Morgunblaðið - 21.07.1984, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. JÚLl 1984
Verkföll brezkra hafnarverkamanna:
Engin alvarleg
áhrif hérlendis
VERKFALL hafnarverkamanna í
Bretlandi hefur enn ekki haft ilvar-
leg áhrif hér á landi.
Hjá Eimskip og Hafskip fengust
þær upplýsingar, að sleppa yrði
löndunum í Bretlandi, en tafir
væru enn ekki miklar. Eimskip
lætur skip sín, Álafoss og Eyrar-
foss, sigla beint til íslands, án við-
komu í Bretlandi, en Grundarfoss
bíður fyrir utan Gaston. Hafskip
siglir beint frá Amsterdam til ís-
lands og sleppir þvi Ipswich á
Amarflug hf.:
Hlutafé aukið
um rúmar 40,5
milljónir kr.
AÐALFUNDUR Arnarfhigs hf., sem
haldinn var fyrir skömmu, sam-
þykkti að auka hlutafé félagsins um
rúmlega 40,5 milljónir. Heildar-
hlutafé Arnarflugs verður því rúmar
48 milljónir. Núverandi hluthafar
hafa forkaupsrétt í samræmi við
skráða hlutafjáreign sína, en verða
að skrá sig fyrir hinum nýju hlutum
fyrir 15. ágúst nk. Nýti hluthafar
ekki þennan rétt sinn, fá aðrir hlut-
hafar hlutfallslegan rétt til að kaupa
bréfin.
Nýkjörin stjórn Arnarflugs hf.
skipti fyrir skömmu með sér verk-
um. Formaður er Haukur Björns-
son, varaformaður Axel Gíslason,
ritari Arngrímur Jóhannson og
meðstjórnendur eru Björn Theo-
dórsson og Grétar B. Kristjáns-
son. í varastjórn voru kjörnir
Gunnar Helgason, Ómar ólafsson,
Sigurður Helgason, Sigurkarl
Torfason og Örn Helgason.
morgun, líkt og gert var hinn 13.
þessa mánaðar. Skip Hafskips
losa vörur til Englands í Antwerp-
en og verður fyrirtækið að greiða
losunar- og geymslukostnað þar.
Að sögn Hafskipsmanna verður
ástandið alvarlegt ef verkfallið
stendur lengi, því m.a. bíður fryst-
ur fiskur í gámum á hafnarbakka
hér heima.
Ferðaskrifstofum höfðu ekki
borist kvartanir frá ferðalöngum í
Englandi vegna verkfallsins og
höfðu engar spurnir af því, að þeir
hefðu lent í erfiðleikum, sem
höfðu hug á að fara sjóleiðina frá
Bretlandi til t.d. Frakklands.
Bifreiðaumboðin Hekla hf. og
Sveinn Egilsson hf. hafa ekki átt í
erfiðleikum með að nálgast vara-
hluti frá Bretlandi hingað til.
Sveinn Egilsson hf. flytur mest af
sínum varahlutabirgðum flugleið-
is en Hekla hf. fær stóra vara-
hlutasendingu einu sinni t mánuði
með skipi. Heklumenn sögðu þó
enga ástæðu til að örvænta, því
alltaf mætti sækja varahluti
flugieiðis, ef verkfallið drægist á
langinn.
Akureyri:
Árekstur skelli-
nöðru og fólksbfls
ÁREKSTUR varð á milli fólksbif-
reiðar og iétts bifhjóls á mótum
Hörgárbrautar og Stórholts á Akur-
eyri um klukkan 14 f gær.
Okumaður hjólsins, sem var
stúlka, slasaðist nokkuð, hlaut
beinbrot á fæti og handlegg. öku-
maður fólksbílsins slapp hins-
vegar ómeiddur.
Fábreytt atvinnulíf, lág laun og lélegir menntunarkostir virtust vera algengustu áhyggjuefni kvenna á landsbyggðinni,*'
sögðu kvennalistakonur er þær komu úr hringferðinni. F.v. Kristín Halldórsdóttir, Guðný Guðmundsdóttir og Helga
Jóhannsdóttir
Kvennalistinn kemur úr hringferð:
„Svipud mál sem brenna
á konum um land ailtu
„Okkur virtust algengustu áhyggju-
efni kvenna úti á landsbyggðinni vera
fábreytni atvinnulífsins, lág laun og
lélegir menntunarkostir, en annars
eru það mikið til sömu málin, sem
brenna á konum um land allt,“ sagði
Kristín Halldórsdóttir, þingmaður
Kvennalista, á fundi sem þær kvenna-
listakonur boðuðu til með frétta-
mönnum í tilefni þess að þær eru ný-
komnar úr hringferð um landið.
Um 50 konur tóku þátt f ferðinni,
sem var farin f rútu. Voru eknir
4.700 kílómetrar og haldnir 30 fund-
ir vfðs vegar um landið, sá fyrsti f
Vestmannaeyjum, 4. júnf, og sá síð-
asti á Þingvðllum, 29. júní. Að sögn
þeirra er þátt tóku, var ferðin afar
vel heppnuð og fundir flestir vel
sóttir og eftirminnilegir, sá stærsti
á Patrek8firði en þar mættu 80
manns, flest konur.
