Morgunblaðið - 10.05.1979, Blaðsíða 27

27
19 féflu í átökum
í San Salvador
San Salvador. E1 Salvador,
9. maí. AP.
NÍTJÁN voru saiíðir hafa látið
lífið ok a.m.k. 38 særst þexar
löKreKla Kerði skothríð á flokk
mótmælenda sem söfnuðust
saman til að lýsa stuðningi við
kröfur vinstrisinna sem hafa á
valdi sínu dómkirkjuna og sendi-
ráð Frakklands ojí Costa Rica f
San Salvador.
Margir hinna særðu voru alvar-
lega slasaðir. Tveir lögregluþjónar
voru í hópi þeirra sem féllu.
Þegar lögreglan hóf að skjóta á
mótmælendurna leituðu margir
þeirra skjóls í dómkirkjunni. Þar
hafast nú við hátt á annað
hundrað meðlimir í hryðjuverka-
hópnum sem ber ábyrgð á töku
sendiráöanna tveggja. Hafa þeir
hotað því að yfirgefa ekki dóm-
kirkjuna fyrr en yfirvöld hafa
orðið við kröfum samtakanna að
um fimm foringjar þeirra sem eru
í haldi, verði látnir lausir.
Ólöglegar
laxveiðar
London. 9. maí — AP.
BREZK samtök, sem vinna að
rannsóknum á Atlants-
hafs-laxinum, hafa efnt til
peningasöfnunar til að vinna
að verndun brezka laxins.
Framkvæmdastjóri samtak-
anna er sir Hugh MacKenzie
aðmíráll, og segir hann að
innlendir veiðiþjófar á heima-
miðum og erlendir togarar rétt
utan brezku fiskveiðilögsög-
unnar hirði laxinn áður en
hann færiækifæri til að ganga
upp ár Bretlands og Irlands.
Segir sir Hugh að þessar ólög-
legu veiðar hafi nú þegar geng-
ið mjög á laxastofninn. „Við
verðum að halda áfram eftirliti
á alþjóðavettvangi og koma í
veg fyrir ofveiði eða eiga það á
hættu að laxinn okkar verði
veiddur á hafi úti án þess að
komast á heimaslóðir til að
hrygna," sagði MacKenzie.
Til marks um hve gengið
hefur á stofninn segir Mac-
Kenzie að í ánni Wye hafi á
yfirstandandi veiðitímabili
veiðst 322 laxar, en á sama
tíma í fyrra veiddust þar 1.622
laxar.
Ekki er ástandið betra á
írlandi þar sem aðeins um
helmingur hrygningarlaxins er
kominn í árnar. Segir
MacKenzie að erlendir togarar
liggi við 50-mílna mörkin úti af
írlandi og bíði þar eftir írskum
fiskibátum, sem færi þeim
farma af laxi, sem veiddur er í
reknet. „Nauðsynlegt er að
stöðva þennan stórfellda veiði-
þjófnað áður en það verður um
seinan," sagði MacKenzie.
Fregnir herma að lögreglan hafi
byrjað að skjóta á mótmælasegg-
ina eftir að hryðjuverkamenn
innan kirkjunnar skutu á flokk
lögreglu og særðu þrjá lögreglu-
þjóna hættulega.
9 skotnir
tíl viðbótar
Teheran. 9. maí. Reuter.
ByltinKardómstólar í íran
létu taka átta manns af lífi
í daK og hafa aftökusveitir
dómstólanna þá tekið 200
manns af lífi frá því að
byltingaröflin komst til
valda í landinu í febrúar.
Meðal þeirra sem teknir voru af
lífi í dag voru fyrrverandi ráð-
herra, þrír menn er voru háttsett-
ir í leyniþjónustu keisarans og vel
þekktur kaupsýslumaður af Gyð-
ingaættum.
Aftaka kaupsýslumannsins hef-
ur valdið mikilli skelfingu í röðum
Gyðinga sem búsettir eru í íran,
en þeir eru um 50.000 að tölu.
Búist er við að margir þeirra
yfirgefi landið í kjölfar aftökunn-
ar en mjög margir Gyðinganna
telja sér ekki vært í landinu vegna
harðrar afstöðu Khomeinis gegn
Gyðingum. Um það bil 12.000
manns af Gyðingaættum yfirgáfu
Iran fyrstu dagana eftir bylting-
una. Hermt er að nú þegar séu
hundruð Gyðinga í fangelsum, en
meðal þeirra er fyrrverandi þing-
maður og tveir synir hans.
Ár er liðið
frá morð-
inu á Moro
Róm. 9. maí. Reuter.
