Morgunblaðið - 23.08.1983, Qupperneq 38

38
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 23. ÁGÚST 1983
t
Frú IRIS GYLDENBRO,
andaöist 20. ágúst.
Fyrir hönd vandamanna.
Inga Finnbogason,
Bjarneklevaj 5,
2300 Kebenhavn S,
Danmark.
Faöir okkar.
t
GUNNAR PÉTURSSON,
Selvogagrunni 29,
andaöist i Borgarspítalanum 21. ágúst.
Dætur hins látna.
t
Móðir okkar og tengdamóöir,
JENNÝ SIGFÚSDÓTTIR,
Barkarstööum, Miöfiröi,
andaöist 18. ágúst sl. í sjúkrahúsinu á Hvammstanga.
Ragnar Benediktsson, Arndís Pálsdóttir,
Börkur Benediktsson, Sólrún Þorvaróardóttir,
Bírna Benediktsdóttir, Kristinn Jónsson,
Bergþóra Benediktsdóttir, Ásmundur J. Jóhannsson,
Sveinlaug Sigmundsdóttir.
t
Eiginmaöur minn og faöir okkar,
ÓSKAR SVEINSSON,
prentari,
Drekavogi 20,
lést í Bromton-sjúkrahúsinu í London 19. ágúst.
Jakobina Hafliöadóttir,
Sveinn Óskarsson,
Helga Óskarsdóttir.
Faöir okkar. t ÞORKELL STEINSSON, fyrrv. lögregluvaröstjóri, Búöageröi 1,
lést 21. ágúst. Synir.
t
Eiginmaöur minn,
JÓHANNES Ó. GUDMUNDSSON,
viöskiptafræöingur,
Melabraut 47, Seltjarnarnesi,
andaöist 19. ágúst. Þ6ra Quöjónsdóttir.
t
Eiginkona mín, móöir okkar, tengdamóöir og amma,
ÁSTA MARGRÉT GUDLAUGSDÓTTIR,
Miklubraut 42,
andaöist í Landakotsspítala aöfaranótt 22. ágúst.
Björgvin Grímsson,
Jóhann S. Björgvinsson, Klara Sjöfn Kristjánsdóttir,
Guðrún E. Björgvinsdóttir, Jón Böövarsson,
Guölaugur Björgvinsson, Þórunn Hafstein
og barnabörn.
t
Útför bróöur okkar,
PÁLS KR. SIGURDSSONAR
frá Laxamýri,
Sörlaskjóli 13.
fer fram frá Fossvogskirkju í dag 23. ágúst kl. 3.00.
Systkinin.
t
Móöir mín, dóttir okkar og systir,
KRISTÍN L. BLÖNDAL
frá Siglufiröi,
veröur jarösungin frá Garöakirkju, Garöabæ, miövikudaginn 24.
ágúst kl. 14.00.
Lárus St. Blöndal Jónasson,
Guörún J. Blöndal, Lárua Þj. Blöndal
og systkini.
Sólveig Unnur Jóns-
dóttir — Sköröum
Fsdd 30. desember 1899
Dáinn 25. desember 1982
Hinn 25. desember sl. lést í
sjúkrahúsi Húsavíkur Sólveig
Unnur Jónsdóttir, húsfreyja,
Skörðum í Reykjahreppi. Stund-
um er dauðinn liknsamur og má
ætla að svo hafi verið að þessu
sinni því lífsgangan var orðin
löng, dagsverkið mikið og sjúk-
dómslegan ströng.
Sólveig var til moldar borin frá
Húsavíkurkirkju þann 30. desem-
ber að viðstöddu fjölmenni og
voru margir langt að komnir til að
votta henni virðingu og þökk.
Þennan dag höfðu vetrarveðrin
lægt og veðurguðirnir skörtuðu
því besta, sem verða má á þessum
tíma árs. Hinn mildi skammdeg-
isdagur minnti á þá, sem kvödd
var, því frá henni stóðu eigi
stormar.
Sólveig var af þingeysku bergi
brotin og af merku fólki komin í
ættir fram. Ættir hennar verða þó
ekki raktar hér, svo kunnar sem
þær eru þeim, er áhuga hafa á
slíku. Sólveig fæddist i Skörðum
þann 30. desember 1899 og var
einkabarn þeirra hjóna Þuríðar
Sigurðardóttur og Jóns Ágústs
Árnasonar, bónda þar. Þótt Sól-
veig væri einkabarn, þá ólst hún
ekki upp sem einbirni væri, því
foreldrar hennar ólu upp að fullu
og öllu Kristrúnu Helgadóttur
Flóventssonar frá Húsavík og
systur hennar Rögnu að miklu
leyti, þá var og Steinþór Þórðar-
son Markússonar frá Húsavík
langdvölum hjá þeim Skarðahjón-
unum í bernsku og á unglingsár-
um. Þannig eignaðist Sólveig
raunverulega systkinahóp.
