Morgunblaðið - 24.08.1983, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 24. ÁGÚST 1983
íslendingar með að nýju á
heimsmeistaramóti stúdenta
Þessa dagana er að hefjast í
Chicago í Bandaríkjunum heims-
meistaramót sveita skipuðum
skákmönnum 26 ára og yngri. Mót
þetta nefndist áður fyrr heims-
meistaramót stúdenta og tóku fs-
iendingar oft þátt í því, þó nú hafi
þátttaka okkar í þessari keppni
fallið niður um nokkurt skeið. En
nú eftir sjö ára hlé er sveit frá
okkur aftur mætt til leiks og vant-
ar nú engann af okkar beztu skák-
mönnum í þessum aldursflokki.
Sveitina skipa:
1. borð: Margeir Pétursson, al-
þjóðl. meistari, 2460 Elo-stig.
2. borð: Jón L. Arnason, alþjóðl.
meistari, 2465 Elo-stig.
3. borð: Jóhann Hjartarson, 2395
Elo-stig.
4. borð: Karl Þorsteins, 2370 Elo-
stig.
Varamaður: Elvar Guðmundsson,
2320 Elo-stig.
Mótið hefur verið stytt veru-
lega frá því sem áður var og
verða nú tefldar ellefu umferðir
eftir svissneska kerfinu á þrett-
án dögum. Piltarnir í sveitinni
eru staðráðnir í að standa sig vel
en mikill hluti sumarsins hjá
þeim hefur farið í undirbúning
fyrir mótið. Þessir sömu fimm
skákmenn fóru til Júgóslavíu í
júní og tóku þar þátt í sterku
opnu skákmóti. Þar byrjuðu þeir
allir mjög vel, en þegar komið
var fram yfir mitt mót var sem
úthaldið þryti, sérstaklega hjá
þeim yngri, og er nú vonandi að
sett hafi verið undir slfkan leka,
því á móti þar sem teflt er eftir
svissneska kerfinu, eins og því í
Chicago, skipta lokaumferðirnar
langmestu máli.
Það verður ekki síst fróðlegt
að fylgjast með árangri íslensku
sveitarinnar með tilliti til fram-
tíðarinnar, því þetta er ung sveit
sem getur verið með í næsta
heimsmeistaramóti eftir tvö ár.
Margeir er 23ja ára, Jón 22ja,
Jóhann 20, Karl 18 og Elvar 19,
þannig að meðalaldurinn er rétt
rúmlega 20 ár.
Vegna fjárskorts gat Skák-
samband íslands ekki fjármagn-
að ferðina til Chicago að neinu
leyti og hefði sveitin orðið að
sitja heima ef ekki hefði komið
til stuðningur Reykjavíkurborg-
ar og Garðabæjar, en í þeim
bæjarfélögum eru islensku
þátttakendurnir búsettir.
Menntamálaráðuneytið og stúd-
entaráð Háskóla íslands lögðu
einnig drjúgan skerf af mörkum,
auk þess sem Flugleiðir veittu
ríflegan afslátt af fargjöldum til
Chicago, en þangað flýgur félag-
ið beint.
íslenska sveitin er talin
sú fimmta sterkasta
Mótshaldararnir í Chicago
hafa reiknað út áætlaðan styrk-
leika sveitanna og verður þeim
raðað upp í töfluröð samkvæmt
honum. Notast er við alþjóðlega
Elo-stigakerfið og samkvæmt
því erum við með fimmtu öflug-
ustu sveitina á mótinu, en alls er
búist við því að þátttökuþjóðirn-
ar verði 27 talsins. Að venju eru
Sovétmenn með langöflugustu
sveitina, í henni eru þrír stór-
meistarar, þeir Psakhis, Jusupov
og Dolmatov, en um neðstu þrjú
borðin er ekki vitað enn, því um
þau áttu sex skákmenn að tefla,
þ.á m. þeir Sokoiov, heimsmeist-
ari unglinga, og Ehlvest, Evróp-
umeistari unglinga. Má nærri
geta að það er engin aulasveit
sem slíkir kappar ganga inn í án
þess að tefla í úrtökumóti.
