Morgunblaðið - 21.04.1979, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. APRÍL 1979

Útgefandj
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fróttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiösla
Auglýsingar
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guómundsson.
Björn Jóhannsson.
Baldvin Jónsson
Aöalstræti 6, sími 10100.
Aöalstræti 6, sími 22480.
Askriftargjald 3000.00 kr. á mánuði innanlands.
i lausasölu 150 kr. eintakió.
Stærsti vandinn
á Vesturlöndum
Vestræn velferðarþjóðfélög hafa leitast við að tryggja öllum
þegnum sínum valfrelsi til skoðana, tjáningar, náms og
starfsvettvangs. Ekki orkar tvímælis að bæði persónuleg og
samfélagsleg þegnréttindi eru meiri og virkari á Vesturlöndum
en í ríkjum sósíalismans. Lífskjör og félagslegt öryggi fólks í
borgaralegum þjóðfélögum eru mörgum áratugum á undan
almannakjörum í sósíölskum ríkjum. Ef til vill er þó sá
kosturinn stærstur við frjálshyggjuþjóðfélagið, að það getur
þróazt frá annmörkum sínum, sem vissulega eru ýmsir, á
friðsaman hátt, m.a. fyrir meirihlutaáhrif almerinings í frjálsum
og leynilegum kosningum.
Einn er sá annmarki í tæknivæddum velferðarsamfélögum
samtímans, sem hefur vaxið í alvarlega rrieinsemd, þótt ekki sé
stórvaxinn hér á landi enn sem komið er. Sá er atvinnuleysið.
Margar milljónir manna, ekki sízt ungt fólk, ganga nú
atvinnulausar í OECD-ríkjum, sem lengst hafa náð í efnahags-
legri uppbyggingu í heiminum. Þetta atvinnuleysi bitnar jafnt á
faglærðu fólki sem ófaglærðu, háskólamenntuðu, tækni-
menntuðu og iðnlærðu. Höfuðorsök þessa atvinnuleysis er talin
sú að menntakerfi viðkomandi þjóða hefur ekki verið samstillt
þeim atvinnumöguleikum, sem atvinnugreinar og þjóðar-
búskapuT hafa boðið upp á. Skólakerfið og þarfir atvinnuveganna
fyrir sérhæft vinnuafl hafa ekki átt samleið nema að
takmörkuðu leyti.
Þessi skortur á aðlögun menntakerfis að þörfum þjóðfélagsins
hefur m.a. valdið því að sérþekking og vinnuafl milljóna ungra
manna á Vesturlöndum hafa ekki nýtzt samfélaginu eins og til
var stofnað. Um áhrif þess á lífshamingju hvers og eins, sem að
loknu námi og sérmenntun finnur ekki starf við sitt hæfi í
þjóðfélaginu, er óþarfi að ræða. Sá mikli fjöldi ungra,
sérmenntaðra manna, sem gengur atvinnulaus í dag í nágranna-
ríkjum okkar á að vera okkur Islendingum viðvörun, víti til
varnaðar, enda Iítillega tekið að brydda á þessu vandamáli meðal
okkar sjálfra. Valfrelsi til náms má ekki skerða, en þróa þarf
menntakerfið að þörfum atvinnuveganna þann veg, að saman
fari vinnuaflsþarfir þjóðfélagsins og starfsvettvangur fyrir hugi
og hendur allra vinnufærra landsmanna.
Guðmundur H. Garðarssop, form. Verzlunarmannafélags
Reykjavíkur, vék að þessu stóra vandamáli í útvarpsþætti um
dag og veg nýlega. Hann gagnrýndi áhugaleysi flestra
forystumanna þjóðarinnar á því, að taka þetta viðblasandi
vandamál á dagskrá í tíma hér á landi — til að forðast þá vá, sem
aðrar þjóðir hafa orðið að ganga í gegnum. Staða ungs fólks í
íslenzku atvinnulífi á komandi árum og áratugum, samhæfing
menntakerfis og þróunar íslenzkra atvinnuvega, er viðfangs-
efni, sem ekki verður lengur gengið fram hjá. Unga fólkið, sem nú
er að vaxa upp í þjóðfélaginu — og hér á mest í húfi — verður að
knýja á um úrlausn í þessum vanrækta þætti í þjóðlífi okkar í
dag.
