Morgunblaðið - 24.11.1984, Qupperneq 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 24. NÓVEMBER 1984
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 24. NÓVEMBER 1984
25
JMtogtiiiItibifrlfr
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aöstoöarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guömundsson,
BJörn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Kringlan 1, sími 83033. Áskrift-
argjald 300 kr. á mánuöi innanlands. f lausasölu 25 kr. eintakiö.
Stjórnin boðar
sáttastefnu
Stjórnarandstæðingar hafa
hamrað á því liðnar vikur að
trúnaður sé að trosna í stjórninni
og stutt sé í kveðjustund hennar.
Annað var upp á teningnum í
stefnuumræðum á Alþingi, sem
landsmenn fengu — í tali og mynd
— inn í stofu til sín í fyrrakvöld.
Talsmenn stjórnarflokkanna vóru
einhuga í afstöðu til þess vanda,
sem við blasir.
Þorsteinn Pálsson, formaður
Sjálfstæðisflokksins, taldi mjög
brýnt að hefja þegar að nýju und-
irbúning að þjóðarsátt, í þríhliða
viðræðum stjórnvalda og aðila
vinnumarkaðar, með endurnýjun
kjarasamninga á næsta ári í huga
— og viðreisn atvinnuvega og
lífskjara.
Steingrímur Hermannsson, for-
sætisráðherra, kvað vonir standa
til, að hraði verðbólgu verði í lok
ársins 1985 kominn í það horf, sem
hann var fyrir kjarasamningana.
„Ríður þvi á miklu," sagði hann,
„að betur takizt til við næstu
kjarasamninga en í þeim síðustu.
Þá verður að leggja áherzlu á að
gera skynsamlega samninga sem
stuðli að hjöðnun verðbólgu og
batnandi lífskjörum á traustum
grunni 1986 og árin næst á eftir.
Ríkisstjórnin mun bjóða aðilum
vinnumarkaðarins til viðræðna
um undirbúning slfkra samninga."
Okkur hefur borið af leið í verð-
bólguvörnum. Líklegt er leiðin
niður á sama verðbóigustig og i
samkeppnislöndum — og til stöð-
ugleika i verðlagi og efnahagslífi
— verði árinu lengri fyrir vikið en
ráðgert var. Til þess að fyrir-
byggja frekari tafir er nauðsyn-
legt að fara nýja leið á kjaravett-
vangi, sem felur i sér viðvarandi
kjarabót, en er ekki færiband fyrir
verðbólgu.
Þorsteinn Pálsson taldi brýnt að
ýta úr vör með fyrsta áfanga i
lækkun tekjuskatts. Verja beri
kaupmátt með lækkun skatta eða
aðflutningsgjalda og aðhalds-
samri gengisstefnu, sem haldi nið-
ri verðlagi. Þessi atriði, ásamt
endurskipulagningu húsnæðis-
lánakerfisins, verði veigamikil i
þeirri þjóðarsátt, sem gera þurfi
til að vinna þjóðarbúið út úr við-
blasandi vanda.
Þorsteinn Pálsson vék að
meintri tilfærslu fjármuna til at-
vinnuveganna. Rétt kunni að vera,
til að treysta heilbrigða samvinnu
stjórnar og stjórnarandstöðu, að
setja niður nefnd þessara aðila, og
hugsanlega fulltrúa vinnumarkað-
arins, til að vinna úttekt á tekju-
skiptingu i landinu sem og hlut-
deild launa í verðmætasköpun og
þjóðartekjum, svo staðreyndir
þessara mála geti verið öllum ljós-
ar.
Sú fjármunatilfærsla, sem
harðast hefur bitnað á almenningi
kjaralega, tengist skuldakostnaði
íslendinga erlendis. Þessi skulda-
byrði hefur fimmfaldast frá 1972.
Þetta þýðir þjú þúsund milljóna
króna tilfærzlu til útlendinga, sem
rýrir kaupmátt þjóðartekna sam-
svarandi — og hefur ekki ýtt und-
ir hagvöxt í landinu, þvert á móti.