Tilgangur ferðarinnar var tví-
þættur; annars vegar að kynna
starfssemi Kvennalistans, ýmsa
aðra starfsemi kvenna og afla
stuðnings við frumvarp það um fæð-
ingarorlof, sem Kvennalistinn lagði
fram á liðnu þingi og kveður á um
m.a. lengingu og hækkun á fæð-
ingarorlofi og hins vegar að kynnast
viðhorfum fólks á landsbyggðinni,
einkum kvenna, sem lítið heyrist
frá.
„Það kom fram hjá mjög mörgum
konum f sjávarplássum, að bónus-
inn, eins og hann tíðkast nú, væri
ekkert annað en ofbeldi gegn kon-
um,“ sögðu kvennalistakonur. „Og
margar bættu því við, að þær hefðu
ekkert á móti þvf að vinna fiskinn
sem á land berst, ef sýnt væri, að
með þvf gæfist kostur á þvf að lifa
mannsæmandi lífi og þær ættu ekki
á hættu að vera útslitnar um þrí-
tugt. Þá var mikið rætt um mennt-
unarmálin; endurmenntun sem er
mikilvægt mál fyrir margar konur
svo og hvað það er dýrt fyrir fólk úti
á landi að senda börn sfn til mennta
og standa f „þessum eilífu fráfær-
ttm“ eins og ein sveitakonan kallaði
þaö. Þá er það lfka alvarlegt mál
fyrir konur, sem eru að koma aftur
út á vinnumarkaðinn eftir nokkurt
hlé, að það skuli vera farið að tfðk-
ast, að fyrirtæki setji mörkin við t.d.
35 ára aldur þegar þau auglýsa eftir
starfsfólki.“
Kvennalistakonur kváðust aðeins
hafa komið í eitt frystihús þar sem
kynjunum væru greidd sömu laun
fyrir sömu vinnu og hefði það verið
á Árskógsströnd, en vonandi væru
þau fleiri. „Við erum bjartsýnar á
að þessi ferð hafi stuðlað aö auknum
stuðningi við Kvennalistann og það
var eins og vftamfnsprauta að fara
svona um landið og finna viðtökurn-
ar,“ sögðu þær.
„Ríkið þarf fyrst og fremst að
losa um ýmsar hömlur sem það
hefur lagt á ferðaþjónustuna“
Viðtal við Kjartan
Lárusson, forstjóra
Ferðaskrifstofu rík-
isins og formann
Ferðamálaráðs
Kjartan Lárusson, forstjóri
Ferðaskrifstofu ríkisins, var ný-
lega skipaður formaður
Ferðamálaráðs íslands en hann
tekur við af Heimi Hannessyni
sem hefur gengt þvf starfi sl. átta
ár.
Af þessu tilefni hitti blm. Morg-
unblaðsins Kjartan að máli og
ræddi við hann um ferðamál og
ferðaþjónustu sem vaxandi at-
vinnugrein hér á landi, en við hóf-
um spjallið á ferðaskrifstofunni
sem hann rekur.
„Það má segja að starfsemi
ferðaskrifstofu rikisins sé fjór-
þætt, þjónusta við erlenda ferða-
menn, bæði hópa og einstaklinga,
ráðstefnuhald fyrir erlenda og
innlenda aðila, rekstur Eddu-
ðhótelanna og sala farseðla til
annarra landa. Þar sem ferða-
skrifstofan er ríkiseign má segja
að ríkið hafi veruleg afskipti af
ferðaþjónustunni á svo að segja
öllum sviðum, en ferðaskrifstofan
hefur verið að mörgu leyti leiðandi
í ferðamál. Það er rétt að taka það
fram að ferðaskrifstofan hefur átt
mjög gott samstarf við þá sem
starfa við ferðaþjonustu um allt
land.“
Hver er staða ferðaþjónustunn-
ar í dag?
„Eins og aðrir atvinnuvegir {
landinu hefur ferðaþjónustan
gengið gegnum þróunarskeið und-
anfarinn áratug, og mjög margt
hefur áunnist. Það sem er eftir-
tektarverðast er að þjónustan við
ferðamenn hefur aukist verulega.
Fjölgun erlendra ferðamanna hef-
ur að vísu orðið minni en vonir
stóðu til fyrir tíu árum. En það má
ekki gleyma því að ferðamenn hér
á landi eru bæði innlendir og er-
lendir og ánægjulegast er hve ls-
lendingar eru í auknum mæli
farnir að ferðast um sitt eigið
land. Íslendingar hafa á siðustu
árum ferðast mikið til útlanda og
ef til vill á þeim ferðum hafa þeir
lært að ferðast hérlendis, en það
að læra að ferðast um landið er-
lendis er ekkert einsdæmi fyrir Is-
lendinga, heldur hefur svo farið
víða um heim.“
íslendingar ferðast ef til vill
með öðrum hætti núorðið?
