Morgunblaðið - 18.11.1983, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 18. NÓVEMBER 1983
Vill hlutleysi
í Costa Rica
San Jose, ('osta Rica, 17. nóv. AP.
LUIS ALBERTO MONGO, forseti Costa Rica, sagdi í dag, ad hann myndi
lýsa yfir varanlegu hlutleysi lands síns í kvöld. Vísaði hann á bug öllum
staðhæfingum um að áformað væri að bandarískum verkfræðingum yrði
falið að vinna að ákveðnum verkefnum meðfram landamærum landsins og
Nicaragua.
Mongo sagði í dag, að hlutleysis-
yfirlýsinguna myndi hann lesa
upp í ræðu, sem útvarpað yrði um
alla Suður-Ameríku í kvöld. Þá
kvaðst hann vera þeirrar skoðun-
ar, að hlutleysisyfirlýsingin ætti
að verða hluti af stjórnarskrá
landsins.
Samtímis þessu bárust í dag
fréttir af miklum hernaðarátök-
Hnattflug
um pólana
Los Angeles, 15. nóvember. AP.
Bandaríska flugkonan
Brooke Knapp lagði upp í
morgun ásamt aðstoðarflug-
mönnum sínum þremur í smá-
þotu sinni í hnattflug um pól-
ana tvo.
Ef flugið heppnast er það í
fyrsta sinn sem smáþota
flýgur hnattflug um pólana,
en flugvélin er af gerðinni
Gulfstream III. Áætlar
Knapp að vera 61 klukku-
stund í fluginu með milli-
lendingum í Pago Pago á
Samóaeyjum, Christchurch
á Nýja Sjálandi, McMurdo-
stöðinni á Suðurskautinu,
þar sem hún lendir á ís,
Punta Arena í Chile, Recife í
Brazilíu, Tenerife á Kanarí-
eyjum, Þrándheimi í Noregi
og Fairbanks í Alaska áður
en komið verður til Los Ang-
eles að nýju.
um í E1 Salvador, þar sem skæru-
liðar héldu því fram, að þeir hefðu
fellt 21 stjórnarliða í hörðum
bardögum.
Costa Rica hefur stundum verið
nefnt „Sviss Mið-Ameríku“ sökum
friðsamlegrar sambúðar landsins
við þau nágrannalönd, þar sem
innanlandsófriður geisar. Þessi
orðstír þykir ekki jafn vafalaus og
áður sökum deilna landsins við
Nicaragua að undanförnu. Vinstri
stjórn sandinista í Nicaragua hafa
ásakaö Costa Rica um að skjóta
skjólshúsi yfir uppreisnarmenn
frá Nicaragua, sem berjast gegn
sandinistastjórninni.
Líkflutningur í Trípólí
Palestínumaður, sem litið hafði á látið fólk á sjúkrahúsum borgarinnar, fann þar einn ættingja sinn og hér er
hann að flytja hann til grafar. Þetta er daglegt brauð í Trípólí og að þessu sinni eru það Palestínumenn sjálfir,
sem reyna að ganga á milli bols og höfuðs á sínum eigin bræðrum. AP.
Viðræður Breta og
Tyrkja um Kýpur
Ankara, 17. nóv. AP.
STJÓRN Tyrklands féllst í dag á tillögu Breta um að efna eins fljótt og
unnt er til viðræðna um Kýpurdeiluna. Skýrði Nazmi Akiman, talsmað-
ur tyrkneska utanríkisráðuneytisins, frá þessu í dag og sagði, að við-
ræður milli Bretlands og Tyrklands gætu orðið mjög gagnlegar, en bæði
þcssi lönd hefðu ábyrgzt sjálfstæði Kýpur á sínum tíma.
Akiman gaf það í skyn, að þá herferð, sem átt hefði sér
Tyrklandsstjórn hygðist standa
við þá skuldbindingu, sem full-
trúi hennar undirrita 1960
ásamt fulltrúum Bretlands,
Grikklands og beggja þjóða-
brotanna á Kýpur og átti að
„tryggja" sjálfstæði Kýpur. Ak-
iman kvaðst hins vegar harma
stað hjá Sameinuðu þjóðunum
að undirlagi Breta eins og hann
komst að orði í þeim tilgangi að
kasta rýrð á hið nýstofnaða lýð-
veldi Kýpur-Tyrkja. „Það er úti-
lokað fyrir Tyrkland annað en
að viðurkenna sjálfstæði Kýp-
ur-Tyrkja, sem í 20 ár hafa
mátt búa við, að þeim væri neit-
að um grundvallarréttindi,"
sagði Akiman.
Rauf Denktash, leiðtogi
Kýpur-Tyrkja, sagði í London í
dag, að hann væri undrandi yfir
neitun Breta við að viðurkenna
hið nýstofnaða lýðveldi. Hann
ræddi ekki sérstaklega um
25.000 manna herlið Tyrkja,
sem dvelst á Norður-Kýpur, en
talið er, að Tyrklandsstjórn
muni ekki kalla þetta herlið
heim. Tyrkir sendu herlið til
Kýpur 1974, er þeir gerðu inn-
rás á eyjuna, eftir valdarán þar,
sem gert var að undirlagi grísku
herstjórnarinnar.
