Morgunblaðið - 04.09.1980, Page 22
22
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 4. SEPTEMBER 1980
Noregur:
Umræða um utan-
ríkis- og varnarmál
Frá fréttaritara Mbl.
í Ósló 3. september.
„Vopnabræður“ á heræfingum í A-Þýzkalandi.
Pólland:
V er kf öllum í
Slesíu lokið
Jastrzebie. Póllandi. 3. september. — AP.
SAMKOMULAG pólskra stjórnvalda og námamanna í
Slesíu var undirritað í nótt. Verkfalli námamanna er
því lokið og þeir munu hefja störf aftur í dag og á
morgun. Undirritun fór fram að viðstöddum 500
verkfallsmönnum. Það var Aleksander Kopec, aðstoð-
arforsætisráðherra landsins, sem skrifaði undir sam-
komulagið af hálfu stjórnvalda.
Forsvarsmenn Verka-
mannaflokksins í Noregi
og fylgismenn ríkisstjórn-
arinnar hafa ákveðið að
hefja miklar og opinberar
umræður um utanríkis- og
varnarmálastefnu Norfr-
manna.
Upphafsmenn þessara umræðna
benda á það að ekki verði horft
fram hjá því að Norðmenn verði
að endurskoða afstöðu sína til
utanríkis- og varnarmála með
tilliti til vígbúnaðarkapphlaupsins
og aukinnar tæknivæðingar. Með-
al þeirra sem óskuðu þess að
umræðurnar yrðu hafnar eru Jens
Evensen sendiherra og Einar Ger-
hardsen fyrrum forsætisráðherra.
Eftir nokkra mánuði kemur út
bók með greinum um utanríkismál
eftir nokkra framámenn í Verka-
mannaflokknum. Er búist við að
útkoma hennar verði hápunktur
þessara umræðna og jafnframt að
hún muni leiða til átaka innan
Verkamannaflokksins og ríkis-
stjórnarinnar. Líklegt þykir að
þar komi fram gagnrýni á stefnu
flokksins í utanríkis- og varnar-
málum.
Fyrr á þessu ári urðu miklar
deilur innan norsku ríkisstjórnar-
innar um staðsetningu nýrra
eldfiauga NATO í Vestur-Evrópu.
Bra-siliu. 3. september.— AP
INDÍÁNAR af Gorotireætt-
flokknum í Xinguþj(>Agarðinum í
Brasilíu myrtu 12 hvita menn —
bændur og fjölskyldur þeirra á
þriðjudag. að því er skýrt var frá
i Brasilíu. höfuðborg landsins i
dag. Morðin áttu sér stað
skammt frá borginni Sao Felix,
um 1600 kilómetra norður af
Brasiliuborg.
Etna hef ur
hægt um sig
Sikiley, 3. september AP.
ELDFJALLIÐ Etna á Sikiley
hafði hægt um sig í dag. Hraun
rann þó niður hlíðar þess. Gígur í
um 2800 metra hæð opnaðist á
þriðjudag með mikilli sprengingu
og þeytti fjallið grjóthnullungum í
allt að 500 metra hæð.
Þeir sem standa að útkomu bókar-
innar voru á móti því að Norð-
menn tækju þátt í þeim aðgerðum
bandalagsins.
Lífvörðum
sleppt í
Salisbury
SalÍNbury. 2. september. — AP.
SJÖ lifverðir Edgar Tekere
orkumálaráðherra, sem verða
leiddir fyrir rétt ásamt honum
ákærðir fyrir morð, voru látnir
lausir í dag gegn tryggingu.
Tekere, sem er aðalritari stjórn-
arflokksins Zanu og þriðji valda-
mesti maður flokksins, var látinn
laus gegn 82,000 dollara tryggingu
í síðasta mánuði. Mennirnir átta
eru ákærðir fyrir að myrða hvítan
bónda, Gerald Adams, á býli hans
4. ágúst sl. og eiga á hættu að
verða dæmdir til dauða.
