Morgunblaðið - 03.03.1983, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 3. MARS 1983
Pannig líta nýju hljómplöturnar út. AAeins 12 sm í þvermál. Á hægrí myndinni sést hin nýja tegund plötuspilara.
Nýr laser-plötuspilari fær
fádæma lof hjá gagnrýnendum
Lundúnum, 2. mars. AP.
NÝR PLÖTUSPILARI, sem byggir á laser-tækni, var kynntur í Lundún-
um í síðustu viku og hlaut fádæma lof allra þeirra sérfræðinga, sem um
hann fjölluðu í dagblöðum um helgina. Plötuspilara þessum, sem notar
laser-geisla í stað venjulegrar nálar til þess að nema tónlistina af hljóm-
plötunni, var lýst af blaðamanni Guardian, sem „merkustu uppfinningu á
sviði tóntækni frá því á dögum Edison."
Það voru fyrirtækin Sony og
Philips, sem upprunalega þróuðu
þessa nýju tækni, en á meðal
þeirra verksmiðja, sem þegar
hafa hafið framleiðslu þessa
nýja plötuspilara má nefna Mar-
antz, Toshiba og Hitachi, auk
ýmissa annarra.
Hljómplöturnar fyrir þennan
nýja plötuspilara eru meira en
helmingi minni í þvermál en
venjulegar breiðskífur, eða að-
eins 12 sm í stað 30. Tónlistin er
aðeins á annarri hlið þessarar
nýju plötu og í stað rása eru not-
uð þúsundir örsmárra merkja.
Yfir þeim er síðan þunn plasthúð
til verndar.
Þessi nýja tækni gerir það að
verkum, að snerting á milli nálar
og plötu er úr sögunni og þar
með allt yfirborðssuð. Geislinn
les merkin og sérhannaður út-
búnaður sér síðan um að breyta
þeim yfir í tónlist.
Gagnrýnendum ber saman
um, að hljómurinn af plötum
með þessari nýju tækni sé ekki í
líkingu við neitt, sem áður hafi
heyrst á þessum vettvangi. Tær-
leikinn sé slíkur, að öll önnur
tækni, sem til þessa hefur verið
notuð, komist hvergi með tærnar
þar sem laser-geislinn hefur
hælana.
Verð á þessum nýja plötuspil-
ara er um 450 sterlingspund á
markaði í Englandi. Plöturnar
kosta um 10 sterlingspund.
Gagnrýnendur töldu, að þetta
háa verð kæmi til með að standa
útbreiðslu þessarar nýju tækni
fyrir þrifum, en talsmenn verk-
smiðjanna segja að verðið muni
fara lækkandi með endurbætt-
um framleiðsluaðferðum.
Talsmenn Sony telja, að þeir
geti selt 20.000 plötuspilara með
þessari nýju tækni í Bretlandi í
ár. Á fyrstu þremur mánuðunum
eftir að spilarar þessir voru sett-
ir á markað í Japan seldust
30.000 stykki og um 300.000 plöt-
ur af nýju gerðinni. Nú munu um
300 titlar vera til á þessum nýju
tegundum platna.
Talandi bifreið á markað
frá Leyland-verksmiðjunum
Lundúnum, 2. mars. Al\
BÍLL, sem talar og minnir ökumann-
inn m.a. á það, að hann hefur gleymt
að spenna sætisbeltið, að athuga
þurfi hemlana og að gengið sé veru-
lega á eldsneytisbirgðirnar, er nýj-
asta uppfinning bresku Leyland-
bílaverksmiðjanna og var kynntur
með mikilli viðhöfn í dag.
Kynningin vakti svo mikla at-
hygli, að jafnvel Margaret
Thatcher, forsætisráðherra Breta,
lét sig hafa það að reynsluaka bif-
reiðinni, sem er af gerðinni Austin
Maestro, fram og til baka eftir
Downing-stræti. Bar ekki á öðru
en Thatcher væri hæstánægð með
þetta nýjasta afsprengi bresks
bílaiðnaðar, sem hefur átt í geysi-
legum fjárhagskröggum. Henni
fannst hins vegar, að tölvunni
lægi heldur hátt rómur.
Thatcher hvatti bresku þjóðina
eindregið til að kaupa þennan
nýja bíl, ekki eingöngu vegna þess
að hann væri breskur, heldur
einnig vegna þess að hér væri um
Skakkur turn í Lundúnum:
Big Ben
hallast
Lundúnum, 2. mars. Al\
frábæra framleiðslu að ræða.
