Morgunblaðið - 21.07.1984, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. JÚLl 1984
31
Sjötugur:
Guðlaugur Guðmunds
son kaupmaður
verslun og viðskipti. Ég bankaði
uppá fyrir hádegi og þá var lista-
maðurinn að sjóða ýsu handa sér
og kettlingnum.
— Hvað um önnur áhugamál en
myndlistina?
— Ég er opinn fyrir listum og
lífinu yfirleitt. Hef mjög gaman af
tónlist og gutla svolítið á píanó,
mest fyrir sjálfan mig.
— Þú ert mikið að fást við að
mála kvenlíkamann og einnig and-
litsmyndir af konum. Á trönunum
ertu með rauðkrítarmynd af
kvenmannslíkama. Konan er þér
greinilega hugleikin.
— Það má segja að ég fylgi
vissri arfleifð í sambandi við
portretgerð og kvenmannsímynd-
ina. Algengasta myndefni listmálara
í gegnum tfðina hefur verið konan
og betjur. Ég hef alltaf lagt sér-
staka rækt við anatómíuna.
— Hvað er anatómía?
— Það er fyrst og fremst vöðva-
bygging líkamans. í myndum af
mannslíkama reyni ég að draga
fram þessi greinilegu einkenni
hvors kynsins, frá vöggu til graf-
ar. Ég nota mikið svokallaða list-
ræna anatómfu.
— Hvað er framundan?
— Ég hef nóg verkefni og þarf
ekki að láta mér leiðast. Ég mála
nú eins og fyrr portretmyndir,
andlitsmyndir og er aðallega við
það núna. í framtiðinni vonast ég
til að geta haldið áfram að helga
mig myndlistinni eins og hingað
til.
Kettlingurinn var kominn uppi
rúm og sofnaður þegar viðtalinu
lauk. Hann hafði fylgst með
hverri hreyfingu okkar, elt okkur
um íbúðina og stökk einu sinni á
pennann þannig að ég missti hann
á gólfið. Kannski að hann hafi
ekki verið vanur svona Iöngu við-
tali við eiganda sinn og vin. Rétt
áður en ég kvaddi listamanninn
kom ungur piltur f heimsókn og
keypti teikningu eftir Sigurð Ey-
þórsson. Mér sýnist vera bjartir
tímar framundan hjá listamann-
inum, hann er að taka að sér stór
verkefni fyrir athafnamann í
borginni og fleira í bígerð sem
ekki verður sagt frá í þessu viðtali.
Það er áhætta að lifa af myndlist-
inni, Sigurður er ákveðinn að
þrauka, hvað sem það kostar,
hann hefur kynnst baslinu af eigin
raun. Við tókumst í hendur við
útidyrahurð og það var sumar í
garðinum við húsið ...
koma, á sinni tíð, þó að annað réð-
ist. Og víst er um það, að mikill
fengur hefði það orðið kirkju vorri
að fá slikan mann til boðunar
fagnaðarerindisins, svo vel viti-
borinn, frjálslyndan og víðsýnan,
en þó sterk-trúaðan. En „víðar dyr
og verkmiklar" opnuðust honum
með því starfi, sem hann um ára-
tugi hefir gegnt og rækt með sóma
og prýði. Og er það vafalaust fullt
ígildi hvaða prestsembættis sem
er. Prestar eru auðvitað „góðir og
nauðsynlegir". En fyrst og fremst
þörfnumst vér þess að sem allra
flestir, hvar sem í stétt eða stöðu
þeir eru, starfi af alefli í kristi-
legum anda.
Svo kveð ég vin minn, Sverri
Pálsson, að sinni og bið hann vel-
kominn í samfélag sextugra. „Sjá,
sannarlega er þar Israelíti, sem
ekki eru svik í.“ Heill og heiður
fylgi honum og fjölskyldu hans
allri, í bráð og lengd.
Bjartmar Kristjánsson
Merkismaðurinn Guðlaugur
Guðmundsson kaupmaður og rit-
höfundur er sjötugur í dag. Það er
nú varla að því verði trúað, svo
sprækur er maðurinn og léttur á
fæti. Guðlaugur er Húnvetningur,
fæddur í Vatnsdalnum og þar ólst
hann upp. Á yngri árum fékkst
Guðlaugur við ýmislegt, stundaði
sveitastörf, var á síld og eftir að
til Reykjavíkur kom var hann í
vinnu hjá setuliðinu, var í „Breta-
vinnunni" eins og talað var um.