Viðhorf Dana:
Norðmenn
vinsælastir
Frásögn íslendings af atburðunum á Kýpur:
„Grískir flóttamenn telja nú
úti um von sína að snúa heim“
— segir Steinunn Arnþrúður Björnsdóttir, fréttaritari Morgunblaðsins í Nikósíu
— Hver hefur framvinda
þessa máls orðið í dag?
„Það hefur í raun lítið gerst,
utan hvað Kyprianou forseti hélt
til viðræðna við ráðamenn í
Aþenu og fer þaðan til Banda-
ríkjanna til að ræða þessi mál.
Annars virðist nokkur óvissa
ríkja og enginn segir neitt."
— Hefurðu eitthvað heyrt um
þann orðóm, að almenningur á
norðurhluta Kýpur hafi ekki
verið allt of ánægður með þessa
yfirlýsingu?
„Nei, ég hef ekki heyrt neitt
slíkt, a.m.k. ekki enn sem komið
er, hvað sem síðar kann að ber-
ast. Það hefur í raun mjög lítið
frést af þessari tilkynningu.
Sýnd var mynd frá yfirlýsing-
unni í sjónvarpinu í gær, en þar
var ekki hægt að merkja neinn
óskaplegan fögnuð á meðal
mannfjöldans."
„Menn urðu náttúrlega nokkuð æstir við þessa yfirlýsingu Denktash,
en það brutust ekki út nein átök hér í Nikósíu, sem þó er skipt í grískan
og tyrkneskan hluta,“ sagði Steinunn Arnþrúður Björnsdóttir, sem dvelur
við grískunám í Nikósíu á Kýpur, er Morgunblaðið náði símasambandi
við hana í fyrrakvöld. Steinunn er fréttaritari Morgunblaðsins á Kýpur.
Hún sagði ennfremur:
„Undanfarið hefur stjórnin
verið með loforð um að ástandið
á eynni muni batna og fólk var
því orðið vongott um breytingu
þegar þetta var svikið með
sjálfstæðisyfirlýsingu Denktash.
Fólk hér í Nikósíu fór fylktu liði
um götur og voru það reyndar
einkum framhaldsskólanemar,
sem söfnuðust saman fyrir utan
þinghúsið. Hrópuðu þar um 3000
manns slagorð eins og „Tyrkir
frá Kýpur" og „Kýpur ein heild".
Kyprianou forseti taiaði til
fólksins og bað það halda still-
ingu sinni og standa saman.
Hann fordæmdi jafnframt yfir-
lýsingu Denktash. Þetta þótti vel
mælt hjá forsetanum, en hefur í
sjálfu sér ekki mikið að segja."
— Hvaða áhrif hefur þessi
yfirlýsing á daglegt líf á eynni?
„Þessi yfirlýsing olli geysileg-
um vonbrigðum hjá Grikkjum,
sem urðu að flýja heimili sín á
norðurhluta eyjarinnar þegar
Tyrkir gerðu innrásina. Ég var
t.d. hjá slíkri flóttafjölskyldu
þegar yfirlýsingin barst og mikil
geðshræring greip um sig. Fjöl-
skyldan telur nú endanlega úti
um þá von sína að geta snúið
aftur heim.
Þá hefur yfirlýsing Denktash
Steinunn Arnþrúður Björnsdóttir.
mikil áhrif á samningaumleitan-
ir á milli Grikkja og Tyrkja og
fulltrúi Sameinuðu þjóðanna í
samningaviðræðunum lýsti yfir
sárum vonbrigðum vegna þess-
arar yfirlýsingar Denktash.“
Kaupmannahofn, 17. nóv. AP.
Skoðanakannanir sýna, að Dön-
um geðjast bezt að Norðmönnum og
Svíum en sízt að Sovétmönnum og
írönum. Kemur það fram hjá AIM-
könnunarstofnuninni, að áliti Dana
á Sovétmönnum hafi hrakað mjög,
eftir að Sovétmenn skutu niður
suður-kóresku farþegaþotuna 1.
sept. sl. með 269 manns um borð, en
stofnunin lét fram fara skoðana-
könnun bæði á undan og eftir að sá
atburður gerðist.
Kannanirnar náðu til fólks 13
ára og eldri og voru spurningarn-
ar á þá leið, hvort áhrif viðkom-
andi væru jákvæð, neikvæð eða
óráðin gagnvart 19 þjóðum. í báð-
um könnunum voru Norðmenn
fremstir að vinsældum hjá 41%
aðspurðra en aðeins 1% hafði van-
þóknun á þeim. Svíar komu næstir
og nutu vinsælda hjá 29% að-
spurðra, en síðan komu Vestur-
Þjóðverjar með 28%, Austurríkis-
menn með 27% og Bretar með
26%. Bandaríkjamenn voru í 8.
sæti og nutu velþóknunar 21%
þeirra, sem spurðir voru.
í fyrri könnuninni, sem fram fór
í águst, höfðu 40% Dana vanþókn-
un á írönum og enn fleiri eða 43%
á Sovétmönnum. Eftir að Sovét-
menn höfðu skotið farþegaþotuna
niður, hrakaði áliti þeirra enn og
það svo, að 56% Dana höfðu nú
vanþóknun á þeim, á meðan við-
horf Dana til annarra þjóða voru
almennt óbreytt.
Rekum SMIÐSHOGGID á byggingu
sjúkrastöðvar SÁÁ