ÞESS var minnzt víða á Ítalíu í
dag að ár var liðið frá því
mannræningjar myrtu Aldo
Moro fyrrum forsætisráðherra,
eftir að hafa haldið honum f
gíslingu í 55 daga. Fannst lfk
Moros fyrir réttu ári í farangurs-
geymslu lftillar bifreiðar, og á
því voru ellefu skotsár.
„Ár er liðið frá þessum hörmu-
iega degi,“ sagði Benigno
Zaccagnini ritari flokks kristi-
legra demókrata í dag, „en hjá
okkur í dag er enn 9. maí 1978.
Sárið hefur ekki gróið, og ekki
hefur verið fyllt í skarðið."
Jóhannes Páll páfi minntist
Moros þegar hann ávarpaði
100.000 pílagríma á St. Péturs-
torginu í Páfagarði í dag, og bað
pílagrímana að biðja með sér fyrir
Moro og félögum hans. Þá var
Sandro Pertini formaður ítalska
Sósíalistaflokksins meðal þeirra
fyrstu, sem lögðu blómsveiga að
leiði Moros í Torrita Tiberina í
morgun.
Liðsmenn Amins
hvattir til uppgjafar
Nairobí. Kenýa, 9. maí. AP.
BRÁÐABIRGÐASTJÓRNIN í Uganda hvatti hermenn sem hliðhollir
væru Amin fyrrverandi forseta til tafarlausrar uppgjafar, því að ella
yrðu þeir „máðir út“ á næstu dögum. Voru hermennirnir varaðir við
að stofna til hryðjuverka á hendur óbreyttum landsmönnum.
Hermt er að vopnaðir stuðningsmenn Amins fari í hópum í
héruðunum vestan Nílar, en á þeim slóðum eru æskubyggðir forsetans
fyrrverandi. Búist er við að sveitum frelsisherjanna verði veitt hörð
mótspyrna á þessum slóðum, en reiknað er með frelsissveitunum þangað
á næstu dægrum. Hvatti Yoweri Museveri varnarráðherra stuðnings-
manna Amins á þessum slóðum til að leggja niður vopn og reyna ekki
mótspyrnu þegar frelsisherirnir birtust, og þaðan af síður að fremja
hryðjuverk á óbreyttum borgurum, því að þá yrðu örlög þeirra sjálfra
verri þegar sveitir hinna nýju valdhafa ynnu fullnaðarsigur.
Hundruð manna af Kakwa- og Nilotic-ættflokkunum eru nú í haldi í
Kampala, en þeir hafa verið teknir fastir í bardögum síðustu daga.
Stuðningsmenn Amins eru einkum af þessum tveimur ættflokkum.
Meðal hinna handteknu er Abdullah Amin fyrrverandi ráðuneytisstjóri
í upplýsingaráðuneyti Amins, en Abdulla er talinn hafa verið þriðji
nánasti samstarfsmaður Amins.
Nýjustu fregnir herma að um 10.000 manns undirbúi nú mótspyrnu
gegn frelsisherjunum á æskuslóðum Amins. Er þetta talsvert meiri
fjöldi en yfirvöld heraflans höfðu skýrt frá. Einkum hafast mótspyrnu-
sveitirnar við í borginni Arua sem er heimaborg Amins. Frelsissveitirn-
ar eru að undirbúa áhlaup á borgina.
Þetta gerðist 10. maí
1976 — ísraelsmenn boða nýtt
landnám á hernumdum svæðum.
1975 — Sjónvarp leyft í Suður-Af-
ríku.
1972 — Herlög í S-Víetnam.
1967 — Fyrstu bandarísku loft-
árásirnar á orkuver í Haphong.
1941 — Brezka þinghúsið eyðilagt
í mestu loftárás Þjóðverja á Lond-
on — Rudolf Hess kemur til
Skotlands.
1940 — Chamberlain segir af sér
og Churchill skipaður forsætisráð-
herra. — Innrás Þjóðverja í Hol-
land og Belgíu.
1936 — Nahas Pasha myndar
stjórn í Egyptalandi — Manuel
Azana kosinn forseti Spánar.
1933 — Paraguay segir Bólivíu
stríð á hendur.
1876 — Midhat Pasha myndar
frjálslynda stjórn í Konstantínóp-
el.
1871 — Friður í Frankfurt: Stríði
Frakka og Prússa lýkur og
Frakkar láta af hendi Elsass og
Lothringen.
1869 — Lagningu járnbrautar
þvert yfir Bándaríkin lýkur.
1865 — Jefferson Davis, forseti
Suðurríkianna, tekinn til fanga.
1857 — Hermannauppreisnin á
Indlandi nefst.
