Morgunblaðið - 18.04.1979, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 18. APRÍL 1979
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 18. APRÍL 1979
29

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiósla
Auglýsingar
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guómundsson.
Björn Jóhannsson.
Baldvin Jónsson
Aðalstræti 6, sími 10100.
Aóalstræti 6, sími 22480.
Askriftargjald 3000.00 kr. ó mónuói innanlands.
í lausasölu 150 kr. eintakió.
Leit að einum tóni
An listar engin menning, án menningar fátæk þjóð. Það
má með sanni segja, að Pólýfónkórinn hafi auðgað
menningarlíf okkar til muna og páskatónleikar hans hafa
sett svip á páskahátíðina undanfarin ár. Ef eitthvað þarf að
skera við nögl, finnst íslenzkum stjórnmálamönnum það
ávallt sjálfsagður hlutur að láta það bitna á menningar-
starfsemi ýmiss konar, nema því aðeins að kommúnistar
hafi einhvers staðar náð tökum og geti hyglað vinum sínum
og skoðanabræðrum með einhverjum hætti. En Pólýfón-
kórnum hefur ekki, frekar en margvíslegri annarri frjálsri
menningarstarfsemi einstaklinga, verið veitt sú aðstoð, sem
hann á skilið og hann hefur ótvírætt unnið til. Um skeið
munaði því minnstu, að forystumenn kórsins legðu árar í bát
og hættu starfsemi hans, en þrátt fyrir mikla erfiðleika tóku
þeir enn til hendi og endurreistu kórinn. Sköpunargleðin
sigraði alla veraldlega erfiðleika, þó að enn eigi kórinn undir
högg að sækja fjárhagslega og ástæða sé til að rétta honum
hjálparhönd, svo að hann megi enn og áfram blómgast af
starfi sínu og vera þess megnugur að veita eilífri trúarvissu
Bachs, gleði hans og snilli inn í okkar fábreytta, en
hávaðasama þjóðlíf.
Það má því segja, að tónleikar Pólýfónkórsins um páskana
hafi verið e.k. upprisa þessa ágæta kórs. Á söngskránni voru
fögur verk og merkileg. í fylgd með Bach voru snillingar á
borð við Palestrina og Mozart. Enn fengum við tækifæri til
að njóta fegurðar, mikilleika og dýptar þess bezta, sem gert
hefur verið í tónlist í heiminum. Megi þetta verða okkur
hvatning til að rétta íslenzkum tónlistarmönnum hjálpar-
hönd, hlú að ungum mikilvægum gróðri í tónlistarskólum,
efla Sinfóníuhljómsveit íslands, Söngskólann, íslenzku
óperuna, kammermúsíksveitina og aðra starfsemi hins
frjálsa framtaks í menningarmálum, s.s. Ferðaleikhúsið
o.sv.frv.
Tónlist er göfgandi. Ragnar í Smára hefur sagt að
músíkalskur maður geti ekki verið vondur maður. Að vísu er
þetta ekki algilt frekar en annað. En við þurfum á að halda
list, sem göfgar manninn, gerir hann betri; hæfari til að lifa
og rækta garðinn sinn. í þúsund ár hafa bókmenntirnar
gegnt þessu hlutverki á íslandi — og gera enn. Af þeim erum
við stoltari en öllu öðru, sem lýtur að menningu okkar og
sögu. En málaralistin hefur náð sér á strik á þessari öld og
þá ekki síður tónlistin og ýmsar listgreinar aðrar. Því
skulum við fagna af heilum hug. Vonandi fá allar þessar
listgreinar að dafna í sátt og samlyndi um ókomna tíð og
bera hróður íslenzkrar menningar langt inn í framtíðina.
