Morgunblaðið - 03.08.1983, Blaðsíða 32

36
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 3. ÁGÚST 1983
Minning:
Pétur Guðjónsson
framkvœmdastjóri
ar. Hann vill engum háður vera.
Hvorki vinnutíma, eignum, al-
menningsálitinu, tímaþröng né
öðru. Hann hefur komist furðan-
lega upp úr sínu umhverfi. Hann
hefur jafnvel sigrað sjálfan tím-
ann svo vel að menn halda að
hann vinni ekki mikið. Sannleik-
urinn er hins vegar sá, að afköst
hans eru geysimikil. Á togurunum
vandist hann því að kasta sér til
svefns hvenær sem var. Hann get-
ur því unnið á hvaða tíma sólar-
hringsins sem er. Tímaskyn hans
er ágætt og einbeitnin skörp.
Hann er markviss. Þetta gerir
tíma hans virkari.
Pétur á fasteignir á Hverfisgötu
50 og er stoltur af þeim. Þarna er
hann fæddur og þar rak Guðjón
faðir hans umfangsmikla sveita-
verslun. En hann vill engu vera
bundinn. Skattar á fasteignir
hækka gífurlega. Samt verð ég
undrandi, þegar hann segir mér að
líklega verði hann að selja þessar
eignir, skattaánauðin sé orðin slík
og hann kominn á þann aldur, að
hann hafi ekki tíma til að bíða
breytinga né árangurs af upp-
byggingarstarfi sínu.
Pétur getur alls ekki meðtekið
þann boðskap að lífið og tilveran
eigi aðeins að vera undanþága frá
sköttum. Hann krefst meira frels-
is en svo. Að lífið og tilveran séu
undantekningar frá dauðanum eru
honum nægar takmarkanir.
Við ökum í vestur frá Akureyri
til Skagafjarðar, fram til dala. Á
Ieiðinni les ég upphátt úr árbók
Ferðafélags íslands. Allt var
„stúderað“. Við hittum Móniku á
Merkigili og staðreynum móttöku-
skilyrði sjónvarps á bæ hennar.
Næst göngum við á Nýjabæjar-
fjall, rúmlega 1000 metra hátt. En
við komumst ekki aftur niður.
Dalalæða hefur lagst þétt að
fjallshlíðunum, svo við sjáum ekki
til að ganga niður. Þó er albjart
uppi á fjallinu. Pétur er mjög
varkár og gætinn ferðamaður og
tekur enga óþarfa áhættu. Það er
ekki um annað að ræða en bíða
þess að þokan leysist í sundur. Við
göngum um fjallið alla nóttina.
Ekki var sú ganga leiðinleg. Það
skyggir að. Sólin sest. Við ræðum
um alla heima og geima. Heims-
málin, stjórnmál, efnahagsmál.
Rjúpa hleypur fyrir fætur okkar
með stóran ungahóp. Við víkjum.
Við ræðum ferðamál, stórborgir
Evrópu, landhelgismálið, menn-
ingu, listir.
Kl. 4 rís sólin aftur rauðglóandi.
Þegar albjart er orðið kl. 6 og
geislar sólarinnar farnir að verma
okkur, setjumst við niður þar sem
hreinn snjóskafl gengur fram í
himinbláa tjörn. Þarna lögum við
te á prímus og borðum nestið.
Þessum árbít gleymi ég aldrei. Þar
sem við sitjum þarna, órakaðir,
skítugir, slæptir og ósofnir, verður
mér hugsað til glæsilegra boða
Péturs og Báru að Drápuhlíð 36,
þar sem smókingklæddir banka-
stjórar, sendiherrar, ráðherrar,
forstjórar og frúr þeirra sitja
glæsileg boð þeirra hjóna í húsa-
kynnum, þar sem allt hið besta er
sótt til evrópskrar menningar.
Gestgjafarnir, tveir sterkir ein-
staklingar, sem kunna að njóta
lífsins saman, bjóða vinum sínum
að taka þátt í hamingju sinni og
lífsgleði.
Klukkan níu um morguninn
leysist þokan og við komumst
niður í Austurdal. Enn er haldið í
vesturátt. í Víðidal er hlustað á
veðurfregnirnar. Spáð er rigningu
kl. 6 um kvöldið. „Þetta passar
ekki,“ segir Pétur. „Sjáðu, svartur
skýjabakkinn er kominn hingað."
