Morgunblaðið - 23.03.1982, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 23. MARZ 1982
Norður-Noregur:
Slasaðist við tilraun
til brúarsprengingar
Osló, 22. mars, frá frótaritara Mbl.
SAIVII nokkur frá Karasjok hefur verið handtekinn og annar
frá Tana hefur verið lagður inn á sjúkrahús með sundurrifinn
handlegg og svo illa farinn á augum, að hann mun trúlega
missa sjónina á báðum. Slysið átti sér stað þegar þeir félag-
arnir reyndu að sprengja í loft upp brúna yfir Tverr-elfi við
Stilla í Alta með stolnu dýnamiti.
Samarnir tveir hafa staðið handlegginn af Somby og að hann
framarlega í baráttunni gegn
Alta-orkuverinu á Pinnmörku. Sá,
sem slasaðist í sprengingunni er
Nols A. Somby, 34 ára gamall, en
hinn er John Reiert Martinsen, 27
ára að aldri. Talið er, að þeir hafi
stolið sprengiefninu frá hernum.
Engar skemmdir urðu á brúnni
við sprenginguna og segir lögregl-
an, að Samarnir hafi ekkert kunn-
að með sprengiefnin að fara.
Það var um klukkan fjögur á
láugardagsmorgni sem þeir félag-
arnir komu á heilsugæslustöðina í
Alta og er mönnum það enn ráð-
gaía hvernig þeir komust þangað,
alllangan veg, jafn illa slasaður og
Somby var. Þar var pöntuð
sjúkraflugvél til að fara með
Somby til Tromsö en meðan beðið
var eftir henni, heyrði maður
nokkur á tal þeirra félaganna og
skildi hvernig í öllu lá. Var þá
kallað á lögregluna og Martinsen
handtekinn.
Talið er víst, að taka verði
muni missa sjón á báðum augum.
Hann og Martinsen hafa fyrr
komist í kast við lögregluna vegna
orkuversins í Alta og verið sektað-
ir fyrir ólögleg mótmæli. Tvisvar
áður hefur verið reynt að sprengja
upp brýr í Norður-Noregi.
„Dagur Afganistan“:
99
VINÁTTA 82“
AP-MÍmamynd.
Myndin var tekin á heræfingum, sem nýlokið er í Norðvestur-Póllandi, en í þeim tóku þátt sovéskir, austur-
þýskir og pólskir hermenn. Heræfingarnar hófust 13. mars sl., á þriggja mánaða afmæli herlaganna í Póllandi,
og nefndust „Vinátta ’82“.
Hvatt til aukins stuðnings
við frelsisbaráttu Afgana
Kirilenko er
kominn fram
Moskvu, 22. marz. Al*.
ANDRKI KIRII.KNKO, fulltrúi í
sovézka stjórnmálaráðinu, sem
hefur ekki sézt opinberlega síðan
9. febrúar, kom fram í sjónvarpi í
gær, sunnudag, og undirritaði
minningargrejn, sem birtist i
flestum sovézkum dagblöðum.
Þar með hefur dregið úr vanga-
veltum um að hann sé fallinn í
ónáð.
Kirilenko undirritaði, ásamt
12 öðrum stjórnmálaráðs-
fulltrúum, minningargrein um
Vasily I. Chuikov marskálk,
hetjuna frá Stalíngrad, sem
lézt á fimmtudaginn, 82 ára að
aldri. Hann kom fram í sjón-
varpinu í tilefni af afmæli
kommúnistaflokksins í Chile.
Sérfræðingar segja að ólíklegt
sé að maður, sem sé fallinn í
ónáð, komi fram í sjónvarpi.
Kirilenko var meðal þeirra
sem sátu kvöldverðarboð 1.
marz til heiðurs Jaruzelski
hershöfðingja frá Póllandi, en
hefur ekki komið fram ásamt
öðrum leiðtogum við önnur
opinber tækifæri, t. d. ekki á
meiriháttar verkalýðsþingi í
síðustu viku.
22. mars. Al‘
INNRÁS Sovétmanna i Afganistan
var mótmælt viða um heim í gær,
sunnudaginn 21. mars, sem er þjóð-
hátíðardagur Afgana. Leiðtogar vest-
rænna þjóða beggja vegna Atlants-
hafs skoruðu á Rússa að draga her-
lið sitt frá landinu og að sest yrði að
samningaborðinu til að binda enda á
„afganska harmlcikinn". Leiðtogar
margra annarra ríkja hafa tekið
undir þessar áskoranir og Saudi-
Arabar t.d. hvöttu til stóraukins
stuðnings við baráttu afgönsku þjóð-
arinnar gegn rússneskri kúgun.