Árið 1942 hefur hann störf sem
leigubifreiðastjóri og stundar þá
vinnu allt til ársins 1961, en þá
setur hann á stofn kjötverslun við
Ásvallagötu en algengt var þá að
þannig verslanir væru starfrækt-
ar við hlið annarra matvöruversl-
ana. Þessa verslun rak Guðlaugur
í fjölda ára uns hann reisir í félagi
við annan stórhýsi við Tindasel
fyrir matvöruverslun. í dag starf-
rækir hann söluturn i þessu húsi
en leigir út húsnæðið fyrir versl-
unina.
Á þeim árum sem Guðlaugur
starfaði við leiguakstur vann hann
ötullega að félagsmálum stéttar
sinnar. Á tímabili var hann í
stjórn Skáksambands íslands
enda snjall skákmaður.
Eftir að hann hóf verslunar-
störf gerðist hann virkur þáttak-
andi í félagsmálum kaupmanna
innan Félags kjötverslana. Var
hann lengi fulltrúi félagsins varð-
andi verðlagsmál. Á þeim vett-
vangi kom hann mörgu góðu til
leiðar sem bætti hag kaupmanna
og neytenda og hægt er að rekja
til þess sem í dag er orðið að veru-
leika, þ.e. frjálsræði verslunarinn-
ar varðandi verðlagningu á kjöti.
Guðlaugur er snjall ræðumaður,
stígur oft í ræðustól á fundum,
enda verið kosinn af kaupmönnum
til margháttaðra trúnaðarstarfa.
Hann hefur verið formaður
stjórnar Matkaups hf. og Búrfells
hf. Eftir að hann hætti rekstri
kjötverslunarinnar gekk hann í
Félag Matvörukaupmanna og er
mjög virkur félagi þar. Hann er f
ritnefnd Verslunartíðinda, mál-
gagns KÍ.
Guðlaugur er vel ritfær maður
og eftir hann liggja nokkrar bæk-
ur sem hann hefur gefið út auk
fjölda blaða- og tímaritagreina.
Meðal bóka Guðlaugs er bókin
Reynistaðabræður, bókin Enginn
má undan líta, sem er sagnfræði-
legt skáldrit um morðmálin í
Húnaþingi, en síðasta bók hans er
bókin Ástir í aftursæti, einskonar
endurminningar leigubifreiða-
stjórans frá stríðsárunum, en þar
hefur Guðlaugur frá mörgu að
segja. Allar bækur Guðlaugs eru
afburðavel skrifaðar og skemmti-
legar aflestrar.
Undirritaður vill fyrir hönd
stjórnar og félaga í Félagi mat-
vörukaupmanna og Kaupmanna-
samtaka íslands færa Guðlaugi
hugheilar árnaðaróskir á þessum
tímamótum með von um áfram-
haldandi samstarf.
Persónulega vil ég og kona mín
þakka honum fyrir löng og góð
kynni. Sérstaklega langar okkur
til að þakka fyrir afar skemmti-
legar stundir með þeim hjónum,
Lillý og honum, á ferðum okkar
erlendis. Það er samstilltur og
góður hópur sem myndar „Heims-
reisuklúbb Útsýnar" og víða hefur
farið. Þar er Guðlaugur hrókur
alls fagnaðar, heldur ræður í
veislum og ritar greinar og eftir-
þanka í „Vitann“, blað klúbbsins.
Ég veit að hópurinn sendir þeim
hjónum hlýjar óskir og góðar í
da£- Ólafur Björnsson
form. Félags matvörukaupmanna
Guðlaugur Guðmundsson kaup-
maður, Barmahlíð 54, er 70 ára í
dag. Hann er fæddur í Sunnuhlíð í
Vatnsdal, 21. júlí 1914, sonur hjón-
anna Guðrúnar Guðbrandsdóttur
og Guðmundar Magnússonar, er
þar bjuggu.
Faðir Guðlaugs lést langt um
aldur fram; varð úti í aftaka hríð-
arbyl haustið 1934. Vetur gekk
óvenju snemma í garð. Það segir
sig sjálft, að þungur harmur var
borinn í þögn hjá ekkjunni og
börnunum, sem allt í einu voru
svipt vernd og styrk frá eigin-
manni og föður. Börnin voru sjö.
Guðlaugur, sem var næstelstur af
sex bræðrum, var tvítugur, en
yngst var einkadóttirin, Rannveig,
aðeins 11 ára gömul.
Ég kynntist Guðrúnu móður
Guðlaugs er ég tengdist Hauka-
gilsfjölskyldunni, því okkur hjón-
unum þótti sjálfsagt að koma á
nágrannabæina í Vatnsdalnum og
heilsa upp á fólkið, er við vorum á
ferðinni. Ég á margs að minnast
frá þessum ferðum okkar í hinum
fagra dal, og öll sú gestrisni og
hlýja látleysið var þessu fólki svo
áskapað, að því er ekki hægt að
gleyma.
