Morgunblaðið - 17.04.1985, Síða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, MIDVIKUDAGUR 17. APRÍL 1985
Listhönnun og listiðnaður:
Útflutningur
listræns iðnaðar
Eftirliterélar varnarliðsins við skyldustörf.
Engin kjarnavopn f íslenzkri lögsögu:
V arnar liðs framkv æmd-
ir fái opinskáa umræðu
— sagði utanríkisráðherra
BIRGIR ÍSLEIFUR GUNNARS-
SON (S) beindi þeirri fyrirspurn til
Ragnhildar Helgadóttur, mennta-
málaráðherra, hvað liði framkvæmd
þingsályktunar frá 1982, sem fól rík-
isstjórninni að skipa nefnd er gerði
tillögur um, hvern veg yrði bezt stað-
ið að því að örva og efla listhönnun
og listiðnað í landinu.
RAGNHILDUR HELGADÓTT-
IR, menntamálaráðherra, greindi
frá því að viðkomandi nefnd hefði
verið skipuð um áramót 1982/1983
en hefði ekki enn lokið störfum.
Samkvæmt fyrirmælum, sem
nefndin hefði, ætti álit hennar að
Stjómarfrumvarp:
Einkaréttur
ríkis til sölu á
tóbaki afnuminn
í greinargerð segir að ríkið hafi
öðlast þennan einkarétt til inn-
flutnings og heildsölu tóbaks 1922.
Þau sjónarmið, sem lágu til
grundvaliar hans, eiga ekki lengur
við. Ríkissjóður getur einfaldlega
tryggt sér sömu tekjur og það hef-
ur nú af tóbakssölu með innflutn-
ingsgjöldum eða sambærilegum
gjöldum á innlenda framleiðslu sé
um hana að ræða.
AIÞIAGI
liggja fyrir eigi síðar en 1. ágúst
1985. Ljóst væri að sumar hug-
myndir, sem nefndin hefði rætt,
heyrðu allt eins undir iðnaðar-
ráðuneyti, og nauðsynlegt væri að
sinna viðfangsefninu í samráði við
það sem og samtök iðnaðarins í
landinu.
Menntamálaráðherra hefur
þegar lagt fram stjórnarfrum-
varp, sem tengizt þessu máli, þ.e.
frumvarp um myndlistarháskóla,
en þar væri gert ráð fyrir sér-
stakri iðnþróunarskor innan list-
fræðsludeildar. Ráðherra kvað list
með ýmsum hætt geta og hafa
tengst atvinnulífi þjóðanna, en í
þeim efnum ættum við sitthvað
ógert.
BIRGIR ÍSLEIFUR minnti m.a.
á, hvern veg Finnar hefðu þróað
listhönnun og listiðnað, þann veg,
að listiðnaður ýmiss konar væri
mikilvægur þáttur útflutnings hjá
þeim. Við gætum einnig, ef rétt
væri að staðið, orðið útflytjendur
á sviði listræns iðnaðar. Hér væri
máli hreyft, sem varðað gæti
miklu, bæði um framvindu lista og
framleiðslu.
Varaþingmaður
Sturla Böðvarsson, sveitarstjóri,
hefur tekið sæti á Alþingi í fjar-
veru Friðjóns Þórðarsonar (S)
sem er í opinberum erindagjörð-
um erlendis.
Sturla Boóvarsson
Það er skýr stefna ríkisstjórnar-
innar, sagði Geir Hallgrímsson utan-
ríkisráðherra á Alþingi í gær, að
kjarnavopn skuli ekki geymd hér á
landi. Þetta nær einnig til skipa í
íslenzkri lögsögu. Ferðir herskipa,
sem bera slík vopn, eru óheimilar
um lögsögu okkar, sem og koma
skipanna til íslenzkra hafna. Mun ég
framfylgja þeirri stefnu hér eftir
sem hingað til.
Þannig svaraði utanríkisráð-
herra Steingrími J. Sigfússyni
(Abl.), sem spurði sérstaklega um
þetta efni. Ráðherra kvað
opinskáa urmæðu um varnarmál
nauðsynlega. Steingrímur þakkaði
svarið, sem hann kvað skýrt og
afdráttarlaust og sýna altæka
stefnu.