„Nú er miklu meira skipulag á
ferðum íslendinga, sem dæmi má
nefna að 1974, þegar hringvegur-
inn var opnaður, var algengt að
fólk færi af stað og æki hann í
loftköstum og fór þá eðlilega fram
hjá fjölda áhugaverðra staða, nú
tekur fólk styttri áfanga og skoðar
þá betur.“
En nú þykir mörgum dýrt að
ferðast um ísland.
„Þaö er ekki rétt að Island sé
sérstaklega dýrt ferðamannaland,
það vita allir sem ferðast hafa er-
lendis að það er mjög kostnaöar-
samt og því fylgir ýmis dulinn
kostnaður. Það sem laðar erlenda
ferðamenn hingað er íslenska
náttúran og landslagið og ekki sist
fjölbreytnin hér á landi. Að þessu
leyti hefur Island töluverða yfir-
burði yfir flest önnur nálæg lönd.
Ferðir til íslands eru fyllilega
samkeppnisfærar við ferðir til
annarra landa bæði á mörkuðum i
Evrópu og Bandaríkjunum. Fólk
virðist einfaldlega vera tilbúiö að
borga meira fyrir að koma til ís-
lands. Einu megum viö heldur ekki
gleyma, sem hefur unnið með
okkur í samkeppninni um hylli
ferðamannsins, en það er öryggið
sem við búum við. öryggi skiptir
miklu máli, en því er þvi miður
ekki til að dreifa viða annars stað-
ar.“
Hvernig á að búa betur i haginn
fyrir ferðaþjónustuna?
„Miðað við aðrar atvinnugreinar
hefur ferðamálum litið verið sinnt
af framkvæmdavaldinu. Ef borið
er saman við stöðu atvinnuveg-
anna, sem standa margir mjög
illa, þá er ferðaþjónustan einn
hagkvæmasti kosturinn. Það hef-
ur sýnt sig að ferðaþjónustan er
arðvænleg og þaö ber að leggja
meiri rækt við það sem gengur vel.
Það segir sig sjálft að það er ekki
svo litið fyrir 240 þúsund manna
þjóðfélag að fá u.þ.b. 80 þús. við-
bótarneytendur til landsins á
hverju ári, sem dvelja hér lengri
eða skemmri tíma og borga fyrir
sig í beinhörðum gjaldeyri. Þetta
er einn hagkvæmasti viðskipta-
möguleikinn i dag og við ættum að
búa betur að honum, þó ekki væri
annað en að nota þennan tekju-
auka til að ferðast erlendis. En
eins og allir vita eru ferðalög ís-
lendinga erlendis dýr fyrir þjóðar-
búið.“
Á hvern hátt á ríkið að lyfta
undir með ferðaiðnaðinum?
„Ríkiö þarf fyrst og fremst að
draga úr ýmsum hömlum sem það
hefur sett á ferðaþjónustuna og
gefa henni þannig meira svigrúm.
Þetta hafa margar þjóðir gert og
með því að læra af öðrum getum
við gert betur. Sem dæmi get ég
tekið flugvallaskattinn sem ég álit
fráleitan, eins má nefna að ferða-
maður sem kemur til íslands þarf
aö borga söluskatt af meira og
minna öllum neysluvörum sem er
algengt að fólk fái endurgreiddan
erlendis.
En á innflutningi ferðamanna
eru tvimælalaust bæði dökkar og
ljósar hliðar, enda skapar enginn
verðmæti og von um hagnað nema
að leggja eitthvað undir og taka
áhættu. En áhættuna tel ég samt
vera frekar litla, við verðum auð-
vitað að vera varkár gagnvart
landinu og gæðum þess, og á þetta
ekki síður við um Islendinga en
erlenda ferðamenn."
En hvaða möguleika telur þú
vera ónýtta varðandi ferðaþjón-
ustuna, aðra en þá sem snúa að
rikinu?
„Það sem ég tel að beri aö at-
huga á næstunni eru ferðir útlend-
inga til íslands aö vetri til. Við
vitum öll að veturinn hér er lang-
ur og kaldur, en það er stór hópur
fólks víða um heim sem býr við
litinn sem engan vetur og þó svo
að við séum þreytt á skammdeginu
er ekki sjálfgefið að enginn vilji
vetur. Við höfum gert tilraunir i
þessa átt, t.d. með skiðaferðir og
fleira, ferðir sem hafa látið litið
yfir sér, en betur má ef duga skal.
Yfir vetrarmánuðina er nóg af
ónýttu plássi á hótelunum t.d. og
möguleikarnir margir.
Samkeppni þeirra sem standa i
ferðaþjónustinni er mjög mismun-
andi, sumir standa i miklu harðari
samkeppni en aðrir eins og t.d.
flugfélögin sem heyja samkeppni á
hörðum erlendum markaði. Það
segir sig sjálft að flutningur til og
frá landi er grundvöllur ferða-
þjónustunnar. Ef flugfélögunum
er ekki gert kleift að standast
þessa samkeppni kemur augljós-
lega brestur i alla aðra þætti
ferðaþjónustunnar, þessu megum
við aldrei gleyma.“