Bandarísku sveitinni er spáð
öðru sæti í mótinu, en hana
skipa alþjóðlegu meistararnir
FederoWicz, Wilder, Benjamin,
Kudrin og Rohde og annar vara-
maður er J. Whitehead. Eng-
lendingar eru með þriðju beztu
sveitina, samkvæmt útreikning-
um, hana skipa alþjóðameistar-
arnir Chandler og Hebden,
FIDE-meistararnir Flear og
Hodgson og varamaður er al-
þjóðameistarinn Davies.
Vestur-Þjóðverjar eru í fjórða
sæti með stórmeistarann Eric
Lobron á fyrsta borði og alþjóð-
legu meistarana Kindermann og
Bischoff. Fast á eftir þessum öfl-
ugu skákþjóðum kemur síðan ís-
lenska sveitin, en á eftir henni
koma Frakka, B-sveit Banda-
ríkjanna, Kínverja, Skotar,
Svisslendingar og Argentínu-
menn.
Hæpið er þó að draga miklar
ályktanir af útreikningi þessum.
Úrslit á mótinu hafa oft verið
mjög óvænt, sumir skákmann-
anna hafa engin stig, en eru
samt öflugir skákmenn, auk þess
sem það er almennt viðurkennd
staðreynd að evrópskur skák-
maður með 2400 stig hefur yfir-
leitt meiri styrkleika en t.d.
Suður-Ameríkani með sama
stigafjölda. öruggt er því að
þessi fyrirfram ákveðna röð
kemur til með að riðlast mikið
og í svo stuttri sveitakeppni get-
ur meðbyr og góður liðsandi haft
úrslitaáhrif.
I Chicago er nú mikill sumar-
hiti, á milli 30 og 40 stig á celcíus
og er óskandi að íslenska sveitin
sé nú búin að venjast honum eft-
ir rigningarnar hér heima.
Sveitin fór út á laugardaginn,
tveimur dögum áður en mótið
átti að hefjast og hefur því feng-
ið nokkurn aðlögunartíma.
Fyrri heimsmeistara-
mót stúdenta
Mót þessi hófust fljótlega upp
úr seinni heimsstyrjöld og voru
þá venjulega haldin árlega, en á
síðasta áratug gekk oft illa að
finna mótinu stað og er það því
haldið á tveggja ára fresti um
þessar mundir. Yfirleitt hafa
Sovétmenn verið með langsterk-
ustu sveitina, en þó stundum
misst óvænt af efsta sætinu,
enda virðast þeir ekki ætla að
taka neina áhættu að þessu
sinni, ef marka má liðsuppstill-
ingu þeirra. Eini skákmaðurinn
sem vantar frá þeim úr þessum
aldursflokki er sjálfur Garry
Kasparov!
Frammistaða íslendinga hefur
verið mjög misjöfn, stundum
hefur árangurinn verið vonum
framar, en einnig hefur sveitin
stundum brugðist þegar til of
mikils hefur verið ætlast af
henni. Hér á eftir fara helstu úr-
slit í öllum heimsmeistaramót-
um stúdenta, árangur íslensku
sveitarinnar og hverjir voru með
hverju sinni fyrir okkar hönd.
Áður en FIDE hóf að halda
mótið fóru fram tvö mót. Hið
fyrra af þeim var einstaklings-
keppni sem fram fór í Liverpool
1952. Þar sigruðu Sovétmennirn-
ir Bronstein og Taimanov. Síðan
var haldin sveitakeppni í Brússel
1953. Þátttökuþjóðirnar voru
átta og úrslit urðu þessi: 1.
Noregur 18% v. 2. Stóra-Bret-
land 18 v. 3.-4. Finnland og ís-
land 16 Vfe v. í íslensku sveitinni
voru þeir Guðmundur Pálmason,
Þórir Ólafsson, Jón Einarsson og
Guðjón Sigurkarlsson.
