Morgunblaðið - 24.11.1984, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 24. NÓVEMBER1984
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aöstoöarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Arvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthfas Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Bjðrn Bjarnason.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson,
Arni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Agúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Að-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Kringlan 1, sími 83033. Áskrift-
argjald 300 kr. á mánuöi innanlands. f lausasölu 25 kr. eintakiö
Stjórnin boðar
sáttastefnu
Stjórnarandstæðingar hafa
hamrað á þvf liðnar vikur að
trúnaður sé að trosna í stjórninni
og stutt sé í kveðjustund hennar.
Annað var upp á teningnum í
stefnuumræðum á Alþingi, sem
landsmenn fengu — i tali og mynd
— inn í stofu til sfn í fyrrakvöld.
Talsmenn stjórnarflokkanna vóru
einhuga í afstöðu til þess vanda,
sem við blasir.
Þorsteinn Pálsson, formaður
Sjálfstæðisflokksins, taldi mjög
brýnt að hefja þegar að nýju und-
irbúning að þjóðarsátt, f þríhliða
viðræðum stjórnvalda og aðila
vinnumarkaðar, með endurnýjun
kjarasamninga á næsta ári f huga
— og viðreisn atvinnuvega og
lifskjara.
Steingrfmur Hermannsson, for-
sætisráðherra, kvað vonir standa
til, að hraði verðbólgu verði f lok
ársins 1985 kominn f það horf, sem
hann var fyrir kjarasamningana.
„Ríður þvi á miklu," sagði hann,
„að betur takizt til við næstu
kjarasamninga en i þeim sfðustu.
Þá verður að leggja áherzlu á að
gera skynsamlega samninga sem
stuðli að hjöðnun verðbólgu og
batnandi lifskjðrum á traustum
grunni 1986 og árin næst á eftir.
Rfkisstjórnin mun bjóða aðilum
vinnumarkaðarins til viðræðna
um undirbúning slfkra samninga."
Okkur hefur borið af leið í verð-
bólguvörnum. Líklegt er leiðin
niður á sama verðbólgustig og í
samkeppnislöndum — og til stöð-
ugleika i verðlagi og efnahagslífi
— verði árinu lengri fyrir vikið en
ráðgert var. Til þess að fyrir-
byggja frekari tafir er nauðsyn-
legt að fara nýja leið á kjaravett-
vangi, sem felur i sér viðvarandi
kjarabót, en er ekki færiband fyrir
verðbólgu.
Þorsteinn Pálsson taldi brýnt að
ýta úr vör með fyrsta áfanga f
lækkun tekjuskatts. Verja beri
kaupmátt með lækkun skatta eða
aðflutningsgjalda og aðhalds-
samri gengisstefnu, sem haldi nið-
ri verðlagi. Þessi atriði, ásamt
endurskipulagningu húsnæðis-
lánakerfisins, verði veigamikil í
þeirri þjóðarsátt, sem gera þurfi
til að vinna þjóðarbúið út úr við-
blasandi vanda.
Þorsteinn Pálsson vék að
meintri tilfærslu fjármuna til at-
vinnuveganna. Rétt kunni að vera,
til að treysta heilbrigða samvinnu
stjórnar og stjórnarandstððu, að
setja niður nefnd þessara aðila, og
hugsanlega fulltrúa vinnumarkað-
arins, til að vinna úttekt á tekju-
skiptingu i landinu sem og hlut-
deild launa f verðmætasköpun og
þjóðartekjum, svo staðreyndir
þéssara mála geti verið öllum Ljós-
ar.
Sú fjármunatilfærsla, sem
harðast hefur bitnað á almenningi
kjaralega, tengist skuldakostnaði
íslendinga erlendis. Þessi skulda-
byrði hefur fimmfaldast frá 1972.
Þetta þýðir þjú þúsund milljóna
króna tilfærzlu til útlendinga, sem
rýrir kaupmátt þjóðartekna sam-
svarandi — og hefur ekki ýtt und-
ir hagvöxt í landinu, þvert á móti.