„Það er aðeins til einn tónn sem er allur tónninn," sagði
Garðar Hólm í Brekkukotsannál. „Sá sem hefur heyrt hann,
þarf einskis að biðja." Við höfum, sem betur fer, ekki heyrt
þennan eina tón, sem er allur tónninn. Við getum því haldið
áfram að gleðjast yfir því — að leita að þessum tón. Það er í
leitinni, eftirvæntingunni, sem menn finna gleði og
fullnægju, ekki í fullkomnun þess tóns, sem aldrei verður
fundinn. Eða í miskunnarlausu oki frægðarinnar, sem alltof
margir ánetjast eins og hverri annarri blekkingu. Við getum
þakkað okkar sæla að við höfum ekki sem þjóð komizt í
kynni við þessa „frægð"; þetta ok. Nóbelsskáldið líkir
brennimarki þessarar frægðar við „heimsglæp" og ef því sé
þrýst á enni manns, eigi hann ekkert athvarf nema í einni
bæn: „Guð taktu það alt frá mér — nema einn tón.“
Við þurfum ekki að biðja slíkrar bænar. Við þurfum ekki
að hafa slíkar áhyggjur sem betur fer. Við þurfum ekki að
biðja um að neitt sé tekið frá okkur. Við eigum mikið, en
eftir meiru er að slægjast. Þess vegna þurfum við ekki að
gleðjast í fögnuði þeirrar frægðar, sem er blekkingin einber,
heldur í þeirri köllun, sem krefst þess við ræktum garðinn
okkar. Hann einan án brennimarks, án oks og án frægðar.
Við höfum því a.m.k. ekki drýgt neinn „heimsglæp" í þessum
brenglaða, dómgreindarlausa og hávaðasama heimi, sem
hefur endaskipti á verðmætum eftir forskrift afvegaleiðandi
tízkufyrirbrigða, viðskiptahagsmuna og fjölmiðla, sem vita í
raun og veru ekki sitt rjúkandi ráð.
En við skulum rækta garðinn okkar. Og þennan eina tón.
Sjómanna- og vélstjórafélag Grindavíkur;
Víta harðlega þingmenn
Reykjaneskjördæmis
Á fundi Sjómanna- og vélstjórafélags Grindavíkur á
laugardaginn var samþykkt eftirfarandi ályktun:
„Fundur haldinn í Sjómanna- og vélstjórafélagi
Grindavíkur 14. apríl 1979 mótmælir harðlega að
netaveiðar verði stöðvaðar fyrir hin hefðbundnu
vertíðarlok. Fundurinn bendir á, að samkvæmt skýrslum
um hagnýttan þorskafla hér við land voru Suðurnes með
12,6% árið 1978, en eftir meðaltali síðustu tólf ára ættu
Suðurnes að vera með 20%.
Fundurinn vill einnig benda á, að vertíðin í ár kemur
út með mjög gott gæðamagn, enda gæftir með eindæmum
Matthías Á. Mathiesen
Tek ekki við
neinum vitiim
„Ég tek ekki við neinum vít-
um,“ sagði Matthías Á.
Mathiesen, „svona málflutning-
ur dæmir sig best sjálfur og er
málstað Suðurnesjamanna ekki
til framdráttar.
Hitt er svo annað mál, að Suður-
nesjamönnum er mikill vandi á
höndum, og á ég ekki von á öðru
en þingmenn kjördæmisins
muni vera allir af vilja gerðir til
að leysa aðsteðjandi vandamál."
I>ingmenn
Reykjaness
eru of fáir
„Ég er ósammála því að við
höfum stæðið okkur illa í stykk-
inu, en ástæða þess að við getum
ekki áorkað meiru er sú, að
þingmenn Reykjáneskjördæmis
eru svo fáir, og þetta sýnir það
að það ber brýna nauðsyn til
þess að fjölga þeirn," sagði
Gunnlaugur Stefánsson.
„Það sjá allir að þingmenn
kjördæmisins eru aðeins lítill
hluti af heildarþingmannafjöld-
anum,“ sagði Gunnlaugur enn-
fremur, „og í engu samræmi við
kjósendafjölda, og sífellt hefur
hallað undan fæti, og misræmið
verður meira. Landsbyggðin
leggst þarna á eitt gegn Reykja-
nesi og hefur það berlega komið
í ljós á þinginu í vetur í ræðum
þingmanna."
Gunnlaugur Stefánsson
Kjartan Jóhannsson
„Ég tek þetta
ekki til mín”
„Ég tók þetta nú ekki til mín,“
sagði Kjartan Jóhannsson,
sjávarútvegsráðherra og einn
þingmanna Reykjaneskjördæm-
is, „og ég held að þetta hafi ekki
verið meint þannig."
Ekki við þing-
menn að sakast
„Mér finnst þessi gagnrýni nú
ekki vera alveg sanngjörn," sagði
Oddur Ólafsson. „Það er orðinn
mjög mikill spenningur á milli
svæða út af þessu máli, en mér
finnst ekki óeðlilegt að Suður-
nesjamenn séu óánægðir með
þær ásakanir sem bornar hafa
verið á þá undanfarið."