Forráðamenn Leyland-verk-
smiðjanna eru himnilifandi með
móttökurnar, sem bílinn hefur
fengið, og þegar hafa verið pant-
aðir bílar fyrir 50 milljónir punda.
Hægt er að fá bílinn í 7 mismun-
andi útgáfum, en sú algengasta
kostar 6.300 pund.
Það er breska leikkonan Nicol-
ette McKenzie, sem á röddina, sem
tölvan notar til þess að tjá sig
með. Verður hún í útgáfum bíls-
ins, sem ætlaðar eru á breskan og
þýskan markað, en karlmanns-
rödd verður að líkindum notuð
fyrir Spánar- og ftalíumarkað.
Samstöðukona
leidd fyrir rétt
Varsjá, 2. marz. AP.
ANNA Walentynowicz, sem átti mikinn þátt í því að koma á fót „Samstöðu",
samtökum frjálsu verkalýðsfélaganna í Póllandi, verður dreginn fyrir rétt í
afskekktum bæ í næstu viku fyrir að halda áfram að vinna fyrir Samstöðu
eftir að herlög voru sett í Póllandi. Það var brottrekstur Önnu frá Lenin-
skipasmíðastöðinni í Gdansk á sínum tíma, sem varð kveikjan að stofnun
Samstöðu. Tilgangur stjórnvaldanna nú með því að láta réttarhöldin yfir
Önnu fara fram í afskekktum bæ er talinn sá að koma í veg fyrir óeirðir í
Varsjá og Gdansk, á meðan réttarhöldin standa yfir.
Réttarhöldin yfir Önnu Walent- ágúst sl. til þess að gangast undir
ynowicz eiga að hefjast 9. marz, en
hún var fyrst handtekin, er herlög
voru sett í Póllandi 13. desember
1981. Hún var látin laus 24. júlí í
fyrra en síðan handtekin aftur 30.
„sálpróf". Réttarhöldin eiga að
fara fram í bænum Grudziadz,
sem stendur langt upp með fljót-
inu Vislu.
Solzhenitsyn hlýtur
Templeton-verðíaun
Waghington, 2. mars. AP.
SOVÉSKI rithöfundurinn Alexander
Solzhenitsyn mun hljóta Templeton-
verðlaunin að þessu sinni, að því er
segir í tilkynningu dómnefndar.
Verðlaunin eru veitt fyrir eflingu
trúar í heiminum.
sínu í febrúar 1974 og býr nú í
Bandaríkjunum.
Ástrah'a:
Dómnefndin kallaði Solzhenits-
yn „frumkvöðul í endurreisn trúar
meðal lítt trúaðra þjóða". Verð-
launin nema að þessu sinni 170.000
dollurum og eru þau hæstu sem
um getur í heiminum, að því er
segir í skýrslu dómnefndar.
Solzhenitsyn er höfundur bók-
anna „Dagur í lífi Yvan Deniso-
vich“, „Gulag eyjaklasinn" og
fleiri skáldsagna sem gagnrýna
sovéskt samfélag. Hann er ellefti
handhafi þessara verðlauna og
munu þau verða afhent við hátíð-
lega athöfn í Lundúnum 10. maí
nk.
Sonzhenitsyn, sem er 64 ára
gamall, er fyrrverandi stórskota-
liðsforingi sem hlaut orður fyrir
frábæra frammistöðu í síðari
heimsstyrjöldinni, en var síðan
sendur í nauðungarvinnu og út-
legð til Síberíu. Hann var loks
gerður brottrækur frá föðurlandi
ERLENT
Hawke spáð
miklum sigri
Sydney, 2. mars. AP.
BOB Hawke, sem hefur verið leið-
togi ástralska verkamannaflokksins
í tæpan mánuð, var í dag spáð sigri
yfir Malcolm Fraser forsætisráð-
herra í almennu þingkosningunum
sem fram fara í landinu á laugardag.
Niðurstöður tveggja skoðana-
kannana sem birtar voru í dag spá
því að Verkamannaflokkurinn
vinni stórsigur yfir stjórn frjáls-
lynda flokksins.
Tveir Pól-
verjar gripn-
ir á flótta
Varsjá, 2. mars. AP.
PÓLSKA strandgæslan greip tvo
Pólverja glóðvolga, þar sem þeir
reyndu að flýja yfir Eystrasaltið á
gúmmíbáti.
Það voru fiskimenn, sem sáu til
ferða mannanna og létu strand-
gæsluna vita. Þetta er önnur
flóttatilraunin á gúmmíbáti, sem
vitað er til, að reynd hafi verið frá
Póllandi frá því í desember 1981.
