Morgunblaðið - 05.09.1984, Blaðsíða 38

38
MORGUNBLAÐID, MIÐVIKUDAGUR 5. SEPTEMBER 1984
*
Adalfundur Stéttarsambands bænda á Isafirði:
Frá setningu Stéttarsambandsfundarins, Ingi Trygjfvason formaður í ræðustóli. Næstur honum er Magnús Sigurðsson á Gilsbakka, Jónas R. Jónsson á
Melum, Þorsteinn Geirsson á Reyðará, Guðmundur Ingi Kristjánsson Kirkjubóli og Þórarinn Þorvaldsson á Þóroddsstöðum, er lengst til hægri á myndinni.
Kjaramálaályktun:
„Bændum verði búin sambæri-
leg kjör og öðrum stéttum"
Fagnar árangri í baráttu við verðbólguna
SAMÞYKKT var kjaramálaályktun
aðalfundar Stéttarsambands bænda.
Þar eru dregin saman þau atriði sem
Á FUNDINUM voru miklar umræð-
ur um 70% kjarnfóðurskattinn sem
lagður var á í vor og framleiðslu-
stjórnun, sérstaklega í aukabú-
greinunum. Kom fram vilji til að
fella skattinn niður og taka upp
kjarnfóðurskömmtun.
í tillögu sem samjiykkt var um
þetta efni segir: „Akveðið hefur
verið að endurgreiða svína- og ali-
fuglabændum þann 70% kjarn-
fóðurskatt, sem upp var tekinn í
sumar, þar til nánari reglur hafa
verið settar. Ekki þykir réttmætt
að íþyngja kjötframleiðslu af
grasbítum með kjarnfóðurgjaldi
umfram aðra kjötframleiðslu. Á
undanförnum árum hefur náðst
nokkur árangur í jöfnun árstíða-
sveiflu í mjólkurframleiðslu, þótt
betur megi. Þeim árangri væri
stefnt i tvísýnu með háu verði á
kjarnfóðri í vetur. Því felur fund-
urinn stjórn Stéttarsambands
bænda að vinna að því að Fram-
leiðsluráð komi hið fyrsta á
skömmtun kjarnfóðurs til allra
búgreina, þar sem tiltölulega lágt
innflutningsgjald yrði innheimt af
þeirri notkun, sem hófleg þætti
miöað við markaðsástand, en hátt
gjald af því sem umfram er. Tak-
ist það ekki á næstu vikum verði
álagning 70% gjaldsins tekin til
endurskoðunar."
f umræðum um tillöguna töldu
menn að 70% kjarnfóðurskattur-
inn þjónaði engum tilgangi þegar
aóalfundurinn leggur mesta áherslu
á í kjaramálum bænda. Ályktunin
fer hér á eftir:
búið væri að fella hann niður af
aukabúgreinunum. Sögðu menn
tilganginn með kjarnfóður-
skömmtuninni vera þann að
„koma allri kjötframleiðslunni
undir stjórn", til að „koma stjórn-
un á sérbúgreinarnar" og til að
„skipta kjötmarkaðnum á milli
kjöttegunda" eins og menn orðuðu
þetta í umræðunum. Töldu menn
kjarnfóðurskömmtun einu leiðina
til að ná þessum markmiðum og ef
á annað borð væri farið að
skammta kjarnfóður yrði
skömmtunin að ná til alls fóðurs
vegna hættu á misnotkun. Með
kjarnfóðurskömmtun er átt við að
framleiðendur fái skömmtunar-
kort til að geta keypt ákveðið fóð-
urmagn, miðað við bústofn þeirra
eða það kjötmagn sem þeir hafa
leyfi til að framleiða með engu eða
litlu kjarnfóðurgjaldi en fari þeir
umfram það verði innheimt hátt
kjarnfóðurgjald af umframkaup-
unum.
Einnig var samþykkt eftirfar-
andi tillaga um þetta efni: „Með
tilliti til þeirra erfiðleika sem eru
á því að koma kjötframleiðslu
landsmanna í verð svo viðunandi
sé, beinir fundurinn því til Fram-
leiðsluráðs landbúnaðarins að það
komi á laggirnar vinnuhópi með
fulltrúum allra kjötframleiðslu-
greinanna, sem fylgist skipulega
með ástandi og horfum á innlenda
kjötmarkaðnum. Þá verði unnið að
því að koma á búmarki í þessum
greinum."