Oddur sagðist ekki geta verið
því sammála að þingmenn kjör-
dæmisins létu lítið til sín heyra í
þinginu um þessi mál, og sagðist
hann til dæmis hafa minnst á
vandamálið fimm sinnum á fund-
um Alþingis frá áramótum. —
„En það kann þó að vera að það
hafi ekki verið eins fyrirferðar-
mikið, að við höfum ekki haft
eins hátt og hinir."
Sagði Oddur að það væri í
sjálfu sér ekki óeðlilegt, að menn
væru óánægðir með það, að nú
eftir að fiskur tæki að sjást eftir
margra ára fiskleysi, þá væri allt
stoppað, þó ekki væri nú hægt að
líta svo á að fyrst og fremst sé við
þingmennina að sakast. Þeir
gerðu sér fyllilega grein fyrir
þeim vanda sem fyrir dyrum
væri, en jafnframt vissu þeir að
vernda þyrfti þorskinn.
Oddur ólafsson
góðar. Fundurinn skorar á ráðamenn að kynna sér hve
mikið verðmæti felst í lifur, slógi og hrognum sem kemur
í land af landróðrabátum og bendir á að þessum
verðmætum er öllum hent í sjó af togskipum.
Fundurinn vítir harðlega þingmenn Reykjaneskjör-
dæmis fyrir að mótmæla ekki þeim málflutningi í máli
annarra þingmanna og í f jölmiðlum, sem er bein árás á
lífsafkomu SuðurnesjamannaÁ
í tilefni þessarar ályktunar sneri Morgunblaðið sér f
gær til allra þingmanna Reykjaneskjördæmis, og spurði
þá álits á ályktun Grindvíkinganna. Fara svör þeirra hér
á eftir:
Gils Guðmundsson
Tek ekki und-
ir togstreytu
milli landshhita
„Ég vil ekki segja annað en
það, að ef á annað borð á að taka
mark á fiskifræðingum, þá sé
það óhjákvæmilegt að þessar
ráðstafanir hljóta að koma við
marga,“ sagði Gils Guðmunds-
son.
Sagðist hann þeirrar skoðun-
ar, að þó fiskifræðingar væru
ekki óskeikulir fremur en aðrir
menn, að þá séu ekki aðrir til
þess færari að segja til um hvað
sé óhætt og hvað ekki. Sagðist
hann ekki vilja taka undir þann
söng og þá togstreitu sem of
mikið hefði gengið á milli lands-
hluta, þar sem menn í einum
landshluta saka Suðurnesja-
menn um að drepa hrygningar-
þorskinn, og þeir síðan aftur
ásaki Vestfirðinga og Norð-
lendinga um smáfiskadráp. —
Góðum máJ-
stað til óþurftar
„Það hefur löngum verið
tómstundagaman ýmissra að
hnýta í þingmenn eða að víta
þá,“ sagði Ólafur G. Einarsson.
„í þessu tilviki vísa ég vítum á
bug, en í þeirri frávísun felst
ekki samþykki á einum né
neinum ummælum um Suður-
nesjamenn á Alþingi," sagði
Ólafur ennfremur, „en gaspur af
því tagi sem fram kemur í
ályktuninni er góðum málstað
til óþurftar."
Ólafur G. Einarsson
Karl Steinar Guðnason
Umræðum um
þetta mál er
alls ekki lokið
„Ég vil bara segja það, að
umræðum um þessi mál er alls
ekki lokið, og þau voru tekin af
dagskrá eftir stuttar umræður á
þingi, og því er ekki útséð um
það hvernig þingmenn kjör-
dæmisins muni taka á þessu
máli,“ sagði Karl Steinar
Guðnason, „og einnig vil ég
minna á það, að það er ýmislegt
sem gerist á Alþingi, annað en
það sem kemur í ræðustól á
þingfundum.“
„Ekki leyst
í ræðustól
á Alþingi”
„Það er þeirra mat,“ sagði
Geir Gunnarsson, „það er alveg
þeirra mál hvernig þeir vilja
meta það, en ég hef ekki talið að
það leysti vandann, að fjalla um
það í ræðustól í þinginu heldur á
allt öðrum vettvangi. — mér
hefur ekki sýnst koma mikið út
úr því hingað til. Annars vegar
þvælt um smáfiskadráp fyrir
vestan og hins vegar hrognamok
fyrir sunnan, annað hef ég ekki
séð koma út úr því.“
Geir Gunnarsson
„Gagnrýnin á þing-
mennina ósanngjörn”
— segir Halldór Ibsen í Keflavík
„Það leyndi sér ekki, að
hér hefur verið geysilega
mikill hiti í mönnum og
sérstaklega hefur mönnum
gramist það hvernig fjöl-
miðlar hafa fjallað um út-
gerðarþætti hér á Suður-
nesjumÁ sagði Halldór
Ibsen í Keflavík í samtali
við Morgunblaðið í gær-
kvöldi. Halldór var fundar-
stjóri á fundi Útvegs-
mannafélags Suðurnesja
sem haldinn var um helg-
ina, en ályktun þess fundar
er birt á öðrum stað í
blaðinu.