Eg dáðist að Guðrúnu; mér
fannst hún búa yfir svo mikilli
hetjulund og „lífsviti". Hún sagði
mér, hvernig hún hefði brugðist
við, er henni var færð sorgarfrétt-
in um lát eiginmanns sins. Allt í
einu varð hún að vera sterkust í
forsjá heimilisins og barna sinna.
Snjór hafði komið svo snemma,
eins og fyrr getur, að kartöflur
voru óuppteknar. Hún tók það ráð
til að láta ekki bugast, að hún bað
börnin að hjálpa sér við að taka
upp kartöflurnar úr garðinum.
Þetta var kalt og erfitt verk, en
hún sagði, að systkinin hafi verið
svo dugleg að hjálpa sér, að það
hafi gefið sér það þrek, sem öllu
hafi bjargað. Én fram í myrkur
hélt hún þeim að verki þennan
dag.
Fyrst, þegar ég kom að Sunnu-
hlíð, hét þessi bær Torfustaðakot,
en nefnt Kot í daglegu tali, því
algenga nafni í mörgum sveitum
landsins. Það sagði sögu síns tíma.
En elja og bjartsýni Guðrúnar og
barna hennar breyttu þessari jörð
og bæjarhúsum í það mat, að
Sunnuhlíð hlaut það að heita —
kot var það ekki lengur.
Þótt flest systkinin færu að
heiman eftir að þau komust upp,
voru þau móður sinni hjálpleg,
hvenær sem heimili hennar þurfti
þess með. En Gestur bjó lengst af
með móður sinni, og mat hún það
sambýli mikils.
Guðlaugur stundaði nám í
Reykjaskóla í Hrútafirði, og kom
þá í ljós, að hugur hans stóð til
meiri lærdóms, en á þessum árum
var ekki auðvelt að láta slíka
drauma rætast. Hann lagði af stað
út í lífið með léttan mal, en það
hefur komið á daginn, að forsjónin
hefur verið honum hliðholl, án
þess þó að dekra við hann. Árið
1937 tekur Guðlaugur sér ferð á
hendur til Danmerkur og Noregs,
ásamt sýslunga sínum og vini,
Jóni Pálssyni frá Sauðanesi. Þeir
hugðust kynna sér landbúnaðar-
störf og loðdýrarækt. Fékk Guð-
laugur starf við þetta eftir heim-
komuna, aðallega í Þingeyjarsýsl-
um, um árabil.
Eftir að Guðlaugur fluttist til
Reykjavíkur var hann leigubíl-
stjóri í mörg ár. Lengst af hefur
hann þó, ásamt konu sinni, stund-
að verslunarrekstur, eða allt fram
á þennan dag, og lítur frekar á þau
umskipti í starfi sem tímamót til
hátíðabrigða en kyrrstöðu í at-
höfnum. Ymsum trúnaðarstörfum
hefur Guðlaugur gegnt fyrir stétt-
arfélög leigubílstjóra og kaup-
manna. En þótt hann hafi gert
verslunarstörf að sínu aðal við-
fangsefni hin siðari ár, nýtir hann
vel næðisstundir er gefast. Hann
er mjög vel ritfær, og er mér ekki
grunlaust, að helst hefði hann kos-
ið að mega loka sig af frá öllu
veraldarvafstri og skrifa um lífið
og tilveruna. Eftir hann hafa
komið út fjórar bækur, sú fyrsta,
„Vinir dýranna", hefur verið
endurprentuð.
ALLSHERJARÞING Alþjóðavinnu-
málastofnunarinnar var haldiA í Genf
dagana 6. til 26. júní sl. Var þetta í
sjötugasta sinn sem þingið var haldið
og alls sátu það 1.850 fulltrúar ríkis-
stjórna, atvinnurekenda og launa-
fólks frá 139 aðildaríkjum, en þau eru
nú 151.
Af íslands hálfu sátu þingið
Hannes Hafstein sendiherra og Jón
S. Ólafsson skrifstofustjóri sem
fulltrúar ríkisstjórnarinnar. Fyrir
hönd atvinnurekenda sat Kristján
Þorbergsson lögfræðingur þingið og
fulltrúi launafólks var Lára Júlí-
usdóttir lögfræðingur.
Forseti þingsins var kjörin
Anna-Greta Leijon vinnumálaráð-
herra Svíþjóðar, en hún er fyrsta
konan sem gegnir því embætti.
Á þinginu fór fram sfðari um-
ræða um stefnu í atvinnumálum og
gerð var samþykkt um það efni,
sem miðar að því að koma á fullri
arðbærri atvinnu, sem menn kjósi
sér af frjálsum vilja og með því sé
rétturinn til vinnu tryggður í
reynd.
