Morgunblaðið - 22.12.1984, Blaðsíða 40

40
MORGUNBLAÐID, LAUGARDAGUR 22. DESEMBER 1984
Minning:
Björgvin Jónsson
Fæddur 11. júlí 1912
Dáinn 18. september 1984
Þvl miður hefur dregizt úr
hömlu að minnast með nokkrum
orðum ágætissamferðamanns,
sem lézt 18. september sl. Um það
leyti var algert blaðaleysi sökum
verkfalla og er þar að leita þess
dráttar, sem hér hefur á orðið.
Hér var hins vegar um svo nota-
legan félaga að ræða, að hans
verður að geta sérstaklega að leið-
arlokum.
Björgvin Pétur Jónsson, eins og
hann hét fullu nafni, var fæddur í
Reykjavík 11. júlí 1912. Voru for-
eldrar hans þau hjónin Oddný
Þorsteinsdóttir, ættuð úr Húna-
þingi, og Jón Jónsson kaupmaður í
Vaðnesi. Voru þau kunnir borgar-
ar í Reykjavík á fyrstu áratugum
þessarar aldar. Var Jón, sem ætt-
aður var frá Vaðnesi í Grimsnesi,
hinn mesti dugnaðarmaður og
eins kona hans. Komust þau því í
óvenjugóðar álnir á sinni tið. Árið
1916 reistu þau mikið og gott hús á
Laugavegi 31 (á horni Laugavegar
og Klapparstígs). Var verzlunin
Vaðnes á jarðhæð, en húsbændur
bjuggu uppi með fimm börnum
sínum.
Jón í Vaðnesi féll frá á bezta
aldri i spönsku veikinni 1918 og
eins einkadóttir þeirra hjóna,
Oddný. Ekkjan stóð þá uppi með
fjóra unga drengi: Jakob, Björgvin
Pétur, Kristján og Þorstein. Allir
komust þeir á legg og urðu þekktir
borgarar, en eru nú horfnir af
sjónarsviðinu. Varð Björgvin
þeirra síðastur.
Fjölskyldan í Vaðnesi ólst upp á
þessari torfu við Laugaveg og
Klapparstíg, og varð hún starfs-
vettvangur Björgvins nær alla
ævi. Oddný rak verzlunina áfram
um skeið, en seldi hana síðan. Upp
úr 1930 komst hún svo aftur í eigu
þeirra bræðra, Björgvins og Þor-
steins, mitt f kreppunni miklu.
Þeir bræður erfðu hyggindi og
dugnað foreldra sinna og því fór
allt vel. Þeir fluttu verzlunina úr
húsinu á Laugavegi 31 og að
Klapparstig 30, en það hús hafði
áður verið pakkhús verzlunarinn-
ar. í þessu húsi var verzlunin síð-
an rekin fram á síðustu ár, svo
sem flestir Reykvíkingar muna
vel. Oddný móðir þeirra mun hafa
stutt dyggilega við bak allra sona
sinna, meðan hennar naut við, en
hún bjó alla tið með þeim á
Laugavegi 31.
Verzlunarreksturinn í Vaðnesi
hefur ekki fullnægt athafnaþrá
Björgvins, enda ekki óliklegt að sú
verzlun hafi verið fullþröngur
vettvangur fyrir þá bræður báða.
Björgvin keypti þess vegna verzl-
unina Regio á Laugavegi 11 og rak
hana um skeið og eins rak hann
Prjónastofuna Malín nokkur ár.
Þetta hvort tveggja gerði hann
samhliða störfum í Vaðnesi. Trú-
lega hefur þetta ekki samrýmzt að
öllu leyti, enda fór svo, að Þor-
steinn tók loks algerlega við Vað-
nesi og rak þá verzlun einn upp frá
því. Um það leyti stofnaði Björg-
vin verzlunina Grund og rak hana
i húsi sínu á Laugavegi 31 fram á
árið 1981, er hann hætti alveg
þeim rekstri.
Björgvin kvæntist 23. mai 1942
Huldu Guðrúnu Sigurðardóttur
frá Hvassahrauni á Vatnsleysu-
strönd og bjó hún honum hlýlegt
og fallegt heimili, sem lengi stóð í
Goðheimum 19. Eignuðust þau
fimm bðrn, sem eru uppkomin og
farin að heiman. Þau eru þessi:
Oddný, Ársæll Jón, Björk, Sigrún
og Már.