Enginn stjórnmálaflokkur ber
jafn ríka ábyrgð á þessari skulda-
söfnun og Alþýðubandalagið.
Talsmenn ríkisstjórnarinnar
lögðu áherzlu á nýsköpun atvinnu-
lifsins, styrkari stöðu hefðbund-
inna atvinnugreina og tilurð
nýrra. Hvorki atvinnuöryggi né
lifskjör verði annað sótt. Reynslan
sýni hvarvetna að aukið sjálfstæði
atvinnugreina leiði til mestra
framfara og alhliða uppbyggingar.
Afrakstur þessa skipulags eigi
m.a. að nota til að byggja upp vel-
ferðarkerfi, sem er forsenda þess
að við getum lifað sáttir — sem
samstæð þjóð.
„Viðreisn atvinnuvega og lifs-
kjara hefst ekki í innanlandsófriði
heldur með sáttum milli stétta og
byggðarlaga." Þessi orð Þorsteins
Pálssonar, sem lagði megin-
áherzlu á þjóðarsátt i ræðu sinni,
eiga erindi til allra velviljaðra
manna.
Neikvætt nöld-
ur stjórnar-
andstöðu
A12 ára tímabili viðreisnar,
1959—1971, ríkti stöðugleiki í
islenzku efnahagslifi; verðbólga
var um og innan við 10% á ári að
meðaltali.
Alþýðubandalagið hóf stjórn-
arferil sinn árið 1971. Það var
upphafsár óðaverðbólgu á íslandi.
Allar götur síðan 1971 hefur
óðaverðbólga skekkt samkeppn-
isstöðu islenzkrar framleiðslu,
heima og heiman, og brennt upp
kjarabætur launafólks, oft jafn-
hraðan og til urðu.
Almenn kjararýrnun á að
stærstum hluta rætur i aflasam-
drætti og verðfalli fiskafurða, en
fleiri þungavigtaratriði valda:
• Verðbólga, sem komin var upp í
130%.
• Erlendar skuldir, sem rýra
kaupmátt þjóðartekna um
10-14%.
• Röng fjárfesting, sem ekki skil-
ar arði til að bera uppi lifskjör
landsmanna, þvert á móti.
Alþýðubandalag, forystuflokkur
i stjórnarandstöðu, sté yfir þessar
staðreyndir, sem allar bera eyrna-
mark þess, í stefnuumræðu frá Al-
þingi. Hvorki það, né aðrir stjórn-
arandstöðuflokkar, tíunduðu
marktækar leiðir út úr vandamál-
um þjóðarinnar. Framlag þeirra
var lítið annað en neikvætt nöld-
ur.
Það má sjálfsagt deila um sitt-
hvað i stefnu og störfum stjórnar-
innar. Um hitt verður ekki deilt að
vesöld stjórnarandstöðunnar gerir
stjórnina góða.
íslandsvika hefst í dag í Bretlandi:
„Ekkert sparað til að
koma íslandi áframfæri
U
fyrirtæki okkur til hjálpar nú og
þetta virðist ætla að blómstra.
Margir mánuöir hafa nú farið i
undirbúning — og sérstaklega
hefur mikið verið unnið siðustu
þrjár vikurnar. Við höfum gefið út
bækling, látið prenta veggspjöld
og ýmislegt fleira til að minna á
þessa viku. Það verður ekkert til
sparað til að koma íslandi og is-
lenskri framleiðslu á framfæri,"
sagði Jóhann.
— segir Jóhann
Sigurðsson yfir-
maður Flugleiða
í London
ÍSLENSK vika hefst í dag, laugar-
dag, f Bretlandi. Hún hefst í Edin-
borg í Skotlandi og lýkur 2. desem-
ber í London. Þetta er í annað skipti
sem íslensk vika er haldin á Bret-
landseyjum, í fyrra var hún haldin í
Glasgow, Manchester og London, nú
í Edinborg, Birmingham og London.
