Morgunblaðið - 20.11.1979, Blaðsíða 46

46
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 20. NÓVEMBER 1979
Sprengja
brýr
Lusaka. 19. nóv. AP. Reuter.
KENNETH Kaunda. forseti Zam-
bíu skýrði frá því í dag, að
hersveitir Zimbabwe Ródesíu
hefðu ráðist inn i landið ok
sprengt í loft upp nokkrar brýr í
norðurhluta landsins. Ekki var
nánar skýrt hve margar brýr
hefðu verið sprengdar í loft upp.
Með árásum sínum á samgöngu-
leiðir í Zambiu virðist ljóst að
stjórnin í Salisbury hyggst lama
samgönguleiðir i landinu.
Samkvæmt heimildum virðist
stjórninni í Salisbury hafa tekist
að loka aðalveginum til Dar Es
Salaam í Tanzaníu. Þar með
virðist henni hafa tekist að loka
einu flutningaleiðinni til hafnar.
Vara við
neyzlu
koffín-
drykkja
WashinKton. 19. nóvcmber — AP.
NEYTENDASAMTöK í Banda-
rikjunum hafa hvatt bandarisk
stjórnvöld tii að setja viðvörun-
armiða á kaffi. te og kóiadrykki.
Þar yrði varað við neyzlu koffíns.
Samtökin berjast fyrir því að
vanfærar konur drekki ekki
kaffi, te og kóladrykki. Þau hafa
sent bréf til um 12500 vísinda-
manna og einnig til fjölda
kvenna og varað við neyzlu
koffins.
Michael Jacobsen, fram-
kvæmdastjóri samtakanna, sagði
að tilraunir á dýrum og mönnum
hefðu leitt í ljós að samband væri
milli neyzlu koffíns yfir með-
göngutíma og fæðingargalla eins
og holgóms, hjartasjúkdóma og
vöntun á tám og fingrum. Einnig
sagði hann, að koffínneyzla hefði
áhrif á starfsemi æxlunarfæra.
(AP-símamynd)
Giscard deilir viö Thatcher í Lundúnum
Giscard d’Estaing Frakklandsforseti kom til Lundúna í gær til tveggja daga viðræðna við
Margaret Thatcher forsætisráðherra Bretlands. Forsetinn hefur lagt mikla áherzlu á að fá
Breta til að draga úr kröfum sínum um að þeir greiði mun minna í sameiginlega sjóði
Efnahagsbandalagsins en verið hefur. í viðræðunum í gær kom skýrt fram, að brezka
stjórnin er ófáanleg til að slaka á þessum kröfum, og er ljóst að skorizt hefur í odda milli
Thatcher og Giscard vegna málsins, en af opinberri hálfu er sagt að hreinskilni og
afdráttarleysi hafi verið ríkjandi í viðræðunum.
Flugfélög sektuð
— fyrir vanrækslu í viðhaldi á DC-10 þotum
FYRIR helgina skýrði flugmála-
stjórn Bandaríkjanna frá þvi að
flugfélagið American Airlines
hefði greitt hálfa milljón dollara
(tæplega 200 milljónir króna) í
sekt fyrir að beita röngum að-
ferðum við viðhald á farþegaþot-
um af gerðinni DC-10. Þá hefur
Continental Airlines-flugfélagið
einnig greitt 100 þúsund dollara
sekt fyrir svipað brot á reglum
flugmálastjórnarinnar.
Talsmenn beggja flugfélaga
hafa neitað því að vera sekir um
brot á viðhaldsreglunum. Þeir
segjast hins vegar hafa fallizt á að
Friðrik raðar keppendum
í áskorendakeppninni í skák
FRIÐRIK Ólafsson forseti Alþjóða skáksambandsins, FIDE,
hefur dregið um það hverjir skuli tefla saman í næstu umferð
keppninnar um það hver hljóti réttinn til að tefla um
heimsmeistaratitilinn í skák við núverandi heimsmeistara,
Anatoly Karpov frá Sovétríkjunum. Fór drátturinn fram 1
Hollandi á laugardag. Keppendur eru alls átta, og raðast þeir
saman sem hér segir: Viktor Korchnoi gegn Tigran Petrosian,
Robert Hiibner gegn Andras Andorjan, Mikhael Tal gegn Lev
Polugaevsky, og Boris Spassky gegn Lajos Portisch. Þessari
umferð á að vera lokið fyrir 1. apríl á næsta ári, að sögn
Friðriks ólafssonar.
