Morgunblaðið - 15.01.1985, Blaðsíða 29

28
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIDJUDAGUR 15. JANÚAR 1985
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 15. JANÚAR 1985
29
pínrgw Útgefandi nfrlfifcifr hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson.
Aðstoöarritstjóri Björn Bjarnason.
Fulltrúar ritstjóra Þorbjörn Guömundsson, Björn Jóhannsson, Árni Jörgensen.
Fréttastjórar Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson, Sigtryggur Sigtryggsson, Ágúst Ingi Jónsson.
Auglýsingastjóri Baldvln Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aóalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Að-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Kringlan 1, sími 83033. Áskrift-
argjald 330 kr. á mánuði innanlands. f lausasölu 25 kr. eintakið.
Oryggi sjómanna
Fáum þjóðum ætti að vera
meira kappsmál en hinni
íslensku að búa vel að sjó-
mönnum. Að öryggi sjó-
manna hefur einnig verið
stuðlað með margvíslegu
móti. Sjálfboðaliðastarf
slysavarnafélaga um land
allt sýnir best hug lands-
manna í þessu efni, þeir eru
reiðbúnir að leggja allt í söl-
urnar til að bjarga þeim sem
lenda í nauðum. En betur má
ef duga skal. Matthías
Bjarnason, samgönguráð-
herra, hefur nú ákveðið að
hrundið skuli í framkvæmd
17 tillögum frá öryggismála-
nefnd sjómanna sem skipuð
er þingmönnum úr öllum
flokkum og starfað hefur
undir formennsku Péturs
Sigurðssonar, Sjálfstæðis-
flokki.
Þessar tillögur eru ólíkar
að efni og snerta ekki allar
öryggi sjómanna í þrengsta
skilningi. Ýmsar þeirra miða
að því að búa sjómenn betur
undir starf sitt. Aðrar snerta
útbúnað og tæki. Og enn aðr-
ar rétt stjórnvalda til að
halda uppi eftirliti með því að
öryggisreglum sé fylgt. Af
tillögunum má ráða, að
nefndin hefur kynnt sér
rækilega hvar skórinn krepp-
ir að sjómönnum og síðan
lagt sig fram um að mæla
með úrbótum.
Um þessar mundir standa
yfir kjarasamningar á milli
sjómanna og vinnuveitenda.
Ekki eru líkur á því að auð-
velt verði að finna lausn í
þeim samningum sem öllum
er að skapi. Sumir spá því að
til verkfalla dragi á fiski-
skipaflotanum þegar kemur
fram í febrúar. Oryggismál
sjómanna hafa oft verið ofar-
lega J huga fulltrúa þeirra,
þegar tekist hefur verið á um
kaup og kjör. Með því átaki í
þágu öryggismálanna sem nú
hefur verið kynnt af þeim
Matthíasi Bjarnasyni og
Pétri Sigurðssyni ættu þau
ekki lengur að vefjast fyrir
þeim sem nú þrátta hjá
sáttasemjara ríkisins.
í frétt Morgunblaðsins um
hinar nýju tillögur öryggis-
málanefndar sjómanna sagði,
að fjölmargir aðilar í sam-
tökum sjómanna og úr röðum
slysavarnafélaga og skólum
sjómanna hafi fagnað tillög-
um nefndarinnar „og bent á
að með framkvæmd þeirra
verði um algjöra byltingu að
ræða í öryggismálum sjó-
rnanna", eins og segir í frétt-
inni. Hér er vísað til þeirra
sem gerst þekkja. Ætti hverj-
um manni að vera það fagn-
aðarefni, að svo vel skuli hafa
til tekist í nefndarstarfi allra
þingflokka um jafn viðkvæmt
mál og hér er um að ræða. Nú
er þess beðið með nokkurri
eftirvæntingu að framkvæmd
tillagna öryggismálanefndar
sjómanna verði í samræmi
við þær miklu vonir sem við
tillögurnar eru bundnar.
Arfurinn
frá Hjörleifi
ær umræður sem orðið
hafa vegna greinargerðar
Finnboga Jónssonar, vara-
manns Olafs R. Grímssonar, í
stjórn Landsvirkjunar um
umframorku og offjárfest-
ingu fyrirtækisins hafa enn
leitt þá einföldu staðreynd í
ljós, að eftir orkuráðherratíð
Hjörleifs Guttormssonar er
ekkert samræmi milli mark-
miða og leiða í orkumálum
hjá þeim alþýðubandalags-
mönnum.