Það eru Flugleiðir, Sölumiðstöð lag-
metis, sölufyrirtæki Sölumiðstöðvar
Hraðfrystihúsanna f Bretlandi, Sölu-
fyrirtæki Sambandsins í Bretlandi,
Sambandið, Álafoss, Hilda, Hafskip
og Eimskip sem standa að þessari
íslandsviku.
Jóhann Sigurðsson, yfirmaður
Flugleiða i Bretlandi, hefur unnið
að skipulagningu íslandsvikunnar.
Blaðamaður Morgunblaðsins hitti
hann að máli á Flugleiðaskrifstof-
unni í London á dögunum og
spjallaði við hann.
„Vikan hefst f Edinborg með
ræðu Einars Benediktssonar
sendiherra og sfðan mun Magnús
Magnússon kynna ísland i máli og
myndum — nútíð og þátíð,“ sagði
Jóhann.
„Lambakjöt,
kavíar... “
Á sunnudeginum verður seldur
íslenskur matur f hádeginu f
George Hotel og þar verður einnig
tiskusýning. „Svipuð dagskrá og
Flugleiðir hafa verið með í Blóma-
salnum á Loftleiðum," sagði Jó-
hann. Eftir hádegið þann dag
verður kvikmynd Ágústs Guð-
mundssonar, „The Outlaw" (Út-
Morgunblaftið/Friðþjófur
• Jóhann Signrðsson á skrifstofn
sinni í London.
laginn), sýnd, en hún er sem kunn-
ugt er byggð á Gfsla sögu Súrsson-
ar. Dagskrá hádegisins verður sfð-
an endurtekin á sunnudagskvöldið
og í hádegi á mánudag.
„Á mánudagskvöldinu bjóðum
við síðan 170 til 200 manns,
frammámönnum Edinborgar, við-
skiptamönnum íslenskra fyrir-
tækja, ferðaskrifstofufólki og
ýmsum fleirum — sem við viljum
komast í samband við, á tfskúsýn-
inguna og f mat — þar verður
langborð með lambakjöti, kavíar,
rækjum, humarhölum...öllum
mögulegum islenskum mat og
mun Hilmar B. Jónsson úr Hafn-
arfirði sjá um hann.“ Á mánu-
dagskvöldinu verður íslandskynn-
ing Magnúsar á ný og Jóhann Sig-
urðsson kynnir Flugleiðir og
ferðalög á íslandi og sýnir skugga-
myndir héðan.
Hafliði Hallgrfmsson sellóleik-
ari og fleiri halda tónleika á mið-
vikudagskvöldinu og flytja þá fs-
lenska tónlist, ená þriðjudeginum
heldur íslandsvikan áfram í Birm-
ingham. Þar verða tískusýningin
og matarkynningin endurtekin.
íslandskvöld í
Hippodrome
Miðvikudaginn 28. nóv. verður
svo haldið til London. Þann dag
flytur Einar Benediktsson, sendi-
herra, ræðu í Rótarýklúbbnum í
London og þá verður sérstakt ís-
landskvöld f diskótekinu Hippo-
drome, sem er f eigu Peter
Stringfellow. Milli kl. 18 og 19
verða blaðamenn og ljósmyndarar
á staðnum, en eftir almennir gest-
ir, og mun staðurinn auglýsa ís-
landskvöldið sérstaklega í blöðum.
HLH-flokkurinn kemur gagngert
til London til að leika í Hippo-
drome þennan dag, bæði fyrir
blaðamenn og almenna gesti;
boðið verður upp á mat og fslenskt
tískusýningarfólk sýnir fslensk
föt, eins og annars staðar. „The
taste of Iceland, sound of Iceland
and the look of Iceland," eins og
Jóhann sagði. Þess má geta að
Hippodrome tekur 1800 manns.
Eigandi staðarins, Peter String-
fellow, kemur til Reykjavíkur um
helgina til að gera myndband um
skemmtanalífið { borginni, en i
vetur bjóða Flugleiðir upp á
„helgar-diskó“ ferðir frá London
til Reykjavíkur í samvinnu við
Ólaf Laufdal veitingamann á
Broadway og í Hollywood. Myndin .
sem Peter lét gera um síðustii
helgi verður sýnd á íslandskvöld-
inu í Hippadrome og síðan munu
Flugleiðir nota hana við kynn-
ingar á Norðurlöndunum.