Eftir nokkrar mínútur byrjar að
rigna. Það er ekkert annað að gera
en að halda til Reykjavíkur.
Þegar heim er komið, tekur Pét-
ur í hönd mína og segir. „Jæja,
þetta er búið að vera ánægjulegt.
Þakka þér kærlega fyrir vinur.“
„Þakka þér miklu fremur," segi ég
og bæti við: „Vertu blessaður, vin-
ur.“
Jóhann J. Ólafsson.
Það var vonglaður hópur sem
flaug austur í átt til Eyjafjalla-
jökuls árla morguns laugardaginn
23. júlí sl. Skipulögð hafði verið
ganga átta manns, fjögurra ís-
lenskra og fjögurra erlendra, á
jökulinn þennan dag. Allt var
klappað og klárt nema veður. Það
gat brugðið til beggja vona. Á
Hellisheiði var lágskýjað og rétt
hægt að smjúga yfir hana gegnum
gat á skýjaþykkninu, en þá rofaði
til og Eyjafjallajökull blasti við
sýnum beint í austur í hinu feg-
ursta veðri. Fyrirhugað hafði ver-
ið að ganga á skíðum á jökulinn
frá Fimmvörðuhálsi upp á Há-
mund og skíða síðan niður til
norðvesturs framhjá Goðasteini
og meðfram Skerunum, uns ganga
yrði siðasta spölinn niður á Þórs-
merkurveginn sunnan Markar-
fljóts. Flogið var yfir þessa leið
frá vestri til austurs og sást, að
allar aðstæður voru hinar ákjós-
anlegustu. Síðan var lent að Skóg-
um og ekið sem leið liggur upp á
Fimmvörðuháls. Þar sem vegur-
inn hafði ekki verið ekinn áður í
ár var óvíst hversu langt yrði
komist, en í reynd komumst við
langleiðina að sæluhúsinu. Þar
spenntum við á okkur skfðin og
hófum gönguna um níuleytið. Veð-
ur var ágætt, þótt skýjaslæðingur
byrgði sýn um hríð, en komið var
hið fegursta veður er komið var
upp fyrir neðstu brekkuna í um
1100 metra hæð, sem síðan hélst.
Þar var staldrað við og borinn
áburður á skinninn sem notuð
voru á gönguskíðin, en þeim er
reyndar hægt að breyta í brekku-
skíði með einu handtaki. Þegar við
höfðum gengið í um það bil
klukkutíma í viðbót, og Hámund-
ur, hæsti tindur jökulsins, blasti
við í um 2 km fjarlægð, tókum við
eftir að einn vantaði i hópinn, og
var þá staldrað við. Það var Pétur
heitinn Guðjónsson sem hafði
helst úr lestinni, og horfið fyrir
leiti. Nokkrum mínútum síðar
kom hánn í ljós og gekk í áttina til
okkar. Allt í einu, þegar hann var
í um 30 metra fjarlægð, virtist
hann leggjast út af. Fór þá leið-
sögumaðurinn okkar, Helgi Bene-
diktsson, á staðinn og kallaði
strax til okkar. Þegar að var kom-
ið var ljóst, að Pétur hafði fallið
útaf þar sem hann stóð, með út-
varp í hendinni að hlusta á ellefu
fréttirnar frá BBC. Helgi, sem er
þjálfaður í fyrstu hjálp, reyndi
bæði hjartanudd og munn við
munn aðferðina, en allt kom fyrir
ekki. Ljóst var að Pétur var allur.
Við sem þekktum hann vorum
agndofa. Við áttum ekki von á því,
að algjör reglumaður eins og Pét-
ur gæti látist svona snögglega,
enda var hann í ágætri þjálfun og
mjög vel á sig kominn andlega og
líkamlega. En enginn má sköpum
renna.
Eftir á að hyggja er hugsanlegt
að segja megi að Pétur hefði vart
getað kosið sér betri dauðdaga:
Hann var í miðjum klíðum að
sinna tveim mestu áhugamálum
sínum, það er að segja: við útiveru
og það á skíðum, og hlustandi á
BBC. Hvorutveggja stundaði hann
af miklum áhuga og kappi. Vart
leið svo vika að hann gengi ekki á
skíðum eða renndi sér niður
brekkur. Hann hafði einnig yndi
af að ganga til rjúpna.