„Aðalfundur Stéttarsambands
bænda fagnar þeim árangri sem
náðst hefur í baráttunni við þá
óðaverðbólgu, sem ríkt hefur hér á
landi undanfarin ár. Fundurinn
telur að stöðugt verðlag sé undir-
staða eðlilegs verðmætamats og
efnahagsframfara. Enda þótt ekki
hafi verið komist hjá kjaraskerð-
ingu til þess að árangur næðist í
baráttunni við verðbólguna, þá
ítrekar fundurinn nauðsyn þess að
byrðum sé skipt réttlátlega á
stéttir þjóðfélagsins. Fundurinn
telur að hagur bænda hafi í ýmsu
verið skertur umfram hag ann-
arra stétta og má þar m.a. nefna
lengingu verðtímabila á sl. ári,
auk kjaraskerðingar vegna stór-
fellds samdráttar í búvörufram-
leiðslunni.
Aðalfundur Stéttarsambands
bænda mótmælir harðlega þeirri
stefnu sem stjórnvöld framfylgja í
niðurgreiðslumálum í dag. Fund-
urinn bendir á að þrátt fyrir verð-
bólgu undanfarinna ára hafi
niðurgreiðslur á búvörum staðið
nálega í stað að krónutölu undan-
farin 2 ár og auk þess verið lækk-
aðar stórlega nú sl. vor. Fundur-
inn bendir á, að nú þegar hafi orð-
ið vart verulegs samdráttar í sölu
ýmissa búvara.
Fundurinn mótmælir einnig
harðlega þeirri hávaxtastefnu,
sem nú er fylgt, með hærri raun-
vöxtum en í nálægum löndum,
með verðbólguhvetjandi áhrifum,
einnig þeim vaxtamun sem nú er á
afurðalánum á milli útflutnings-
framleiðslu og framleiðslu fyrir
innlendan markað. Afleiðingar
þessarar stefnu koma þyngst
niður á frumvinnsluatvinnuvegun-
um og því unga fólki sem er að
byggja heimili.
Þá harmar fundurinn að stjórn-
völd hafi ekki að fullu staðið við
samkomulag það sem gert var sl.
haust um afnám söluskatts af bú-
vélum og tækjum. Bændur hafa
hins vegar lækkað verð afurða
sinna í samræmi við þetta
samkomulag. Það er krafa Stétt-
arsambandsins að stjórnvöld
standi að fullu við sinn hluta sam-
komulagsins. Þá vekur fundurinn
sérstaka athygli á slæmri fjár-
hagsstöðu margra bænda, einkum
hinna yngri.
Aðalfundur Stéttarsambands
bænda hvetur alla bændur til að
standa vörð um sölukerfi landbún-
aðarins. Fundurinn telur það eitt
meginatriðið í kjarabaráttu
bænda að þeir stjórni áfram sem
hingað til og beri ábyrgð á þeim
fyrirtækjum sem vinna úr og selja
afurðir þeirra. Fundurinn bendir
á nauðsyn þess að afurðasölukerf-
I UPPHAFI Stéttarsambandsfund-
arins skýrði Ingi Tryggvason, for-
maður sambandsins, frá því að
stjórnin hefði lánað Grímsneshreppi
eina milljón kr. vegna kaupa hrepps-
ins á jörðinni Ásgarði fyrr í sumar.
Jafnframt skýrði hann frá því að
Stéttarsambandinu stæði til boða að
kaupa spildu ur landi jarðarinnar
fyrir þessa upphæð til byggingar
orlofsbúða bænda ef áhugi væri fyrir
því.
í framhaldi af þessu kom tillaga
frá félagsmálanefnd fundarins
þess efnis að landið yrði keypt og
stjórn Stéttarsambandsins heim-
ilað að láta skipuleggja landið og
hefja byggingarframkvæmdir við
orlofsbúðir bænda. Miklar um-
ræður urðu um tillöguna og voru
nokkrir aðalfundarfulltrúar á
móti tillögunni. Höfðu þeir litla
trú á að bændur vildu eða hefðu
tækifæri til að nýta slíkar orlofs-
ið sé ávallt í stakk búið til að
mæta nýjum þörfum og óskum
neytenda jafnframt því að skila
fullu verði til bænda.