Hér hefur verið hlaupið á hinu
ytra í störfum Björgvins P. Jóns-
sonar, en eftir er maðurinn sjálf-
ur. Af framansögðu má ljóst vera,
að Björgvini hefur kippt i kynið
um dugnað og hyggindi, enda mun
hann hafa efnazt vel um sína
daga. Kunningjar segja, að hann
hafi alla ævi verið bóngóður og
greiðvikinn í viðskiptum og það
hafi ekki allt skilað sér aftur i
vasa hans. Slikt mun hann ekki
hafa látið angra sig mjög, enda
lundin létt og maðurinn óvilsam-
ur. Björgvin hefur einnig þekkt
ýmsar hliðar á lifinu og ungur
varð hann að taka til hendinni
með bræðrum sínum til að aðstoða
móður sina. Hefur honum vafa-
laust snemma lærzt það, að ver-
aldargengið getur verið valt, og
eins, að ekki er allt gull, sem glóir.
Björgvin var mikill unnandi is-
lenzkrar náttúru og ferðaðist viða
um land á yngri árum og fram
eftir aldri og ekki sfzt um hálendi
landsins. Um skeið átti hann
fjallabíl með góðum vinum sfnum
til þess að geta haldið sem lengst
inn á öræfin. Oft minntist hann á
þessar ferðir og kom þá glampi i
auga.
Ekki er okkur alveg ljóst hve-
Leiðrétting
í minningargrein um Sigríði
Jónsdóttur, sem birtist f Morgun-
blaðinu þ. 18. þ.m., urðu þau mis-
tök, að nafn móður Sigriðar var
ekki rétt. Hún heitir Jórunn Norð-
mann og allir aðrir aðstandendur
eru beðnir velvirðingar á þessum
mistökum.
nær Björgvin hóf að stunda laug-
arnar i Laugardal, en það mun ör-
ugglega hafa verið fyrir rúmum 40
árum. Sá, sem hér stýrir penna,
man hann í gömlu laugunum um
1960, en ekki tókust kynni á þeim
árum. Hinir frægu heitu pottar
komu með nýju laugunum 1964.
Þar hafa menn setið fyrir og eftir
sundspretti og rætt mál liðandi
stundar, oftast i léttum dúr og án
mikillar ábyrgðartilfinningar,
þótt á stundum hafi ýmsum orðið
heitt í hamsi. Björgvin lagði ekki
alltaf mikið til málanna, en hlust-
aði þeim mun fastar. Ef honum
þótti hins vegar ætla að færast
fullmikil alvara i leikinn, brá
hann ævinlega á léttari strengi og
á þann hátt, að menn hrifust með.
Var ljóst, að hann átti auðvelt
með að tengja ólika menn um
skoðanir og lunderni saman. Af
þvi mun það m.a. hafa leitt, að
ýmsir menn tóku að drekka með
honum kaffi eftir laugarferðirnar
á Laugavegi 28 — og smám saman
stækkaði hópurinn. Björgvin varð
þannig eins konar tengiliður milli
manna og það óhjákvæmilegur. Af
þvi starfi hans mun einhver fynd-
inn i hópnum hafa farið að kalla
hann Foringjann og jafnvel nefnt
Der Fúhrer að alkunnri þýzkri
fyrirmynd. Ekki er ég grunlaus
um, að honum hafi ekki beinlinis
getizt að þeirra samlikingu og
þess vegna breytti hann þvi f Das
Fúhrer í munni félaga sinna. Þótti
honum mun skárra að hafa það
heiti nær hlutlaust á þennan hátt.
Upp úr þessum morgunstundum
á Laugavegi 28 tóku menn sfðan
að hittast í kaffi hjá ýmsum mekt-
armönnum innan hóps Foringj-
ans, sem tök höfðu þá um leið að
kynna starfsemi fyrirtækja sinna
og stofnana. Foringinn sá um
þessa útbreiðslustarfsemi og
fylgdist grannt með þvi, að félag-
arnir fengju vitneskju um þessar
ferðir, þótt þeir slægju slöku við
sund og bað. Var öllum okkar
ljóst, að þetta átti vel við Björg-
vin. Eins mun hann hafa átt
drjúgan þátt í, að oft var merkis-
afmæla pottmanna minnzt með
ýmsum hætti og skemmtilegum.