Enginn stjórnmálaflokkur ber
jafn ríka ábyrgð á þessari skulda-
söfnun og Alþýðubandalagið.
Talsmenn ríkisstjórnarinnar
lögðu áherzlu á nýsköpun atvinnu-
lífsins, styrkari stoðu hefðbund-
inna atvinnugreina og tilurð
nýrra. Hvorki atvinnuöryggi né
lffskjör verði annað sótt. Reynslan
sýni hvarvetna að aukið sjálfstæði
atvinnugreina leiði til mestra
framfara og alhliða uppbyggingar.
Afrakstur þessa skipulags eigi
m.a. að nota til að byggja upp vel-
ferðarkerfi, sem er forsenda þess
að við getum lifað sáttir — sem
samstæð þjóð.
„Viðreisn atvinnuvega og lífs-
kjara hefst ekki f innanlandsófriði
heldur með sáttum milli stétta og
byggðarlaga." Þessi orð Þorsteins
Pálssonar, sem lagði megin-
áherzlu á þjóðarsátt í ræðu sinni,
eiga erindi til allra velviljaðra
Neikvætt nöld-
ur stjórnar-
andstöðu
A12 ára tfmabili viðreisnar,
1959-1971, ríkti stððugleiki f
fslenzku efnahagslífi; verðbólga
var um og innan við 10% á ári að
meðaltali.
Alþýðubandalagið hóf stjórn-
arferil sinn árið 1971. Það var
upphafsár óðaverðbólgu á Islandi.
Allar götur sfðan 1971 hefur
óðaverðbólga skekkt samkeppn-
isstöðu fslenzkrar framleiðslu,
heima og heiman, og brennt upp
kjarabætur launafólks, oft jafn-
hraðan og til urðu.
Almenn kjararýrnun á að
stærstum hluta rætur f aflasam-
drætti og verðfalli fiskafurða, en
fleiri þungavigtaratriði valda:
• Verðbólga, sem komin var upp f
130%.
• Erlendar skuldir, sem rýra
kaupmátt þjóðartekna um
10-14%.
• Rðng fjárfesting, sem ekki skil-
ar arði til að bera uppi lífskjör
landsmanna, þvert á móti.
Alþýðubandalag, forystuflokkur
f stjórnarandstððu, sté yfir þessar
staðreyndir, sem allar bera eyrna-
mark þess, f stefnuumræðu frá Al-
þingi. Hvorki það, né aðrir stjórn-
arandstöðuflokkar, tfunduðu
marktækar leiðir út úr vandamál-
um þjóðarinnar. Framlag þeirra
var litið annað en neikvætt nðld-
ur.
Það má sjálfsagt deila um sitt-
hvað i stefnu og stðrfum stjórnar-
innar. Um hitt verður ekki deilt að
vesold stjórnarandstoðunnar gerir
stjórnina góða.
íslandsvika hefst í dag í Bretlandi:
„Ekkert sparað til
koma íslandi á fran
— segir Jóhann
Sigurðsson yfir-
maour Flugleiða
í London
ÍSLENSK vika befst í dmg, laugar-
dag, í BretUndL Hún hefst í Edin-
borg í Skotlandi og lýkur 2. desem-
ber í London. Þetta er í annaA skipti
sem íslensk vika er haldin á Bret-
landseyjum, í fyrra var hún haldin f
Glasgow, Manchester og London, nú
í Edinborg, Birmingham og London.
ÞaA ern FhigleiAir, Sölumiostöd lag-
metLs, söhifyrírUeki Sólumiostoovar
Hraofrystihúsanna í Bretlandi, Sölu-
fyrirtæki Sambandsins í Bretlandi,
Sambandio, Álafoss, Hilda, Hafskip
og Eimskip sem standa aA þessari
fslandsvikn.
Jóhann Sigurðsson, yfirmaður
Flugleiða f Bretlandi, hefur unnið
að skipulagningu íslandsvikunnar.