„Síðan Sovétmenn réðust inn í
land mitt, hafa tugir þúsunda
manna verið drepnir. Þetta er
viðbjóðslegasti glæpur aldarinn-
ar,“ sagði Wahid Karim, fyrrver-
andi sendiherra Afganistan hjá
Sameinuðu þjóðunum, á útifundi í
Washington, sem hundruð manna
sóttu. I yfirlýsingu frá Gasto
Thorn, forseta framkvæmda-
nefndar EBE, sagði, að innrásin í
Afganistan hefði valdið mesta
flóttamannavandamáli sögunnar,
samtals tvær og hálf milljón hefði
orðið að flýja heimili sín.
Carrington lávarður, utanrík-
isráðherra Breta, sagði í gær, að
refsiaðgerðir vestrænna þjóða
gegn Sovétmönnum vegna innrás-
arinnar í Afganistan hefðu trú-
lega komið í veg fyrir innrás
þeirra í Pólland. Hann bætti því
þó við, að refsiaðgerðirnar hefðu
komið afgönsku þjóðinni að litlu
Frakkland:
Stjórnarflokkarnir tapa í
sveitarstjórnarkosningum
Fylgishrun kommúnista olli mestu um ósigurinn
1'arÍN, 22. mars. Al’.
KRANCOIS Mitterrand, Frakk-
landsforseti, átti í dag klukkustund-
arlangan fund með Pierre Mauroy,
forsætisráðherra, þar sem þeir
ra'ddu stöðuna í stjórnmálum lands-
ins eftir sigur hægrimanna í sveitar-
stjórnarkosningunum um helgina.
Osigur stjórnarflokkanna olli því
m.a., að frankinn féll og hefur hann
ekki fyrr verið lægri gagnvart dollar-
anum.
Mauroy lét ekkert eftir sér hafa
eftir fundinn, en aðstoðarmenn
hans sögðu, að stjórnin mundi
hvorki draga í land né hraða þeim
breytingum, sem hún ætlar að
beita sér fyrir á frönsku samfé-
lagi. Þar er m.a. átt við lög um
valddreifingu, sem gefa þeim
sveitarstjórnum, sem kosnar voru
nú, meira ákvörðunarvald í eigin
málum.
Þótt stjórnarflokkarnir, sósíal-
istar og kommúnistar, hafi tapað
sem heild í kosningunum eru þær
engu að síður sigur fyrir sósíalista
Varað við klofningi
eftir kosningaósigur
eina, sem ekki hafa fyrr fengið
jafn góða útkomu úr sveitar-
stjórnarkosningum og eru lang-
stærsti flokkurinn. Þeir fengu
35,36% atkvæða, flokkur Jacques
Chiracs, borgarstjóra í París, fékk
22,51%, Miðflokkasamband Gisc-
ard d’Estaing, fyrrum forseta,
15,54% og kommúnistar 13,76%.
Hjá þeim síðastnefndu er um
stórkostlegt fylgishrun að ræða
því í sveitarstjórnarkosningum
1976 fengu þeir 22,8% atkvæða.
I Frakklandi sjálfu ráða nú
hægrimenn 58 sveitarstjórnum af
96, sjö fleiri en áður, en vinstri-
menn fara með stjórn í 35, höfðu
44. Stjórnarflokkarnir í Frakk-
landi játuðu í dag vonbrigði sín
með kosningarnar og töldu, að
miklu hefði ráðið ótti fólks við of
skjótar og róttækar þjóðfélags-
breytingar.
haldi. I bandarískum borgum var
víða efnt til mótmæla og í yfirlýs-
ingu frá Reagan forseta er skorað
á Rússa að hætta „þessu tilgangs-
lausa stríði" gegn Afgönum.
Ennfremur sagði, að útvarpsstöð-
in „Rödd Ameríku" myndi senn
hefja sendingar til Afganistan á
tveimur helstu tungunum.
Saudi-Arabar, Egyptar, Sómal-
íumenn og leiðtogar fleiri ríkja
múhameðstrúarmanna hafa hvatt
til stuðnings við trúbræður sína í
AfganÍ3tan og í Kína voru ráða-
menn í Sovétríkjunum kallaðir
„mesta ógnunin við frið í heimin-
um nú á dögum“.
í þeim ríkjum, sem kommúnist-
ar ráða, kvað við annan tón. Þar er
„Dagur Afganistan" kallaður
„áróðursbragð heimsvaldasinna"
og í málgagni Rauða hersins segir,
að Rússar hafi aðeins orðið við
eindregnum óskum Afgana um
takmarkaðan fjölda hermanna til
að reka af höndum sér gagnbylt-
ingarmenn, sem njóta stuðnings
Bandaríkjanna.