Ekki er óeðlilegt að menn
hafi mismunandi skoðanir á
því, hvernig að rekstri jafn
mikilvægs fyrirtækis og
Landsvirkjunar er staðið. Um
það hve mikil umframorku-
framleiðsla er nauðsynleg til
að tryggja afhendingaröryggi
í landskerfinu geta menn
einnig deilt. Fráleitt er hins
vegar að flokksbræður Hjör-
leifs Guttormssonar og þeir
sem stóðu honum nærri þeg-
ar hann var í iðnaðarráðu-
neytinu eins Finnbogi Jóns-
son geti nú gengið fram fyrir
skjöldu og krafist þess að lit-
ið sé á hugmyndir og útreikn-
inga þeirra sem stórasann-
leika.
Morgunblaðið tekur undir
með Sverri Hermannssyni,
iðnaðarráðherra, sem sagði í
tilefni af greinargerð Finn-
boga Jónssonar: „Það bregður
heldur betur nýrra við nú.
Hingað til hefur það verið
salan til stóriðjunnar sem
hefur að þeirra sögn íþyngt
íslenskum orkuneytendum og
hækkað verðið á orkunni. Nú
allt í einu er búið að uppgötva
nýjan stórasannleika. Nú
heitir það hjá þeim offjár-
festing í orkumálum sem ber
alla sökina. Það var mikið að
menn uppgötvuðu eitthvað
nýtt í þessum efnum. En það
vill þannig til, að beri einhver
einkanlega ábyrgð á offjár-
festingu, sem nú er verið að
ásaka aðra um, þá er það fyr-
irrennari minn, Hjörleifur
Guttormsson, flokkur hans
og fyrrverandi ríkisstjórn."
Ólafur R. Grímsson, varaþing-
maöur Alþýðubandalagsins, er for-
seti og formaður framkvæmda-
stjórnar alþjóðlegra samtaka þing-
manna, sem kallast Parliamentari-
ans for World Order eða þing-
mannasamtök um heimsskipulag.
Markmið samtakanna er að stuðla
að heimsfriði fyrir tilstilli skuldbind-
andi alheimslöggjafar er nái til allra
þjóða heims í einu samfélagi með
þingræðislegum aðgerðum. Samtök-
in hafa bækistöð í New York. Þau
láta til sín taka meðal þingmanna er
sækja allsherjarþing Sameinuðu
þjóðanna. í kynningarbæklingi
þeirra segir að samtökin nái til 650
þingmanna í 31 landi.
Samkvæmt þeim gögnum sem
Morgunblaðið hefur undir hönd-
um um samtökin Parliamentari-
ans for World Order (PWO) voru
þau stofnuð á árinu 1980. Meðal
hvatamanna að stofnun þeirra
voru Douglas Roche, þingmaður
frá Kanada, sem hefur látið til sin
taka á vettvangi Sameinuðu þjóð-
anna. í fyrstu að því er varðar
samskipti þróaðra og þróunar-
ríkja en síðar að því er varðar af-
vopnunarmál. Roche er nú sendi-
herra Kanada hjá Sameinuðu
þjóðunum með afvopnunarmál
sem verkefni. Hann hefur ritað
bókina Politicians for Peace —
Stjórnmálamenn til stuðnings
friði, um störf PWO og þátt sinn í
þeim.
A REPOKT ON THE WORK Ol PARLIAMtNTARl VNS]
Thp ptoriúertng spirii ol
hts am estors is very much
alivr tn < )!ah.u (inmsson,
ahhough hc is a iho-
roughly modcrn proftss-
sor-turm*fi-pc.li(»< ian. In
1902, ai ihe agc oi 19,
headed t
ui srudy
|X>!í»kal scienc* af Man •
chesrer Univcrsiiy. Ii was
a shock, hc.
come from “a larn! of
lishcrmen arnJ lar mers'’ 10 Manchestcr, att in-
dusiriai t ity tór two centuries. Bui hc saw it as
an oppoitunity. “To cxpcricncr thc ilumt arn.!
sinokt’ hcipcíl mt* umlerstand cronomn K *n a
way I toi.ild ncvei have done at Oxbridge."