Fundarefni var ráðstafanir
stjórnvalda um takmarkanir
þorskveiða.
Um eitt hundrað útvegsmenn
sóttu fundinn og þar að auki
sjávarútvegsráðherra, Kjartan
Jóhannsson, alþingismennirnir
Matthías Á. Mathiesen, Geir
Gunnarsson, Gils Guðmunds-
son, Ólafur G. Einarsson, Oddur
Ólafsson og Ólafur Björnsson.
Ennfremur komu á fundinn
form. L.I.U., Kristján Ragnars-
son og formaður Sambands
sveitarfélaga á Suðurnesjum,
Albert K. Sanders.
Halldór sagði, að því væri
ekki að leyna að mikil gagnrýni
hefði komið fram á þingmenn
kjördæmisins á þessum fundi,
vegna þess áróðurs sem fundar-
menn töldu að hafður hefði
verið uppi gagnvart
Suðurnesjamönnum, í öllum
umræðum um takmarkanir á
þorskveiðum. .„Þessi gagnrýni
er að mínu mati ósanngjörn",
sagði Halldór, „og ég get bent á
ýmis dæmi til stuðnings mínu
máli. Til dæmis stóð Oddur
Ólafsson upp á Alþingi og and-
mælti skörulega þeim áróðri
sem þar var hafður uppi, þessi
ræða var birt í Morgunblaðinu,’
þar sem menn geta kynnt sér
hana.
Þá mætti nefna að í samtali
við Matthías Á. Mathiesen í
Morgunblaðinu á skírdag um
sama efni, andmælti hann á
skilmerkilegan og ákveðinn hátt
þessum áróðri. Þessu vilja menn
gleyma í hita leiksins þegar
þessi mál eru rædd. Þannig má
minna á ummæli fleiri þing-
manna í.þessum dúr.
Miklar umræður urðu á
fundinum og í upphafi bent á,
að Suðurnesjamenn hefðu
ávallt viljað taka aðvaranir
fiskifræðinga um sókn í þorsk-
inn af alvöru. Töldu fundar-
menn þær ráðstafanir, sem nú
hefðu verið gerðar, um tak-
markanir á sókn í þorskinn á
þessu ári, þær raunhæfustu,
sem enn hefðu verið gerðar í
þessum efnum.
Sýnt var fram á aðstöðumun
til uppbyggingar í sjávarútvegi
og talið að Suðurnesin og raun-
ar öll byggðarlög, er byggðu
afkomu sína á útgerð báta,
hefðu búið við skarðan hlut.
Þá töldu ræðumenn, fráleitt
að skerða, sem nokkru næmi,
sókn bátanna á yfirstandandi
vertíð, umfram það, sem þegar
hefði verið gert og lögðu áherzlu
á, að þeir fengju að ljúka ver-
tíðinni án verulegra skerðinga.
Bentu þeir jafnframt á, að allar
viðmiðanir um aflabrögð bát-
anna á yfirstandandi vertíð og
þeirri eindæma lélegu vertíð
1978, væru í hæsta máta ósann-
gjarnar, ef vegna þess ætti að
stöðva bátana nú.
Halldór Ibsen sagði að lokum,
í samtali við Morgunblaðið í
gærkvöldi, að hann teldi að
ráðuneytinu hefði orðið á stór
mistök þegar loðnuveiðiflotan-
um var veitt netaleyfi á sama
tíma og þeir væru með á skrif-
borðinu hjá sér aðgerðir til
takmörkunar á þorskveiði í net.
