Morgunblaðið - 15.05.1979, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 15. MAÍ 1979
Magnús Hall Skarphéðinsson:
Þankagangur um kenning-
ar dr. Helga Pjeturss
í Velvakanda Morgunblaðsins
hinn 13. febrúar sl. mátti lesa
grein eftir einhvern
ónafngreindan með nafnnúmerinu
2468 2595, um athugasemdir við
kenningar dr. Helga Pjeturss. Eigi
veit ég ástæðu nafnleysis
greinarinnar en get mér til að
viðkomandi sé greinilega ekki
nógu sannfærður um réttmæti
athugasemdanna. Er slíkt algjör
óþarfi samt að fela skoðanir sínar
og ættu sem flestir að leggja sitt
af mörkum í þessum málum. Pátt
gæti betur hugsanlega dregið
fram hið rétta. Annað virðist
fremur eiga rót sína að rekja til
hleypidóma og vanþekkingar á því
efni sem til umfjöllunar er.
Hvað um það. Ég ætlaði nú með
þessum línum að benda 2468 2595
á örfá atriði sem ég sé greinilega
að hann vanhagar um. Ekki svo að
skilja að hér tali málsvari Nýals-
sinna, slíkt geta miklu mun
fróðari menn en ég gert, geti þá
nokkrir gert það nægjanlega yf-
irhöfuð. Verð ég að teljast til
algjörra leikmanna í þeim saman-
burði. Þó get ég frætt 2468 2595
um nokkrar þekktar staðreyndir í
málinu. Hann segir að aðeins sé
hægt að rökstyðja 2 af kenningum
dr. Helga Pjeturss,
draumakenninguna og líf-
geislakenninguna. Til nánari
Magnús Ilall Skarphéðinsson.
útskýringar skal þess getið að
kenningar dr. Helga eru ákaflega
margar og margvíslegar, en
fléttast allar meira og minna
saman. Erfitt er að taka t.d. eina
út úr og segja sem svo: „Ja, þessi
kenning ér rétt, en þessi ekki!“
Grundvöllur að heimspeki dr.
Helga voru draumarannsóknir
þær sem hann stundaði í mörg ár
og áratugi. Upp úr þeim afar
merkilegu niðurstöðum er hann
fékk þar fór hann að rannsaka
þróun og tilgang lífsins frá nýrri
hlið, frá líffræðilegu sjónarmiði,
sem mjög lítið hafði verið stundað
fram að því og er í raun enn. I
þessum athugunum urðu ýmis
áður óþekkt lögmál á vegi hans
sökum greinilega alveg frábærrar
athyglisgáfu og víðsýni. Setti
hann fram í þessu síðan ýmsar
kenningar þar á meðal tvær
fyrrgreindar. Kemst dr. Helgi
einnig að þeirri niðurstöðu að
tilgangur lífsins sé ávallt meiri
fullkomnun sérhverrar jafnvel
hinnar smæstu lífveru. Og að líf sé
að þessu loknu. En það sem meira
er og merkilegast, að framlífið sé
efnislegt jafnt og frumlífið. Og að
ekkert sé yfirnáttúrulegt eða
dulrænt, allt sé háð ákveðnum
lögmálum sem einungis sé að
minnsta leyti þekkt jarðarbúum
ennþá. Dr. Helgi ályktaði
ennfremur að hinir ýmsu hnettir
himingeimsins væru vistarverur
lífs. Lífs á ýmsum stigum,
háþróað, lágþróað, góðkynjað eða
illkynjað. I bókstaflegum skilningi
á öllum hugsanlegum stigum.
Væri hnöttur okkar aðeins ryk-
korn í óendanlegri veröld þar sem
var jafnt og annars staðar færi
heimssmíðin mikla fram. Og í
framhaldi af því að framlíf okkar
stæði í beinu sambandi við aðrar
lífstöðvar alheimsins. Við
líkömnuðumst á öðrum
jarðstjörnum um leið og skrokkur-
inn okkar hér dæi. Þar byggju
hinir framliðnu en ekki í einhverj-
um óskýranlegum „andaheimi",
Að jörðin okkar væri aðeins frum-
lífshnöttur okkar og í vissum
skilningi fyrsta þroskaskeið líf-
veranna hér. Væri sem sagt tak-
markaður hluti hins ótakmarkaða
alheims og á engan hátt með „sér
lögmál", eða þá enn síður eina
lífstöð alheimsins.
Einnig kannaði hann hugsana-
flutning og áhrif hverrar lífveru á
aðra, og margt fleira sem ekki er
hægt að sjálfsögðu að rekja hér.
En þar sem 2468 2595 segir að
aðeins að tveimur kenningu m dr.