After takmg hts Ph . D. tn |.to!iiiea! sctern e froirt
Manchcstcr ín 197Ö, hc wcnt hornc 10 estahlish
a <iepart*nem of poiitical ami sociai scieruc at
i.hc linivctsity of Iccland.
In 1978 he jumpeti intoactivc poiitics. Hís
grandfather had I.K't*n an archconscrvaiive, hís
iather a !<:«:ai counoílor and ntorc progressive.
itn cssemia! asfu-it
restutng fcurope
from rccession ‘ It was a
vast success . . the
tnosi extensívc rcsolution
thc Councii has passcti."
a\ major c.oni'crence v-ill
follow in laie 1983 un-
dcr Ootttiv.il ol F.u ropc
auspiccs ott ■‘fcutopc's
conrrit>ution towanJs ihc |
improveme.ni of North- •
Sooth relattnns ancJ hct- j
ter prescrvation of ihc earth’s physicai
resooíccs. ’’ This is, hc explains, part of the ;
growittg h’eling that fcairope (whkh piovides j
tnoxt aid an<l has 4-0 pcrccnt of thc voiing ;
sircngth in chc IMfc) should Ik> prcpared to act ;
independemly oi ihc Urtiicd States.
Icelamiic Mfcs cmly became aware of j
fcVVO in May, when they reccived a copy ol the i
CaliJot Gíobaf Survwai, bui they los» little riine
in gatheríng 20 signatures, syrnboitcally i'ive
frorn each party. Grimsson joincd spokesmen
frotn two other parries in tahiing for debate a
rff frotn Iceiand
cconormcs and
caiis, m
Kynningargreinin
um Ólaf R. Grímason í bæklingi
Þingmannaaam taka
um heimsskipulag.
The Five Continent
Peace Initiative
On May 22. 1984, in a simultaneoas •ítate.ment <>n ftve cnntiiu*nts, the natkmaJ leaders of
Vrgentina, (rreece, hniia, Mcxico, Sweden, aml i ajtzanía annouwwi a new effort to lialt
tht- miclear arms racc and move tnwanis disarmainent. t'alling for a eomplete hah in the
tcstJng, prodnetion, and dcplnymcnt of nndcar weapotw and dt'lívcry vcbidea, thc six
PresidentA and Frimt* Ministcrs commJttcd thcmsches ttt ‘Mo mer>thing in onr |M>wer ttt
facititatc agrwment among rhe ntideai- weapons sutes”. tfrganixcd by ParÖatncnUriaiw
for VVorJd Order, this Jnitíative offers for the ftrst time tlm possibility «>f an eft'edive tiiirti
party aetlng itt fhe higliest level tt> brr'ak the nuciear deadloek.
Pariiamentarians for Worid Order
Forseti þingmannasam-
taka, sem berjast fyrir
nýrri skipan heimsmála
Douglas Roche var kjörinn al-
þjóðlegur formaður PWO 1980. Nú
hefur hann látið af því starfi og
titillinn verið lagður niður. í fyrra
var Ólafur R. Grímsson kjörinn
forseti og formaður framkvæmda-
stjórnar PWO, en áður hafði Ólaf-
ur gegnt formennsku í fulltrúa-
ráði samtakanna. Hlutverk fram-
kvæmdastjórnarinnar er m.a. að
ráða samtökunum framkvæmda-
stjóra. Hún hittist að minnsta
kosti þrisvar á ári til að ræða
starf samtakanna og framkvæmd
þeirra ákvarðana sem teknar eru
af fulltrúaráðinu, en það kemur
minnst einu sinni á ári til fundar.
Sérhver þingmaður eða vara-
þingmaður sem hefur setið að
minnsta kosti einu sinni á þingi á
yfirstandandi kjörtímabili getur
gerst félagi í samtökunum. Þessir
íslenskir þingmenn og varaþingm-
enn eru þar þátttakendur: Guð-
mundur Einarsson, Bandalagi
jafnaðarmanna, Guðrún Agnars-
dóttir, Samtök um kvennalista,
Árni Gunnarsson, Alþýðuflokki,
Kristófer Már Kristinsson,
Bandalagi jafnaðarmanna, Heigi
Seljan, Alþýðubandalagi, Ragnar
Arnalds, Alþýðubandalagi,
Steingrímur J. Sigfússon, Alþýðu-
bandaiagi, Svavar Gestsson, Al-
þýðubandalagi og Ólafur R.