Ráðherra svaraði einnig fyrir-
spurnum sama þingmanns um
varnarliðsframkvæmdir. í svörum
hans kom m.a. fram:
• Svo sem fram kemur í skýrslu
til Alþingis um utanríkismál hef-
ur utanríkisráðuneytið samþykkt
endurnýjun og fjölgun orustuflug-
vela úr 12 í 18. Þessi ákvörðun var
kynnt í ríkisstjórn. Hún var og
kynnt i skýrslu minni um utanrík-
ismál frá sl. ári.
• Heimild til að byggja styrkt
flugvélaskýli, nr. 4—9, var gefin í
júní 1983. Ég hef gefið heimild (í
nóvember sl.) til að byggingar-
framkvæmdir við skýli 10—13
verði hafin á komandi sumri.
• Heimilað hefur verið að hefja
byggingarframkvæmdir við 2.
verkáfanga í Helguvík, sem er
gerð hafnar, og 3. áfanga A, sem
er bygging 19 þúsund rúmmetra
birgðarýmis oiíu.
•Utanríkisráðuneytið hefur feng-
ið í hendur teikningar af nýrri
stjórnstöð á Keflavíkurflugvelli.
Vitað er að Bandaríkjamenn
munu óska eftir að bygging henn-
ar verði tekin inn á framkvæmda-
áætlun 1986.
•Ekki eru áform um byggingu
nýrra flugbrauta. En í samkomu-
lagi íslands og Bandaríkjanna um
byggingu flugstöðvarbyggingar
eru fyrirhugaðar framkvæmdir
við gerð flugvallarvegar, flughlaðs
og akstursbrauta flugvéla áður en
flugstöðvarbyggingin verður tekin
í notkun árið 1987. Bandaríkin
greiða allan kostnað við þessar
framkvæmdir, sem er áætlaður 40
milljónir dala.
•Ráðherra kvaðst ekki hafa heyrt
um hugmyndir um OTH-ratsjár-
stöðvar, sem af tæknilegum
ástæðum henta ekki á norðurslóð-
um, þar eð norðurljós trufla þær.
Þá upplýsti ráðherra, í tilefni
fyrirspurnar frá Svavari Gests-
syni (Abl.), að enn væri ófrágeng-
ið, hvort mannvirki í Helguvík
heyrði undir utanríkisráðuneytið
sem varnarliðssvæði eða sam-
gönguráðuneyti.
Ráðherra minnti á ítarlega
skýrslu, sem hann hafi þegar lagt
fyrir Alþingi um hvaðeina, sem
snerti varnarsamstöðu okkar með
Vesturlöndum, og kvað mikilvægt,
að allir þættir þessara mála
fengju opinskáa og heiðarlega um-
ræðu og meðhöndlun. Nauðsynlegt
væri að Alþingi, utanríkismála-
nefnd og þjóðin öll fengi innsýn í
allt það, sem heyrði til þessum
mikilvæga málaflokki.
Kaupleiguíbúðir:
Frumvarp
á þessu
þingi
— sagði Alexander
Alexander Stefánsson, húsnæð-
ismálaráðherra, sagði nefnd Ijúka
störfum innan 2ja vikna, sem væri
að ganga frá frumvarpi um hús-
næðissamvinnufélag, væntanlega í
formi breytinga á eldri húsnæðis-
löggjöf. Hann myndi síðan leggja
frumvarpið fyrir ríkisstjórn og
þingflokka og vænti þess að hægt
væri að fá það rætt og afgreitt á
þessu þingi.
SIGRÍÐUR DÚNA KRIST-
MUNDSDÓTTIR (Kvl.), fyrir-
spyrjandi, gagnrýndi þann
drátt, sem orðinn væri á af-
greiðslu þessa máls, sem loforð
ráðherra hefðu staðið til að
kæmi mun fyrr fram. Kaup-
leiguíbúðir væru byggingar-
form, sem ætti fullan rétt á sér.
STEINGRÍMUR SIGFÚSSON
og SVAVAR GESTSSON (Abl.)
átöldu meintan seinagang hús-
næðismálaráðherra og stjórn-
arliðsins alls i þingstörfum.
HALLDÓR BLÖNDAL (S)
kvað fjögurra manna nefnd
stjórnarliða vinna að því að
samræma sjónarmið í húsnæð-
ismálum. Nefndin hefði ekki enn
lokið störfum.