Skipulagsgáfur og fyrirhyggja í
sambandi við ferðalög voru Pétri í
blóð borin, og naut undirritaður
þess oftlega. Ekki síst var gaman
að ferðast með honum í Trölla, en
svo nefndi hann sænskan torfæru-
bíl af Lapplander-gerð, sem hann
eignaðist fyrir nær 30 árum. Bíll
þessi var mjög vel útbúinn, þannig
að ekkert skorti á þægindi þegar
komið var til baka úr gönguferð-
um, stundum í misjöfnu veðri. Þá
var gott að setjast inn í Trölla og
fá nýlagaðan kaffisopa og vín-
arbrauð, en Pétur hafði þann sið
að kaupa vínarbrauðslengju áður
en hann hélt í ferðir um helgar og
gæða sér og ferðafélögum sínum á.
Pétur unni íslenskri náttúru ein-
læglega og miðlaði öðrum og hreif
Íá með sér í aðdáun á óbyggðum
slands. Að því búum við ævilangt
sem kynntumst.
Pétur hafði óvenjumikinn
áhuga á heimsmálum og hlustaði
reglulega á fréttasendingar BBC.
Áhuginn takmarkaðist ekki við
stjórnmál, heldur var hann vel
heima í öllum hræringum á al-
þjóðlegum verðbréfamörkuðum og
breytingum í gjaldeyrismálum.
Pétur var hugsjóna- og baráttu-
maður og hafði mikinn metnað
fyrir hönd íslensku þjóðarinnar.
Hann skrifaði fjölda greina um
landhelgis- og hafréttarmál og
hélt fram rétti íslands til yfirráða
yfir Jan Mayen.
Pétur Guðjónsson sótti flesta
fundi Verslunarráðs íslands og
ráðstefnu þess. Hann tók til máls I
umræðum og talaði af sannfær-
ingarkrafti og rökfestu og var vel
heima í fjölmörgum málum, þar á
meðal í alþjóðaviðskiptum og
stjórnmálum. Ánægjulegt var
hversu hann fylgdist vel með
störfum og stefnu Verslunaráðs-
Þorbjörg Blandon
— Minningargrein
Fædd 5. desember 1891
Dáin 22. júlí 1983
Það er erfitt að kveðja ömmu.
Með henni hverfur svo margt úr
lífi mínu. Hún og afi voru hluti af
tilveru minni, þeim á ég svo mikið
að þakka.
Lengi var ég búin að kvíða því
að missa ömmu og afa og mikill
var söknuðurinn þegar afi minn
dó fyrir tveimur árum síðan. En
ömmu átti ég þó enn, þess vegna
er tómleiki innra með mér núna,
því þau eru bæði farin.
Ég gleðst samt fyrir ömmu
hönd. Hennar starfi hér á jörð er
lokið og hún var tilbúin að kveðja.
Hún var aldrei aftur söm eftir að
hún missti afa. Eitthvað slökknaði
í lífi hennar þá, það sáu allir. Þess
vegna gleðst ég hennar vegna, því
nú veit ég að hún hefur hlotið
gleði sína á ný, laus við söknuð,
veikindi og annað er hrjáði hana.
Hún var södd lífdaga.
Við sem eftir erum höfum
minningarnar og ég skynja svo vel
hversu dýrmætar slíkar minn-
ingar eru, nú þegar amma og afi
eru ekki lengur hjá okkur.
Þegar ég læt hugann reika yfir
liðin ár, þá leitar hugurinn alltaf
mest á Háteigsveginn, þar sem
þau bjuggu fyrst eftir að þau
fluttu til Reykjavíkur. Mér finnst
ég ennþá geta skynjað hlýjuna og
jafnvel lyktina sem mætti mér.
Alltaf man ég þegar ég hringdi
bjöllunni og beið eftir að sjá
skugga við innri dyrnar og svo
kom amma og bauð mér inn. Ef
enginn skuggi birtist átti ég það
til að finna opinn glugga og skríða
þar inn, ég vissi að amma yrði
ekkert reið. Á meðan ég beið eftir
að einhver kæmi heim, leiddist
mér aldrei, því amma átti skáp og
í honum voru bæði púsluspil og
kubbar og svo voru líka bækur
inni í svefnherbergi. Og svo gat ég
líka spilað mörg lög með einum
putta, á orgelið.