Daginn eftir, fimmtudag, verður
síðan hefðbundin kynning, eins og
í Edinborg og Birmingham, á
Churchill hótelinu f London.
• Auglýsingaplakat
íslandsvikunnar
„Óheppni í fyrra“
Ég spurði Jóhann hvort menn
væru bjartsýnir á að íslandsvikan
skilaði góðum árangri og hvort
vikan í fyrra hefði gert það.
„Hún skilaði árangri f fyrra, já,
en við vorum engu að síður
óheppnir þar sem prentaraverk-
fall skall á á nákvæmlega sama
tíma og því var lftið hægt að
kynna hana. Kynning okkar i
; Glasgow var t.d. næstum farin í
' vaskinn. Dr. Kelly, borgarstjórinn
«í Glasgow, sem er mikill íslands-
* vinur, gerði allt hvað hann gat til
aö hjálpa okkur við að auglýsa
þetta upp, en árangurinn varð
samt sem áður ekki nógu góður.
Við lærðum mikið á vikunni f
fyrra, þá höfðum við t.d. ekki sam-
ráð við sérhæft fyrirtæki í kynn-
ingarstarfsemi — unnum f henni
sjálfir, en erum síðan með slíkt
íslandsvikan kynnt í
sjónvarpsþáttum
Þess má geta að i gær, föstudag,
var sérstaklega fjallað um ísland I
tveimur sjónvarpsþáttum á Eng-
landi. I þættinum „Pebble Mill at
One“ sem sendur er út kl. 13 á
BBC 1-rásinni, var fjallað i 20
minútur um ísland, Magnús
Magnússon kynnti sögu landsins
og listir, tískusýningardömur
komu fram, rætt var við Hilmar B.
Jónsson um matargerð og siðan
við Jóhann Sigurðsson um ferða-
mál. Áhorfendur að þessum þætti
eru taldir vera um 2,5 til 3 millj-
ónir að jafnaði.
Klukkan 18 i gærkvöldi var svo
löng dagskrá um ísland f þættin-
um „The 6 O’Clock Show“. Þar var
m.a. rætt við Ungfrú'. ísland 1984,
Berglindi Johansen, og Peter
Stringfellow. Einnig komu Jóhann
og Magnús þar fram, en 3 milljón-
ir fylgjast með þessum þætti á
hverjum föstudegi.
Laugardaginn 1. desember, síð-
asta dag (slandsvikunnar, stendur
(slendingafélagið f London fyrir
dagskrá í Royal Festival Hall.
Einar Benediktsson sendiherra
býður þá gesti velkomna, Magnús
Magnússon sýnir kvikmynd sina
um Island og ræðir um hana og
Hafliði Hallgrimsson og Pétur
Jónasson (gftar) leika tónlist eftir
Hafliða. Siðan verður boðið upp á
kaffi og íslenskt meðlæti og haldin
tískusýning. Síðan mun Dr. Jónas
Kristjánsson, forstöðumaður
Árnastofnunar, tala um „ísland
gegnum aldirnar" og sýna skugga-
myndir. Þennan sama dag, 1. des-
ember, stjórnar Hermann Páls-
son, prófessor, umræðum i Edin-
borg um heiðindóm á (slandi til
forna.
— SH.
50 ára afmæli Félags kjötverslana:
Starfsemin hefur einkennst af
baráttu við verðlagsyfirvöld
Spjallað við Jóhannes Jónsson
Á ÞESSU ÁRI i Félag kjötverslana 50 ára afmæli. Það var stofnað í
Reykjavík 15. febrnar 1934 og var stofnfundurinn haldin á Hótel Borg. Á
fundinn voru mættir fulltrúar tuttugu og einnar kjötvershmar og þótti stofp-
un félagsskaparins nokkur nýhinda á þessum tíma þó svo þegar hefði verið
staðið að stofnun Félags matvörukaupmanna og Ijóst væri að slik samtök
fengju ýmsu áorkað.