Helga sé hægt að færa rök þá
langar mig að benda á þó ekki
væri nema eina til viðbótar.
I dag fyrir finnst varla sá
vísindamaður sem viðurkennir
ekki að líf sé annars staðar en hér
á þessari örlitlu jarðarkúlu. Já, ég
sagði örlitlu jarðarkúlu. Hnöttur-
inn jörð er mjög lítill í
samanburði við aðra hentti. Til
dæmis er Júpíter sem er í okkar
sólkerfi 1.300 sinnum stærri en
jörðin, og sólin okkar 1.000
sinnum stærri en Júpíter. Meira
að segja eru nokkur þeirra tungla
er ganga kringum Júpíter svipuð
að stærð og jörðin. Er þó sólkerfi
okkar mjög lítið og ungt í
samanburði við „nágranna" okkar
í heimingeimnum, að því er
vísindamenn telja nú á dögum.
Mörg sólkerfi t.d. bara í okkar
vetrarbraut eru það stór í saman-
burði við okkar að ef einungis
sólin þeirra væri sett í miðju
okkar sólkerfis þar sem okkar sól
er nú, þá væri jörðin, sem er
þriðja reikisstjarnan frá sólu, inni
í miðri sólinni, þ.e.a.s. mun nær
miðju sólarinnar en yfirborði.
Jafnvel hinir strangtrúuðustu
tómhyggjumenn í hópi vísinda-
manna segja að einungis þurfi viss
efnafræðileg skilyrði að vera fyrir
hendi til að líf kvikni. Sumir segja
af sjálfsdáðum, sumir ekki. Hall-
ast ég fremur að hinu síðarnefnda.
Og líklega eru ekki nema um
500—1.000 milljónir ára síðan
skilyrði til lífs urðu hér og líf
kviknaði og tók að þróast. Og
ennfremur að maðurinn hafi ekki
komið fram fyrr en fyrir um
milljón árum eða svo. I ljósi þess í
samanburði við aldur annarra
hnatta og vetrarbrauta er jörðin
nýkomin fram á sjónarsviðið og
enn styttra síðan hún kólnaði og
skorpa myndaðist utan á henni og
skilyrði til lífs urðu til. í vetrar-
brautinni sem okkar sólkerfi til-
heyrir eru um 100.000—200.000
milljón sólkerfi. Þó er réttur fjöldi
líklega nær seinni tölunni. Vetrar-
brautin okkar er í þyrpingu
vetrarbrauta sem telur yfir
milljarð vetrarbrauta að því að
álitið er, sem aftur er örlítið brot
af risaheimshverfi sem aftur er
óendanlega lítið rykkorn af
alheiminum o.s.frv. Gæti ég haldið
svona lengi áfram, en í dag minnir
mig að hægt sé að sjá yfir 2.000
milljón þyrpingar vetrarbrauta í
Einar Ragnarsson:
Innskot í far-
mannadeiluna
Einar
Ragnarsson
Mig langar að leggja nokkur orð
í belg varðandi yfirstandandi
deilu farmanna og vinnuveitenda.
Er það von mín, að þessar línur
gætu hugsanlega orðið til þess að
vinnuveitendur hröðuðu sér að
koma til móts við réttlætiskröfur
yfirmanna á kaupskipunum, eða í
það minnsta að láta svo lítið að
ræða við farmennina í stað þess að
hanga í pilsum misviturra ráð-
herra og æpa „þeir byrjuðu, þeir
byrjuðu."
Ég er 2. stýrimaður á dönsku
skipi og hef verið í tæp tvö ár. Ég
get sagt það eins og er að ég ætlaði
Tiivisun Laund.qg./Ffádráttur o fl. Dagafjöldi/Tlmafjóldi I G/aideynr Laun/Gemi j FjárhæB Tíniabil/Höfn/Ath3. ]
10008 JAGVINNA 30»0 10009 L ANDGÖNGUFE 30*0 Í000H f- fíi I SPENI NGAR 6,0 SAMTALS LAUN 15.769 1.157 1.487 473.070 34.710 8.922 516.702 01/04-30/04 01/04-30/04 MARZ
SKATTAR / GJALDH GJALDEYRIR 503 LIESJ. EIHSKIP STETTARFELAGSGJ. SAMTALS frao 333,33 RATTUR 228.923 169.332 18.923 4.731 421.909 B0ST0N
LAGT A BANKA|REIKN. 94.793
DAMPSKIBSSELSKAÐET TORM
K0BENHAVN
R«g. no. 2206
TORM HELVIG......