Sumarvinna skólafólks
Sá framkvæmda- og atvinnusamdráttur, sem margir óttast,
m.a. vegna stjórnvaldsákvarðana í efnahags- og skatta-
málum, nýbyggingargjalds og aflatakmarkana, hlýtur að þrengja
atvinnumöguleika skólafólks, sem innan fárra vikna leitar út á
vinnumarkaðinn. Sumarleyfi skólafólks, sem tengd hafa verið
þátttöku í atvihnulífinu, hafa ekki einungis verið tími tekjuöfl-
unar, heldur æskilegur og þýðingarmikill þáttur í þekkingaröfl-
un og þroska námsfólksins. Það væri mjög miður ef samdráttar-
stefnan bitnaði fyrst og verst á vinnuframboði skólafólks í
landinu.
Opinberar framkvæmdir ber að draga saman þegar eftirspurn
eftir vinnuafli er mikil, en auka, þegar horfur eru á atvinnuleysi.
Þó nú fari saman í fyrsta sinni vinstri stjórnir í höfuðborg okkar
og þjóðfélagi, réttlætir það ekki að bjóða íslenzkum ungmennum
upp á atvinnuleysi í komandi sumarleyfi. Ábyrgð fylgir vegsemd
hverri og þeir sem bregðast unga fólkinu bregðast framtíðinni.
Stjórnvöld borgar og ríkis ættu að huga að þessu viðkvæma
vandamáli meðan enn er tími til að byrgja brunninn.
Birgir ísl. Gunnarsson:
Kirkjubyggingar
í Reykjavík
Eins og fram hefur komið í
fréttum var kirkjusókn um
páskana mikil hér í Reykjavík
og reyndar um land allt. A
stórhátíðum kirkjunnar, einkum
jólum og páskum, leitar fólk í
ríkum mæli til kirkjunnar til að
nema boðskap hennar og leita
þar friðar frá hinni daglegu önn.
Á slíkum hátíðarstundum fyll-
ast allar kirkjur, sem endranær
virðast vel við vöxt.
Söfnuðirnir
reisa kirkjur
Þessi mikla kirkjusókn um
páskana leiðir hugann að því
mikla starfi, sem söfnuðirnir
vinna við að reisa kirkjur og búa
í haginn fyrir starfsemi safnað-
anna. Mikill fjöldi fplks leggur á
sig mikla vinnu við að reyna að
koma kirkjum sínum upp, en
fjárskortur hamlar mjög að
hægt sé að byggja með eðlileg-
um hraða.
Á undanförnum árum hefur
reynslan orðið sú, að þar sem
kirkjubyggingar eru í hverfum,
reynast þær miðstöðvar hvers-
konar menningar- og félagslífs
safnaðanna og þangað streymir
fjöldi fólks ungra sem gamalla,
til að iðka margskonar menn-
ingar- og félagslíf utan hinna
kirkjulegu athafna. Kirkjurnar
gegna því nú margþættu hlut-
verki í hverfum borgarinnar og
því er það allra hagur að stuðla
að því, að fullbúnar kirkjur
verði sem fyrst byggðar í öllum
hverfum borgarinnar.
Mikið
vantar á
Því fer þó fjarri að svo sé.
Mjög fjölmenn hverfi í Reykja-
vík hafa enn enga kirkju. Má
þar nefna fjölmennustu sókn
landsins í Fella- og Hólahverfi,
sem.enga kirkju hefur, en hefur
útbúið lítið einbýlishús sem
safnaðarheimili. Sama er að
segja um önnur hverfi í Breið-
holtunum. í Bakka- og Stekkja-
hverfi er bygging kirkju komin
af stað, en á langt í land.
í Árbæjarsókn er fyrsti
áfangi kirkjunnar kominn í
notkun, þ.e. kjallari væntanlegr-
ar kirkju. I Grensássókn er
safnaðarheimili, en sjálfa kirkj-
una vantar. í Ássókn er kirkju-
bygging í gangi, en þar hefur
söfnuðurinn ekki eigið húsnæði
til kirkjulegra athafna.