Aðalfundur Stéttarsambands
bænda telur, að áfram beri að
halda á braut framleiðslustjórn-
unar og að sú stjórnun eigi að ná
til sem flestra þátta búvörufram-
leiðslunnar. Slík stjórnun er for-
senda þess, að unnt sé að full-
nægja þörfum markaðarins fyrir
innlendar búvörur og samtímis
tryggja tekjujafnræði bænda við
aðrar stéttir. Fundurinn telur að
jafnframt því sem dregið er úr
framleiðslu hefðbundinna búvara,
þurfi að koma til stóraukin upp-
bygging nýrra búgreina og ann-
arra atvinnutækifæra í sveitum
landsins.
Aðalfundur Stéttarsambands
bænda 1984 leggur áherslu á að
bændum séu búin sambærileg kjör
og öðrum stéttum þjóðfélagsins,
bæði er varðar fjárhagslega af-
komu og félagsleg réttindi og telur
engin rök fyrir því að opinber
stuðningur við landbúnað á ís-
landi sé minni en í nálægum lönd-
um. Aðalfundurinn vill því leggja
sérstaka áherslu á eftirfarandi at-
riði:
1. Áfram verði haldið barátt-
unni við verðbólguna og þess
þannig freistað að skapa grund-
völl fyrir heilbrigt atvinnulíf og
velmegun þjóðarinnar.
2. Stjórnvöld sjái til þess, að
farið verði að lögum við sölu land-
búnaðarafurða og ekki verði gerð-
ar neinar breytingar á sölufyrir-
komulagi búvara án samráðs við
samtök bænda.
3. Ríkisstjórnin standi að fullu
við það samkomulag um afnám
söluskatts af búvélum og tækjum
sem gert var sl. haust.
4. Mörkuð verði ákveðin stefna í
niðurgreiðslumálum og haft verði
samráð við samtök bænda um
mörkun slíkrar stefnu.
5. Tryggð verði afurðalán vegna
birgða Iandbúnaðarvara og þau
hækkuð, þannig að unnt sé að
greiða bændum sem næst fullt
verð við afhendingu framleiðslu-
vöru.
6. Markvisst sé unnið að upp-
byggingu nýrra atvinnumöguleika
í sveitum til að tryggja tekjuöflun
í stað þess samdráttar, sem þegar
hefur orðið og verða kann í hefð-
bundinni búvöruframleiðslu.
7. Lánstími fjárfestingarlána
verði lengdur verulega, lán til
kaupa á jörðum verði hækkuð og
Stofnlánadeild gert kleift að sinna
fjármagnsþörf nýbúgreina,
vinnslustöðva og að lána til kaupa
á fjölbreyttari tækjabúnaði í land-
búnaði en nú er.
8. Staðið verði að fullu við
skuldbindingar ríkisvaldsins um
fjármagn til forfallaþjónustu
landbúnaðarins."
búðir. Einn sagði að þessi tillaga
væri hneyksli eins og staða bænda
væri í dag og sagt hefði verið frá.
Einnig komu upp efasemdir um
hvernig málið bar að af hálfu
stjórnarinnar.
Þeir sem voru hlynntir tillög-
unni sögðu að bygging orlofsbúða
fyrir bændur væri réttindamál
fyrir stéttina þannig að bændur
gætu notið sömu gæða lífsins og
aðrar stéttir í þjóðfélaginu. Einn
sagði að þeir bændur sem nú,
væru komnir á miðjan aldur
myndu ef til vill ekki nýta sér
svona aðstöðu í miklu mæli, en
þeir væru örugglega síðasta kyn-
slóðin sem gerði sér það að góðu
að þræla sér svona út og næsta
kynslóð bænda yrði að hafa að-
stöðu til að standa jafnfætis öðr-
um stéttum á sem flestum sviðum,
annars yrði ekki endurnýjun í
stéttinni. Tillagan var samþykkt
eftir miklar umræður.
Kjarnfóðurskömmtun til
að koma allri kjöt-
framleiðslu undir stjórn
Orlofsbúðir bænda
reistar í Ásgarði
Stjórnin lánaði Grímsneshrepp eina milljón kr.