Eftir þetta tók FIDE keppnina
í sínar hendur og nefndist hún
eftir það heimsmeistaramót
stúdenta. Hér á landi hafa þeir
jafnan aðeins þótt boðlegir í
sveit þessa sem hafa lokið stúd-
entsprófi úr menntaskóla, en er-
lendis mun þetta hins vegar hafa
verið skilið sem svo að keppni
þessi væri fyrir skólanemendur
almennt. Orsökin fyrir þessum
sérstaka skilningi Islendinga á
því hverjir mættu vera með í
keppninni, er án efa enskt heiti
keppninnar. „World Student
Chess Championship". Enska
orðið „student" þýðir að sjálf-
sögðu nemandi, en með þessu
heiti er ekki verið að höfða til
neinnar ákveðinnar prófgráðu.
En hvað um þetta, þótt þetta
aukaskilyrði um stúdentspróf
væri sett hér heima áttum við
ætíð mjög frambærilegar sveitir
þegar við á annað borð tókum
þátt í keppninni. Nýlega var síð-
an keppninni breytt þannig að
það er ekki lengur skilyrði að
vera í skóla.
1. Osló 1954
1. Tékkóslóvakía 29% v. 2.-3.
Sovétríkin og Búlgaría 26 v. 4.
England 23 v. 5. ísland 19 v. 10
þjóðir tóku þátt. fslensku sveit-
ina skipuðu þeir Guðmundur
Pálmason, Þórir ólafsson, Ingv-
ar Ásmundsson og Jón Einars-
son.
2. Lyons í Frakklandi 1955
1. Sovétríkin 41 v. 2. Júgó-
slavía 33 v. 3.-4. Ungverjaland
og Búlgaría 32% v. 5. Tékkósló-
vakía 27% v. 6. ísland 26 v. 7.
Pólland 25% v. o.s.frv. 13 þátt-
tökuþjóðir. Sovétmenn hefndu
þarna ófaranna í Osló grimmi-
lega. í íslensku sveitinni voru
Guðmundur Pálmason, Ingvar
Ásmundsson, Þórir ólafsson,
Sveinn Kristjánsson og Guðjón
Sigurkarlsson. Þarna stóðu fs-
lendingarnir sig mjög vel er þeir
náðu að komast upp á milli
A - E vrópuþj óðan n a.
IJppsalir í Svíþjóð 1956
1. Sovétríkin 21% v. 2. Ung-
verjaland 16% v. 3.-4. Júgó-
slavía og Búlgaría 15 v. fslenska
sveitin sigraði í B-riðli og var
það sárabót fyrir að ná ekki sæti
í A-riðlinum. Þátttökuþjóðirnar
voru 16. fslenska sveitin: Friðrik
Ólafsson, Guðmundur Pálmason,
Ingvar Ásmundsson, Þórir
Ólafsson og Jón Einarsson.
4. Reykjavík 1957
1. Sovétríkin 43% v. 2. Búlg-
aría 37 v. 3. Tékkóslóvakía 36 v.
fslendingar urðu í áttunda sæti
með 27 v., en 14 þjóðir tóku þátt.
Árangur sveitarinnar á heima-
velli var ekki alveg eins góður og
margir höfðu vonast eftir, en
mótið var samt vel heppnað.
Þarna voru t.d. Rússarnir Tal,
Spassky og Polugajevsky að
stíga sín fyrstu spor á alþjóðleg-
um vettvangi. fslenska sveitin:
Friðrik, Guðmundur Pálmason,
Ingvar, Þórir, Jón Einarsson og
Árni Grétar Finnsson.
5. Varna í Búlgaríu 1958
1. Sovétríkin 19% v. 2. Búlg-
aría 17 v. 3.-5. Jógóslavía,
Tékkóslóvakía og Ungverjaland
14 v. íslendingar urðu í öðru sæti
í B-riðli á eftir Rúmenum. 16
þátttökuþjóðir. Sveit íslands:
Friðrik, Ingvar, Freysteinn
Þorbergsson, Stefán Briem,
Bragi Þorbergsson og Árni Grét-
ar Finnsson. Eftir þetta féll
þátttaka okkar niður í 6 ár.
6. Búdapest 1959
1. Búlgaría 40% v. 2. Sovétrík-
in 39 v. 3. Ungverjaland 37% v.
Eftir að hafa orðið í öðru sæti
tvær keppnir í röð náðu Búlgar-
arnir nú að skjóta Rússum ref
fyrir rass. 14 þátttökuþjóðir.
