Morgunblaðið - 03.07.1982, Side 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. JÚLÍ 1982
Elín J. Jónsdóttir Richter skrifar frá Þýzkalandi:
Kaupstefnur og vörusýningar eru
mikilvægur þáttúr í viðskipta-
lífinu, og það liður varla sú
vika, að ekki sé einhvers staðar
haldin kaupstefna, a.m.k. hér í
Þýzkalandi. Margar stærstu
borgirnar eru reglulegar kaup-
stefnuborgir, þar sem byggðar
hafa verið gríðarstórar kaup-
stefnuhallir eingöngu í þeim
tilgangi að halda vörusýn-
ingar. Þar má fyrst nefna
Hannover, en einnig Frank-
furt, Múnchen, Köln og Dúss-
eldorf. Um sumar sýningarnar
er sagt, að þær séu spegill
efnahagslífs landsins hverju
sinni, og er þá átt við þær
stærstu, eins og kaupstefnuna í
Hannover og vor- og haustsýn-
ingarnar í Frankfurt. Flestar
aðrar sýningar eru sérgreina-
kaupstefnur, þar sem fyrirtæki
úr ákveðnum greinum iðnaðar
sýna framleiðslu sína. Þetta
eru þá ekki sýningar fyrir al-
menning, heldur eingöngu
fyrir viðskiptafólk úr hverri
grein. Fyrirtækið, sem ég vinn
hjá, framleiðir t.d. millifóður
fyrir fataverksmiðjur og höfð-
ar því alls ekki beint til neyt-
enda. Við sýnum því eingöngu
á sérkaupstefnum, svo sem
herrafatasýningunni í Köln og
vélasýningu fyrir fatafram-
leiðendur.
Þar sem kaupstefnur draga alla
jafna að sér fjöldann allan af
gestum víðsvegar að úr heim-
inum, er hótel- og veitinga-
rekstur á þessum stöðum arð-
bærar atvinnugreinar. Haft er
fyrir satt, að sums staðar sé
sérstakt „kaupstefnuverð" —
vel að merkja hærra en á öðr-
um tímum!
Flest fyrirtæki taka þátt í einni
eða fleiri kaupstefnum á ári
hverju, til að koma vörum sín-
um og þjónustu á framfæri.
Mér er kunnugt um, að fjöl-
margir íslenzkir kaupsýslu-
menn þekkja þessar sýningar
sem gestir. Mig fýsir því að
lýsa þessu „brambolti" frá öðru
sjónarhorni, þ.e. frá sjónarhóli
þátttakenda. Eftir að hafa
„verið með“ í meira en 10 ár,
þykist ég ýmsum hnútum
kunnug.
Undirbúningurinn hefst mörgum
mánuðum fyrirfram. Fyrst
þarf að útvega sýningarbás,
sem verður auðvitað að vera á
góðum stað. Einnig er stærðin
mikilvægt atriði. Þegar sam-
komulag hefur náðst um stað-
setningu og stærð, byrja bolla-
leggingar um uppsetningu
veggja, fundaklefa, „eldhúss"
og að lokum ytra útlit. Stærð
básanna er mjög mismunandi;
okkar bás er alltaf meira en
Það er margt að sjá og í mörg horn að líta á vörusýningum.
Kaupsteftiur
Frá sjónarhóli þátttakenda
100 mz að flatarmáli og þarf
skipulagningu eftir því.
Síðan koma sýningarmunirnir.
Flestum framleiðendum er
mikið í mun að koma með
eitthvað nýtt á ári hverju, enda
var það upphaflegur tilgangur
slíkra samkundna að kynna
viðskiptavinum nýjungar á
markaðnum. Sem sagt, síðasta
kaupstefna er vart um garð
gengin, þegar farið er að hugsa
fyrir þeirri næstu, og tækni-
fræðingarnir verða að leggja
höfuðið í bleyti til að þróa og
hanna nýjungar. Það er alls
ekki svo auðvelt að láta sér
alltaf detta nýtt og nýtt í hug á
þessum háþróuðu tæknitímum.
Fyrst í stað fer allt rólega
fram; nógur tími er til stefnu,
menn fara hægt í sakirnar og
hugsa málin vel og vandlega.
En skyndilega er eins og allt
fari í baklás; kaupstefnan
nálgast óðum, ýmsar hugdett-
ur hafa reynst óframkvæman-
legar, tilraunir hafa farið út
um þúfur, og menn vinna dag
og nótt til þess að hafa allt til-
búið í tíma. Öll þessi rassaköst
fara fyrir ofan garð og neðan
hjá okkur á skrifstofunni,
nema það fer auðvitað ekki
fram hjá okkur, að tæknifólkið
verður taugaóstyrkara með
hverjum degi sem líður. Ef
þörf er á upplýsingum frá því,
er viðkvæðið einatt: „Ég hef
ekki tíma, ég er að undirbúa
kaupstefnuna." Til okkar kasta
kemur, þegar allt er á hreinu í
tæknideildinni: þá er að reikna
út og skrifa nýja verðlista; út-
búa upplýsingabæklinga um
nýjungarnar o.s.frv., o.s.frv.