Ennfremur fór fram fyrri um-
ræða um heilbrigðisþjónustu í at-
vinnu, bættan aðbúnað og umhverfi
á vinnustað og endurskoðuð voru
drög að samþykktum um þessi efni,
en þau verða tekin til síðari um-
ræðu og afgreiðslu á næsta þingi
Fleira er Guðlaugi til lista lagt.
Hann er snjall skákmaður og hef-
ur tekið þátt í skákmótum hér
heima og erlendis. Ýmsa gripi má «-
sjá á heimili hans, sem bera hæfi-
leika hans vitni á þessu sviði. Og
þegar ég lít á þetta, þá er ég fyrir
löngu hætt að undrast, þótt Guð-
laugur eyði ekki tíma í smávafstur
eins og að slá garðinn eða moka
snjó af tröppum, nema í stökustu
harðindum eða ofvexti í grasi.
Andrúmsloftið í húsinu, Barma-
hlíð 54, getur ekki verið betra, úti
eða inni, enda eru Vatnsdælingar
þar að meirihluta. Mér finnst
harla stutt síðan ég sá Guðlaug í
fyrsta sinn, en það er þó hálf öld.
Það var á skemmtun á Kvenna-
skólanum á Blönduósi. Við
Kvennaskólastúlkurnar hlökkuð-
um mikið til að sjá herrana er þar
mættu. Guðlaugur var einn þeirra,
sem vakti athygli okkar. Ekki
dönsuðum við okkar síðasta dans
á þessum „böllum". Við höfum átt
heima í sama húsi í nærri fjóra
áratugi og af og til dansað saman
í glöðum vinahópi.
Guðlaugur hefur verið lukkunn-
ar pamfíll á sínum lifsferli. Hann
eignaðist frábæra konu og hús-
móður, Kristínu Þorsteinsdóttur
frá Eyjólfsstöðum í Vatnsdal. Þau
eiga þrjár dætur: Margréti Þóru,
Sigrúnu og Guðmundu Hrönn.
Við hjónin höfum ekki getað
kosið okkur betra sambýlisfólk,
enda aldrei orðinu hallað i öll
þessi ár. Ekkert er eins yljandi og
kærkomið eins og að finna vinar-
hug, sem sífellt kemur fram í
daglegum samskiptum.
Við Haukur óskum ykkur hjón-
um og fjölskyldu ykkar hjart-
anlega til hamingju með merkis-
timamót á ævivegi ykkar beggja á
þessu ári.
Lára Böðvarsdóttir
. Guðlaugur verður að heiman á
afmælisdaginn.
sem væntanlega verður haldin i
Genf i júní á næsta ári.
Þingið gerði ályktun um aukn-
ingu atvinnumöguleika og framleið-
ni með sérstöku tilliti til þróunar-
ríkja. Einnig voru gerðar ályktanir
um aðskilnaðarstefnu S-Afríku og
fleira. Fyrir hönd Norðurlanda
flutti finnski ríkisstjórnar-
fulltrúinn ræðu í umræðum um að-
skilnaðarstefnu.
í skýrslu sinni til þingsins höfðu
forstjóri og stjórn stofnunarinnar
aðallega fjallað um samþykktir Al-
þjóðavinnumálaþingsins og leiðir
til að framfylgja þeim. Sérstök
þingnefnd fjallaði um skýrslur að-
ildarríkja um framkvæmd sam-
þykkta Alþjóðavinnumálaþingsins.
Meðal annars var komin fram
skýrsla rannsóknanefndar sem
skipuð hafði verið til að kanna brot
pólsku ríkisstjórnarinnar á sam-
þykktum ILO um félagafrelsi. Pól-
land hafði mótmælt þessari rann-
sókn sem afskiptum af innanrík-
ismálum þess og í mótmælaskyni
sóttu Pólverjar ekki þingið. Rann-
sóknanefndin komst að þeirri
niðurstöðu að pólska ríkisstjórnin
hefði brotið gegn samþykktum um
félagafrelsi, samningsrétt og rétt
til stofnunar félaga, en þessar sam-
þykktir staðfesti Pólland árið 1957.
Að lokum var á þinginu kosið í
stjórn ILO til næstu þriggja ára.
Allsherjarþing Alþjódavinnumálastofnunarinnar:
Stefnt að því að
tryggja rétt til vinnu
Opnum í dag nýja og glæsilega innréttingaversl-
un að Auðbrekku 11, Kópavogi. Opið frá kl.
10—16 í dag
0
BHnir IF
NRÉTTINGAR HF., BALLINGSLÖV-UMBOÐIÐ, SiMI 464771
Verid velkomin
S>