Robert Mugabe forsætisráð-
herra hefur ábyrgst að Tekere
verði leiddur fyrir rétt 22. sept-
ember. Verjandi lífvarðanna,
Chris Mercer, sagði fyrir rétti, að
Mugabe hefði einnig ábyrgst að
lífverðirnir yrðu dregnir fyrir
rétt.
Indíánarnir hafa ekki snúið
aftur til verndarsvæða sinna. Þeir
skildu spjót sín við hlið líkanna, —
merki um, að þeir séu í stríði og
hyggist gera aðrar árásir. Lög-
reglulið hefur verið sent á staðinn.
Fyrir rúmum mánuði myrtu
indíánar af sama ættflokki 10
hvíta landbúnaðarverkamenn um
500 kílómetra frá þeim stað sem
morðin áttu sér stað á þriðjudag.
Orsakir morðanna eru sagðar
landadeilur indíána og hvítra
landnema þarna. Indíánar hafa
krafist skilmerkilegra landa-
merkja til að koma í veg fyrir
ásókn hvítra landnema. Indíán-
arnir komu til búgarðs á þriðju-
dagsmorgun og báðu um kaffi-
sopa. Þeim var veittur sopinn en
án nokkurs fyrirvara réðust þeir á
landnemana og fjölskyldur þeirra,
— þeirra á meðal börn, og myrtu
fólkið.
Alls fóru námamenn í 31 kola-
námu og 27 iðjuverum tengdum
þeim í verkfall, — alls um 250
þúsund manns. Verkfallið var
mun víðtækara en pólsk stjórn-
völd skýrðu frá. Samkvæmt sam-
komulaginu er námamönnum
frjálst að mynda eigin verkalýðs-
félög, eins og í Gdansk. Stjórnvöld
lofuðu að hækka laun námamanna
og auka öryggi í námunum.
Verkfall námamanna í Slesíu
þykir veikja stöðu Edwards Gier-
ek, leiðtoga kommúnistaflokksins,
en hann hófst einmitt til valda
fyrir tilstuðlan námamanna í
Slesíu. Það vakti athygli að náma-
Orsakir hótunar Kreiskys er
hneykslismál, sem komið hefur
upp og hefur verið lýst, sem mesta
hneykslismáli eftirstríðsáranna í
Austurríki. Hneykslismálið er
vegna byggingar sjúkrahúss í Vín-
arborg. Kreisky fer meðal annars
fram á það, að ráðherrum jafnað-
armanna í Austurríki verði mein-
að að eiga einkafyrirtæki, — og
virðist þessari kröfu vera beint
gegn Androsch sem er eigandi
ráðgjafafyrirtækis um skattamál.
Kreisky stakk upp á að hann segði
skilið við fyrirtækið. Ráðherrann
hefur einkum verið í skotlínu
stjórnarandstöðunnar vegna
menn létu samningamenn stjórn-
arinnar bíða í klukkustund áður
en þeir settust með þeim og
skrifuðu undir. Námamenn
skeggræddu saman og meðal
þeirra var útbýtt samlokum. Á
vegg fyrir ofan samningamennina
héngu myndir af 8 námamönnum,
sem fórust í námuslysi á mánu-
dag.
Eftir undirritun sungu náma-
menn og samningamenn pólska
þjóðsönginn og mikil fagnaðarlæti
brutust út meðal námamanna að
undirritun lokinni. „Þetta er sögu-
leg stund, sem sannar að við erum
allir Pólverjar," sagði einn náma-
tengsla við sjúkrahússbygging-
una. Hann hefur m.a. verið sakað-
ur um að hafa notfært sér aðstöðu
sína til þess að byggja mikið
íbúðarhús með því að færa fé frá
sjúkrahússbyggingunni. Þá hafa
komið fram ásakanir um, að
stórfelldar mútur hafi verið
greiddar þegar verkinu var úthlut-
að. Tíu manns eru í gæslu vegna
rannsóknar málsins, þeirra á með-
al formaður austurrískra iðnrek-
enda. Vantrauststillaga var borin
fram á þinginu en stjórnin stóð
hana af sér. Jafnaðarmenn skipa
% þingsæti af 183. Litið er á hótun
Kreiskys, sem kröfu um afsögn
Androsch.