Hingað til hef ég ekki tekið
þátt í neinni kaupstefnu, þar
sem undirbúningur er ekki á
síðustu stundu, og það mun
sjálfsagt ekki breytast fyrst
um sinn.
Fyrsti hópur starfsmanna er yf-
irleitt mættur á staðinn 4—8
dögum fyrir opnun. Það eru
þeir, sem setja upp básinn,
koma sýningarmunum fyrir og
hreinsa. Síðan fer sá hópur
heim; kaupstefnan er opnuð
með mikilli viðhöfn, og nú
byrjar törnin hjá næsta hópi.
Það er alltaf einhver sérstakur
blær yfir kaupstefnum, og það
er alls ekki leiðinlegt að til-
heyra mannskapnum, þótt dag-
arnir geti orðið langir og
þreytandi. Allir setja upp
spariandlitið, það er stjanað
við viðskiptavinina, og þó
sérstaklega við þá, sem maður
vonar að eigi eftir að verða
það. Þeim er ekki einungis
sýnd framleiðslan, sem er auð-
vitað sú besta sinnar tegundar,
heldur eru einnig bornar fram
veitingar, oftast í formi
drykkjarfanga og e.t.v. ein-
hvers smávegis matarkyns.
Nokkrar stúlkur af skrifstof-
unni gegna hlutverki gengil-
beina, en ég verða að segja það
karlmönnunum „okkar" til
hróss, að þeir þykjast ekkert of
fínir til að taka til hendinni og
aðstoða þær, ef þess er þörf.
Það má segja, að kaupstefnur —
einkum þó sérkaupstefnurnar
— séu mikið til hættar að vera
beinar sölusýningar. Aðaltil-
gangurinn er að hafa persónu-
legt samband við viðskiptavin-
ina og vekja athygli annarra
gesta á fyrirækinu. Menn
skoða það, sem á boðstólum er,
biðja um tilboð og prufur, sem
síðan er athugað og reynt
gaumgæfilega, þegar heim er
komið. Það getur liðið langur
timi, þangað til árangur slikra
sýninga kemur í ljós í formi
pantana. Reyndar er ógjörn-
ingur að reikna út, hvort öll
fyrirhöfnin og tilkostnaðurinn
borgar sig. Aftur á móti kemur
engum til hugar að hætta við
að taka þátt í „sinni" kaup-
stefnu, þrátt fyrir mikinn
kostnað. Samkeppnin er svo
mikil á öllum sviðum við-
skiptalífsins, að menn hafa
bókstaflega ekki efni á að láta
sig vanta.
Yfírleitt eru kaupstefnurnar
opnar frá kl. 9—18. En það er
ekki þar með sagt, að mann-
skapurinn eigi þá frí til næsta
morguns. Oft og tíðum er mik-
ilvægum viðskiptavinum boðið
út að borða, og þá eru þeir, sem
þeirra málum sinna, beðnir að
koma með. Slík kvöld geta virst
endalaus, því að oftast er ekki
talað um annað en viðskipti og
rekstur fyrirtækja — eða alveg
það sama og maður hefur
heyrt og talað um allan lið-
langan daginn!
Það fara margar sögur af næt-
urlífi fólks, sem sækir kaup-
stefnur; hvort sem það kemur
sem gestir eða þátttakendur,
en ég hef hugboð um að þær
sögur fæðist hjá þeim.sem
aldrei hafa nálægt vörusýning-
um komið (og kannski öfunda
hina). A.m.k. hef ég aldrei orð-
ið vör við yfirdrifið svall og
sukk. Ef maður á frí, er oftast
farið með starfsfélögunum að
borða og síðan e.t.v. á ein-
hverja skemmtilega bjórstofu
til að rabba saman og gera að
gamni sínu. — Auðvitað er
misjafn sauður í mörgu fé, og
til eru þeir, sem sleppa alveg
fram af sér beislinu, en það er
alls ekki eins aigengt og marg-
ir vilja vera láta.
En hvað um það, þegar kaup-
stefnunni lýkur — oftast
standa þær í 3—5 daga — eru
allir lifandi fegnir að komast
heim. Þá tekur úrvinnslan við;
gerðar eru skýrslur yfir fjölda
gesta, hvaðan þeir komu, hvað
þeim lá á hjarta o.s.frv. Það
þarf aldrei að gera jafn mörg
tilboð og skrifa jafn mörg bréf
og einmitt eftir kaupstefnur,
og sumir þurfa stundum að
bíða eftir afgreiðslu, því að hin
daglegu störf þola enga bið. En
maður er a.m.k. kominn heim,
og allir draga andann léttar og
fullvissa hver annan um, hvað
það sé nú gott, að þessu er lok-
ið. Reyndar líður ekki á löngu,
þar til undirbúningur að næstu
kaupstefnu hefst og í fullri
hreinskilni sagt: innst inni
hlakka flestir nú pínulitið
til . . .