Den 27. april 1979
Styrmand Einar Ragnarsson
P.O. Box llo3,
Reykjavik
Island
I henhold til nedcnstáende opstilling har vi opgjort Deres tilgodehavende fcrie/fridage/sygehyre sáledes:
Hjemrejse 1/ 4 - 2/4 19 79 = kr. 44o,84
Fcrie 3/4 - 3o/4 19 79 9 o44,9 5
Fridage / - / 19 • . f "
Feric/fridagskostpenge 3/4 - 3o/4 19 79 = ", 1225,56
Ferie / - / 19 - ~
Fridage / ■ - / 19 + =
Ferie/fridagskostpenge / - / 19
F ridage / - / 19 = "
F ridagskostpenge / - / 19 ....' = -
Kontant erstattct fcrie/fridage = -
Ferie/fridagskostpenge = -
Sygehyre /.. - ./ 19 = -
Sygeijenge = -
kr. lo711,35 — é i
Rejseregning kr. = -
kr. lo711,35
Heríra trirkkcs: „
Pcnsion Maj L < rd y/C/ íSjófynC kr. 310,00 = -
Pension : .= -
Pension
A-skat Apríl máncd 2851,00.- /'?
A-skat niáned ~ ; = ~
A-skat máned
B-skat máned _ , = -
á cortto 23 / 4 19 79 /1 /VA- 7538,35 » V 7 / 5*9/ -
á conto / 19 = -
3o dage april 7/L Z£Lrc£0*'it-A
12,00
lo711,35
0,00
Dette belob frcnisendes pr.
V'i vedlægger hyreregnskabsformularer, hvoraf De bedes rcturnere blanket nr. 3 i underskrevet stand.
Ferie & Fridage til den 5/7
C^Mcd venlig hilsctT])
for DAMPSKIBSSELSKABET TORM
ekki að trúa kjörum starfsbræðra
minna á íslenzkum skipum þegar
ég fór að kynna mér þau mál. Féll
mér allur ketiil í eld er ég sá
launaseðil kunningja míns, sem er
skipstjóri hjá Eimskip með yfir 30
ára starfsferil hjá félaginu. Við
bárum saman seðlana okkar og
kom í ljós að hann er með í laun
fyrir aprílmánuð jafnmikið og ég
fæ greitt nettó inn á bók fyrir að
vera hér heima í fríi, þ.e.a.s. engin
yfirtíð, vaktaálag eða aðrir launa-
liðir. Ég læt þessa tvo seðla fylgja
með, svo fólk geti séð, að hér er
um hráar tölur að ræða en ekki
töluleiksþvætting áróðursmeist-
ara Vinnuveitendasambandsins.
Vissulega er það forsenda
margs að fólk sé ánægt með laun
sín, en það er líka fleira sem gerir
starfsmenn ánægða. Fyrir utan
það að hafa þokkaleg laun þá
fáum við frí frá 4 og upp í 6
mánuði á ári. Ferðirnar heim eru
greiddar ásamt ríflegum dagpen-
ingum meðan á ferð stendur.
Eiginkonan má vera eins íengi um
borð og aðila lystir, að vísu með
þeirri kvöð, að hún taki til í íbúð
mannsins. Svo mætti nefna það,
að hafi maður hug á að fjárfesta
t.d. í íbúð, þá eru allir af vilja
gerðir á skrifstofu félagsins til að
hjálpa í þeim efnum. Félagið
ábyrgist lán og jafnvel lánar sjálft
ef eitthvað vantar upp á að samn-
ingar takist. Það mætti lengi telja
ánægjulega hluti og þá tillitssemi
sem ég nýt í starfi mínu en ég læt
þetta duga.
Þannig er málum nú háttað, að
stýrimenn skortir mjög i
nágrannalöndum okkar. Fyrir
utan Norðurlöndin veit ég að
Svisslendingar, Englendingar o.fl.
auglýsa alltaf reglulega eftir
mönnum og bjóða vel hafi einhver
áhuga.
í Kaupmannahöfn þar sem ég
þekki best til fullyrði ég að það
færi ekki meir en dagurinn í að
ráða sig í skipsrúm og sum félögin
endurgreiða síðan ferðakostn-
aðinn til Hafnar.
Mér er fyllilega ljóst að íslenzk-
ar starfsstéttir hafa ekki sam-
bærileg laun við starfsbræður
sína í nágrannalöndunum og tel að
svo verði ekki í náinni framtíð. En
að yfirmenn á íslenzkum kaup-
skipum skuli vera með þrisvar
sinnum lægri laun en félagar
þeirra í nágrenninu, auk þess að
hafa dregist stórlega aftur úr
öðrum stéttum hér heima launa-
lega séð sýnir, að óþarfi er að láta
sem svo, að hér sé á ferðinni
hagsmunahópur sem ekkert eigi
skilið annað en aö snáfa út á haf
hið bráðasta.
Einar Ragnarsson.
I