Ég fékk oft að sofa hjá ömmu og
afa. Ég man friðinn sem ríkti þar
á kvöldin, hljóðið í prjónunum
hennar ömmu og tikkið í borð-
stofuklukkunni, allt var þetta
hluti af örygginu sem ég fann
þarna. Það var gott að sofna út frá
hálfgerðu hvísli þeirra, er þau lásu
dagblöðin. Þegar ég vaknaði eftir
góða hvíld, þótti mér alltaf jafn
gaman að sjá ömmu flétta hárið
sitt af mikilli snilld.
Þegar ég gifti mig og var sjálf
orðin húsmóðir, voru þau flutt á
Þingholtsbraut í Kópavogi. Þang-
að gat ég glöð farið með fjölskyldu
mína, því ég var stolt af ömmu og
afa.
Amma mín var mér og er ímynd
hinnar fullkomnu ömmu. Fjöl-
skylda hennar var henni allt, fyrst
og fremst afi, svo börnin og af-
komendur þeirra. Hún fylgdist
með heilsu þeirra og bað fyrir öllu
sínu fólki á hverju kvöldi. Um-
hyggja hennar fyrir öðrum var
augljós.
Frá því að ég man eftir mér,
prjónaði hún alltaf af kappi. Eng-
an í fjölskyldunni skorti lopa-
sokka á meðan hún gat prjónað
þá.
Amma var full af hlýju, kær-
leika og ástúð. Hún hafði yndi af
því að hafa sína í kringum sig og
þjóna þeim. Hún átti alltaf með
kaffinu, það varð að vera til fyrir
alla hennar gesti. Og þegar hún
sjálf gat ekki bakað lengur, sáu
dætur hennar eða dætradætur um
að hún ætti alltaf eitthvað í box-
unum sinum. Þær vissu hvað þetta
var henni mikils virði. Ekki má
gleyma jólakökunni sem oftast
var til, sérstaklega fyrir afa.
Aldrei heyrðist amma kvarta og
þegar afi veiktist, þjónaði hún
honum og sinnti, þótt sjálf væri
hún farin að lýjast. Aldrei sá ég á
henni mæðusvip eða að hún segð-
ist þreytt. Nei, hún átti alltaf bros
og glettnisglampa í augum.
Ég er svo innilega þakklát Guði
fyrir þann tíma sem ég fékk að
hafa ömmu mína og afa. Og nú
veit ég að þau lifa glöð hjá Guði
því þau áttu lífið í Honum og
treystu Honum algjörlega.
Árný Björg
Amma mín, Þorbjörg Blandon,
gekk mér í móðurstað þegar móðir
mín var ekki til taks. Hún var sú
dæmigerða amma sem nú er æ
sjaldséðari: hornsteinn heimilis-
ins, traust og góð, hjá henni var
alltaf öruggt skjól. Hún kenndi
mér að lesa, þolinmóð og skiln-
ingsrík. Ef ég þreyttist á lexíu-
stagli og gerðist svartsýn sagði
hún: „Þú ert bara svöng,“ og svo
gaf hún mér að borða. Þegar ég
kom með einkunnablaðið úr skól-
anum beið hún mín í glugganum,
því hún vildi vita hvernig árang-
urinn hefði orðið.
Amma var hin dæmigerða hús-
móðir, gaf öllum að borða svo mik-
ið sem þeir vildu, hvort sem um
var að ræða dýr eða menn. Hún
var síprjónandi og við prjónuðum
saman þegar þurfti að líta eftir
henni síðustu árin og hún tók þátt
í uppeldinu á drengnum mínum
þar sem hann skokkaði í kringum
okkur.
Það síðasta sem hún sagði við
mig var setningin sem þau afi og
amma kvöddu mig alltaf með.
Slíkar innileikakveðjur eru sjald-
gæfar nú orðið. Amma strauk mér
um kollinn og sagði: „Bless og takk
fyrir allt, elsku besta stúlkan
mín.“
Þannig var amma, en nú er hún
ekki lengur. Ég kveð ömmu mína
og þakka fyrir allt.