Þá var og ekki gleymt að minnast
þeirra, sem hurfu úr hópnum, á
tilhlýðilegan hátt.
Síðan varð það fastur punktur í
tilverunni nú um allmörg ár að
hittast á Esjubergi á laugar-
dagsmorgnum og drekka saman
kaffi og ræða um innlend málefni
líðandi stundar. Foringinn hafði
að sjálfsögðu sæti sitt við borðs-
endann og leit þaðan yfir hópinn.
Fórst honum þetta allt svo vel úr
hendi, að menn löðuðust að kaffi-
borðinu. Gerðu menn sér jafnvel
sérstaka ferð á Esjuberg án laug-
arferðar til þess að hitta Foringja
sinn og félaga. Urðu úr þessu slík-
ar græskulausar skemmtistundir,
að við, sem höfum tekið þátt í
þeim, viljum ógjarnan missa af.
Ljóst var, að Björgvin gekk ekki
alveg heill til skógar hin sfðustu
ár, enda þótt hann með gaman-
semi og hæfilegri léttúð eyddi um-
ræðum um allt veikindatal. Fyrir
allmörgum árum fékk Björgvin
snert af hjartakveisu, en náði sér
aftur vel á strik. Þó hygg ég, að til
þessa áfalls megi rekja það, að
hann tók að draga seglin saman 1
umsvifum sínum og fara sér hægt
I störfum. t sumar og haust þótt-
ust menn greina ýmis þreytu-
merki á Foringjanum, en hann
gerði lítið úr. Þó fór svo, að hann
leitaði læknis 18. september sl. að
morgni dags, en um nónbil var
merkið fallið og foringi okkar all-
ur. Er því verulegt skarð fyrir
skildi og það vandfyllt I röðum
okkar. Engan veginn væri það þó I
anda Björgvins, að við hættum
þessum laugardagsfundum, enda
eru þeir enn með svipuðu sniði og
áður. En auðfundið er þegar, að
hér hefur orðið veruleg breyting á,
og nú er borðsendinn auður.
Ljóst er nú að leiðarlokum, hver
áhrif Björgvin P. Jónsson hefur
haft á sundfélaga sina og raunar
fleiri, enda þarf áreiðanlega all-
mikið lag og einstaka lund til að
sameina hóp okkar til græsku-
lausra kaffifunda, svo ólíkir sem
við erum að allri gerð og þjóðfé-
lagsstöðu. Þetta finnum við bezt,
þegar Foringinn er horfinn úr
hópnum. Fyrir allt það, sem hann
var á meðal okkar, viljum við
þakka, þegar leiðir skilur. Jafn-
framt flytjum við konu hans og
börnum samúðarkveðjur okkar.
Sundfélagar
Hvað er Hel?
Öllum Hkn, sem lifir vel
engill, sem til ljóssins leiðir
Ijósmóðir, sem hvílu reiðir
heitir Hel.
(Matthías Jochumsson)
Þetta erindi kemur oft í huga
minn, er ég frétti lát vina og sam-
ferðafólks, sem verða margir, er á
ævina líður. Það er þó nokkur timi
liðinn síöan Björgvin P. Jónsson,
kaupmaður, andaðist snögglega og
þá er hugurinn kominn 50 ár aftur
í tímann hvað aðstæður snertir I
þjóðfélaginu. Á þeim tíma heyrði
ég fyrst getið Björgvins I Vaðnesi
og kynntist honum, þar sem hann
kom inn I fjölskyldu tengsla- og
vinafólks míns. Samgangur og
kynni voru náin I þá daga og síð-
an, þó vík væri milli vina, eins og
gengur í dagsins önn hjá stórum
fjölskyldum.
Þar kynntist fjölskyldan góðum
dreng, glöðum og léttum, sem var
alltaf tilbúinn að taka þátt í leikj-
um og glensi, jafnt þeirra yngri
sem eldri, og hans var beðið með
óþreyju af yngri kynslóðinni, enda
átti hún þar vin sem hægt var að
leita til engu síður en þeir eldri.
