Morgunblaðið - 08.02.1984, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 8. FEBRÚAR 1984
25
íllum flokkum:
og horn-
stefiiunnar
komist hjá því að viðurkenna það
sem hefur gerst í ófriði, en það segir
ekki að við eigum að halda áfram á
þeirri leið.“ Jóhanna sagði aðspurð í
lokin að engin flokksleg afstaða
væri að baki þessari tillögu. „Ég
geri ráð fyrir því að minn flokkur
styðji þetta mál,“ sagði hún að lok-
um.
Vilji menn misnota
aðstöðu sína, er
ákaflega erfitt að
koma í veg fyrir það

Eiður Guðna-
son, Alþýðuflokki,
sagði í upphafi:
Hj „Tillagan fjallar
•ar'* *"** W aðeins um að
\ % hefja undirbún-
ing að frekari
fræðslu um frið-
armál í skólum og
gæða skilningi á þýðingu og hlut-
verki friðar. Auðvitað verður að
freista þess að búa svo um hnútana
í slíkum málum, að þar verði ekki
um neins konar einhliða áróður að
ræða.“
— Hvernig verður það tryggt?
„Þeir sem falin er slík fræðsla
geta auðvitað brugðist því trausti
sem þeim er sýnt og auðvitað geta
allir misnotað sér aðstöðu sína. En
ég held samt að það sé eðlilegt að
það sé undirbúin starfsemi á þessu
sviði. Ef menn vilja misnota að-
stöðu sína í skólum þá geta þeir það
í flestum tilvikum og það er ákaf-
lega erfitt að koma í veg fyrir það,
en ég hef ekki þá trú að slíkt verði
almennt."
— Ertu samþykkur því að fræða
eigi börn um ástæðu þess að við er-
um aðilar að NATO og að það verði
liður í friðarfræðslunni?
,Ég er samþykkur því að vera
okkar í Atlantshafsbandaiaginu
tryggi bezt öryggi íslands eins og nú
háttar og ég held að þeim upplýs-
ingum verði bezt komið á framfæri
með því að skýra stöðu mála hér
eins og hún er og eins og þróun sög-
unnar hefur verið síðan Atlants-
hafsbandalagið var stofnað. Atl-
antshafsbandalagið hefur ekki farið
með ófriði á hendur neinum. Það
var ekki til þess stofnað. Það er
varnarbandalag sem er stofnað til
að varðveita friðinn."
— Hefur þú trú á að núverandi
menntakerfi og þeir sem flytja þess-
um aldurshópum bókalærdóm komi
þessu til skila?
„Ég vil ekki vantreysta því fólki
að fyrra bragði. Auðvitað þarf að
búa til námsefni eins og það heitir
núna og þar eiga auðvitað að koma
fram hlutlægar upplýsingar um
þessa söguþróun og það sem gerst
hefur að undanförnu, en þeir sem
ætla sér að snúa út úr því, gera það
núna. Þessi tillaga breytir engu um
það. Það er alltaf hægt að snúa út
úr og það er alltaf hægt að misnota
aðstöðu sína, en ég treysti því að
það verði miklu frekar undantekn-
ing heldur en hitt.“
þingsályktunar
ínason, Guðmundur Bjarnason,
lelgi Seljan, Jóhanna Sigurðardóttir,
. Kvaran, Páll Pétursson,
tmundsdóttir, Stefán Benediktsson.
að hefja undirbúning að frekari fraeðslu um
m og framhaldsskólum landsins. Markmið ,
hlutverki friðar og rækta hæfileika til þess j
tmskiptum einslaklineaMhá—BiLhjðða.
Aróður á því miður
nú þegar greiða leið
Mbl. ræddi að
lokum við Krist-
ínu S. Kvaran,
þingmann Banda-
lags jafnaðar-
manna, en hún er
lærð fóstra. Hún
var fyrst spurð
hvernig hún teldi
veg fyrir einhliða
áróður vinstri manna undir yfir-
skyni friðarfræðslu. Hún svaraði:
„Ég sé þetta í rauninni ekki sem
sérstakt tækifæri fyrir hvern sem
er til að reka áróður. Hann á þegar
greiða leið hvort sem um er að ræða
friðarfræðslu eða annað. Því miður
hefur maður frétt af þessu og ég
veit þess dæmi að fólk kemur að
áróðri bæði flokkspólitískum og
pólitískum. Ég sé því ekki að þetta
eigi að opna neina beina braut fyrir
áróður fremur en annað."
— Þú ert lærð fóstra. Er ekki
þarna nokkuð langt seilst að ætla að
flytja börnum niður á dagvistar-
heimilisaldur friðarfræðslu, ef
hættan er slík sem þú bendir á varð-
andi misnotkun?
„Ég vil nú heldur segja þetta
öðruvísi. Friðaruppeldi hefur verið í
framkvæmd í raun á dagvistar-
heimilum í mörg ár. Við byrjum á
þeim mikilvæga þætti að leiða börn-
um fyrir sjónir að ofbeldi' er ekki
bezta leiðin til að ná sáttum og að
fólk þarf að ræða málin og finna
iausnir. Ég vil flokka þetta undir
undirstöðu friðaruppeldis."