Berglind Einarsdóttir
Eitt sinn skal hver deyja. Þetta
eru bæði forn og ný sannindi. Mér
koma í hug þessi orð er kveðja
skal aldna heiðurskonu, góða móð-
ur, ömmu og langömmu, frú Þor-
björgu Blandon, en hún lést á
dvalarheimili aldraðra, Sunnu-
hlíð, í Kópavogi, aðfaranótt föstu-
dagsins 22. júlí sl. Með Þorbjörgu
er gengin mikil kona sem hafði
lokið löngu ævistarfi enda var hún
á nítugasta og öðru aldursári er
hún kvaddi þennan heim.
Það var fyrir hartnær 15 árum
að ég kom fyrst á heimili hennar
og Árna E. Blandon sem lést fyrir
2 árum síðan. Kom ég þangað
ásamt unnustu minni, Valgerði
Selmu, en sú var venja að vænt-
anlegir makar kæmu þangaö með
barnabörnunum. Þar hitti ég fyrir
þau heiðurshjón og bar fundum
okkar saman oft eftir það. Jafn-
ræði var með þeim hjónum og
enda þótt þau væru ólík að lund-
erni voru þau samhent og höfð-
ingjar heim að sækja. Árni heit-
inn skrafhreifinn en Þorbjörg ein-
staklega hlý í viðmóti. Hún hafði
fá orð um hlutina en tilsvör henn-
ar voru hnitmiðuð og má segja að
henni hafi fundist þögnin betri en
þarflaus ræða, með brosi sínu og
viðmóti sagði hún svo ótalmargt.
Mjög gestkvæmt var hjá þeim
Þorbjörgu og Árna og eru mér
minnisstæð öll jólin er fjölskyldan
kom saman á heimili þeirra, þang-
að til fyrir tveimur árum er heilsa
þeirra megnaði ekki meir. Voru
þar samankomnar dæturnar fjór-
ar, tengdasynirnir, barnabörnin
ásamt mökum og barnabarna-
börnin, alls um 40 manns. Ein jól
lá Þorbjörg heitin fótbrotin á
sjúkrahúsi, en hún mátti ekki
heyra minnst á annað en að fjöl-
skyldan kæmi saman að venju á
fæðingarhátíð Frelsarans. Það
sýnir best hve afi og amma í
Kópavogi voru ríkur þáttur í lífi
fjölskyldunnar, að enda þótt fjöl-
skyldan stækkaði mikið þá stóð
heimili þeirra öllum jafnopið. Mér
og fjölskyldunni voru þessar sam-
verustundir einstakar og einnig
heimsóknir til þeirra á öðrum tím-
um, alltaf var þar sama hjarta-
hlýjan.
Þorbjörg amma fylgir nú manni
sínum yfir móðuna miklu og ég
kveð hana með söknuði en full-
vissu um endurfundi þessara mjög
svo samrýndu heiðurshjóna sem
ólu sinn aldur saman á sjöunda
tug ára.
Blessuð sé minning Þorbjargar
Blandon.
Guðbjörn Björgólfsson
Mér er nær að halda að amma
mín hafi lifað eftir því sem stend-
ur í Biblíunni: „Allt hjá yður sé í
kærleika gjört.“ Frá því ég fyrst
man eftir og alla tíð síðan, sýndi
hún mér kærleika, ástúð og um-
hyggju. Við, ömmu- og afabörnin,
sem komum oft á heimili þeirra
vorum aldrei látin finna annað en
að við værum sérstakir aufúsu-
gestir. Ég minnist þess ekki að
hún hafi nokkru sinni atyrt mig,
þótt ég hafi efalaust einhvern
tíma sem barn eða unglingur
hegðað mér þannig, að ástæða
væri til. Heimili afa og ömmu,
fyrst á Háteigsveginum og síðar á
Þinghólsbraut í Kópavogi, var mér
alltaf sælureitur. Afi og amma
voru miklir vinir og andrúmsloftið
á heimilinu mótaðist af því.
Amma hét fullu nafni Þorbjörg
Jóney og var dóttir hjónanna Sig-
ríðar Guðmundsdóttur og Gríms
Benediktssonar á Kirkjubóli í
Strandasýslu. Hún var fædd 5.
desember 1891 á Kirkjubóli og ólst
þar upp í fjölmennum systkina-
hópi. Hún giftist afa mínum Árna
Blandon árið 1916 og þau hófu þá