Sterkir jarð-
skjálftar á
Italíu og í Japan
Napólí, 22. mars. Al’.
SNARPliR jarðskjálftakippur, sem
mældist um 5 á Rirhter skala,
skemmdi hundruö húsa sunnan viA
Napóli um helgina. Knginn týndi þó
lífi en meira en eitt þúsund manns
eru heimilislaus.
Þá varð mjög snarpur skjálfti á
Hokkaido, stærstu eynni í Japans-
eyjaklasanum. Mældist hann 7,3 á
Richter-skala. Rúmlega 100 manns
slösuðust og fjöldi húsa eyðilagðist.
Rafmagnslínur slitnuðu, vatns-
leiðslur hrukku í sundur og landsig
varð á nokkrum stöðum. Engar
fregnir voru af dauðsföllum.
Ilonn, 22. marz. AF.
WILLY BRANDT, formaður vestur-þýzkra sósíaldemókrata (SPD),
varaði við því í dag að aukið fylgi flokks umhverfisverndunartnanna,
„græningjanna”, mundi auðvelda valdatöku hægrimanna.
Ilann sagði þetta í kjölfar kosninganna í Neðra Saxlandi þar sem
umhverfisverndunarmenn fengu fylgi frá sósíaldemókrötum og sæti á
fylkisþinginu í fyrsta sinn. Þeir stóðu sig jafnvel betur en flokkur
frjálsra demókrata (FDP) — fengu 11 sæti en FDP 10.
Kristilegir demókratar (CDU)
fengu hreinan meirihluta í fyrsta
skipti í Neðra Saxlandi, 50,7% at-
kvæða, en fylgi SPD minnkaði um
5,7%, í 36,5%.
Brandt sagði, að úrslitin „sköð-
uðu aðeins framfarasinnuð öfl í
landinu og væru vatn á myllu
íhaldsmanna". Hann sakaði CDU
um að vinna gegn þjóðarhagsmun-
um erlendis með því að ýkja andúð
á Bandaríkjamönnum í landinu og
ráðast gegn hagsmunum verka-
manna og velferðarríkinu með til-
lögum sínum um ráð gegn áhrifum
samdráttarins í heiminum.
Vinstrisinnar í SPD eru
óánægðir með niðurskurð á út-
gjöldum til velferðarmála. Skoð-
anakannanir sýna að innanflokks-
deilur spilla fyrir flokknuin.
Brandt sagði að flokkurinn mundi
sanna einingu sína á flokksþingi í
Múnchen í næsta mánuði.
Helmut Schmidt kanzlari, sagði
í viðtali við blaðið „Bild“ að deilur
í flokknum væru skýringin á fylg-
istapinu. Hann kvaðst viss um að
SPD héldi völdunum í Hamborg í
kosningum þar í júní. Einnig verð-
ur kosið í Hessen. Tap á báðum
stöðum yrði til þess að CDU
stjórnaði 10 af 11 fylkjum lands-
ins.
Helmut Kohl, formaður CDU,
sagði að úrslitin hlytu að leiða til
þess að FDP íhugaði úrsögn úr
stjórninni. Miklar vangaveltur
hafa verið um slíkt og bandalag
FDP og CDU í margar vikur. Þó er
óvíst að svo verði og vinstrisinnar
í flokknum hafa lagzt gegn því.
Óvíst er hver yrði kanzlari slíkrar
stjórnar.
Allt að 30 ára fang-
elsisdóma er krafist
Vcróna, ftalíu, 22. mars. Al’.
í KYRSTA sinn frá því réttarhöldin
yfir mannræningjum James L.
Doziers, hershöfðingja, hófust, var
einhver hræðslumerki að sjá á
sakborningunum er ríkissaksókn-
arinn, Guido Papalia, krafðist
fangelsisdóma yfir þeirn.
Papalia fór fram á væga refs-
ingu, 32 mánuði, handa Ruggero
Volinia, sem leiddi lögregluna á
slóð mannræningjanna. Þá fór
hann fram á 12—14 ára fangels-
isvist handa þeim sakborning-
um, sem borið hafa vitni við
réttarhöldin. Þá var þyngstu
refsingar, 28—30 ár, krafist yfir
þeim, sem enn ganga lausir, og
þeim tveimur, sem eru í haldi en
hafa neitað allri samvinnu við
lögregluna.
Samkvæmt ^ítölskum lögum
má stytta refsitíma sakborninga
um helming veiti þeir upplýs-
ingar sem leiða til annarra sam-
sekra.