Grímsson, Alþýðubandalagi.
Nöfnin er fengin úr félagaskrá
samtakanna.
í framkvæmdastjórn samtak-
anna sitja með Ólafi R. Gríms-
syni: Tom Downey, í fulltrúadeild
Bandaríkjaþings, Silvia Hernand-
es frá Mexíkó, Relus Ter Beek, frá
Hollandi, Michael Wamalwa frá
Kenya, en þau fjögur bera forseta-
titil hjá PWO, Berkley Bedell,
fulltrúadeild Bandaríkjaþings,
gjaldkeri, og Keith Best frá Bret-
landi, sem er formaður fulltrúa-
ráðsins.
Starfshættir
í kynningabæklingum samtak-
anna er starfi þeirra lýst þannig,
að þau starfi sem umræðuvett-
vangur, þrýstihópur og frumkvæð-
isaðili alþjóðlegra aðgerða. 1) Um-
ræður fari fram á fundum sem
samtökin gangast fyrir í tenglsum
við allsherjarþing Sameinuðu
þjóðanna. 2) Sem þrýstihópur
vinna félagar í samtökunum að
því í heimalöndum sínum að afla
markmiðum samtakanna stuðn-
ings bæði að því er varðar örygg-
ismál og aðstoð við þróunarlöndin.
3) Þá vinni samtökin að því á al-
þjóðavettvangi að vekja athygli á
málstað friðar. í því skyni söfnuðu
þau nöfnum þingmanna undir Call
for Global Surivival — Ákall í
þágu lífs á jörðu — 1982 og efndu
til funda með ráðamönnum i
Moskvu og Washington. Á síðasta
ári beittu þau sér fyrir fimmálfu
frumkvæði í þágu friðar. Þá rituðu
Olof Palme, Svíþjóð, Andreas Pap-
andreou, Grikklandi, Indira
Gandhi, Indlandi, Raoul Alfonsin,
Argentínu, Julius Nyerere, Tans-
aníu, og Miquel de la Madrid, Mex-
íkó, allt stjórnarleiðtogar, undir
friðarhvatningu. Stendur fundur
þessara manna eða fulltrúa þeirra
fyrir dyrum á Indlandi.
Tilgangur
í kynningarbæklingum þing-
mannasamtaka um heimsskipulag
segir á ensku þegar eðli þeirra er
lýst: „International Network of
Legislators Committed to the
Goal of World Peace Through
World Law“, sem mætti þýða á
íslensku á þennan veg: Alþjóðleg
samtök þingmanna sem vilja berj-
ast fyrir heimsfriði með tilstyrk
alþjóðalaga.
Af bók Douglas Roche má sjá,
að hugmyndin að baki samtak-
anna fæddist í Kanada og samein-
ar hún þingmenn þar í landi,
hvort heldur þeir tilheyra flokki
íhaldsmanna eða frjálslyndra.
Grunnhugmyndin á rætur í skoð-
unum þeirra manna sem telja, að
því aðeins sé unnt að tryggja frið í
heiminum, að stofnað sé til eins-
konar Sambandsríkja eða Banda-
ríkja veraldarinnar. Þannig hefur
Douglas Roche til dæmis fengið
friðarorðu samtaka sem nefnast
World Federalist Association —
Samtök um sambandsríki verald-
arinnar.
Douglas Roche segir frá því í
bók sinni, að hann hafi sætt árás-
um heima fyrir í Kanada vegna
þátttöku í starfi PWO. Hann hafi
meðal annars verið sakaður um
það að vilja fórna sjálfstæði og
sjálfsákvörðunarrétti Kanada-
manna fyrir einhver óskilgreind
alheimssamtök ríkja. Segir Roche
að hann og kanadískir félagar
hans í PWO hafi látið gera kynn-
ingarblað um PWO, þar sem
helstu árásarefnunum var svarað
á þennan veg: „Við erum því ekki
fylgjandi að stjórn mála í Kanada
verði falin alheimsrikistjórn, við
erum ekki Marxistar, við erum
ekki fylgismenn einhliða afvopn-
unar, við erum ekki landráða-
menn.“
Douglas Roche telur núverandi
skipan í heiminum þurfa að breyt-
ast á þann veg, að þjóðir afsali sér
hluta af sjálfsákvörðunarrétti sín-
um í hendur alþjóðastofnunar. Til
þess að þingmenn geti unnið að
því að koma á nýrri skipan heims-
mála þurfi þeir að hafa vettvang
og tæki sem unnt sé að nota án
þess að vera bundinn af þeim
skorðum sem hagsmunir og stefna
einstakra ríkja setji þeim, þessi
vettvangur séu samtökin Parlia-
mentarians for World Order —
Þingmannasamtök um heims-
skipulag.