Loðnuveiðiskipin væru sum
hver búin að veiða fyrir tvö til
þrjú hundruð milljónir, en síðan
væri þeim beitt inn á þorsk-
veiðar á sama tíma og verið
væri að takmarka veiðar hinna
eiginlegu þorskveiðiskipa.
Útvegsmannafélag Sudurnesja:
Mótmælir linnulausum
áróðri gegn Suðurnesjum
ALMENNUR fundur í Útvegs-
mannafélagi Suðurnesja, hald-
inn í Stapa 14. apríl 1979,
samþykkir svofellda ályktun,
varðandi ákvörðun stjórnvalda
um takmarkanir á þorskveiðum.
Fundurinn fagnar því að loks-
ins virðist eiga að gera raun-
hæfar ráðstafanir til þess að
takmarka sókn í þorskstofninn.
Jafnframt vekur fundurinn
athygli á því, að fáránlegt væri
að miða við það aflahrun, sem
varð á síðustu vertíð á Suður-
nesjum, eigi að vera viðmiðun
um hlutfall fyrir bátaflotann,
en metafli síðasta ár í öðrum
landshlutum viðmiðun fyrir þá.
Fundurinn bendir á, að togar-
ar hafa flætt inn í landið, þrátt
fyrir ofveiði á þorski. Það hlýt-
ur því að vera sanngjörn krafa
að þeim sé nú beint í vannýtta
stofna, með öllum tiltækum
ráðum, meðan þorskstofninn er
byggður upp.
Fundurinn vill ítrekað vekja
athygli á því að á Suðurnesjum
hefur þorskafli hrunið niður í
helming af því, sem hann var
fyrir nokkrum árum, á sama
tíma hefur þorskafli víða marg-
faldast.
Þá vill fundurinn minna á, að
eftir því sem fleiri fiskvinnslu-
stöðvar loka á Suðurnesjum,
vegna aflabrests, er í vaxandi
mæli sótt eftir fólki úr öðrum
heimsálfum til þess að vinna
fisk víða um land.
í framhaldi af framansögðu
telur fundurinn engin rök mæla
með því að bátaflotanum sé ekki
gefinn kostur á að ljúka yfir-
standandi vertíð án frekari
stöðvana.
Fundurinn lýsir yfir fullum
vilja um samstöðu við sjávarút-
vegsmenn á hinum hefðbundnu
vertíðarsvæðum bátaflotans um
hvaðeina, er varðar sameigin-
lega hagsmuni.
Að lokum lýsir fundurinn
furðu sinni á þeim linnulausa
áróðri, sem rekinn er í fjölmiðl-
um gegn þessu svæði og báta-
flotanum í heild, og í vaxandi
mæli kemur fram í umræðum á
Alþingi í furðulegustu myndum.
(Fréttatilkynning).
Hagnýttur þorskur úr afla landsmanna
ne s j a , 14 . apri1 1979 .
Á r : S uðurne s Grindav./ Vog ar: Hafnarfj. Kópav./ Reyk j avík: Ve s tur1 . Ak ra ne s / Stykkish . : Ve s t f. Patreksfj . / HÓlmavik: Noróurl. ve s tr a Hvaams- tangi/ S i g 1 u f j . : Norðurl. eys tra ólafsfj./ ÞÓrsh . : Austf. Bakkaf j./ Höf n : Suðu r1. Ve s t- m.ey j . / Þor - 1ák sh . :
1969 61.012 38.796 29.859 . 32.375 16.624 34.665 28.693 34.808
197o 65.998 44.238 34.715 41.177 1 o . 81 o 31.898 27.513 ' '33.198
1971 5 3 . 7 3o 3o.3o8 33.4o3 34.754 11.468 3o.787 > 27.158 26.134
19 72 53.187 24.814 36.7ol 27.488 8.242 26.495 24.467 2o.937
1973 58.433 23.69ö 34.750 •3 3. 769' 1o .265 3o.956 25.6ol 14.766
1974 43.564 18.25o 34.741 36.7o1 13.881 4 o.lo 7 24.353 21.647
197 5 43.837 24.669 36.271 47.177 17.44o 41.191' 29.680 2 3.008
1976 47.383 26.965 34.79o 52.725 17.582 43.367 31.972 25.122
1977 . 51.149 3o.39o 35.117 56.937 21.982 59.176 41 .928 27.763
1978 36.394 27.o57 34.466 61.952 21.2ol 63.048 4 0.866 20.514