Morgunblaðið - 23.05.1984, Side 21

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. MAÍ 1984
21
Það er hlutverk dómstól-
anna einna að dæma menn
■Æ
Ferðalag
kirkjuskóla
Dómkirkjunnar
Barnastall Dómkirkjunnar lauk
með messu í Dómkirkjunni 29.
aprfl sl., en þá var raunar einn
þáttur starfsins eftir, og það er
ferðalag þeirra barna, sem sótt
hafa kirkjuskólann í vetur.
Nú hefur verið ákveðið, að
ferðalagið verði næstkomandi
mánudag, 28. maí, og verður far-
ið til Þingvalla. Lagt verður af
stað kl. 13.00 frá Hallveigarstöð-
um v/Öldugötu, þar sem kirkju-
skólinn var til húsa í vetur, og
gert er ráð fyrir, að ferðinni
ljúki þar kl. 18.00. Börnin eru
beðin um að hafa með sér nesti.
Innritun í þessa ferð verður í
síma 12445 milli kl. 11.00 og 13.00
miðvikudag til föstudags og í
síma 14070 kl. 18.00 til 20.00 á
kvöldin.
Þeim börnum, sem sóttu
kirkjuskóla Dómkirkjunnar í
vetur, er boðið í þetta ferðalag.
Fararstjóri verður sr. Agnes Sig-
urðardóttir æskulýðsfulltrúi,
sem hefur séð um barnastarf
Dómkirkjunnar undanfarna vet-
ur.
(Frá Dómkirkjunni.)
— eftir Björn Þ. Guð-
mundsson, Jónatan
Þórmundsson og Stef-
án Má Stefánsson
Undanfarið hafa þeir atburð-
ir orðið í þjóðfélaginu, sem
varða grundvallarmannréttindi
og meðferð þeirra í þeim mæli
að tilefni er til að staldra við og
íhuga hvert stefnir.
Sú grundvallarregla gildir í
refsiréttarfari hér á landi að
sakborningur telst ekki sekur
nema sekt hans sé talin sönnuð
af þar til bærum dómstóli. Þessi
regla hefur fulla stoð í þeim
mannréttindasáttmálum sem
íslendingar hafa gengist undir.
Þessi regla byggist á þeirri
hugsun að fremur skuli sekir
menn ganga lausir en að sak-
lausir menn séu dæmdir. Ríkis-
valdið hefur því alfarið sönnun-
arbyrði fyrir sekt sökunauts.
Sérstaklega skal tekið fram að
játning sakbornings jafngildir
alls ekki dómi um sekt söku-
nauts, enda reynast játningar
stundum rangar að meira eða
minna leyti. Þetta eru þau
mannréttindi sem sérhver sak-
borningur hefur. Skiptir í því
efni ekki máli þótt um hin alv-
arlegustu brot sé að ræða.
Samkvæmt íslensku stjórn-
arskránni eru það dómstólarnir
sem fara með dómsvaldið.
Sjálfstæðir og óháðir dómstólar
eru hornsteinar þjóðfélagsins
og ein meginforsenda þess að
réttindi borgaranna séu tryggð.
Dómarar skulu og einungis fara
eftir lögunum. Þá er það enn-
fremur meginregla að úrlausnir
héraðsdómstóla verði bornar
undir Hæstarétt.
Nú sýnist hins vegar þær
blikur á lofti að almennir borg-
arar og ýmsir fjölmiðlar telji
það hlutverk sitt að dæma
menn. Gengur jafnvel svo langt
að þingkjörnir fulltrúar kalla á
Björn Þ. Guómundsson
refsivöndinn meðan rannsókn
máls stendur yfir og krefjast
þess að framkvæmdarvaldið
grípi fram fyrir hendur dóm-
stólsins. í framhaldi af því fór
fram víðtæk undirskriftasöfnun
meðal almennings, sem ekki
verður skilin öðruvísi en svo, að
henni sé ætlað að hafa áhrif á
dómsniðurstöður eða beita
dómsmálaráðherra þrýstingi í
því skyni að hann blandi sér í
störf dómstóla, sem hann hefur
ekki heimild til samkvæmt
stjórnarskránni. Þvert á móti
er það hlutverk dómstóla að
dæma um gerðir ráðherra og
annarra framkvæmdarvalds-
hafa.
Jónatan Þórmundsson
Spjótum er beint að einstök-
um dómurum út af meðferð til-
tekinna mála og á hendur
dómstólum almennt varðandi
málsmeðferð. Það eru hins veg-
ar stjórnvöld og Alþingi sem
hafa vald og raunar einnig
skyldur til þess að leysa vanda-
mál réttarkerfisins, svo sem það
breyta hinni úreltu dómstóla-
skipun, sem við búum við enn
þann dag í dag.
Vinna ber af alefli gegn al-
varlegum afbrotum. En ekki má
rasa um ráð fram. Hugmyndir
um hertar lögregluaðgerðir,
óvenjulegar rannsóknaraðferð-
ir, þyngd refsiviðurlög og rýmk-
un gæsluvarðhaldsheimilda er
ekki aðeins umhugsunarverð
frá réttaröryggissjónarmiði,
heldur kann að vera óþörf uns
fyrir liggur að um raunverulega
fjöfgun afbrota sé að ræða. Víð-
tækar aðgerðir af þessu tagi
Stefán Már Stefánsson
geta smám saman kallað á þjóð-
skipulag, sem fæstir munu í
raun óska eftir.
Björn Þ. Guðmundsson er íorseti
lagadeildar Háskóla íslands, Jóna-
tan Imrmundsson er prófessor í
refsirétti ogStefán Már Stefánsson
í réttarfari.
A TVEIMUR TIMUM
FILMUÞJONUSTA M€Ð