Þátttaka og fjárhagur
í kynningarblaði samtakanna
segir, að í PWO séu nú 650 félagar
frá 31 landi, það er að segja: Ástr-
alíu, Belgíu, Bólivíu, Kanada,
Costa Rica, Danmörku, Vestur-
Þýskalandi, Frakklandi, íslandi,
Indlandi, írlandi, Ítalíu, Jamaica,
Japan, Kenýa, Mexíkó, Hollandi,
Nýja-Sjálandi, Noregi, Perú, Fil-
ippseyjum, Spáni, Svíþjóð, Sviss,
Thailandi, Bretlandi, Bandaríkj-
unum, Venezúela, Zaire, Zambíu
og Zimbabwe.
Daglegum rekstri samtakanna
er stjórnað frá skrifstofu þeirra í
New York. í bæklingum PWO er
eftirtöldum aðilum m.a. færðar
þakkir fyrir fjárstuðning:
Bank of Montreal, Bell Canada,
Brascan Ltd., Canadian National
Railways, Canadian Pacific Air,
Ethel og Philip Klutznick
góðgerðasjóðnum, Fund for To-
morrow, Max og Anna Levinson
sjóðnum, Miriam og Ira D. Wall-
ach sjóðnum, National West-
minster Bank. Telesat, UAP Inc.,
Union Gas Ltd., Boehm sjóðnum,
Bydale sjóðnum, Jewish Commun-
al sjóðnum, J.C. Penney sjóðnum,
Scherman sjóðnum, Stern sjóðn-
um, Centre for Economic and
Social Studies in the Third World,
Royal Bank of Canada, NOWA.
Kynningin á Ólafi
í bók Douglas Roche er að finna
æviatriði þeirra sem fremstir voru
í starfi PWO á þeim tíma sem hún
var rituð (1983). Þessi æviágrip
eru einnig birt að hluta í kynn-
ingabæklingi samtakanna. Þar
segir meðal annars um ólaf R.
Grímsson:
„Brautryðjendakraftur forfeðra
hans setur sterkan svip á Ólaf
Grímsson, þótt hann sé einstak-
lega nútímalegur prófessor sem
hefur snúið sér að stjórnmálum."
Sagt er að 19 ára gamall hafi
hann haldið frá íslandi til há-
skólanáms í Manchester í Bret-
landi. „Það var áfall, segir hann,
að koma frá „landi sjómanna og
bænda“ til Manchester, tveggja
alda gamallar iðnaðarborgar. En
hann taldi þetta einstakt tæki-
færi. „Að kynnast fátækrahverf-
unum og reyknum auðveldaði mér
að skilja hagfræði með allt öðrum
hætti en í Oxbridge.““ Með orðinu
„Oxbridge" vísar ðlafur til bresku
háskólanna frægu í Oxford og
Cambridge.
Frá því er skýrt, að Ólafur hafi
snúið til íslands eftir að hafa lokið
doktorsritgerð í stjórnmálafræð-
um 1970 „og tekið sér fyrir hendur
að stofna stjórnmála- og félags-
vísindadeild við Háskóla Islands."
Þá segir:
„1978 lét hann til skarar skríða í
stjórnmálum með virkri þátttöku.
Afi hans hafði verið há-konserv-
atívur, faðir hans sat í sveitar-
stjórn og var framsæknari. Hann
var sjálfur kosinn á lista hins
sósíalíska Alþýðubandalags, og
varð formaður þingflokks þess. í
því felst að á meðan nokkrir af 11
þingmönnum flokksins sitja í
þriggja flokka samsteypustjórn
hefur hann forystu fyrir hinum í
uppbyggilegri („constructive")
gagnrýni."