Blaðamaður Morgunblaðains hitti
hann að máli á Flugleiðaskrifstof-
unni í London á dögunum og
spjallaði við hann.
„Vikan hefst f Edinborg með
ræðu Einars Benediktssonar
sendiherra og siðan mun Magnús
Magnússon kynna ísland i máli og
myndum — nútíð og þátfð," sagði
Jóhann.
„Lambakjöt,
k a víar..."
Á sunnudeginum verður seldur
fslenskur matur f hádeginu f
George Hotel og þar verður einnig
tfskusýning. „Svipuð dagskrá og
Flugleiðir hafa verið með f Blóma-
salnum á Loftleiðum," sagði Jó-
hann. Eftir hádegið þann dag
verður kvikmynd Ágústs Guð-
mundssonar, „The Outlaw" (Út-
HarxunblaðiA/Friðþjófur
• Johann SignrAsson á skrifstofn
sinni í London.
laginn), sýnd, en hún er sem kunn-
ugt er byggð á Gfsla sögu Súrsson-
ar. Dagskrá hádegisins verður sið-
an endurtekin á sunnudagskvöldið
og i hádegi á mánudag.
„Á mánudagskvöldinu bjóðum
við síðan 170 til 200 manns,
frammámönnum Edinborgar, við-
skiptamönnum íslenskra fyrir-
tækja, ferðaskrifstofufólki og
ýmsum fleirum — sem við viljum
komast i samband við, á tfskúsýn-
inguna og í mat — þar verður
langborð með lambakjöti, kaviar,
rækjum, humarhölum...ðllum
mogulegum fslenskum mat og
mun Hilmar B. Jónsson úr Hafn-
arfirði sjá um hann." A mánu-
dagskvöldinu verður íslandskynn-
ing Magnúsar á ný og Jóhann Sig-
urðsson kynnir Flugleiðir og
ferðalög á íslandi og sýnir skugga-
myndir héðan.
Hafliði Hallgrfmsson sellóleik-
ari og fleiri halda tónleika á mið-
vikudagskvöldinu og flytja þá is-
lenska tónlist, ená þriðjudeginum
heldur íslandsvikan áfram í Birm-
ingham. Þar verða tiskusýningin
og matarkynningin endurtekin.
íslandskvöld í
Hippodrome
Miðvikudaginn 28. nóv. verður
svo haldið til London. Þann dag
flytur Einar Benediktsson, sendi-
herra, ræðu í Rótarýklúbbnum f
London og þá verður sérstakt ís-
landskvöld í diskótekinu Hippo-
drome, sem er f eigu Peter
Stringfellow. Milli kl. 18 og 19
verða blaðamenn og ljósmyndarar
á staðnum, en eftir almennir gest-
ir, og mun staðurinn auglýsa ís-
landskvöldið sérstaklega i blöðum.
HLH-flokkurinn kemur gagngert
til London til að leika f Hippo-
drome þennan dag, bæði fyrir
blaðamenn og almenna gesti;
boðið verður upp á mat og fslenskt
tískusýningarfólk sýnir íslensk
föt, eins og annars staðar. „The
taste of Iceland, sound of Iceland
and the look of Iceland," eins og
Jóhann sagði. Þess má geta að
Hippodrome tekur 1800 manns.
Eigandi staðarins, Peter String-
fellow, kemur til Reykjavíkur um
helgina til að gera myndband um
skemmtanalífið í borginni, en jL
vetur bjóða Flugleiðir upp á
„helgar-dÍ8kð" ferðir frá London
til Reykjavíkur í samvinnu við
ólaf Laufdal veitingamann á
Broadway og í Hollywood. Myndiljk
sem Peter lét gera um síðusta|p
helgi verður sýnd á íslandskvöld»t
inu i Hippadrome og síðan munu
Flugleiðir nota hana við kynn-
ingar á Norðurlöndunum.