I Langholtssókn er í gangi
kirkjubygging, en um langt
skeið hefur verið notast þar við
safnaðarheimili. í Laugarnes-
sókn er safnaðarheimili í bygg-
ingu og allir þekkja byggingu
Hallgrímskirkju, sem enn er í
gangi, þótt hluti hússins hafi
verið tekinn í notkun.
Kirkjubygg-
ingarsjóður
Reykjavíkur
Kirkjubyggingar njóta lítils
stuðnings hins opinbera og því
reynir, eins og fyrr segir, mjög á
dugnað og áræði safnaðanna
sjálfra og forystumanna þeirra.
Reykjavíkurborg hefur stutt
kirkjubyggingar og vafalauft
hefur sá styrkur komið að
nokkrum notum, þótt ekki sé
hann mikill miðað við þörf.
Styrkur þessi er veittur með
þeim hætti, að við gerð hverrar
fjárhagsáætlunar er ákveðin
upphæð lögð í svonefndan
Kirkjubyggingarsjóð. Sjóður
þessi hefur sjálfstæða stjórn og
tilnefnir borgarstjórn einn
mann en söfnuðurnir tvo.
Stjórnin vegur og metur fjár-
þörf hinna einstöku safnaða og
gerir tillögur til borgarráðs um
úthlutun, sem ávallt eru sam-
þykktar.
Framlagið
dregist
aftur úr
verðbólgunni
Árið 1978 var áætlað í fjár-
hagsáætlun í þessu skyni 28
millj. kr. og var því fjármagni
úthlutað sem hér segir:
Árbæjarsókn 3,6 m. kr., Ás-
sókn 3,6 m. kr., Hallgrímssókn
7,5 m. kr., Langholtssókn 7,5 m.
kr., Breiðholtssókn 3,4 m. kr.,
Bústaðasókn 0,6 m. kr., Dóm-
kirkjan í Reykjavík 0,6 m. kr.,
Grensássókn 0,6 m. kr. og
Háteigssókn 0,6 m. kr. Samtals
28 m. kr.
Þegar sjóðurinn var stofnaður
árið 1953 var framlag til hans 1
milljón króna. Þegar fjárhags-
áætlun var gerð fyrir árið 1978
reiknaði safnaðarráð Reykjavík-
urprófastsdæmis það út, að fjár-
hæðin fyrir það ár ætti að vera
40 millj. kr., ef tillit væri tekið
til verðbólgu og fólksfjölgunar.
Framlag borgarsjóðs hafði
þannig dregist aftur úr verð-
bólgunni, en undanfarin ár hef-
ur framlagið ávallt verið hækk-
að meir en nemur verðhækkun-
um til að reyna að ná upp
þessum mismun. Þannig var
framlagið 13 millj. kr. 1976, 18
millj. 1977 og 28 millj. 1978.
Látið standa
óbreytt 1979
Við gerð fjárhagsáætlunar
fyrir árið 1979 brá svo við, að
framlagið var látið standa
óbreytt, þ.e. 28 millj. kr., þrátt
fyrir um 50% hækkun verð-
bólgu. Það þarf reyndar ekki að
koma á óvart, því að forystu-
flokkar vinstri meirihlutans í
borgarstjórn, Alþýðubandalag-
ið, hefur ávallt barist gegn
framlögum til kirkjubygginga
og flutt breytingartillögur um
það efni. Það er því ljóst, að
þeirra áhrif hafa valdið stöðnun
á upphæð þessa framlags.
Þó að framlagið í kirkjubygg-
ingarsjóð hafi ekki ráðið úrslit-
um um kirkjubyggingarí
Reykjavík, hefur það þó verið
mikil hjálp og veitt forystu-
mönnunum uppörvun. Það er
því mikill misskilningur hjá
hinum nýju valdhöfum í
Reykjavík að stefna að því að
framlag þetta verði verðlaust.
Með þvi draga þeir úr þrótti
þeirra mörgu, sem af áhuga
hafa unnið að því að koma upp
kirkjubyggingum í Reykjavík.