1796 — Napoleon sigrar Austur-
ríkismenn við Lodi á Italíu.
1787 — Edmund Burke ákærir
Warren Hastings.
1775 — Ethan Allen tekur Fort
Ticonderoga, New York.
1774 — Loðvík XVI tekur wið
völdum í Frakklandi.
1497 — ítalski sæfarinn Amerigs
Vespucci leggur upp í fyrstu sigl-
ingu sína til Nýja heimsins.
Afmæli: James Bryce, brezkur
stjórnmálaleiðtogi (1838—1922) —
Fred Astaire, bandarískur dans-
ari-leikari (1899-) — SirThom-
as Lipton, brezkur kaup-
maður-íþróttamaður (1850—1931).
Andlát: Jean de La Bruyére, rit-
höfundur, 1696 — Loðvík XV
Frakkakonungur 1774 — „Stone-
wall“ Jackson, hershöfðingi, 1863
— Sir Henry Morton Stanley,
landkönnuður, 1904.
Innlent: Bretar hernema ísland
1940 — Leiðarhólmssamþykkt
1513 — Stofnun fjögurra holds-
veikraspítala heimiluð 1651 —
Grímur Thomsen hlýtur doktors-
nafnbót 1845 — d. Sigfús Einars-
son 1939 — Haukur Snorrason
1958 — f. Karl Kristjánsson alþm.
1895 — Guðmundur Jónsson
söngvari 1920.
Orð dagsins: Læknislistin er í því
fólgin að skemmta sjúklingnum
meðan sjúkdómurinn læknast af
sjálfu sér — Voltaire, franskur
heimspekingur (1694—1778).
Allmargar und;
anþágur FFSl
SAMNINGANEFND Farmanna- og fiskimannasambands íslands
samþykkti á fundi í gær, að heimila verkfallsnefnd að veita Ilafskip
h.f. undanþágu til færslu tveggja skipa félagsins innan hafnar í
Reykjavík. Þá segir í fréttatilkynningu FFSL sem Morgunblaðinu
barst í gær, að samninganefnd FFSÍ hafi rökstuddan grun um að
verkbann vinnuveitanda hafi verið sett í óþökk a.m.k. tveggja
útgerða. Nefndin vill leggja á það áherzlu. að verkfall er ekki sett á til
að gera neinni útgerð kleift að lama samkeppnisaðstöðu annarra
útgerða. Þorsteinn Pálsson framkvæmdastjóri VSÍ, sagði í gær að
þessi grunur FFSÍ væri ekki réttur. Algjör samstaða hafi verið um
verkbannsaðgerðina.
í gær veitti verkfallsnefndin
undanþágu til færslu Selár að
Korngarði í Sundahöfn. Þar á að
losa laust korn úr skipinu. Að
losun lokinni má færa skipið í
vesturhöfnina. Ennfremur er veitt
undanþága til að færa Laxá í
legupláss Selár, svo að unnt verði
að losa allan farm skipsins.
Auk þess hefur verkfallsnefnd
FFSÍ veitt eftirtaldar undanþág-
ur: Skógarfoss: Leyfi til losunar
farms í Hafnarfirði. Staðið hefur
á bryggjuplássi þar og var losun
ekki hafin, þegar síðast fréttist.
Esja og Hekla: Leyfi til strand-
ferða með nauðsynjavörur.
Bifröst: Leyfi til losunar farms í
Hafnarfirði. Bæjarfoss: Leyfi til
losunar áburðar á Kópaskeri.
Litlafell: Leyfi til lestunar á
gasolíu á Seyðisfirði og dreifingar
á Austfjörðum. Lagarfoss: Leyfi
til losunar á farmi í Reykjavík.
Dettifoss og Goðafoss: Leyfi til
losunar á eldfimum varningi. Þau
skip eiga síðan að leggjast utan í
önnur skip sömu útgerðar. Ljósa-
foss: Leyfi til losunar á áburði á
Kópaskeri. Skipið er ekki væntan-
legt þangað fyrr en verkbann
vinnuveitenda er skollið á.
Frestað hefur verið afgreiðslu á
beiðni SÍF um saltfiskflutninga
þar til samningaviðræður verða
komnar á rekspöl. Þá hefur Skipa-
deild SÍS verið veitt leyfi til þess
að skipstjórar útgerðarinnar geti
haft eftirlit um borð í skipum
sínum. Einnig veitti verkfalls-
nefndin undanþágu til Helgafells
eldra til losunar fóðurvara á
ströndinni, en beiðni Sambandsins
um að fá að lesta fóðurvörur, var
hafnað að sinni, þar sem engar
samningaviðræður fara nú fram.