Sólveig ólst ekki upp i fásinni,
sem nokkuð var þó algengt í þá
daga, því mannmargt var í Skörð-
um á uppvaxtarárum hennar.
Skörð voru og í þjóðbraut, sem
kallað var, því þá var Skarðaháls
alfaraleið að og frá Húsavík, og
lágu leiðir manna um hlað i
Skörðum að kalla mátti. Það var
því oft gestkvæmt þar, bæði nætur
og daga, og rómuðu menn að-
hlynningu og gestrisni þeirra Þur-
íðar og Jóns Agústs.
Sem barn var Sólveig í barna-
skóla á Húsavík og var sú skóla-
ganga nokkuð umfram það, sem
þá var krafist i sambandi við upp-
fræðslu barna.
Nokkrum árum síðar fór hún til
frekara náms bæði til Akureyrar
og Reykjavíkur og mun þar hafa
numið kvenleg fræði, tungumál og
hljóðfæraleik, sem allt varð henni
haldgott veganesti á lífsins leið.
Árið 1923 réðst Sólveig sem
kaupakona austur að Valþjófsstað
í Fljótsdal til þeirra hjónanna
séra Þórarin8 Þórarinssonar og
Ragnheiðar Jónsdóttur. Segja má
að sú vistráðning hafi verð hið
mesta gæfuspor þvi á Valþjófsstað
réðust örlög Sólveigar á þann veg,
að hún gekk að eiga eftirlifandi
mann sinn, Jón, son þeirra
prestshjónanna á Valþjófsstað,
hinn glæsilegasta mann, sem
einnig var harðsækinn búmaður.
Sólveig og Jón gengu í hjóna-
band sumarið 1925 og þótti með
þeim jafnræði bæði í sjón og raun.
Sama vor stofnuðu þau til búskap-
ar að Brekku í Fljótsdal og tóku
jafnframt að sér rekstur sjúkra-
skýlisins, sem þar var þá, og í voru
jafnan 4—5 sjúklingar. Auk þess
var héraðslæknirinn kostgangari
á heimili þeirra hjóna, svo nokkuð
var umleikis í upphafi. Ýmsar
ástæður munu hafa legið til þess
að vorið 1926 brugðu þau ungu
hjónin búi á Brekku og fluttu að
Skörðum í Reykjahreppi þar sem
þau tóku við búi foreldra Sólveig-
ar á hálflendu jarðarinnar.
Frumbýlisár þeirra hjónanna
munu ekki hafa verið dans á rós-
um, enda fór þá landbúnaðar-
kreppan í hönd með öllum sínum
erfiðleikum. Kröfunum varð því
að stilla í hóf og haga vinnudegin-
um eftir þörfum, en ekki eftir því
sem klukkan sló.
En þau voru samhent hjónin í
Skörðum og brátt blómgaðist
þeirra bú og eignuðust þau alla
jörðina, sem þau svo ræktuðu og
hýstu eins og tíminn krafði.
SVAR
MITT
eftir Billy (iraham
Heimilisguðrækni
Mér er Ijóst, að okkur er mikil þörf á að iðka heimilisguð-
rækni og að ég verð að koma henni á. En ég vil ekki taka fram
fyrir hendurnar á eiginmanni mínum. Hann er húsbóndinn á
heimilinu. Hvernig á ég að snúa mér í þessu?
Biblían kennir, að í heimilishaldinu eigi húsbónd-
inn að vera „æðstiprestur". „Maðurinn er höfuð kon-
unnar að sínu leyti eins og Kristur er höfuð safnað-
arins." Manninum ber að veita forstöðu í andlegum
málum.
En þetta táknar ekki, að konan og móðirin eigi að
sitja með hendur í skauti. Hún er í raun og veru
„æðsti-kvenprestur" heimilisins og í Biblíunni segir:
„Hún vakir yfir því, sem fram fer á heimili hennar."
Heimilisguðrækni á fólk að hafa um hönd í kær-
leika og af gagnkvæmum áhuga. Ef maðurinn yðar
hefur sýnt vanrækslu á þessu sviði, gætuð þér
kannski rætt einslega við hann um það og bent hon-
um á, að helgistundir gætu orðið til að efla ástúð og
tillitssemi á heimilinu. Látið hann síðan stjórna
þessu eins og „æðstaprest", og þér verðið honum til
aðstoðar.