Frá upphafi beitti félagið sér
fyrir þvf að hagsmunamál kjöt-
verslana næðu fram að ganga og
um leið fyrir bættum viðskipta-
háttum og bættri þjónustu við
viðskiptavini. Jóhannes Jónsson
hefur verið formaður félagsins
síðan 1983, en hann hafði áður
verið formaður frá árinu 1978 til
1980, og var hann að því spurður
hver hefðu verið helstu hags-
muna- og baráttumál félagsins á
undanförnum árum.
„Helsta uppistaðan í starfsemi
félagsins hefur í gegnum árin ver-
ið baráttan við verðlagsyfirvöld og
þar hefur borið mest á baráttu
okkar fyrir frjálsri álagningu á
öllum kjötvörum. Ástandið í verð-
lagsmálunum var orðið með þeim
hætti að ef viðskiptavinurinn
keypti t.d. nautakjöt eða svfnakjöt
var hann jafnframt að greiða
niður lambakótilettur f einhvern
annan, hvort sem honum lfkaði
betur eða ver,“ sagði Jóhannes.
„Margt annað en verðlagsmál hef-
ur þó komið til kasta félagsins og
má til dæmis nefna að eitt af
fyrstu verkum félagsins var að
vinna að endurbótum á reglugerð
um kjötsölu í Reykjavík. Reglu-
gerð þessi var frá árinu 1905 og
þótti sérstaklega úrelt hvað varð-
aði kjötsölu á götum úti og í hús-
næði sem ekki var nothæft til
slíkrar verslunar. Það má því með
sanni segja að á þessum 50 árum
sem félagið hefur starfað hafi
margt breyst varðandi kjötversl-
un, þ.e. frá því að selja kjötið á
götum úti og til þess að selja það
við einhverjar fullkomnustu að-
stæður sem þekkjast f Evrópu. Þá
hafa kjötkaupmenn vissulega lagt
áherslu á að tryggja verslunar-
frelsi og aukin vðrugæði auk þess
að vinna að bættri þjónustu við
neytendur.Og ég held að mér sé
óhætt að segja að Félag kjötversl-
ana hafi f gegnum árin verið eitt
samstæðasta kaupmannafélagið
innan vébanda Kaupmannasam-
takanna, en það var eitt af stofn-
félögum þeirra.“
Jóhanncs Jónsson, formaftur Félags
kjötverslana.
Nú hafa gæði kjötvöru aukist
mjög á sfðustu árum og neyslu-
venjur almennings hafa breyst. Þá
hefur frelsi f verðlagsmálum auk-
ist. Hefur þetta ekki haft f för með
sér áherslubreytingar varðandi
starfsemi félagsins?
„Félagið hefur á undanförnum
árum beitt sér sérstaklega fyrir
auknu frelsi f verðlagsmálum og
einhver veigamesti árangur þess á
þvf sviði var þegar f mars sfðast-
liðnum var ákveðið að gefa smá-
söluálagningu á kjötvörum
frjálsa. En eins og ég sagði áðan
þá hefur félagið reynt að beita sér
fyrir auknum vörugæðum, bættri
þjónustu og auknu rekstraröryggi.
Fyrir skömmu héldum við nám-
skeið, sem var ákaflega fjölsótt.f
verðútreikningi á kjötvörum og
vonandi verður árangurinn af þvf
bætt þjónusta við neytendur. Það
var mjög brýnt að halda námskeið
um þessi mál vegna breytingar-
innar sem átti sér stað f mars sl.,
en eins og gefur að skilja höfðu
kjötkaupmenn ekki þurft að hafa
áhyggjur af verðlagningu vörunn-
ar þvf hún hafði ekki verið í þeirra
höndum. Gamla fyrirkomulaginu
má lfkja við mann sem bundinn
hafði verið við hjólastól vegna
lömunnar en var sfðan kastað úr
honum og sagt að ganga. Kjöt-
versluninni hlýtur að vera akkur f
að fræða bæði þá sem vinna og
selja kjötið og einnig þeim sem
neyta þess og mun félagið standa
fyrir fleiri fræðslunámskeiðum f
náinni framtfð.
