Morgunblaðið - 28.02.1985, Qupperneq 25

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 28. FEBRÚAR 1985
25
umræður framhjá okkur fara, en
haldið ræktunarstarfi okkar
áfram og í vaxandi mæli með
hverju ári sem líður. Þrátt fyrir að
nú hafi undanfarið verið köldustu
ár á öldinni, hefur laxveiði í þess-
um ám lítið látið sig og enginn
eigandi orðið fyrir tjóni sökum
laxleysis. Á sama tíma hefur lax-
agengd dregist svo saman í ám hér
í kringum okkur, og það i heilum
landshlutum, að til stórtjóns og
vandræða er orðið. Ég geri mér
ljóst að sjálfsagt hafa sumar
seiðasleppingar okkar verið mis-
heppnaðar, en aðrar hafa ábyggi-
lega tekist vel.
Nú nýverið höfum við fengið til
liðs við okkur fiskifræðinginn
Tuma Tómasson, en hann hefur
hafið rannsóknir á téðum ám.
Hyggjum við gott til að í sam-
vinnu við hann verði seiðaslepp-
ingar hjá okkur markvissari með
hverju árinu sem gengur.
Þegar við tölum um ræktun á
íslensku ánum og hafbeitaráform-
um, ber stóran skugga þar á, en
það eru þessar alkunnu ránveiðar
á laxinum í hafinu. Ber þar hæst
veiðar Færeyinga og veiðar við
Grænland. í því máli megum við
ekki sofna á verðinum. Við getum
verið vissir um að þeir sjómenn,
sem þessar veiðar stunda, munu
ekki ótilneyddir tíunda merkta
laxa, því þeir vita að þá eru þeir að
beina reiði eigenda beint að sér.
Mun því merktur lax illa skila sér.
Miklu fremur kjósa þeir að eig-
endur laxastofnanna vaði í villu
um hvaða lax þeir veiði. Ekki síst
ef þeir eyða tímanum til að karpa
um hvaðan þessi lax sé.
Gætum við ekki hugsað okkur
að hætta öllum stælum um hvort
laxinn sem þeir veiða sé íslenskur,
norskur, skoskur o.s.frv.? Væri
ekki nær að þær þjóðir, sem hags-
muna eiga að gæta, sameinuðu
krafta sína í að vinna á móti þess-
um veiðum, burtséð frá því hvaðan
laxinn er hverju sinni, sem getur
verið breytilegt frá ári til árs? Það
sem er sorglegast við þessar veið-
ar, er að laxinn er í stórum stíl
drepinn áður en hann hefur náð
stærð til að vera nýtanlegur. Er
því hér um að ræða stórfellda
eyðileggingu verðmæta.
Þeir, sem kosið hafa að afsaka
þessar veiðar, bera fyrir sig hin
furðulegustu rök. Svo dæmi sé
tekið kom fram tilgáta um, að lax-
inn hrygndi í hafinu í einhverjum
mæli. Nú er það vitað að þar sem
hrognataka á laxi fer fram á sjó-
kvíum, ber vel að gæta að sjór
slettist ekki á hrognin, því þau
hrogn sem komast í snertingu við
hið saltmengaða vatn deyja þegar
i stað, svo viðkvæm eru þau fyrir
salti. Þvi verður erfitt að fá okkur,
sem vinnum að laxeldi, til að trúa
á laxastofna er klekist út í hafi.
Það er því miður ekki hægt að
loka augunum fyrir því, að fyrir-
finnst ólögleg veiði hérlendra að-
ila í sjó, við strendur og i nálægð
árósa. Þessar veiðar eru stundað-
ar oft undir því yfirskini að annan
fisk sé verið að veiða, og önnur
viðlíka brögð notuð. Sennilega eru
hvatir til þessara veiða meira
vegna veiðiástríðu heldur en að
þær geti fjárhagslega staðið undir
sér. Þetta vandamál mun trúlega
láta meir að sér kveða, ef til koma
stórar hafbeitarstöðvar með mik-
illi laxagengd.
Hér voru uppi þó nokkuð hávær-
ar raddir um að beita vannýttum
fiskveiðiflota okkar til veiða á ís-
lenska laxinum. Þessar tillögur
náðu sem betur fer ekki miklu
fylgi, enda mjög slæm og vanhugs-
uð hugmynd að keyra rándýr skip
á haf út til móts við lax, lax sem er
á leiðinni heim.
Nú eru margir sem telja það
óheppilegt að erlendir aðilar eru
að koma hér inn í íslenska fiski-
rækt. Á það verður ekki lagður
dómur hér, en ég vil benda á að
það er aðeins afleiðing þess, að hér
á landi var sofið „þyrnirósarsv-
efni“ í þessum málum á annan
áratug. Og þegar menn eru nú loks
vaknaðir þá liggur þeim mikið á.