— En er þessi hópur þá ekki að
óþörfu tilgreindur í tillögunni fyrst
börnin njóta þessa uppeldisatriðis á
dagvistarheimilum?
„Nei, því auðvitað er misjafnt
hvernig að þessu hefur verið staðið.
Þetta hefur eingöngu verið eftir
hendinni og því hvernig fólk hefur
verið í stakk búið og hugsanlega
meira á meðal yngra fólks í fóstur-
störfum, en það hefur unnið mark-
visst að þessu í nokkurn tíma. í
menntamálaráðuneytinu er nú verið
að vinna að ákveðnum markmiðum
og leiðum til að samræma nokkurs
konar námsskrá fyrir dagvistar-
heimili og þetta myndi þá koma þar
inn.“
Kristín sagði að hún væri sam-
mála því að undirstaða utanríkis-
stefnu okkar væri vera okkar í
NATO og að hún tryggði öryggi
okkar og jafnvægi friðar í V-Évr-
ópu. Varðandi það að þetta yrði
kennt í friðarfræðslu sagði hún: „Ég
veit ekki hversu langt á að ganga
þegar verið er að tala um friðarupp-
eldi eða hvaða leiðir á að velja að
því marki. Auðvitað hljótum við að
fræða börnin á hvernig þessu er
háttað og þar af hlýtur að leiða,
hvort heldur fólk er hlynnt veru
okkar í NATO eða ekki, að börnin
verða upplýst um stöðu mála, það er
að við erum í NATO og af hverju við
erum þar.“
Kristín sagði í lokin, að hún væri
ekki búin að sjá fyrir endann á
þessu máli, sérstaklega hvað varðar
kostnað þess að koma á friðar-
fræðslu og einnig væri sér stór
spurning hvernig koma ætti þessari
fræðslu fyrir í skólakerfinu, þ.e.
innan kennslurammans, sem sér
sýndist ærinn nú þegar.
Auk þeirra sem hér hefur verið
rætt við eru eftirtaldir þingmenn
flutningsmenn: Guðrún Agnars-
dóttir, Guðmundur Bjarnason, Guð-
rún Helgadóttir, Helgi Seljan,
Kristín Halldórsdóttir, Páll Pét-
ursson og Sigriður Dúna Krist-
mundsdóttir.
Um helgina gáfu starfskonur í Búnaðarbanka íslands sænsku skákkonunni Piu Cramling ullarteppi að gjöf ásamt
veglegum blómum. Gjöfinni fylgdu beztu óskir um velgengni í skákinni. Pia Cramling hefur sannarlega stolið
senunni á skákmóti Búnaðarbankans, en í gærkvöldi varð hún að játa sig sigraða.
Jóhann Hjartarson feti frá
aiþjóðlegum meistaratitli
GUÐMUNDUR Sigurjónsson batt
enda á sigurgöngu sænsku skák-
drottningarinnar Piu Cramling í 9.
umferð skákmóts Búnaðarbanka ís-
lands í gærkvöldi. Pia gafst upp eftir
27. leik Guðmundar. Svo virtist sem
Pia væri þreytt — hún beitti Sikil-
eyjarvörn, en urðu á mistök þegar
hún hugðist einfalda taflið og Guð-
mundur náði óstöðvandi sókn og
staðan hjá Piu eins og rjúkandi rúst
þegar hún gafst upp.
Hún fór í bakherbergi ásamt
Guðmundi eftir skákina, þar sem
þau fóru yfir hana. Hún vildi lítið
segja um ósigur sinn. „Mér urðu á
mistök og náði mér aldrei á strik,"
sagði hin geðþekka sænska stúlka
við blaðamann eftir skákina og
vildi ekkert frekar tjá sig. Eftir að
hafa farið í gegnum skákina fór
hún fram og fylgdist með öðrum
skákum. Guðmundur var einnig
hinn rólegasti — vildi lítið gera úr
sigri sínum.
Alþjóölegur titill
blasir viö Jóhanni
Skák Piu vakti mesta athygli
ásamt viðureign de Firmians og Jó-
hanns Hjartarsonar, sem stýrði
svörtu mönnunum. Jóhann tefldi
mjög vel, náði að vinna skiptamun
á skemmtilegan hátt og hefur
vænlega biðskák. Jóhann er sá
keppenda sem mest hefur komið á
óvart. Hann hefur hlotið 4% vinn-
ing og hefur tvær biðskákir og í
báðum stendur hann til vinnings.
Ljóst að hann hefur þegar áunnið
sér alþjóðlegan meistaratitil, en
vinni hann báðar biðskákirnar á
hann góðan möguleika á að ná
áfanga að stórmeistaratitli; þarf þá
1 'h vinning úr tveimur síðustu um-
ferðunum.
í annað sinn á þremur dögum féll
Júgóslavinn Knezevic á tíma; í
gærkvöldi féll hann á tíma gegn
Lev Alburt og á sunnudag gegn de
Firmian. Hann yppti vonleysislega
öxlum eftir að hafa fallið á tíma í
gærkvöldi. „Þetta er ný reynsla
fyrir mig. Sjálfsagt er ég ekki í
nógu góðri æfingu. Ég eyði of mikl-
um tíma í einföldum stöðum," sagði
Knezevic.