Rekstrar- og afurðalán bænda:
„Kerfið loksins að láta undanu
— sagði Eyjólfur Konráð Jónsson
Matthías Á Mathiesen, við-
skiptaráðherra, svaraði í gær
fyrirspurnum frá Eyjólfi Kon-
ráði Jónssyni (S) um mál, er
snerta hagsmuni bænda. Spurn-
ingar og efnisleg atriði svara
fara hér á eftir.
• HVERJAR eru í einstökum at-
riðum þær nýju reglur sem bank-
arnir hafa sett til að tryggja að
bændur fái lán sín í hendur „um
leið og lánin eru veitt“ í samræmi
við fyrirmæli Alþingis í þingsálykt-
un frá 22. maí 1979 og bréf við-
skiptaráðuneytis á fimm ára af-
mæli hennar 22. maí sl.? Hafa
nokkrir bankar eða útibú reynt að
sniðganga þessi fyrirmæli? Ef svo
er, hvaða viðurlögum hyggst ráð-
herra beita?
Ráðherra kvað málið vanda-
samt og viðamikið. Því hefði þó
þokað áfram. Hægt og sígandi
hafi „framkvæmd þessara mála
nálgast þá hugsun sem býr að
baki þingsályktuninni". Sú
breyting hafi komið til haustið
1984 á greiðslum afurðalána úr
Seðlabanka, að veðsetning fór
fram að fullu vikulega. Þetta
hafi flýtt uppgjöri til bænda um
allt að einn mánuð.
Ráðherra kvað greiðslumáta
sláturleyfishafa til bænda á
rekstrar- og afurðalánum
breytilegan. Meirihluti þeirra
greiði þessi lán inn á viðskipta-
reikning bænda, enda fari margs
konar viðskipti fram milli þess-
ara aðila, s.s. kaup á áburði, fóð-
urbæti og öðrum rekstrarvörum.
í marsmánuði hafi ríkis-
stjórnin samþykkt að hætt
skyldi endurkaupum Seðlabanka
vegna innlendra afurðarlána. Þá
fyrst hafi skapazt skilyrði til að
fylgja þingsályktuninni endan-
lega eftir. I kjölfar þessa kvaðst
viðskiptaráðherra hafa skipað
nefnd til að gera tillögur um
framkvæmd samþykktar stjórn-
arflokkanna frá því í september
sl. um fullnaðargreiðslur til
bænda. „Nefndin mun ljúka
störfum," sagði ráðherra, „svo
tímanlega að tillögum hennar
verði hrint að fullu í fram-
kvæmd fyrir lok þessa árs.“
• HVAÐA veð hafa bankar fyrir
rekstrar- og afuröalánum annars
vegar og lánum til afurðasölufyr-
irtækja hins vegar? Telja við-
skiptabankar veðsetningar sam-
vinnufélaga yfirleitt fullnægjandi?
Sitja einkafyrirtæki við sama borð
og samvinnufélög að því er trygg-
ingar varðar í ríkisbönkunum?
Lán Landsbanka til landbún-
aðar eru einvörðungu rekstrar—
og afurðalán til afurðasölufyr-
irtækja, sagði ráðherra. Veð eru
fyrst og fremst í afurðunum
sjálfum, sbr. 3. mgr. 4. gr. laga
18/1887.
Búnaðarbankinn lætur lán-
taka undirrita sérstakan samn-
ing um framleiðslulán og tekur
veð í sjálfsvörzluveði afurða- og
rekstrarvöru, vöru í vinnslu og
fullunni vöru. Veðtakan fer fram
með þinglýstum samningi um
framleiðslulán og/eða trygg-
ingarvíxlum, góðu handveði,
fasteignaveði eða víxilábyrgð.
Bankinn metur hverju sinni,
óháð eignarformi, hvort aukinna
trygginga er krafizt umfram
framleiðslulánssamninginn.
EYJÓLFUR KONRAÐ JÓNS-
SON (S) þakkað svörin. Kerfið
væri loksins að láta undan;
máske fyrst og fremst vegna
þrýstings bænda sjálfra, sem
gerðu sér grein fyrir þeim mikla
skaða, sem síðbúnar greiöslur til
þeirra hefðu valdið þeim, ekki
sízt á tímum mikillar verðbólgu.
Hinsvegar þyrfti að fylgja þessu
máli eftir með því að færa bindi-
skyldu í Seðlabanka niður í 10%.
Það gengi ekki upp að hafa
frjálsa vexti en enga peninga í
umferð. Taka þyrfti skrefið til
fulls.