelssonar,
skipstjóra frá Siglufirði, eftir
Magnús Sveinsson frá Hvítsstöð-
um.
„VIÐ lifum á landamærum
tveggja heima. Stundum er okkur
leyft að stíga skref til hálfs yfir
landamærin, inn á land framtíðar-
innar, þar sem öllum er búinn
staður og starf, þegar jarðvistinni
lýkur. Það er ekki hægt að
fjarlægjast þessi landamæri, því
að maður stendur alltaf við þau
frá vöggu til grafar. Stundum
heyrir maður raddir eins og úr
órafjarlægð sem vísa til vegar eða
fræða mann um óorðna hluti.
Dulspakir menn segja, að allir
menn eigi sinn verndarengil eða
verndarveru, sem styðji mann og
styrki, þegr hætta er á ferðum, og
forði manni frá óteljandi slysum
og óhöppum, sem eru við fótmál
hvers og eins. Verndarengill Jóns
Daníelssonar höfum við nefnt
Hugrúnu í þáttum þessum. Hug-
rún er sérstæð persóna og
ógleymanleg.“
Hugrún fylgir Jóni frá því hann
er 12 ára í þakklætisskyni fyrir
það, að hann óafvitandi bjargar
tveim börnum hennar. Eftir þenn-
an atburð lætur hún bláa leiðar-
stjörnu vísa Jóni leiðina í sjóferð-
um hans. Og með því að fylgja
þessari leiðarstjörnu tekst Jóni að
komast hjá stórslysum og sigla
báti sínum ávallt farsællega gegn-
um stórviðri og úfinn sjó til
hafnar.
Þá ræðir Jón einnig um skyggni-
gáfu sína, en hann lék sér við
huldufólksbörn í æsku. Segir hann,
að sér hafi verið boðið inn í híbýli
þeirra, matast með þeim og verið
viðstaddur messu hjá þeim. Þá er
Jón einnig mjög berdreyminn og
sér fyrir óoðrna hluti og mannslát.
Auk þess sem bók þessi fjallar
um dulræn efni, er hún mjög góð
þjóðlífslýsmg. Lýsir Jón vel bú-
skaparháttum eins og þeir voru
áður en véltæknin hélt innreið
sína og þeim gamaldagsverkfær-
um, sem notuð voru um aldaraðir.
Einnig lýsir hann daglegu lífi fólks
við fábrotnar aðstæður. Eru marg-
ar þessar bernskuminningar hug-
ljúfar eins og t.d. lýsing hans á
jólahaldi á bernskuheimili hans.
Einnig lýsir Jón minnisstæðum
mönnum frá uppvaxtarárum sín-
um.
Strax um fermingu fer Jón að
stunda sjómennsku og var fyrst
„lausingi" á hákarlaveiðum. Síðan
fer Jón á 75 tonna skip, sem
stundar veiðar djúpt undan Vest-
fjörðum, lendir hann þar í miklum
sjávarháska, en bjargast með
hjálp Hugrúnar.
1923 fer Jón að gera út sinn
eigin bát. Þá fer hann að flytja
sjúklinga á bát sínum norðan-
lands, oft í stórviðrum. En alltaf
er það handleiðsla Hugrúnar sem
bjargar honum úr öllum háska.
Þá segir Jón frá margs konar
hrakningum, sem sjómenn lentu í
fyrir norðan, þar sem oft var
skammt milli lífs og dauða. Eftir
ábendingum Hugrúnar ákveður
hann að hætta sjóróðrum nyrðra
og flyzt þá til Hafnarfjarðar og
gerur út bát þaðan. Heppnast
útgerðin mjög vel, unz hann hættir
allri útgerð og selur bátinn. En
Hugrún heldur áfram að fylgja
honum eins og fyrr.
I bókinni er einnig rætt um, að
Jón hafi orðið var við framliðna
menn, en alltaf er það Hugrún sem
er mesti áhrifavaldurinn í lífi
hans.
Bókin er skrifuð á ágætu máli,
og hefur Magnús Sveinsson frá
Hvítsstöðum fært þessa bók í
letur. Magnús hefur mikla reynslu
á þessu sviði, því áður hafa komið
út eftir hann tvær bækur, Mýra-
mannaþættir og Hvítárbakkaskól-
inn, auk þátta í Borgfirskri blöndu
I og II.
Þeir, sem hafa ánægju af
ævisögum með dulrænu ívafi,
munu fagna útkomu þessarar
bókar.
Sigurgeir Þorgrímsson.
Jólamessur
VILLINGAIIOLTSKIRKJA,
Jóladagur. Messa kl. 1.30 síðd.
Sóknarprestur.
LAUGARDÆLAKIRKJA.
Jóladagur: Messa kl. 3 síðd.
Sóknarprestur.
IIRAUNGERÐISKIRKJA.
Annan jóladag: Messa kl. 1.30
síðd. Sóknarprestur.
ODDAI’RESTAKALL.
Stórólfshvolskirkja: Aftansöng-
ur á aðfangadag kl. 5 síðd. Séra
Stefán Lárusson. Oddakirkja:
Hátíðarguðsþjónusta á jóladag
kl. 2 síðd. Séra Stefán Lárusson.
Keldnakirkja á Rangárvöllum:
Hátíðarguðsþjónusta annan dag
jóla kl. 2 síðd. Séra Stefán
Lárusson.