Daginn eftir, fimmtudag, verðu^-
síðan hefðbundin kynning, eins og'
f Edinborg og Birmingham, á
Churchill hótelinu f London.
e
t
f
t
k
,C
v
í
V
I
I
s
f
r
ii
I
50 ára afmæli Félags kjbtverslana:
Star fsemin hefur einkc
baráttu við verðlagsyfi
Spjallað viö Jóhannes Jónsson
Á ÞESSU ARI i Félag kjötverslana 50 ára afmæli. Þad var stofnaA í
Reykjavfk 15. febrnar 1934 og var stofnfundurinn haldin á Hótel Borg. Á
fnndinn vorn mættir fulltrúar tuttugn og einnar kjötverslunar og þótti stofn-
nn félagsskaparins nokknr nýlunda á þessum tíma þó svo þegar befAi veriA
staAiA að stofnnn Félags matvðrnkaupmanna og Ijóst værí aA slfk samtok
fengjn ýmsn iorkaA.
má til dæmis nefna að eitt af
fyrstu verkum félagsins var að
vinna að endurbótum á reglugerð
um kjðtsölu f Reykjavík. Reglu-
gerð þessi var frá árinu 1905 og
þótti sérstaklega úrelt hvað varð-
aði kjötsölu á gðtum úti og f hús-
næði sem ekki var nothæft til
slíkrar verslunar. Það má því með
sanni segja að á þessum 50 árum
sem félagið hefur starfað hafi
margt breyst varðandi kjötversl-
un, þ.e. frá því að selja kjötið á
götum úti og til þess að selja það
við einhverjar fullkomnustu að-
stæður sem þekkjast f Evrópu. Þá
hafa kjötkaupmenn vissulega lagt
áherslu á að tryggja verslunar-
frelsi og aukin vðrugæði auk þess
að vinna að bættri þjónustu við
neytendur.Og ég held að mér sé
óhætt að segja að Félag kjotversl-
ana hafi f gegnum árin verið eitt
samstæðasta kaupmannafélagið
innan vébanda Kaupmannasam-
takanna, en það var eitt af stofn-
félðgum þeirra."
Frá upphafi beitti félagið sér
fyrir því að hagsmunamál kjöt-
verslana næðu fram að ganga og
um leið fyrir bættum viðskipta-
háttum og bættri þjónustu við
viðskiptavini. Jóhannes Jónsson
hefur verið formaður félagsins
síðan 1983, en hann hafði áður
verið formaður frá árinu 1978 til
1980, og var hann að þvf spurður
hver hefðu verið helstu hags-
muna- og baráttumál félagsins á
undanförnum árum.
„Helsta uppistaðan f starfsemi
félagsins hefur f gegnum árin ver-
ið baráttan við verðlagsyfirvðld og
þar hefur borið mest á baráttu
okkar fyrir frjálsri álagningu á
öllum kjötvörum. Ástandið f verð-
lagsmálunum var orðið með þeim
hætti að ef viðskiptavinurinn
keypti t.d. nautakjöt eða svinakjöt
var hann jafnframt að greiða
niður lambakótilettur í einhvern
annan, hvort sem honum líkaði
betur eöa ver," sagði Jóhannes.
„Margt annað en verðlagsmál hef-
ur þó komið til kasta félagsins og
Jóhannes Jónsson, formaAnr Félags
kjötverslana.
Nú hafa gæði kjðtvðru aukist
mjög á sfðustu árum og neyslu-
venjur almennings hafa breyst. Þá
hefur frelsi f verðlagsmálum auk-
ist. Hefur þetta ekki haft i fðr með
sér áherslubreytingar varðandi
starfsemi félagsins?
„Félagið hefur á undanfðrnum
árum beitt sér sérstaklega fyrir
auknu frelsi f verðlagsmálum og
einhver veigamesti árangur þess á
því sviði var þegar f mars síðast-
liðnum var ákveðið að gefa smá-
söluálagningu á kjðtvörum
frjálsa. En eins og ég sagði áðan
þá hefur félagið reynt að beita sér
fyrir auknum vðrugædum, bættri