Ennfremur var Eimskipafélagi
Islands synjað um leyfi til að lesta
skip með kjöti á Kópaskeri.
Saltfisknum verður að
afskipa á næstu vikum
eða ekki fyrr en í haust
EF EKKI tekst að koma saltfiski þeim frá landinu. sem samið hefur
verið um sölu og afskipun á til Spánar, Grikklands og Ítaiíu næstu
vikurnar þarf hann að liggja hér í birgðum fram á haustmánuði.
Þetta kemur fram í fréttatilkynningu frá Sölusambandi íslenzkra
fiskframleiðenda og þar segir. að auk þess sem mikil hætta sé á að
fiskurinn skemmist vegna sumarhita, rýrni hann að gæðum og vigt.
í fréttatilkynningu SÍF, sem hér fer á eftir, er leiðréttur
misskilningur, sem Sölusambandið telur að hafi komið fram í fréttum
frá Farmanna- og fiskimannasambandi íslands. Tilkynningin er
svohljóðandi:
„í fréttum hljóðvarps og sjón-
varps í fyrrakvöld var lesin frétta-
tilkynning frá Farmanna- og
fiskimannasambandi íslands, þar
sem fram kom, að synjað hefði
verið, að svo komnu máli, beiðni
frá Sölusambandi ísl. fiskfram-
leiðenda um flutning á saltfiski.
Jafnframt var þess getið, að af
umsókn Sölusambandsins hefði
mátt skilja, að búist væri við
löngu verkfalli. I áðurnefndri
umsókn Sölusambandsins var
gerð ítarleg grein fyrir því, hvaða
sölur hefðu þegar átt sér stað og
hvaða afskipunartími væri
umsaminn. Ástæða til þess, að
getið var um afskipun allt fram í
júlímánuð var einfaldlega sú, að
nauðsynlegt er að hefja pökkun og
útsk'ipun nú þegar á þeim 10.000
tonnum sem er um að ræða, til
þess að hægt verði að ljúka þeim á
umsömdum tíma. Það er þess-
vegna algjör misskilningur að
túlka umsókn Sölusambandsins á
þann veg, að það búist við löngu
farmannaverkfalli.
Saltfiskframleiðendur urðu fyr-
ir geysilegum áföllum á síðasta
ári. Komu þar til söluerfiðleikar á
Portúgalsmarkaði og útskipunar-
bann, sem hvort tveggja tafði
útskipun og hafði í för með sér
mikla rýrnun og skemmdir á
fiskinum, kostaði þjóðarbúið stór-
fé í minni gjaldeyrisöflun auk
erfiðleika fyrir framleiðendur. I
upphafi þessa árs var lögð áherzla
á meiri vöruvöndun en fyrr og í
kjölfar þess mun meira magn selt
á þá þrjá markaði sem hér um
ræðir, Spán, Ítalíu og Grikkland
en áður hefur verið gert og sér-
staklega lögð áherzla á öra af-
skipun og skal henni lokið siðast í
júní eða fyrst í júlí.
Saltfiskur er mjög viðkvæm
vara til geymslu og flutninga og er
ávallt reynt að forðast að flytja
hann á mesta hitatímanum auk
þess sem kaupendur sumir hverjir
neita alfarið að taka við honum á
heitasta tímanum vegna þess að
þeir þurfa að flytja hann allt að
60—70 kílómetra frá höfn í
geymsluhús og er það mjög
áhættusamt í steikjandi sólarhita
Miðjarðarhafslandanna. Ef ekki
tekst að koma fiskinum frá land-
inu fyrir umsaminn tíma þarf
hann að liggja hér í birgðum fram
á haustmánuði og eins og öllum er
kunnugt sem við saltfisk fást,
rýrnar hann að gaeðum og vigt á
þeim tíma, auk þess sem mikil
hætta er á skemmdum vegna
sumarhita. Þar er ekki aðeins um
skaöa fyrir fiskframleiðendur að
ræða heldur þjóðarbúið allt vegna
minni gjaldeyrisöflunar. Sölusam-
band ísl. fiskframleiðenda hefur
þess vegna farið fram á það við
Farmanna- og fiskimannasam-
band íslands, að það veiti undan-
þágu til þess að þessir saltfisk-
flutningar geti hafist nú þegar.
Fyrri umsókninni var synjað á
mánudag, að svo komnu máli, en á
þriðjudag var frestað að taka
ákvörðun um síðari beiðni, sem
send var til Farmanna- og fiski-
mannasambands íslands á mánu-
dagskvöld. Lagt verður kapp á að
lausn fáist á þessu máli.“