En þú minntist á breyttar neyslu-
venjur og aukin vörugæði. Það er
satt að gæði kjötvöru hafa aukist
mjög mikið á undanförnum árum
og vöruúrval hefur einnig orðið
meira. Það er af sem áður var að
eina áleggið sem (slendingar
þekktu ofan á brauð, fyrir utan
ost, var kæfa og hangirúlla. Nú
getur fólk valið um fjölda mis-
giunandi tegunda, enda hafa ís-
lendingar verið duglegir við að
taka upp venjur annarra þjóða f
kjölfar þess sem þeir hafa ferðast
víðar um heiminn. Þá hafa fs-
lenskir kjötkaupmenn verið iðnir
við að kynna sér nýjungar á sýn-
ingum og vörukynningum erlendis
og heimfæra sfðan það sem þar
hefur verið á fslenskan markað.
Einnig hefur tækjakostur batnað
mikið og er nú svipaður þvf sem
best gerist erlendis og þetta hefur
átt sinn þátt í að auka vöruúrvalið
til muna.
Kröfur (slendinga varðandi
gæði kjötvöru hafa lfka orðið
meiri og þær hafa um leið leitt til
þess að kjötverslanir hafa þurft að
vera betur vakandi. Það er ekki
lengur bara hangikjöt og saltkjöt
sem Frónbúinn neytir heldur er
hann farinn að auka neyslu ali-
fugla, nauta- og svínakjðts. Einnig
eru ekki meira en u.þ.b. 25 ár sfð-
an kjúklingar komu fyrst á mark-
aðinn og ég minnist þess að til að
byrja með áttu þeir ekki upp á
pallborðið hjá neytendum. Nú eru
kjúklingar orðnir hversdagsmatur
og kalkúna og endur þykir sjálf-
sagt að hafa á borðum á tyllidög-
um.
Það er e.tv. ekki ástæða til að
rekja hér frekar baráttu félagsins
og hagsmunamál á hinum ýmsu
sviðum en ég vil þó að lokum
nefna aftur þann árangur sem fé-
lagið náði f baráttu sinni fyrir
frjálsri verðálagningu á kjötvör-
um þvf ég tel hann einn þann
veigamesta sem félagið hefur náð.
Þessi árangur mun verða öllum til
góðs, viðskiptavinurinn greiðir nú
fyrir það sem hann kaupir en ekki
það sem einhver annar kaupir, og
þetta mun leiða til aukinnar sam-
keppni á milli verslana og tryggja
neytendum betri vðru,“ sagði Jó-
hannes að lokum.
(gk
w
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir GUÐM. HALLDÓRSSON
Tortryggni tefur
fridarviðrædur
DREGIZT hefur aft halda áfram friftarviftræftum í E1 Salvador vegna
taugaóstyrks hægrimanna, sem enn eru áhrifamiklir f ríkisstjórn þrátt
fyrir kosningaósigur þeirra í vor.
Samþykkt var á fyrsta við-
ræðufundi stjórnarinnar og
skæruliða í bænum La Palma 15.
október að næsti fundur yrði
haldinn í síðari hluta nóvember.
En af þeim fundi virðist ekki
geta orðið og óvíst er hvenær
viðræðunum verður haldið
áfram.
Ein ástæðan er sú að yfirmað-
ur í hernum, Domingo Monterr-
osa undirofursti, fórst í þyrlu-
siysi skömmu eftir fundinn f sfð-
asta mánuði. Dauði hans treysti
stöðu hægrimanna og efldi and-
stöðuna gegn viðræðunum, en án
stuðnings þeirra mun Duarte
reynast erfitt að hrinda áform-
um sinum í framkvæmd.
Dauði Monterrosa ofursta er
eitt mesta áfallið, sem Salva-
dorher hefur orðið fyrir i öllu
stríðinu. Hann var talinn fær-
asti yfirmaðurinn í hernum,
enginn yfirmaður var eins
herskár og ýmsum þótti að hann
legði sig oft f of mikla hættu.