KROSSKIRKJA. Jóladagur:
Hátíðarguðsþjónusta kl. 2 síðd.
Barnamessa verður í kirkjunni
miðvikudaginn 27. desember kl.
8.30 síðd.
AKUREYJARKIRKJA.
Hátíðarguðsþjónusta kl. 2 síðd.
á annan í jólum. — Barnamessa
verður í kirkjunni fimmtudag-
inn 28, desember kl. 1 síðd. Séra
Páll Pálsson.
IIALLGRÍMSKIRKJA í Saur-
bæ. Messa jóladag kl. 15.30.
Prestur Séra Jón Einarsson,
Saurbæ.
LEIRARKIRKJA. Messa
jóladag kl. 14. Séra Jón Einars-
son.
INNRA-IIÓLMSKIRKJA.
Messa annan jóladag kl. 14. Séra
Jón Einarsson.
REYKHOLTSPRESTAKALL.
Aðfangadagur: í Reykholti
aftansöngur kl. 22. Jóladagur: í
Síðumúla kl. 11 árdegis, á
Gilsbakka kl. 14. Annar jóla-
dagur: í Stóra-Ási kl. 14. Sr.
Geir Waage.
KETUKIRKJA. Annar jóla-
dagur: Messa kl. 2 síðd. Sóknar-
prestur.
Gerið góð kaup
Karlmanna-nælonúlpur vattstungnar kr. 8.450-
Mittisúlpur karlmanna og unglingastæröir frá kr. 6.400.-
Gallabuxur kr. 2.975.-, 3.975- og 3.935.-
Terylenebuxur frá kr. 4.000-
Peysur, skyrtur, nærföt, sokkar o.fl. ódýrt.
Opið föstudag til kl. 19 og laugardag til kl. 18.
Andrés Skólavörðustíg 22.
Bezta
jólagjöfin
Blessuð jólin eru í nánd. Hátið
hátíðanna. Hver kristinn maður
býr sig undir að taka á móti
frelsara sínum. Allt er fágað og
fægt. Hver staður verður að
helgistað. Allir hjálpast að því
að þurrka sem flest tár af
hvörmum samferðamannanna.
Hvers vegna falla tár? Hvers
vegna geta ekki allir búið við
hreina helgi? Þessar spurningar
vakna í huga okkar við þessi
tímamót. Jólin koma í svartasta
skammdeginu og hver vildi
missa þau þó að menn blöskrist
yfir öllu þessu gjafaflóði. Hug-
urinn sem er á bak við kemur í
ljós. Á jólum vilja allir sýna sitt
bezta. Og enn kemur spurning-
in? Hvers vegna geta þá ekki
allir haldið fagnandi hátíð. Það
er sagt að hver sé sinnar gæfu
smiður. Satt er þaö svo langt
sem það nær, en það eru ýmsir
aðrir sem skrifa í bók samferða-
mannanna og gatan er sterk. Ég
hefi oft undrast hvernig menn
geta eyðilagt jólin fyrir sér og
sínum með því að kaupa dýr
eiturefni svo sem tóbak, áfengi
óg annað þvíumlíkt til að gera
sig að allt öðrum manni en vera
ber á jólum. Það er sorglegt að
þurfa að búast við því um hver
jól og áramót að lögreglan þurfi
að vera í fullum skrúða kringum
þau heimili sem ekki leyfa
frelsaranum að koma inn á
þessari helgu stund. Og svo er
hver sinnar gæfu smiður.
Áfengis- og tóbaksverslanir eru
opnar og ýmsir menn ætla að
reyna að sneiða hjá þeim fyrir
þessa ljóssins hátíð, en gatan er
sterk. Og sumir snúa við og
seinasti peningurinn er settur í
þetta.
Öll þjóðin stynur undan þess-
um voða. Ég fletti ekki því blaði
að þar sjáist ekki fingraför
Bakkusar og galeiðuþrælar hans
eru alltaf að verða feiri og fleiri.
Og hvers konar hagfræði er það
að kaupa dýrum dómum það
sem gerir mennina verri, opnar
hið dýrslega eðli þeirra, eyði-
leggur heimilislíf o.s.frv.?
Er ekki von að hugsandi menn
séu eitt spurningarmerki þegar
þeir standa frammi fyrir slíku. í
dag eru þeir því miður fleiri sem
lúta ægivaldi Bakkusar en þeir
sem vinna gegn honum. Margir
gera sér ekki grein fyrir þessu
fyrr en fjötrarnir eru komnir á
sál og líkama. Hvílík staða í
hinu íslenska þjóðfélagi.
Jólin eru að koma. Fagnaðar-
hátíð frelsarans. Áramót eru i
sjónmáli. Þá er tími uppgjörs.
Eigum við ekki að stíga á stokk
og strengja þess heit að víkja
þessu voða böli frá landi og þjóð.
Við eigum aldrei neina sanna
gleði meðan við vitum meðbræð-
ur vora velkjast í svaði eitur-
nautna. Hátíð og eiturefni eru
andstæður. Því skal íslenska
þjóðin í dag halda áfengislaus
jól, sannarlega gleðileg jól. Betri
jólagjöf getur enginn gefið þjóð
sinni en að vera alsgáður.
Guð gefi okkur jslepdingum
gleðileg jól og farsælt komandi
ár.
Árni Ilelgason.
Stykkishólmi.