Þá er störfum Ólafs á vettvangi
Evrópuráðsins lýst. Síðan segir:
„íslenskir þingmenn kynntust
starfi PWO fyrst í maí (1982
innsk. Mbl.) þegar þeim barst ein-
tak af Call for Global Survival —
Ákalli í þágu lífs á jörðu — en þeir
létu hendur standa fram úr erm-
um og söfnuðu tuttugu nöfnum
undir ákallið, fimm frá hverjum
flokki. Grímsson og talsmenn
tveggja annarra flokka sameinuð-
ust um að leggja fram til umræðu
ályktunartillögu um frystingu
kjarnorkuvopna og alhliða af-
vopnun sem byggðist á ákallinu.
Eftir fund PWO í nóvember sneri
hann heim og beitti sér tafarlaust
fyrir því að ísland slægist ekki í
hóp annarra NATO-ríkja í and-
stöðu við frystingartillöguna á all-
sherjarþingi SÞ.
Grímsson trúir staðfastlega á
gildi einstaklingssamskipta í
stjórnmálum til að breyta stefnu
ríkisstjórna; þess vegna segir
hann að PWO sé á „heillavænlegri
braut með því að taka tvö mál (af-
vopnun og þróunarmál“ upp á sína
arma og stofna til náinna per-
sónulegra kynna meðal þeirra sem
þegar aðhyllast málstaðinn."
Sagt er að Grímsson kasti af sér
oki hversdagsins með því að ganga
og renna sér á skíðum. „Stormar
og hressandi veður á vesturhluta
íslands gera manni kleift að
slappa af,“ er haft eftir ólafi og
síðan segir: „Kannski, ef maður er
af Víkingakyni."
Tillagan á Alþingi
Haustið 1982 fluttu þeir Ólafur
R. Grímsson, Guðmundur G. Þór-
arinsson, Framsóknarflokki, og
Árni Gunnarsson, Alþýðuflokki,
en enginn þeirra á lengur sæti á
Alþingi, tillögu til þingsályktunar
um nauðsyn afvopnunar og tafar-
lausa stöðvun á framleiðslu kjarn-
orkuvopna.
Efni hennar er á þá ieið að Al-
þingi lýsi yfir stuðningi við áskor-
anir þingmanna frá fjölda þjóð-
þinga þar sem kjarnorkuveldin
eru hvött til að stöðva þegar í stað
framleiðslu á kjarnorkuvopnum
og allar tilraunir með þau. Jafn-
framt hvetji Alþingi til samninga
um alhliða afvopnun undir alþjóð-
FimmáHu frumkvæði í þágu
friðar eigna forvígismenn
Þingmannasamtaka um
heimsskipulag sér. Hér birtist
mynd af forsíðu éróðurs-
bæklings um frumkvæðið
sem samtökin hafa sent fré
sér.
legu eftirliti, þar sem meðal ann-
ars verði samið um eftirfarandi:
1) Myndun alþjóðlegrar eftirlits-
stofnunar sem með nýtingu gervi-
hnatta og reglubundnum eftirlits-
ferðum væri fær um að fylgjast
með framkvæmd afvopnunar og
upplýsa brot á hinu alþjóðlega
samkomulagi.
2) Stofnun þróunarsjóðs sem
veitti fjármagni, sem áður var
ætlað til hernaðar, til að hjálpa
fátækum ríkjum heims þar sem
tugir milljóna manna deyja úr
hungri á sama tíma og árleg heild-
arútgjöld til hernaðar í heiminum
nema yfir 500.000 milljónum doll-
ara.
Þá segir í tillögunni, að Alþingi
hvetji til þátttöku í alþjóðlegu
samstarfi þingmanna og almanna-
samtaka þar sem kröfur um
kjarnorkuafvopnun og útrýmingu
fátæktar úr heiminum eru megin-
stefnumál.
í greinargerð tillögunnar er vís-
að til þess að fyrir nokkrum árum
hafi verið „stofnuð alþjóðasamtök
þingmanna sem sérstaklega beita
sér fyrir afvopnun og aukinni
þróunaraðstöð. Samtökin bera
heitið Parliamentarians for World
Order.“ Talin eru upp nöfn
frammámanna samtakanna og
greint frá aðgerðum þeirra, sem
hér hefur þegar verið lýst. Ekki er
getið um aðild neinna íslendinga
að samtökunum og þess er einnig
látið ógetið, að þingsályktunartil-
lagan nær aðeins til tveggja þátta
af fimm sem mynda kjarnann í
Call for Global Survival — Ákalli
í þágu lífs á jörðu —. Fyrir utan
eftirlitsstofnunina og þróunar-
sjóðinn er þetta lagt til í ákallinu:
Þjóðir afvopnist að því marki að
vígbúnaður þeirra nægi til að
tryggja innra öryggi.