Ég þekki ekkert sem eins vel er til þess fallið að
tengja fjölskylduna saman og styrkja heimilið og
sameiginlegar helgistundir fjölskyldunnar. Nú á
dögum er mikill tvístringur á fjölskyldunni. Vitrir
foreldrar verja því tíma og kröftum til að greiða
fyrir návist Guðs á heimilinu og veita þekkingu á
fyrirmælum hans. „Þau munu uppskera blessun,
sem alvörugefin og einlæg börn láta þeim í té.“
Sólveig var kona mild í fasi, við-
ræðugóð og glaðleg, enda gædd
óvanalegri kímnigáfu og naut sín
vel meðal fólks heima og að
heiman.
Gestrisni var henni í blóð borin
og var jafnan gestkvæmt á hennar
heimili og dró það ekki úr gesta-
gangi, að Jón maður hennar var og
er enn hrókur alls fagnaðar, ef svo
ber undir og lét auk þess félags-
mál sinnar sveitar mikið til sín
taka.
Það var sama hvort börn, ungl-
ingar eða fullorðnir komu í Skörð,
þá átti húsmóðirin þar, í öllum
sínum önnum, nægan tíma til að
sinna gestum sínum og hafði jafn-
an á takteinum áhugaverð um-
ræðuefni við allra hæfi. Sólveig
var skartkona og þreyttist aldrei á
að prýða heimili sitt utan sem inn-
an og var fegurðarskyn hennar
næmt. Hún mun hafa verið nokk-
uð dul og því líkast sem útþrá
byggi henni alltaf i brjósti. Vera
má að henni hefði hentað annað
betur en vera húsmóðir í sveit,
þótt hún skilaði hlutverkinu með
prýði. En enginn fær séð í annars
hug svo vel sé.
Sólveig var gæfukona í fjöl-
skyldulífi sínu. Þau hjónin höfðu
barnalán og varð 4 barna auðið, en
þau eru sem hér skal greina: Þór-
arinn Ragnar, bóndi Skarðaborg,
giftur Sigurveigu Kristjánsdóttur
bónda í Klambraseli. (Skarðaborg
er nýbýli, sem þau hjónin reistu í
landi Skarða.) Stefán Jón, skóla-
stjóri, búsettur að Kúfhóli Aust-
ur-Landeyjum, giftur Guðrúnu
Sigurðardóttur f.v. bónda þar,
Ragnheiður kaupkona í Reykjavík,
sem er annar eigandi Guðrúnar-
búðar við Rauðarárstíg, og Þuríð-
ur, sem er gift og búsett í Kali-
forníu, USA.
Auk sinna barna ólu þau
Skarðahjónin upp son Ragnheiðar
dóttur sinnar, Ragnar Þór Árna-
son, sem nú er lögreglumaður, bú-
settur í Reykjavík, kvæntur Maríu
Sigmundsdóttur.
Nú er margt breytt frá því sem
var á uppeldisárum Sólveigar.
Göturnar eru nú grónar á Skarða-
hálsi og gras vefur þar spor horf-
inna kynslóða, reykur frá bæjum
ber ekki lengur vott um fótaferð
húsfreyjunnar því hitaveita og
rafmagn hafa leyst eldinn af
hólmi. Það er ekki lengur fjöl-
mennt í Skörðum því Jón er þar
einn manna. Hann er nú hvíthærð
og höfðingleg hetja, sem heldur
tryggð við sinn heimarann, og bíð-
ur þess, sem koma skal, sáttur við
Guð og menn.
Saga konu, sem verið hefur hús-
freyja í sveit meira en hálfa öld á
mestu framfara- og umbrotatím-
um í sögu þessa lands verður ekki
ofin með örfáum orðum. Ég hygg
þó að flestir muni lesa á milli lín-
anna um fórnarlund, meðlæti og
mótlæti, sorgir og gleði með sigur-
laun.
Ég vil að lokum taka það fram,
að það var aldrei meining mín með
þessum örfáu línum að rita ævi-
sögu Sólveigar í Skörðum, heldur
hitt að færa fram þakkir fyrir
langa og ljúfa samfylgd og óska
henni yndis á ókunnri strönd.Ég
tel að svo megi ég mæla fyrir hönd
fjölmargra.
Að síðustu sendi ég svo öllum
aðstandendum Sólveigar síðbúnar
samúðarkveðjur vegna fráfalls
hennar og er mér þá Jón, maður
hennar, efst í huga.
Vigfús B. Jónsson