Hann var oft í fremstu víglínu,
var ágætur ræðumaður og átti
auðvelt með að auka baráttuþrek
hermanna sinna.
Eini yfirmaðurinn, sem var
talinn komast f hálfkvisti við
Monterrosa, var Armando Azm-
ita majór og hann fórst einnig í
þyrluslysinu og þar að auki tveir
aðrir reyndir yfirmenn. Þyrlan
fórst á svæði, sem var morandi
af skæruliðum, og furðu vekur
að fjórir háttsettir yfirmenn
skuli hafa tekið jafnmikla
áhættu.
Á fundinum í La Palma gerðu
báðir aðilar lftið annað en út-
skýra nánar fyrri afstöðu. Nap-
oleon Jose Duarte forseti ákvað
að efna til fundarins þrátt fyrir
andstöðu sendiherra Bandarfkj-
anna, Thomas Pickering, og
ákvörðun hans mæltist mjög vel
fyrir f E1 Salvador. Seinna sagði
Bandaríkjastjórn að hún hefði
stutt ákvörðunina frá þeirri
stundu er Duarte skýrði frá
henni í ræðu á Állsherjarþing-
inu.
Helzta tilboð Duarte var í því
fólgið að hann mundi fara fram
á það við þingið að samþykkja
algera og skilyrðislausa sakar-
uppgjöf, ef skæruliðar legðu
niður vopn og tækju þátt í kosn-
ingum.
Skæruliðahreyfingin FMNL
(Þjóðfrelsisfylking Farasbundo)
og stjórnmálaarmur hennar,
FDR (Byltingarsinnaða lýðræð-
isfylkingin), hvikuðu ekki frá
kröfum um aðild að rfkisstjórn
og sameiningu hersveita skæru-
liða og stjórnarhersins í „þjóðar-
her“ líkt og samið var um í
Zimbabwe. „Það er fáránlegt að
halda að hermenn okkar muni
leggja niður vopn. Ekki kemur
til mála að hætta hernaðarað-
gerðum," sagði Facundo Guarda-
dos, einn fulltrúa skæruliða.
Ferman Cienfuegos, yfirmað-
ur FARN (Þjóðarandspyrnuher-
aflans), sem er undir stjórn
kommúnista, tók skýrt fram að
tilboð Duarte um þátttöku f
kosningum samrýmdist ekki
hugmyndum skæruliða um
framtfð E1 Salvador. „Lýðræði
er ekki hægt að koma á með
hefðbundnum flokkum," sagði
hann. „Land okkar þarfnast ein-
nar fylkingar, sem er fulltrúi
þjóðarhagsmuna."
Fulltrúar skæruliða á fundin-
um í La Palma voru úr fjórum af
fimm samtökum innan FMNL,
sem hafa komizt undir áhrif
kommúnista. Þessi samtök eru
auk FARN:
FPL (Frelsissveitir alþýðu-
nnar), sem aðhylltust maoisma
þangað til í fyrra, en hafa sfðan
lokið miklu lofsorði á Sovétríkin;
PRIC (Mið-amerfski verkamann-
aflokkurinn), samtök sem eitt
Monterrosa: daufti hans var eitt
mesta áfallið.
isma, og FAL (Frelsisheraflinn),
sem upphaflega var hinn vopn-
aði armur kommúnistaflokksins
og er undir stjórn Shafick Hand-
al, gamalreynds stuðningsmanns
línunnar frá Moskvu, en hann
var upphaflega tregur til að
samþykkja hugmyndina um
skæruhernað.
Fulltrúar stærstu skæruliða-
samtakanna, ERP (Alþýðufrels-
ishersins), sem eru undir forystu
Joaquin Villalobos, sóttu ekki
fundinn í La Palma. Villalobos
hafði beðið um að hann yrði
sóttur í þyrlu til aðalstöðva
sinna f norðausturhéraðinu Mor-
azan nálægt landamærum
Honduras, en stjórnin kvaðst að-
eins hafa eina flugvél tiltæka.
Villalobos neitaði þá að mæta.