Persónufrelsi
og mótorhjól
Eftir Asmund Brekkan yfiriækni
Mestallan læknisferil minn
hefi ég starfað á sjúkrahúsum
hér og erlendis, þar sem ég hefi
haft mikil og náin kynni og af-
skipti af meiðslum, sem stafa af
umferðarslysum.
Það er á allra vitorði og þarf
ekki að skýra það nánar, að þess-
um slysum hefur farið ört fjölg-
andi, og með vaxandi álagi og
hraða verða þau alvarlegri, fjöl-
áverkar aukast, og þeir verða æ
fleiri, sem mega þola ævilangar
afleiðingar slysanna, svo sem
lamanir, heilaskemmdir, skerta
starfsorku og önnur örkuml.
Hér er ekki ætlunin að tíunda
þau efni frekar, né kostnað þjóð-
félags og einstaklinga vegna um-
ferðarslysanna. Það hefur verið
gert nýlega og ágætlega.
Ég vil hins vegar vekja athygli
á ógeðfelldustu, ónauðsynlegustu,
og oft alvarlegustu slysunum, en
það eru mótorhjólaslysin. Eg hef
ekki handbærar tölur máli mínu
til stuðnings, en ég tel lítinn vafa
leika á því, að miðað við „ekna
kílómetra" og einkum fjölda öku-
manna og ökutækja, eru mótor-
hjólin langmesti og alvarlegasti
ökuslysavaldurinn.
Ég hefi oft hreyft því við
starfsbræður mína, sem eru sama
sinnis um mótorhjólin, hvort við
ættum ekki að íáta til okkar
heyra opinberlega og leggja til
aðflutningsbann á þessum morð-
tólum. Viðbrögð þeirra hafa yfir-
leitt verið á einn veg, þetta þyrfti
að banna, en „væri það ekki
skerðing á persónufrelsi?"
Ég spyr nú dómsmálaráðherra,
sem bæri frumkvæðið, aðra al-
þingismenn á löggjafarþingi
voru, og ykkur öll, sem þessar lín-
ur lesa: Væri það skerðing á per-
sónufrelsi að banna hér innflutn-
ing mótorhjóla yfir ákveðinni
lágmarks stærð, í ljósi alþjóð-
legrar reynslu af þeim sem skað-
völdum? Fróðlegt væri að sjá
viðbrögð manna við þessari
spurningu.
Ég sá einu sinni í Bandaríkjun-
um „plakat", sem á var mynd af
mótorhjóli í blóðpolli, en textinn:
„For his last birthday, buy your
son a Honda," eða „gefðu syni
þínum mótorhjól á síðasta af-
mælisdegi hans.“
Reykjavík, 28. júní 1982,
Ásmundur Brekkan, yfirlæknir.
Endurmenntunar-
námskeið í Stýri-
mannaskólanum
Endurmenntunarnámskeið
fyrir starfandi skipstjómarmenn,
stýrimenn og skipstjóra, var hald-
ið í Stýrimannaskólanum í
Reykjavík 7.—12. júní sl.
A námskeiðinu var kennt:
1. Veðurfræði og þá sérstaklega
val siglingaleiðar með tilliti til
veðurs (weather routeing) og
notkun veðurkortarita.
2. Stöðugleiki, gerð stöðugleika-
línurita, dýnamískur stöðugleiki
fyrir kornflutninga, kröfur Al-
þjóðasiglingamálastofnunar
(IMO) um stöðugleika skipa o.fl.
3. Stórflutningar (shipping) og
farið í Haag-reglur, ferðareikn-
inga og farmskírteini skipa.
4. Ratsjárútsetningar og sigling í
dimmviðri með ratsjá æfð í sam-
líki (Radar-simulator). Að loknu
námskeiði fengu þátttakendur
samlíkisskírteini (Radar Observ-
er’s Certificate).
5. Vaktreglur (Watch Proce-
dure). Kynntar vaktreglur Al-
þjóðasiglingamálastofnunar
(IMO), aðgreindar, aðskildar sigl-
ingaleiðir og nýtt baujukerfi
(IALA-kerfi).
Þetta fyrsta endurmenntunar-
námskeið Stýrimannaskólans var
vel sótt og tóku 18 yfirmenn úr
verslunar- og fiskiskipaflotanum
þátt í námskeiðinu, sem þótti tak-
ast mjög vel.
Hugmyndin er að halda slík
vikunámskeið á hverju vori við
Stýrimannaskólann í Reykjavík.
(Fréttatilkynning).