Úrslit í 9. umferð urðu:
Margeir Pétursson — Jón Krist-
insson 1—0
Guðmundur Sigurjónsson — Pia
Cramling 1—0
Lev Alburt — Knezevic 1—0
Skákir Jóhanns Hjartarsonar og
de Firmian, Helga Ólafssonar og
Shamkovic og Sævars Bjarnasonar
og Jóns L. Arnasonar fóru í bið.
Helgi Ólafsson hefur betri stöðu
gegn Shamkovic en skák Sævars og
Jóns L. er tvísýn.
Biöskákir orðnar 10
Staðan á mótinu er óljós vegna
fjölda biðskáka. Þær eru hvorki
fleiri né færri en 10 og verða bið-
skákir tefldar á Hótel Hofi í dag:
I. —2. Margeir Pétursson, de Firmi-
an 5 og biðskák.
3.-4. Jóhann Hjartarson, Helgi
Ólafsson i'h og tvær biðskákir.
5. Guðmundur Sigurjónsson i'h. og
biðskák.
6. Pia Cramling 4 og tvær biðskák-
ir.
7. Knezevic 4.
8. Shamkovic 3'h og tvær biðskák-
ir.
9. Jón L. Árnason 3 og tvær bið-
skákir.
10. Lev Alburt 2'A og þrjár bið-
skákir.
II. Sævar Bjarnason 2 og tvær bið-
skákir.
12. Jón Kristinsson l'/i og tvær
biðskákir.
Jóhann Hjartarson hafði allan
tímann opna og þægilega stöðu með
svörtu gegn deFirmian og i tíma-
hraki vann hann síðan skiptamun á
mjög skemmtilegan hátt:
• b c d • fgh
Hvítt: Nick deFirmian
36. — Bb5!, 37. Bb6!?
37. H3d2 — Hc3 er auðsjáanlega
mjög óþægilegt fyrir hvítan.
Bandaríkjamaðurinn hyggst sneiða
hjá því framhaldi en þá bíða hans
enn verri örlög:
37. — Hc2, 38. H3d2 — Be2!
Líklega hefur deFirmian yfirsézt
þessi stunga.
39. Df2 — Bxdl, 40. Hxc2 — Bxc2,
41. Dxc2 og hér lék Jóhann biðleik.
Með skiptamun yfir ætti honum
ekki að verða skotaskuld úr því að
innbyrða vinninginn í kvöld.
Framan af var það skák Guð-
mundar Sigurjónssonar og Piu sem
mesta athygli vakti. Þar vó reynsl-
an þungt á metunum, Guðmundi
tókst að fá upp stöðu þar sem svart-
ur hefur ekkert mótspil og vann síð-
an úr stöðuyfirburðunum með
fléttu:
Hvítt: Gudmundur Sigurjónsson
Svart: Pia Cramling
Sikileyjarvörn
1. e4 — c5, 2. Rf3 — e6, 3. d4 — cxd4,
4. Rxd4 — Rc6, 5. Rc3 — a6, 6. Be2
— d6, 7. (M) — Rf6, 8. Be3 — Be7, 9.
f4 — 0-0, 10. a4
Nú er komin upp vel þekkt staða
úr Scheveningen-afbrigðinu í Sikil-
eyjarvörn.
10. — Dc7, 11. Khl — Hd8, 12. Bd3
— Rxd4?!
Pia hyggst jafna taflið með upp-
skiptum, en lendir f staðinn í stöðu
þar sem hún er án gagnfæra. Hér
kom 12. — e5 vel til greina.
13. Bxd4 — e5, 14. Be3 — exf4, 15.
Hxf4 — Be6, 16. Rd5! — Bxd5, 17.
exd5
Hvítur hefur biskupapar sem
stefnir á svörtu kóngsstöðuna og
hálfopna f-línu. Það er heldur ekki
að sökum að spyrja, svartur reynd-
ist vera varnarlaus.
17. — He8, 18. Bd4 — Da5, 19. c3 —
Bd8, 20. Df3 - Dc7
21. Bxf6! - Bxf6, 22. Hxf6! — gxf6,
23. Dg4+ — Kf8, 24. Bxh7
Hótunin er 25. Dg8+ — Ke7, 26.
Hel+ - Kd7, 27. Bf5+.
24. - He5, 25. Dg8+ — Ke7, 26.
Dxa8 — Db6, 27. h3 og svartur gafst
upp.
Helgi ólafsson hafði ávallt þægi-
legri stöðu gegn bandaríska stór-
meistaranum Shamkovich og upp-
skar að lokum peðsvinning. í bið-
stöðunni hefur Helgi peð yfir í
fremur einfaldri stöðu en ekki er
fyllilega ljóst hvort honum takist
að þvinga fram sigur. Möguleikarn-
ir eru þó auðvitað allir hans megin:
Svart: Leonid Shamkovich
Hvítt: Helgi Ólafsson
Hvítur lék biðleik.