Fjarvera hans vakti furðu, en
virtist þó ekki stafa af meiri-
háttar klofningi í röðum skæru-
liða eða ágreiningi um stefnuna
gagnvart Duarte.
Margt er á huldu um stöðu
venjulegra borgara í FDR, sem
virðast aðallega gegna því hlut-
verki að sannfæra heiminn um
að byltingarmenn f E1 Salvador
séu lýðræðissinnar er berjist
gegn bandalagi landeigenda og
hermanna, þótt raunverulega
berjist skæruliðar fyrir sams
konar stjórnarfari og f Kúbu og
Nicaragua.
Síðan Duarte kom til valda
hafa rfkisstjórnir í Rómönsku-
Amerfku og sósíaldemókratar í
Vestur-Evrópu lagt mjög hart að
borgaralegum fulltrúum FDR,
forseta hreyfingarinnar, Guill-
ermo Ungo, og varaforsetanum,
Ruben Zamora, að taka jákvæð-
ari afstöðu til tilboðsins um
kosningar.
Staða Duarte forseta er erfið.
Þótt hann hafi boðizt til að biðja
þingið um að samþykkja sakar-
uppgjöf skæruliðum til handa er
Kortift sýnir héraftið Morazan, þar
sem stjórnarherinn stendnr nú
fyrir aftgerftum. Flóttamenn í búft-
nm umhverfis Francisco Gotera
neita aft snúa aftur til bæja í
norftri.
ekki víst að tillaga hans yrði
samþykkt. Hægrisinnar ráða
lögum og lofum á þinginu og
leiðtogi þeirra er hægriöfgamað-
urinn Roberto D’Aubuisson, sem
beið ósigur fyrir Duarte f
forsetakosningunum.
D’Aubuisson hefur kallað frið-
arviðræðurnar tfmasóun og
reynir að fá valdamikla menn f
hernum og aðra á sitt band.
Samkvæmt sumum heimildum
lögðu skæruliðar til f októberlok
að viðræðurnar færu fram f höf-
uðborginni San Salvador, en tal-
ið er að hægrimenn óttist að
vinstrisinnar mundu efna til
fjölmennra mótmælaagerða f
borginni ef viðræðurnar færu
þar fram.
Annar hugsanlegur fundar-
staður er þorpið Meanguera 200
km norðaustur af höfuðborginni.
Það er á yfirráðasvæði skæru-
liða f Morazan, en er nú á valdi
hersins vegna hernaðaraðgerða,
sem hófust fyrir einum mánuði.
Það mundi auka öryggiskennd
skæruliöa ef viðræðurnar færu
fram í þessu þorpi, en ólfklegt er
að þeir samþykki að koma þang-
að til fundar meðan á aðgerðun-
um stendur.
Alls taka 2.500 stjórnarher-
menn þátt í aögerðunum og ekk-
ert bendir til þess að þeim ljúki f
bráð, en þær virðast hafa borið
litinn árangur.
Herinn virðist reyna að
hreiðra um sig á þessum slóðum
til frambúðar, en honum virðist
ganga það illa vegna stöðugra
árása skæruliða. Tilraunir til að
flytja flóttamenn aftur til bæja,
sem hafa að miklu leyti verið yf-
irgefnir norðan fljótsins Torola,
hafa einnig gengið erfiðlega.
Duarte á mikið undir þvf að
árangur náist f viðræðunum, en
honum reynist erfitt að sann-
færa hægrimenn um gagnsemi
þeirra. Hann hefur smátt og
smátt treyst sig f sessi, en þingið
verður að samþykkja allar
meiriháttar tilslakanir gagnvart
skæruliðum og þar ráða hægri-
menn lögum og lofum. Líklega
fær Duarte þær ekki samþykkt-
ar nema flokkur hans fái meiri-
hluta þingsæta f kosningum, sem
ráðgert ér að halda f marz. Hins
vegar er talið ósennilegt að hann
sigri f kosningunum og sumir
segja að hann megi þakka fyrir
að halda þeim 24 þingsætum sem
hann hefur af 60 alls.