Stjórnmálamenn og þeir aðrir
sem réðu þróun íslenskra atvinnu-
mála undanfarin ár höfðu ein-
faldlega ekki trú á fiskirækt. Það
hafði litla þýðingu, að ræða við
téða aðila um fiskirækt sakir efa
þeirra og vantrúar á þessari grein
atvinnumála. Það liggur í augum
uppi, að ráðstöfunarfé þjóðarinn-
ar liggur fast í þeim atvinnugrein-
um sem landsmenn hafa veðjað á
undanfarin ár, og þessar atvinnu-
greinar verða ekki yfirgefnar í
einu vetfangi. Og þar sem íslensk-
ir peningar eru af skornum
skammti í dag í þennan atvinnu-
rekstur, getur enginn komið í veg
fyrir þá þróun að til komi erlendir
peningar f fiskiræktina.
Að síðustu, ég held við getum
verið bjartsýn á íslenska fiski-
rækt, en við megum vera viss um
að hún fær sínar fæðingarhríðir í
byrjun sem og aðrar nýjar grein-
ar, er þurfa að brjótast gegnum
ótroðnar slóðir.
Laxamýri, 14. febrúar.
Björn G. Jónsson er bóndi á Laxa-
mýri.
Ekkja Sellers vill lög-
bann á síðustu mynd hans
Lundúnum, 25. febrúar. AP.
EKKJA leikarans Peters Sellers, leikkonan Lynne Frederick,
hefur loks fengið fyrir dómstóla lögbannskröfu gegn kvikmynd-
inni „The Trail of The Pink Panther,“ sem er síðasta kvikmynd
sem eiginmaður hennar lék í, en hann var einkum frægur síðari
árin fyrir hlutverk sitt sem „Clouseau“ lögregluforingi í „Pink
Panther“-myndunum. Óvíst er þó með framvindu mála fyrir
dómstólunum.
Peter Sellers var við upptökur
á kvikmyndinrti er hann lést og
luku framleiðendurnir henni
með filmubútum og stubbum úr
eldri myndum. Sellers er sagður
hafa verið orðinn andvígur því
að ljúka myndinni, hann hefði
ekki verið ánægður með hana.
Lynn Frederick segir myndina
hræðilega og eiginmaður sinn
sálugi hefði fyrir alla muni vilj-
að stöðva vinnslu hennar, en hún
var frumsýnd í október 1982.
„Kvikmyndin svertir minningu
Peters," sagði Lynne í samtali
við fréttamenn. Lögfræðingur
hennar, Colin Ross Munroe, seg-
ir „fégræðgi framleiðenda hafa
verið leiðarljósið“. Framleiðand-
inn, Blake Edwards, segir á
móti, að ekkert í samningum
hafi bannað framleiðslu kvik-
myndarinnar og fyrirtæki sitt
eigi eitt sýningarréttinn.
Alþjóðlegur bænadagur kvenna
BLAÐINU hefur borist eftirfarandi
frá Samstarfsnefnd alþjóðlegs
bænadags kvenna á íslandi:
Fyrsti föstudagur í mars hefur
um margra ára skeið verið alþjóð-
legur bænadagur kvenna. Að
þessu sinni ber hann upp á 1. mars
og þann dag verður efnt til kvöld-
samveru í Dómkirkjunni, sem
hefst kl. 20.30, og eru allir hjart-
anlega velkomnir til þeirrar sam-
komu, jafnt karlar sem konur.
Dagskrá bænadagsins kemur út
árlega, eins um allan heim, en að
þessu sinni eru það kristnar konur
í Indlandi sem senda hana.
Til Indlands mun kristin trú
hafa borist ' snemma, þegar á
fyrstu öld, með Tómasi postula, en
þó eru aðeins 2%% íbúanna
kristnir nú á tímum, en fólksfjölg-
un ör. Indland er auðugt land að
náttúrugæðum en lítill hluti íbú-
anna nýtur þó góðs af því. Einkum
er þó staða indverskra kvenna
örðug, og veldur þar bæði um fá-
tækt og þjóðarsiðir.
Nú mælast kristnar konur í
Indlandi til þess, að trúsystur
þeirra um allan heim sameinist
með þeim í bæn um frið, því að
þær setja von sína á Krist og hafa
fundið þar frið. Sérstaklega sé
beðið fyrir því, að þjóðir Indlands
eignist frið Drottins.
Yfirskrift bænadagsins er: Jesús
er vor friður. Hér á landi samein-
ast konur úr öllum kristnum söfn-
uðum við undirbúning og fram-
kvæmd þessa bænadags. í Reykja-
vík verður eins og undanfarin ár
„bænadagskvöld” í Dómkirkjunni.
Víðs vegar um landið boða konur
til svipaðra samverustunda þenn-
an dag í kirkjum eða samkomu-
húsum.
En þessi bænadagssamvera fer
hring um hnöttinn. Frá sólarupp-
rás, þar sem föstudagurinn 1.
mars hefst við daglínu og þar til
honum lýkur 24 stundum síðar við
sama hádegisbaug, munu konur
allra landa mynda bænahring,
sem umlykur alla jarðarkringluna
með bæn um frið Jesú Krists yfir
þennan hrjáða heim og í hvert ein-
asta hjarta, sem slær.
Samstarfsnefnd Alþjóðlegs
bænadags kvenna á íslandi.
FALKINN FALKINN
Suöurlandsbmut 8.
S. 84670.
Laugavegi 24.
S. 18670.