Komið verði á fót alheims-
friðargæsluliði sem sé fært um
koma afvopnun í framkvæmd og
hindra alþjóðlega árás, en liðs-
menn verði ráðnir sem einstakl-
ingar.
Komið verði á fót virku kerfi
heimsdómstóla og gerðardóma til
að skera úr þrætum milli þjóða.
í ákallinu eru kjarnorkuveldin
hvött til að leita eftir tímabund-
inni frystingu allra þjóða á til-
raunum, framleiðslu og beitingu
kjarnorkuvopna og tækjum sem
geta flutt þau, á meðan ekki tekst
samkomulag um niðurskurð
kjarnorkuvopnabirgða. Því er lýst
yfir að frysting kjarnorkuvopna sé
skýrt og raunhæft skref sem unnt
sé að stíga tafarlaust.
Ekki verður séð af þingtíðind-
um, að tillaga þeirra Ólafs, Guð-
mundar og Árna hafi komið til
umræðu á Alþingi. Flutningsmenn
fylgdu henni ekki einu sinni úr
hlaði með ræðum.
í bók Douglas Roche er birtur
listi yfir þá þingmenn sem ritað
höfðu nafn sitt undir ákallið fyrri
hluta árs 1983 og þar má sjá nöfn
þessara íslendinga:
Guðmundur Bjarnason, Fram-
sóknarflokki, Sighvatur Björg-
vinsson, Alþýðuflokki, Steinþór
Gestsson, Sjálfstæðisflokki, Ólaf-
ur R. Grímsson, Alþýðubandalagi,
Guðmundur J. Guðmundsson, Al-
þýðubandalagi, Karl Steinar
Guðnason, Alþýðuflokki, Árni
Gunnarsson, Alþýðuflokki, Birgir
ísl. Gunnarsson, Sjálfstæðis-
flokki, Geir Gunnarsson, Alþýðu-
bandalagi, Guðrún Helgadóttir,
Alþýðubandalagi, Jón Helgason,
Framsóknarflokki, Páll Péturs-
son, Framsóknarflokki, Helgi
Seljan, Alþýðubandalagi, Jóhanna
Sigurðardóttir, Alþýðuflokki, Pét-
ur Sigurðsson, Sjálfstæðisflokki,
Guðmundur G. Þórarinsson,
Framsóknarflokki, Salome Þor-
kelsdóttir, Sjálfstæðisflokki.
Alls eru þetta 17 nöfn: 4 úr
Sjálfstæðisflokknum, 4 úr Fram-
sóknarflokknum, 4 úr Alþýðu-
flokknum og 5 úr Alþýðubanda-
laginu.
Islenska hljómsveitin:
Operutónleikar
ÍSLKNSKA hljómsveitin heldur
tvenna tónleika í þessari viku. Þeir
fyrri verða haldnir í Bústaöakirkju
rimmtudagskvöldið 17. janúar kl.
20.30 og eru það jafnframt fimmtu
áskriftartónleikar hljómsveitarinnar
í Reykjavík. Síðari tónleikarnir
verða í Hafnarfjarðarkirkju laugar-
daginn 19. janúar kl. 14.00. Miðar
verða seldir við innganginn að báð-
um þessum tónleikum.
Á efnisskrá tónleikanna eru
tvær kammeróperur eftir tvö af
þekktustu tónskáldum Frakka á
þessari öld. Það eru óperurnar
Socrate, “drame symphonique“
eöa sinfónískt drama eftir Erik
Satie og Le Diable Boiteux,
kammer-gamanópera, sem hér er
flutt i konsertformi, eftir Jean
Francaix. Verk þetta er talið í
fyndnasta lagi, eins og segir í frétt
frá íslensku hljómsveitinni. Þessi
verk hafa ekki verið flutt hér á
landi áður. Auk þeirra verður
frumflutt tónverkið Þúfubjarg
eftir Kjartan Ólafsson, en verkið
samdi hann nú í haust að tilhlutan
hljómsveitarinnar. Þúfubjarg
byggir á þjóðsögunni um viðskipti
Kolbeins Jöklaskálds og kölska
þar sem þeir sátu á Þúfubjargi
undir Jökli þegar brim gekk hæst
og kváðust á.