Lögregla og
her úr við-
bragðsstöðu
\)>enu, 2. mars. AP.
LÖGREGLA og her í Aþenu em nú
ekki lengur í viðbragðsstöðu eftir
þriggja sólarhringa spennutímabil í
borginni í kjölfar orðróms um að
bylting hægrisinnaðra foringja innan
hersins stæði fyrir dyrum.
Þrátt fyrir að stjórn landsins
neiti því ítrekað, að orðrómurinn
um byltinguna geti hafa átt við
rök að styðjast, halda heimildir
innan grísku lögreglunnar því
stöðugt fram að fótur hafi verið
fyrir honum.
Dagblöð, jafnt stuðningsmenn
sem andstæðingar stjórnarinnar,
héldu því fram í gær, að leyniþjón-
ustu landsins hefðu borist fregnir
af því, að ekki væri allt með felldu
innan ákveðins arms gríska hers-
ins. Talsmenn leyniþjónustunnar
hafa borið þessar staðhæfingar til
baka.
EFTIRLITSMENN stjórnarinn-
ar hafa komist að þeirri niður-
stöðu, að Big Ben-klukkuturn-
inn, sem er á breska þinghúsinu,
hallist.
Sir George Young, aðstoðar-
umhverfismálaráðherra, til-
kynnti í Neðri deild breska
þingsins í gær að turninn hall-
ist sem nemur 22.86 sentimetr-
um við efstu brún hans.
Þessi sannleikur kom í Ijós í
umræðum á þinginu þegar
Harold Walker, þingmaður
Verkamannaflokksins, spurði
Young hvort gerðar hefðu ver-
ið rannsóknir á því hvort um
skemmdir hefði verið að ræða
á þinghúsinu þegar gerð voru
bílastæði undir Westminster-
höllinni.
Sir George svaraði því til, að
ekki hefði verið um neinar
„greinanlegar hreyfingar" á
turninum að ræða vegna þess-
ara framkvæmda og svo hefði
ekki verið undanfarin fimmtán
ár. En hann benti á að eftir-
litsmenn hefðu fyrir mörgum
árum komið auga á halla á
turninum.
Sérstæðum réttarhöldum lokið í V-Þýskalandi:
Bachmeier dæmd í 6 ára
fangelsi fyrir manndráp
l,Ubeck, 2. mars. AP.
MARIANNE Bachmeier, v-þýska móðirin sem í réttarsal skaut mann, sem
sakaður var um að hafa beitt sjö ára dóttur hennar kynferðislegu ofbeldi og
kyrkt hana síðan, var í dag dæmd í 6 ára fangelsi fyrir manndráp. Mildaði
dómurinn fyrri úrskurð sinn um morð af yfirlögðu ráði.
Dómarinn, Peter Bassenge,
hafnaði tillögu saksóknara um að
Bachmeier yrði handtekin og
lögfræðingum hennar gefinn tími
til að áfrýja dómnum.
Réttarhöldin yfir hinni 32 ára
gömlu Bachmeier hófust í nóv-
ember. Hún var þá ákærð fyrir að
hafa tekið skammbyssu upp úr
handtösku sinni þann 6. mars 1981
og skotið sjö kúium í Klaus Grabr-
owski, þar sem hann var fyrir
rétti.
Grabrowski átti að baki langan
afbrotaferil og hafði m.a. verið
kærður sex sinnum fyrir kynferð-
isafbrot gagnvart litlum telpum.
Grabrowski var látinn laus 1973
eftir að hann hafði reynt að
kyrkja sex ára gamla stúlku.
Lögfræðingar Bachmeier mót-
mæltu niðurstöðu réttarins og
sögðu hana hafa verið undir miklu
andlegu álagi er atburðurinn átti
sér stað og væri þar af leiðandi
ekki ábyrg gerða sinna. Að auki
hefði þetta gerst af hefndarhug og
í augnabliksgeðshræringu. Þá
báru þeir því við, að líf hennar
hafi verið erfitt og hún hafi orðið
að gefa frá sér tvær fyrri dætur
sínar, sem hún eignaðist í lausa-
leik.
Réttarhöld þessi voru að því
leyti sérstök, að þau vöktu fá-
dæma athygli um gervallt
V-Þýskaland og reyndar víðar í
Evrópu. I mörgum fjölmiðlum var
Bachmeier stillt upp sem dæmi-
gerðum einstaklingi fullum von-
leysis í baráttunni við réttarkerf-
ið.
Bachmeier naut samúðar svo að
segja allrar v-þýsku þjóðarinnar,