7. Leningrad 1960
1. Bandaríkin 41 v. 2 Sovétrík-
in 39% v. 3. Júgóslavía 37 v. 14
þátttökuþjóðir. Bandaríska
sveitin með Lombardy í farar-
broddi gerði sér lítið fyrir og
sigraði Rússana á þeirra eigin
heimavelli. Það hefur margt
óvænt gerst á stúdentamótun-
um!
8. Helsinki 1961
1. Sovétríkin 39% v. 2. Banda-
ríkin 34% v. 3.-4. A-Þýzkaland
og Tékkóslóvakía 31 v. 13 þátt-
tökuþjóðir.
9. Marianszke Lasne í Tékkó-
slóvakíu 1962
1. Sovétríkin 24% v. 2. Júgó-
slavía 20 v. 3. Tékkóslóvakía 19 v.
18. þátttökuþjóðir.
10. Budva í Júgóslavíu 1963
1. Tékkóslóvakía 24 v. 2. Júgó-
slavía 23% v. 3.-4. Búlgaría og
Sovétríkin 22 v. Eftir kynslóða-
skipti í sovézku sveitinni voru
Kússarnir ekki svipur hjá sjón.
19 þátttökuþjóðir.
11. Kraká í Póllandi 1964
1. Sovétríkin 31% v. 2. Tékkó-
slóvakía 29% v. 3. Ungverjaland
29 v. fslendingar voru nú aftur
með eftir langt hlé og frumraun
nýju mannanna reyndist erfið.
Sveitin varð í 19. sæti, en þátt-
tökusveitirnar voru 21. íslenska
sveitin: Stefán Briem, Guðmund-
ur Lárusson, Sverrir Norðfjörð,
Bragi Björnsson og Guðmundur
G. Þórarinsson.
12. Sinaia í Rúmeníu 1965
1. Sovétríkin 21 v. 2. fsrael 20
v. 3. Danmörk 18 v. íslendingar
treystust ekki til þessarar lang-
ferðar, en þátttökuþjóðirnar
voru 17.
13. Örebro í Svíþjóð 1966
1. Sovétríkin 34 v. 2 Tékkó-
slóvakía 28% v. 3.-4. Danmörk
og Júgóslavía 27% v. Enn var á
brattann að sækja hjá íslending-
um. Sveitin varð í 18. sæti, en 21
þjóð tók þátt. Hún var skipuð
þeim Trausta Björnssyni, Braga
Kristjánssoni, Jóni Þ. Þór, Guð-
mundi Lárussyni og Jóni Frið-
jónssyni.
14. Harrachov 1967
1. Sovétríkin 24 v. 2. Bandarík-
in 22 v. 3. England 21 v. íslend-
ingar urðu í þriðja sæti í B-riðli,
eða í 13. sæti af 19 þjóðum.
Sveitina skipuðu Trausti Björns-
son, Guðmundur Sigurjónsson,
Jón Þ. Þór, Bragi Kristjánsson
og Jón Hálfdánarson. Bragi
hlaut verðlaun fyrir að ná best-
um árangri á fjórða borði.
15. Ybbs í Austurríki 1968
1.—2. Sovétríkin og V-Þýzka-
land 24% v. (Sovétmenn voru úr-
skurðaðir sigurvegarar, því þeir
unnu fleiri viðureignir en Þjóð-
verjarnir.) 3. Tékkóslóvakía 20%
v. 4. Búlgaría 18 v. 5. Bandaríkin
16 v. 6.-8. ísland, Danmörk og
Júgóslavía 15% v. Þátttökuþjóð-
irnar voru 25, þannig að frammi-
staða okkar manna var mjög
góð. í sveitinni voru þeir Guð-
mundur Sigurjónsson, Haukur
Angantýsson, Jón Hálfdánarson,
Bragi Kristjánsson, Björn Theó-
dórsson og Björgvin Víglunds-
son.