manna. Samkvæmt samkomu-
laginu fá námamenn að mynda
eigin verkalýðsfélög við hlið hinna
ríkisreknu verkalýðsfélaga. Að-
spurður hvernig námamenn ætí-
uðu að keppa við hin ríkisreknu
svaraði einn námamanna: „Hér
verður aðeins eitt verkalýðsfélag
— okkar verkalýðsfélag. Við mun-
um krefjast þess að fá yfirráð yfir
sjóðum og orlofsheimilum gamla
verkalýðsfélagsins, sem var ekkert
annað en ríki í ríkinu."
Veöur
víða um heim
Akureyri 10 akýjaó
Amsterdam 23 heióakírt
Aþena 26 heíóskírt
Berlín 20 heiðakírt
BrUssel 24 heióskírt
Chícago 27 heióskírt
Feneyjar 21 lóttskýjaó
Frankturt 20 heióskírt
Færeyjar 14 akýjað
Genf 22 heiðskírt
Helsinki 19 skýjaó
Jerúsalem 26 heióakírt
Jóhannesarborg 23 skýjaó
Kaupmannahöfn 19 heiöskírt
Laa Palmas 25 léttskýjaó
Lissabon 29 heióakírt
London 24 heiöskírt
Loa Angelea 26 heiöakírt
Madrid 32 heföskírt
Malaga 28 lóttakýjaó
Mallorca 28 skýjaó
Miami 26 rigning
Moakva 7 heióskírt
New York 35 heiðskírt
Oalo 15 akýjaó
Paría 23heióakírt
Rio de Janeiro 34 akýjaó
Reykjavík 11 akýjað
Rió de Janeiro 34 akýjaó
Rómaborg 25 heióakírt
Stokkhólmur 15 akýjaó
Tel Aviv 29 heióakirt
Tókýó 29 heióakírt
Vancouver 12 akýjaó
Vínarborg 16 heióakírt
Var viðstaddur fæðinguna:
Höfuðkúpubrotnaði
er leið yfir hann
Macclexfield. 3. september. - AP. fyrir manninum, að hann höfuð-
MAÐUR nokkur, hvers nafns kúpubrotnaði þegar hann féll af
ekki var getið í fréttaskeytum stól. Hann er nú á batavegi.
AP, varð fyrir heldur óþægi- „Þetta var heldur ógæfusamt
legri reynslu í gær þegar hann hjá honum en sjálfsagt hefði
var viðstaddur fæðingu hjá getað farið enn verr," sagði
konu sinni. talsmaður sjúkrahússins við
Þegar konan var að rembast fréttamenn. Að ósk mannsins,
og barnið að koma í heiminn var nafn hans ekki gefið upp.
varð honum svo mikið um, að Líðan móður og barns er með
hann féll í yfirlið. Svo illa fór þó ágætum.
Brasilía:
Indíánar myrtu 12
hvíta landnema
Austurríki:
Kreisky hótar
að segja af sér
V ínarhorg. 3. september. — AP.
BRUNO Kreisky, kanslari Austurríkis hótaði í dag að segja af sér
nema ráðstafanir til þess að koma í veg fyrir mútuþægni og spillingu
næðu fram að ganga. Hótun Kreiskys beinist að þvi ,að knýja Hannes
Androsch, varakanslara og fjármálaráðherra til að segja af sér
embætti. Kreisky setti fram kröfur i 10 liðum til að knýja fram hert
eftirlit með opinberum framkvæmdum.