Einnig var dregið um röðun
keppenda í kvennaflokki, en þar
eru keppendur einnig átta, og á
sigurvegarinn að tefla um
heimsmeistaratitilinn við núver-
andi heimsmeistara, sem er
Maya Chiburdanidze frá Sovét-
ríkjunum. Röðunin verður sem
hér segir: Nona Gaprindashvili
frá Sovétríkjunum gegn Nino
Gurieli, Sovétríkjunum, Alla
Kushnir-Stein frá ísrael gegn
Tatiana Lematchko frá Búlg-
aríu, Elena Akhmilovskaya frá
Sovétríkjunum gegn Nana Alex-
andria frá Sovétríkjunum, Nona
Ioseliani frá Sovétríkjunum
gegn Zsuzsa Veroeci-Petronic
frá Ungverjalandi.
Ekki hefur verið ákveðið hvar
keppt verður, en Friðrik sagði að
búizt væri við tilboðum um
keppnishald frá ýmsum skák-
samböndum, og yrðu viðkomandi
skáksambönd að tryggja verð-
laun, er næmu minnst 20 þúsund
svissneskum frönkum (um 4,8
milljónir króna).
í þessari umferð verða tefldar
tíu skákir, og sigurvegararnir
fjórir úr hvorum flokki, karla og
kvenna, tefla síðan innbyrðis
síðar á árinu í 12 skáka keppni í
karlaflokki og 10 skáka í kvenna-
flokki. Þeir tveir, sem þá sigra í
hvorum flokki, tefla svo um
áskorandasætin, og verða tefldar
16 umferðir í karlaflokki, en 12 í
kvennaflokki, á þessari lokaum-
ferð að ljúka fyrir 1. desember
1980.
greiða sektirnar til að koma í veg
fyrir rekstrartafir og kostnað við
langvarandi málarekstur.
Að sögn flugmálastjórnarinnar
hafa bæði flugfélögin brotið regl-
ur varðandi viðhald á vænghreyfl-
um þotnanna. Þegar hreyflarnir
eru teknir undan eða festir upp á
ný, ber að taka þá í tvennu lagi,
fyrst hreyflana sjálfa, og síðan
hreyflafestingarnar. Segir flug-
málstjórnin að flugfélögin tvö hafi
brotið þessi fyrirmæli, og tekið
hreyfla og festingar undan sam-
föst.
í undirbúningi eru aðgerðir til
að innheimta sektir hjá fleiri
flugfélögum fyrir brot á reglum
flugmálastjórnarinnar, og eru þar
tilgreind félögin Braniff Interna-
tional Airways, Pacific Southwest
Airlines og Puerto Rico Interna-
tional Airlines.
Dollarinn
á niðurleið
London, 19. nóv. AP.
ÁSTANDIÐ í íran varð til þess í
dag að lækka gengi bandarikja-
dollars gagnvart gjaldmiðli
margra þjóða um hálft cent, en
verð á gulli hélzt stöðugt. Vegna
hækkaðra útlánsvaxta í Bret-
landi hækkaði gengi sterlings-
punds gagnvart dollar um nærri
3 cent, og dollarinn lækkaði
jafnvel gagnvart japanska yen-
inu, sem hefur verið á niðurleið
að undanförnu.
Sérfræðingar segja að hótanir
írana um að neita að taka við
dollaragreiðslum fyrir olíu hafi
veikt gengi dollars, og að sú
ákvörðun bandarískra yfirvalda
að frysta innstæður íranskra yfir-
valda í þarlendum bönkum geti
leitt til þess að olíu-útflutnings-
þjóðir snúi einnig baki við dollarn-
um.
Lítil eftirspurn var eftir doll-
arnum á helztu gjaldeyrismörkuð-
unum en þó leiddi það ekki til
neinna hækkana á gulli, eins og
gerðist í byrjun október, þegar
gullverð rauk upp í 444 dollara
únsan. Við lokun markaðanna í
dag var gullverðið 390,50 dollarar í
London og 390.00 í Zurich.
Þúsundir lét-
ust í fangels-
um í Kabúl
Kabul, 19. nóvember. AP.
Innanríkisráðuneytið í
Afghanistan hefur birt lista
yfir nöfn 12 þúsund póli-
tiskra fanga, sem létust i
fangelsi í Kabúl á 18 mán-
aða valdatimabili Tarakis,
fyrrum forseta landsins. Hér
er einkum um menntafólk
að ræða og verzlunarmenn.