16. Dresden í A-Þýzkalandi 1969
1. Sovétríkin 27 v. 2. Júgó-
slavía 21% v. 3.-4. Búlgaría og
V-Þýzkaland 19% v. Þátttöku-
þjóðirnar voru 26. íslenska sveit-
in varð í þriðja sæti í B-riðli, eða
í 13. sæti í heildina. Sveitina
skipuðu Guðmundur Sigurjóns-
son, Haukur Angantýsson, Bragi
Kristjánsson, Jón Hálfdánarson
og Trausti Björnsson.
17. Haifa í ísrael 1970
1. Bandaríkin 27% v. 2. Eng-
land 26% v. 3. V-Þýzkaland 26 v.
4. fsrael 22% v. 5.-6. Sviss og
fsland 21% v. Af pólitískum
ástæðum voru þátttökuþjóðirnar
aðeins 11, t.d. vantaði alla
A-Evrópu. íslenska sveitin: Guð-
mundur Sigurjónsson, Haukur
Angantýsson, Jón Hálfdánarson,
Björgvin Víglundsson og Jón
Torfason.
18. Mayaguez á Puerto Rico 1971
1. Sovétríkin 29% v. 2. Banda-
ríkin 21% v. 3. Kanada 21 v. 4.
fsrael 20% v. 5. ísland 14% v.
Þátttökuþjóðirnar voru 16, þar
af aðeins þrjár Evrópuþjóðir.
Sveit íslands: Bragi Kristjáns-
son, Björgvin Víglundsson, Jón
Torfason, Jón Briem og ólafur
H. Ólafsson.
19. Graz í Austurríki 1972
1. Sovétríkin 28% v. 2.-3.
Ungverjaland og V-Þýzkaland
19% v. Þátttökuþjóðirnar voru
29. fslendingar urðu fimmtu í
B-riðli, eða í 15 sæti í heildina.
Sveitina skipuðu Guðmundur
Sigurjónsson, Björgvin Víg-
lundsson, Jón Torfason, Bragi
Halldórsson og Andrés Fjeld-
sted.
20. Teeside í Englandi 1974
1. Sovétríkin 26% v. 2. Banda-
ríkin 22% v. 3. Ungverjaland 22
v. 28 þátttökuþjóðir. fslendingar
urðu í þriðja sæti í B-riðli, eða í
13. sæti í heildina. fslenska
sveitin: Guðmundur Sigurjóns-
son, Haukur Angantýsson,
Kristján Guðmundsson, Bragi
Halldórsson, Júlíus Friðjónsson
og Magnús Gíslason.
21. Caracas í Venezúela 1976
1. Sovétríkin 24% v. 2. Banda-
ríkin 17 v. 3. Kúba 15% v. 21
þátttökuþjóð. íslendingar urðu í
fjórða sæti í B-riðli, eða í tólfta
sæti ef á heildina er litið. f sveit-
inni voru þeir Júlíus Friðjóns-
son, Kristján Guðmundsson, Ás-
geir P. Ásbjörnsson, Björn Hall-
dórsson og Helgi Þorleifsson.
íslendingar hafa ekki verið
með á mótinu síðan í Caracas
þar til nú.
22. Mexíkóborg 1977
1. Sovétríkin 25 v. 2. Kúba 22%
v. 3 England 16% v. 19 þátt-
tökuþjóðir.
23. Mexíkóborg 1978
1. England 26% v. 2. Sovétrík-
in 25 % v. 3. Kúba 24% v. 18
þátttökuþjóðir. Ung og upprenn-
andi sveit Englendinga sigraði á
mótinu. Rússar tóku tapið mjög
nærri sér og þegar heim kom
voru tveir liðsmenn úr sveit
þeirra dæmdir í keppnisbann
fyrir agabrot.
24. Mexíkóborg 1980
1. Sovétríkin 26 v. 2. England
21% v. 3. Argentína 20 v. 25
þátttökuþjóðir.
25. Graz 1981
1. Sovétríkin 32% v. 2. Eng-
land 30% v. 3. Ungverjaland
28% v. 32 þátttökuþjóðir.
26. (Jhicago 1983
???
Sveit fslands á mótinu í Chicago. Standandi frá vinstri: Margeir Péturs-
son, fyrirliði og Jón L. Árnason. Sitjandi: Karl Þorsteins, Jóhann Hjartar-
son og Elvar Guðmundsson. Ljósm. Mbl.: RAX