Þeir sem koma fram á tónleik-
unum auk hljómsveitarinnar eru
Kjartan Olafsson tónskáld. Verk
hans Inífubjarg verður frumflutt á
tónlcikum íslensku hljómsveitarinn-
ar nú í vikunni.
Jón Þorsteinsson tenórsöngvari,
sem starfar í Hollandi, Bruce
Kramer bassasöngvari sem starf-
ar i Bandaríkjunum, Sigrún
Hjálmtýsdóttir, sem stundar nám
í Englandi, Elísabet F. Eiríksdótt-
ir, Sigrún Valgerður Gestsdóttir
og Margrét J. Pálmadóttir. Stjórn-
andi verður Marc Tardue aðal-
stjórnandi tslensku óperunnar.
Sjálfvirkt val
úr bflasímum
á næsta leiti?
„Verið að kanna málið,“ segir
yfirverkfræðingur Pósts og síma
SJÁLFVIKKT val úr bílasímum gæti
orðið að raunveruleika á næsta ári.
Að sögn Ólafs Tómassonar, yfir-
verkfræðings hjá Pósti og síma, er
mál þetta í vinnslu og erfitt að
segja til um hvenær sjálfvirkt val
yrði mögulegt, en þó væri verið að
athuga nokkur kerfi. „Þeir, sem
þegar eru komnir með bílasíma
halda áfram með núverandi kerfi,
sem er handvirkt. Það er svipað og
þegar verið er að setja upp sjálf-
virk kerfi víðs vegar um landið,
það eru enn staðir, sem hafa ein-
ungis handvirkt val,“ sagði ólafur.
„Það gæti verið, að sjálfvirkt kerfi
fyrir bílasima verði komið í notk-
un á næsta ári, en það er of
snemmt að fullyrða nokkuð um
það.“
Bjarni Ágústsson, tæknifræð-
ingur hjá Heimilistækjum, sem
selja bílsíma, sagðist fagna því ef
notendum bílsíma yrði gefinn
kostur á sjálfvirku vali. „Ég óttast
það mest, að tekið verði upp það
kerfi, sem nú er í notkun á Norð-
urlöndum, því það er að verða úr-
elt,“ sagði Bjarni. „Heppilegast
væri að taka strax í notkun kerfi,
sem er í notkun í Mið-Evrópu og
Norðurlandaþjóðirnar eru að
koma upp hjá sér.“
Bjarni sagði, að engum kaup-
anda bílasima hefði verið lofað að
hann gæti síðar meir notfært sér
sjálfvirkt kerfi. „Kostnaður við að
breyta þeim símum, sem nú eru í
notkun er svo mikill, að betra væri
að kaupa ný tæki. Ég held, að ef
sjálfvirkt val verður tekið upp, þá
komi það eigendum bilasíma á
höfuðborgarsvæðinu helst til
góða, því fjölmargir þeirra sem
eru með síma í bifreiðum sínum
hafa keypt sér hann vegna þess að
sjálfvirkt kerfi Pósts og síma á
þeirra heimaslóðum er ófullkomið.
Það er t.d. áberandi hversu margir
Keflvíkingar hafa fengið sér bíl-
síma, enda er oft erfitt að ná
símasambandi til og frá Suður-
nesjum með sjálfvirku vali,“ sagði
Bjarni Ágústsson.
Skreiðarskuldir Nígeríumanna:
255 milljónir
á leið hingað
NÍGKRÍUMKNN eru nú að grynnka
á skuldum sinum við skreiðarfram-
leiðendur hér á landi. Þeir hafa ný-
lega sent áleiðis hingað greiðslur að
upphæð 6,3 milljónir dollara eða
rúmlega 255 milljónir íslcnskar.
Um síðustu áramót námu skuld-
ir Nígeríumanna við framleiðend-
ur hér heima vegna útflutnings
ársins 1983 22 milljónum dollara,
eða tæpum 900 milljónum króna.
Með þessari greiðslu, sem aðallega
er tií framleiðenda innan Skreið-
arsamlagsins og Skreiðardeildar
Sambandsins, lækkar skuld Níg
eriumanna því rúmlega um fjórð-
ung.