Mikil reiði greip um sig í
Kabúl og lögregla skaut á
mannfjölda, sem hrópaði að
Hafizulla Amin, forseti, væri
morðingi.
Fréttir frá Afghanistan
segja, að fáir trúi staðhæf-
ingu stjórnar Amins um að
15 þúsund pólitískum föngum
hafi verið sleppt úr haldi
eftir að hann steypti Taraki í
september síðastliðnum.
Þá bárust fréttir um, að
skothríð hefði heyrst í her-
búðum 8. deildar hersins en
margir foringjar í 8. deild-
inni hafa neitað að fara til
Badakhshan og berjast þar
við uppreisnarmenn sem
hafa héraðið að mestu á valdi
sínu. Sovéskar MIG-þotur
flugu yfir búðir herdeildar-
innar en skutu ekki að búð-
unum.
Leiðarbók uiji Hiroshima
á uppboði á írlandi
Wicklow, írlandi, 19. nóv. AP.
LEIÐARBÓK herflugmanns, sem
í er skráð upphaf kjarnorkualdar
— árásin á Hiroshima — verður
bráðlega seld á uppboði í fjáröfl-
unarskyni fyrir smábarnaskóla i
Wicklow á frlandi.
Samkomulag Sovétmanna og Norð-
manna um veiðar í Barentshafi
Frá Jan Erik Laure, fréttaritara
Mbl. í Noregi, 19. nóvember.
NORÐMENN og Sovét-
menn hafa komist að sam-
komulagi um þorskveiðar
í Barentshafi fyrst næsta
ár. Eftir erfiðar samninga-
umleitanir í Moskvu var
samþykkt að veiða samtals
390 lestir af þorski í Bar-
entshafi og að möskva-
stærð yrði 125 millimetr-
ar. Eyvind Bolle, sjávarút-
vegsráðherra Norðmanna,
sagði að niðurstaða samn-
inganna væri „viðunandi44.
Norðmenn gerðu kröfur til að
möskvastærð yrði aukin vegna
slæms ástands þorskstofnsins. Af
390 þúsund lesta þorskkvóta fá
Sovétmenn að veiða 180 þúsund
lestir. Þá náðu löndin samkomu-
lagi um loðnuveiðar. Samþykkt
var að veiða 1,6 milljónir lesta af
loðnu og að Norðmenn fengju að
veiða 60% aflans og Sovétmenn
40%. Norðmenn gerðu kröfur til
að fá 70% í sinn hlut. Þá varð
samkomulag um veiðar á 75 þús-
und lestum af ýsu. Johan J. Toft,
formaður norsku samninganefnd-
arinnar í Moskvu, sagðist ekki
ánægður með hlut Norðmanna og
hann lýsti áhyggjum Norðmanna
vegna ástands þorskstofnsins í
Barentshafi. Hann sagði það
sérstakt áhyggjuefni að ekki
skyldi hafa tekist samkomulag um
að auka möskvastærð. í tilboði
Norðmanna var gert ráð fyrir 155
millimetra möskvastærð en alls
ekki minna en 135 millimetra.
Isolin Mullion skólastýra í
Wicklow skýrði frá þessu í dag,
og sagði að Paul Tibbets fyrrum
hershöfðingi i bandaríska flug-
hernum hefði gefið leiðarbók
sína og fleiri gögn varðandi
ferðir sprengjuflugvélarinnar
Enola Gay 6. nóvember 1945.
„Þetta er mjög hrifandi og læsi-
legt,“ sagði skólastýran, „og við
crum hreykin af því að hafa
fengið þessa gjöf.“
Fyrirhugað er að uppboðið fari
fram á föstudag, og segir Isolin
Mullion að stærri uppboðsfélögin í
London hefðu þegar sýnt mikinn
áhuga. Sagt er að í skjölum
Tibbets, sem þá var 29 ára ofursti,
séu upplýsingar um ferð Enola
Gay, sem hvergi hafi áður verið
birtar um kjarnorkuárásina á
Hiroshima. Að sögn skólastýrunn-
ar hafa margir áður farið fram á
það við Tibbet að fá þessi skjöl
keypt, en hann jafnan neitað, því
hann hafi ekki viljað gera sér
árásina að féþúfu.