Þetta var sú hlið á Björgvin, sem
við kynntumst og tókum tryggð
við. Þó samband við hann og fjöl-
skyldu hans hafi ekki verið mikið
seinni ár, var alltaf jafn ánægju-
legt að hitta þau hjón og blanda
við þau geði á góðum stun^um.
Margar eru minningar frá fyrri
tíð er börn okkar voru ung og
dvalið var á bernskustöðvum. Og
þá má leita lengra til bernsku- og
unglingsáranna, Hulda mín, að
dýrmætum fjársjóði vináttu for-
eldra okkar með þeim ánægju-
stundum, sem ekki er hægt að
gleyma. Þegar Björgvin kom svo
til sögunnar, féll hann vel að þess-
um fjölskyldutengslum og virtist
njóta þeirra, þó að hann kæmi úr
öðru umhverfi, og það er sá
Björgvin, sem við þekktum og
þótti vænt um að kynnast og mér
fannst vilja „vera öllum góður og
vaxa inn I himininn — þar sem
kærleikurinn býr“.
E.A.
t
Móöir okkar, tengdamóöir, amma og langamma,
HELGA SIGURDARDÓTTIR,
áöur lil heimilis á Grsttisgötu 68,
andaöist á Hrafnistu 8. þ.m.
Utförin hefur fariö fram i kyrrþey aö ósk hinnar látnu.
Innilegar þakkir færum viö öllum þeim er auösýndu okkur samúö
og vinarhug Sérstaklega þökkum viö starfsfólki á Hrafnistu fyrir
frábæra umönnun.
Geir J. Geirsson, Eybjörg Siguróardóttir,
Pálfna Jónsdóttir,
Guöjón Jónsson, Karla Jónadóttir,
Kristjana Jónsdóttir, Stofán Kristjánsson,
Jóhanna og Erling Edwald,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Þökkum af alhug samúö og vinarhug viö andlát og útför elginmanns
mins og fööur okkar,
HELGA GUDMUNDS80NAR,
Sævióarsundi 58,
Roykjavfk.
Hrafnhildur Thoroddson,
Mjöll Holgadóttir, Holgi H. Holgason,
Atli G. Holgason, Stoinar Holgason,
Drffa Jenný Holgadóttir.
t
Innilegar þakkir færum vlö öllum þeim sem sýndu okkur hlýhug og
vináttu viö andlát og útför
GUDBJARGAR ÞORSTEINSDÓTTUR,
Mjósundi 1,
Hafnarfirói.
Guö gefi ykkur gleöilega jólahátíö.
Fyrir hönd vandamanna,
sonarsynir.
t
Þökkum auösýnda samúö og vinarhug viö andlát og útför
HJÖRVARS KRISTJANSSONAR,
Skipasundi 89, Roykjavfk.
Fyrir hönd okkar systkinanna og annarra aöstandenda,
Kjartan Hjörvarsson.
t
Þökkum auösýnda samúö viö andlát og útför
QUÐMANNS KRISTINS ÞORGRÍMSSONAR,
Tungufolli,
Svarfaöardal.
Börn hins látna.
Útför Einars Magn-
ússonar, Stykkishómi
Stjkknkólnli, I5. destmber.
í DAG fór fram frá Stykkishólmskirkju jarðarför Einars Magnússonar verk-
stjóra í Stykkishólmi, en hann lést í Reykjavlk 9. þ.m. Var jaróarförin ein sú
fjölmennasta sem hér hefir farið fram.
Séra Glali Kolbeins jarðsöng, ar var sonur hjónanna Kristlnar
kirkjukór Stykkishólmskirkju Jóhannesdóttur og Mgnúsar Ein-
söng undir stjórn Jóhönnu Guð- arssonar verkamanns hér. Hann
mundsdóttur og Bjarni Lárentsin- var kvæntur Guðnýju Aðalbjörns-
usson söng einsöng. dóttur og áttu þau tvo syni.
Einar fæddist I Stykkishólmi 10.
sept. 1933 og var því 51 árs er Ýmsum trúnaðarstörfum
hann lést. Hann var lengi sjómað- gegndi hann hér I Hólminum en
ur hér og eins seinustu árin verk- hér dvaldi hann alla slna ævi.
stjóri hjá Sig. Ágústssyni hf. Ein- Árni